Ευελιξία στη χρήση και στο κόστος των υπερωριών
Οι ρυθμίσεις που προωθεί η κυβέρνηση στα εργασιακά - Κόκκινη γραμμή το 8ωρο
Τον Οκτώβριο αναμένεται το μεγάλο νομοσχέδιο της κυβέρνησης για τα εργασιακά, στον πυρήνα του οποίου είναι η προώθηση μεγαλύτερης ευελιξίας στον χρόνο και στον τόπο εργασίας. Η προαναγγελία έγινε από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, στη Θεσσαλονίκη, ο οποίος περιέγραψε ρυθμίσεις για μεγαλύτερη ευελιξία στην κατανομή του χρόνου εργασίας, εφόσον το επιθυμούν -όπως είπε- οι εργαζόμενοι και χωρίς αυτό να σημαίνει κατάργηση του 8ώρου.
«Λίγοι θα είχαν αντίρρηση να μπορούν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι να έχουν περισσότερη ευελιξία εφόσον το επιθυμούν στο πώς κατανέμουν τον χρόνο τους χωρίς αυτό να σημαίνει κατάργηση του 8ώρου», είπε ο πρωθυπουργός, προσθέτοντας πως και ο συνδικαλιστικός νόμος χρειάζεται «ουσιαστικό εξορθολογισμό».
Οι προωθούμενες ρυθμίσεις έχουν οδηγό τις εισηγήσεις του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας (ILO) οι οποίες έχουν παραδοθεί στο υπουργείο Εργασίας, αλλά και το προσχέδιο της έκθεσης της επιτροπής Πισσαρίδη για την ανασυγκρότηση της Ελληνικής Οικονομίας.
Στο μικροσκόπιο έχει μπει το ισχύον πλαίσιο για τις υπερωρίες αλλά και ο συνδικαλιστικός νόμος. Αρκεί να αναφερθεί πως η έκθεση Πισσαρίδη ζητά «εξορθολογισμό της χρήσης και του κόστους των υπερωριών» και εξειδικεύει: «Η ευελιξία στη χρήση υπερωριών είναι σημαντική για την οικονομική δραστηριότητα. Το κόστος των υπερωριών πρέπει να ευθυγραμμιστεί με εκείνο σε άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε.». Ο πρωθυπουργός από τη Θεσσαλονίκη ανέφερε πως «καταργούνται παρωχημένες ρυθμίσεις του περασμένου αιώνα και καθιερώνονται νέα δικαιώματα, που διασφαλίζουν το μέλλον της εργασίας».
Σημαντικό μέρος των προωθούμενων ρυθμίσεων αναμένεται να είναι η διευθέτηση του χρόνου εργασίας, ενώ οι αλλαγές προωθούν μεγαλύτερη ευελιξία στη χρήση των υπερωριών σε συνδυασμό με μεταρρυθμίσεις όπως είναι το «ψηφιακό ωράριο» και η ηλεκτρονική κάρτα εργασίας.
Στο τραπέζι έχουν πέσει διάφορα σενάρια και πολλές εισηγήσεις, όπως η αύξηση του αριθμού των επιτρεπόμενων υπερωριών στη βιομηχανία, που διαφοροποιείται σήμερα από τους υπόλοιπους κλάδους της οικονομίας. Ειδικότερα, το ανώτατο όριο υπερωριακής απασχόλησης προκειμένου για εργαζόμενους σε βιομηχανικές, βιοτεχνικές επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες έχει καθοριστεί στις 48 ώρες ανά 6μηνο. Στους υπόλοιπους κλάδους της οικονομίας, για παράδειγμα στο εμπόριο και στην παροχή υπηρεσιών, το ανώτατο όριο υπερωριακής απασχόλησης είναι έως 2 ώρες ημερησίως και έως 120 ώρες το έτος. Οι εισηγήσεις που υπάρχουν στο τραπέζι είναι να ευθυγραμμιστεί το πλαφόν στη βιομηχανία με τους υπόλοιπους κλάδους, ώστε το ανώτατο όριο να είναι 120 ώρες ανά έτος σε όλο το φάσμα της οικονομίας. Με τον τρόπο αυτό θα αυξηθεί έμμεσα το πλαφόν των υπερωριών στη βιομηχανία.
Η συμφωνία
Παράλληλα, στο τραπέζι υπάρχουν σενάρια για τη θεσμοθέτηση της δυνατότητας εργοδότη και εργαζόμενου να συμφωνούν -ενδεχομένως σε επίπεδο επιχείρησης- την κάλυψη ωρών που πραγματοποιούνται ως υπερωρία ή υπερεργασία με αντίστοιχη μείωση του ωραρίου σε άλλη εργάσιμη ημέρα, με ρεπό, πρόσθετη άδεια κ.λπ., κατόπιν αιτήματος του εργαζομένου ή του εργοδότη. Δηλαδή το εν λόγω σενάριο προβλέπει οι επιπλέον ώρες και η υπέρβαση του χρόνου απασχόλησης να μπορούν να «συμψηφίζονται» με ρεπό, έξτρα άδεια ή μικρότερο ωράριο σε άλλες εργάσιμες ημέρες. Υπενθυμίζεται πως πρόσφατα παρατάθηκε μέχρι το τέλος του έτους η έκτακτη ρύθμιση που δίνει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να υπερβαίνουν το ανώτατο όριο υπερωριών χωρίς έγκριση από το Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας (ΑΣΕ).
Οι εργοδότες
Όπως επισημαίνουν φορείς της αγοράς, σχετικές είναι οι προβλέψεις κοινοτικής οδηγίας του 2003, η οποία αναφέρει πως ο χρόνος εργασίας δεν μπορεί να υπερβαίνει, ανά 7ήµερο, τις 48 ώρες, κατά μέσο όρο, συµπεριλαμβανοµένων των υπερωριών. Η ίδια οδηγία αναφέρει πως η ανώτατη εβδομαδιαία διάρκεια εργασίας μπορεί να υπολογίζεται με περίοδο αναφοράς η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 4 μήνες.
Σήμερα η δυνατότητα συμψηφισμού του χρόνου εργασίας είναι επιτρεπτή μόνο εντός της ίδιας εβδομάδας κι εφόσον αφορά μέχρι 5 ώρες υπερεργασία. Οι εργοδότες ζητούν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα συμψηφισμού, ώστε να προκύπτει μεγαλύτερη ευελιξία. Σε μια τέτοια περίπτωση ο «μέσος όρος» εργασίας ανά εβδομάδα, σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα αναφοράς -για παράδειγμα μερικών εβδομάδων ή λίγων μηνών- θα πρέπει να είναι 40 ώρες.
Οι ρυθμίσεις που εξετάζονται αναμένεται να προωθηθούν σε ένα τέτοιο πλαίσιο ώστε να μην τίθενται σε αμφισβήτηση διατάξεις του εργατικού δικαίου, όπως είναι η 11ωρη ημερήσια ανάπαυση του εργαζόμενου, αλλά και το 8ωρο, το οποίο συνιστά «κόκκινη γραμμή» και δεν επιτρέπεται να παραβιαστεί, καθώς λέγεται.
Στην ίδια γραμμή, οι εργοδοτικοί φορείς ζητούν λιγότερες κλίμακες στο κόστος της υπερεργασίας - υπερωρίας και μείωση του όγκου της γραφειοκρατίας.
Σήμερα η υπερεργασία -η απασχόληση 5 ωρών επιπλέον την εβδομάδα μετά τις 40 ώρες για τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν 5ήμερο σύστημα απασχόλησης και 8 ωρών επιπλέον την εβδομάδα, για τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν σύστημα 6ήμερης απασχόλησης- αμείβεται με επιπλέον 20%, ενώ η υπερωρία -η απασχόληση πέραν των ωρών υπερεργασίας- με 40%-100% ανάλογα το εύρος της. Στο τραπέζι είναι και η θέσπιση συγκεκριμένων κριτηρίων για τον προσδιορισμό της έννοιας του διευθυντικού στελέχους που δεν θα δικαιούται υπερωρίες.
Οι συλλογικές συμβάσεις
Σε εκκρεμότητα παραμένει η κωδικοποίηση της εργατικής νομοθεσίας όσον αφορά τις συλλογικές συμβάσεις, τις εργασιακές σχέσεις και τη συνδικαλιστική εκπροσώπηση. Στο μικροσκόπιο έχει μπει ο συνδικαλιστικός νόμος του 1982, κάτι που αποκάλυψε και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, λέγοντας πως χρειάζεται «ουσιαστικό εξορθολογισμό». Υπό εξέταση είναι οι ισχύουσες διατάξεις για τις συνδικαλιστικές άδειες, τα μητρώα των συνδικαλιστικών οργανώσεων εργαζομένων και εργοδοτών που πρέπει να περάσουν στην… ψηφιακή εποχή, αλλά και η μεταφορά της μεσολαβητικής -για τις εργατικές διαφορές- παρέμβασης από το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας. Μεταξύ άλλων εξετάζεται η δημιουργία Εθνικού Μητρώου Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, όπου θα αναρτώνται όλες οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας (επιχειρησιακές, κλαδικές και διαιτητικές αποφάσεις) και θα έχει πρόσβαση σε αυτές το σύνολο των εργαζομένων και εργοδοτών της χώρας.
Δήλωση σε πραγματικό χρόνο
Οι νέες ρυθμίσεις μελετώνται σε συνδυασμό με την αλλαγή της δήλωσης των υπερωριών στο πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ» σε πραγματικό χρόνο, καθώς η μεταρρύθμιση δεν αναμένεται να εστιάσει μόνο στη χρήση τους αλλά και στις διαδικασίες που απαιτούνται προκειμένου οι επιπλέον του συμβατικού ωραρίου ώρες απασχόλησης να δηλώνονται στο σύστημα.
Συνεπώς, με το ίδιο νομοσχέδιο αναμένεται να προωθηθεί το λεγόμενο «ψηφιακό ωράριο» στο νέο σύστημα «Εργάνη ΙΙ». Οι εργοδότες θα δηλώνουν τα σχήματα ωραρίου ή τροποποίησης ωραρίου με ψηφιακές επιλογές, επιδεχόμενες αυτόματης επεξεργασίας και διασταύρωσης σε πραγματικό χρόνο και θα σταματήσει η υποβολή κειμένου ή σαρωμένου αρχείου pdf. Στόχος είναι να γίνεται αυτοματοποιημένα ο έλεγχος από τους επιθεωρητές του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, οι οποίοι πριν μπουν σε μια επιχείρηση θα έχουν την πλήρη ηλεκτρονική καταγραφή όλων των ωρών απασχόλησης και των μεταβολών τους για το σύνολο των εργαζομένων που απασχολούνται.
Με την εφαρμογή του ψηφιακού ωραρίου ανοίγει ο δρόμος για την εφαρμογή της ηλεκτρονικής κάρτας του εργαζόμενου που θα είναι συνδεδεμένη με το σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ» σε πραγματικό χρόνο. Στόχος είναι να καταγράφεται η ώρα εισόδου και εξόδου των εργαζομένων σε ηλεκτρονικό ρολόι παρουσίας προσωπικού (ωρομέτρηση) και να διαβιβάζονται αυτόματα με ηλεκτρονικό τρόπο στο σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ», όπου και θα διασταυρώνονται. Η χρήση της ηλεκτρονικής κάρτας θα ξεκινήσει πιλοτικά σε μεγάλες επιχειρήσεις όπως σε τράπεζες και σε σούπερ μάρκετ, ενώ σταδιακά θα εφαρμοστεί στο σύνολο της ιδιωτικής οικονομίας. Στο ίδιο νομοσχέδιο αναμένεται να ενσωματωθεί και το νέο πλαίσιο για την τηλεργασία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου