Πρακτική «καρφώστε τον συνεργάτη σας για να γλιτώσετε» από το υπουργείο Εργασίας

Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που αναθέτει εργασία σε εργολάβο, ευθύνεται για το πώς αυτός συμπεριφέρεται στους εργαζόμενούς του.

Με ολοένα και περισσότερους γραφειοκρατικούς πονοκεφάλους φορτώνονται οι επιχειρήσεις στο όνομα της νομιμότητας και της προστασίας των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Έτσι, μετά την υποχρέωση προκαταβολικής δήλωσης των υπερωριών που έχει αναγκάσει τις επιχειρήσεις να «διώχνουν» τους εργαζόμενους άρον-άρον για τα σπίτια τους προκειμένου να μην πληρώσουν πρόστιμο, έρχεται και το δεύτερο «χτύπημα»: ο εργοδότης, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, είναι υπεύθυνος για το αν ένας εργολάβος στον οποίο έχει αναθέσει μια δουλειά, τηρεί την εργατική νομοθεσία απέναντι στους δικούς του εργαζόμενους. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Ότι η εταιρεία που θα αναθέσει σε ένα συνεργείο καθαρισμού την καθαριότητα του κτηρίου υπογράφοντας το σχετικό συμβόλαιο, θα πρέπει να παρακολουθεί αν ο συμβαλλόμενος μαζί της κολλάει τα ένσημα, διαφορετικά θα πληρώνει ο ίδιος το πρόστιμο.

Η νέα υποχρέωση έχει ήδη αρχίσει να γίνεται γνωστή στις επιχειρήσεις και προκαλεί έντονους «πονοκεφάλους» καθώς είναι χιλιάδες οι περιπτώσεις τέτοιων «εργολαβικών» συμβολαίων τα οποία αφορούν κυρίως σε θέματα καθαρισμού ή φύλαξης. Ο νέος νόμος που πέρασε φέτος (άρθρο 9 Ν. 4554/2018) είναι σαφής: «Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που αναθέτει, στο πλαίσιο της επιχειρηματικής του δραστηριότητας, την εκτέλεση έργου ή τμήματος έργου (αναθέτων) σε άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο (εργολάβο) ευθύνεται εις ολόκληρον και αλληλεγγύως με τον εργολάβο έναντι των εργαζομένων τού τελευταίου για την καταβολή των οφειλόμενων αποδοχών, ασφαλιστικών εισφορών, καθώς και των τυχόν οφειλόμενων αποζημιώσεων απόλυσης».

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι αν μια επιχείρηση αναθέσει σε μια εταιρεία security τη φύλαξη του κτηρίου και ένας εκ των εργαζομένων έχει εργατική διαφορά με τη συγκεκριμένη εταιρεία, μπορεί να στραφεί όχι μόνο κατά της εταιρείας security αλλά και κατά της «ιδιοκτήτριας» εταιρείας στην οποία εκτελούσε χρέη φύλακα. (σ.σ ή αντίστοιχα μπορεί να ειπωθεί για μια εταιρεία καθαρισμού κλπ).

Φυσικά, το ερώτημα που έχει γεννηθεί και απασχολεί είναι πολύ συγκεκριμένο: «πώς θα μπορεί η επιχείρηση να παρακολουθεί αν ο εργολάβος τηρεί την εργατική νομοθεσία»; Η απάντηση φορτώνει με ακόμη περισσότερη γραφειοκρατία. Έτσι, ο εργοδότης πρέπει να

α) αξιώνει από τον εργολάβο την αποστολή των μηνιαίων αποδείξεων καταβολής των αποδοχών και των τυχόν οφειλόμενων αποζημιώσεων απόλυσης, καθώς και των μηνιαίων βεβαιώσεων καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων τού εργολάβου και τού τυχόν υπεργολάβου,
β) αποστέλλει εξώδικη δήλωση στον εργολάβο και τον τυχόν υπεργολάβο αμέσως μετά τη διαπίστωση της παράβασης των υποχρεώσεών τους έναντι των εργαζομένων τους ή της μη τήρησης της υποχρέωσης της περίπτωσης α’, καλώντας τους να συμμορφωθούν εντός δεκαπέντε (15) ημερών, και
γ) καταγγέλλει τη σύμβαση με τον εργολάβο αμέσως μετά την άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας την δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση της εξώδικης δήλωσης της περίπτωσης β'.
Ο εργολάβος ή και ο υπεργολάβος υποχρεούνται να αναγράφουν τα στοιχεία του αναθέτοντα ή τού εργολάβου, αντίστοιχα, στον πίνακα προσωπικού που υποβάλλουν στο ΣΕΠΕ, για κάθε εργαζόμενο που απασχολούν εκτός της έδρας της επιχείρησής τους. Ο εργολάβος ή και ο υπεργολάβος, που απασχολούν εργαζόμενους σε δύο ή περισσότερα έργα, υποχρεούνται να αναγράφουν στον πίνακα προσωπικού το ωράριο απασχόλησης των εργαζομένων σε κάθε έργο χωριστά, καθώς και τα στοιχεία καθενός αναθέτοντα ή εργολάβου, αντίστοιχα.
β) Ο εργολάβος ή και ο υπεργολάβος υποχρεούνται να εφοδιάζουν τους εργαζομένους με αντίγραφο ή απόσπασμα τού πίνακα προσωπικού, όταν εργάζονται εκτός της έδρας της επιχείρησής τους.
γ) Όταν οι εργαζόμενοι τού εργολάβου ή και τού υπεργολάβου εργάζονται στις εγκαταστάσεις τού αναθέτοντα, ο τελευταίος αναρτά στο χώρο εργασίας αντίγραφο τού πίνακα προσωπικού

Αυτό το πλαίσιο, είναι προφανές ότι χτυπάει το outsourcing κάθε μορφής το οποίο είναι πλέον εξαιρετικά διαδεδομένο: από καθαριότητα και φύλαξη μέχρι λογιστικές υπηρεσίες και μηχανογράφηση. Πρακτικά, ο εργοδότης, αποκτά τις ίδιες υποχρεώσεις που έχει απέναντι στους εργαζόμενούς του και για τους εργαζόμενους οι οποίοι ανήκουν στην μισθοδοσία μιας άλλης επιχείρησης με την οποία εργάζεται. Και αν γίνει η στραβή, προφανώς ο μόνος τρόπος για να αποδείξει κάποιος ότι δεν είναι… ελέφαντας θα είναι τα δικαστήρια.