Πέμπτη 12 Απριλίου 2012

Prosvasis στη Φορολογία-Πώς θα φορολογηθούν κατοικίες και ημιυπαίθριοι

  • Prosvasis στη Φορολογία
  • Prosvasis στη Φορολογία

    Πώς θα φορολογηθούν κατοικίες και ημιυπαίθριοι

    11 Απριλίου 2012 - 15:05
    Πώς θα φορολογηθούν κατοικίες και ημιυπαίθριοι
     
    Πώς θα φορολογηθούν κατοικίες και ημιυπαίθριοι
    Το θέμα της αντικειμενικής δαπάνης για τις κατοικίες και της τακτοποίησης των ημιυπαίθριων χώρων αποτέλεσε βασικό αντικείμενο στην εκπομπή «Prosvasis στη Φορολογία» με τους Απόστολο Αλωνιάτη και Χάρη Τσοχαντάρη, στην fmvoice.gr.

    Πρόκειται για ένα θέμα, για το οποίο έχουν ακουστεί πολλά κι ακόμη περισσότερα έχουν γραφτεί, αλλά ακόμη ο φορολογούμενος βρίσκεται σε πλήρη σύγχυση, καθώς δεν έχει διευκρινιστεί το ποιος είναι υποχρεωμένος να κάνει τη σχετική δήλωση και στις δύο περιπτώσεις (αντικειμενική δαπάνη και τακτοποίηση).

    Όσον αφορά στην αντικειμενική δαπάνη για την κύρια κατοικία, από την εφαρμογή του νόμου 3842/2010, αφορά όλους τους φορολογούμενους που διαμένουν σε μια ιδιόκτητη κατοικία, ή χρησιμοποιούν μια δωρεάν παραχωρούμενη κατοικία ή ενοικιάζουν.
    • Για παράδειγμα:
    • Ο φορολογούμενος κατοικεί σε ένα διαμέρισμα που του ανήκει κατά 100% πλήρη κυριότητα. Υπόχρεος του τεκμηρίου είναι ο φορολογούμενος και θα τον βαρύνει κατά 100% .
    • Ο φορολογούμενος κατοικεί σε ένα διαμέρισμα που ανήκει κατά πλήρη κυριότητα 50% - 50% και στους δύο συζύγους που συνοικούν σε αυτό. Υπόχρεος να το δηλώσεις είναι ο φορολογούμενος σημειώνοντας στους σχετικούς κωδικούς (213 και 214) την ιδιοκτησία κατά 50% - 50% και στους δύο συζύγους. Κατά την εκκαθάριση της ΓΓΠΣ, το τεκμήριο θα επιμερισθεί και στους δύο συζύγους, αλλά θα καλυφθεί από τα κοινά τους εισοδήματα.
    • Ο φορολογούμενος έχει κατά πλήρη κυριότητα ή έχει την επικαρπία σε ένα διαμέρισμα, που το έχει παραχωρήσει δωρεάν και διαμένει ένα από τα παιδία του με την οικογένεια του. Υπόχρεός να το δηλώσει ως τεκμήριο είναι το παιδί του, ενώ ο φορολογούμενος θα το αναγράψει στο έντυπο Ε2 ως δωρεάν παραχώρηση, αναφέροντας το ονοματεπώνυμο και το ΑΦΜ του χρήστη του ακινήτου.
    • Ο φορολογούμενος νοικιάζει ένα διαμέρισμα (ή περισσότερα). Υπόχρεος να το δηλώσει σαν τεκμήριο είναι ο ενοικιαστής του ακινήτου . Ο ιδιοκτήτης θα το αναγράψει στο έντυπο Ε2, στο οποίο θα δηλώσει και το εισόδημα από τα ακίνητα.

    Τι ισχύει για τους φιλοξενούμενους
    Όταν ο φορολογούμενος δηλώνει φιλοξενούμενος, δεν έχει την υποχρέωση να δηλώσει αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης για κατοικία. Δε θα συμπληρώσει τον πίνακα 5 περίπτωση 1 (α) (Ετήσια αντικειμενική δαπάνη με βάση την κατοικία), αλλά θα συμπληρώσει τον πίνακα 7 περίπτωση 10, που αφορά ενοίκια που πληρώθηκαν.
    • Στους κωδικούς 801-803, γράφει τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου των ιδιοκτητών, που τον φιλοξενούν.
    • Στους κωδικούς 092-096 διαγραμμίζει τη λέξη "NAI" στην περίπτωση που φιλοξενείστε.
    • Στους κωδικοί 097-099 γράφει τον αριθμό των μηνών για τους οποίους φιλοξενηθήκατε στη συγκεκριμένη κατοικία μέσα στο έτος 2011.

    Τι ισχύει για δευτερεύουσα κατοικία

    Κάθε κατοικία, πέρα από την κύρια αποτελεί δευτερεύουσα κατοικία, ενώ έχει καταργηθεί πλέον η έννοια της εξοχικής κατοικίας .

    Οι αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης στηρίζονται σε πραγματικά στοιχεία και όχι σε κατά τεκμήριο υπολογισμό τους, κι αυτό διότι σε πολλές εφορίες παρατηρήθηκε το φαινόμενο να επιβάλλεται στους φορολογούμενους να συμπληρώσουν και στις δευτερεύουσες κατοικίες ως μήνες χρήσης όλο το έτος (12 μήνες).

    Η διοίκηση έχει πάρει σαφή θέση πάνω στο θέμα (ΠΟΛ. 1135/2010) αναφέροντας ότι: «Προκειμένου για δευτερεύουσες εξοχικές κατοικίες δεν ισχύει πλέον ο περιορισμός της ετήσιας δαπάνης διαβίωσης που προκύπτει από αυτές σε τρεις (3) μήνες το έτος. Δεν υπολογίζεται ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης στις περιπτώσεις των κενών κατοικιών. Προκειμένου για κατοικίες που παραμένουν κενές για διάστημα μεγαλύτερο των έξι (6) μηνών, απαιτείται η προσκόμιση φωτοαντιγράφων λογαριασμών της ΔΕΗ ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο (π.χ. λογαριασμοί ύδρευσης, κοινοχρήστων) από το οποίο να αποδεικνύεται ότι το ακίνητο ήταν κενό για όλο το υπόψη διάστημα.»

    Εάν, λοιπόν, ο φορολογούμενος έχει στην ιδιοκτησία του δευτερεύουσα κατοικία, η αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης θα υπολογισθεί με βάση τους μήνες που θα αναγράψει ότι τη χρησιμοποιεί πραγματικά. Τους υπόλοιπους μήνες θα το δηλώσει στο Ε2 ως ΚΕΝΟ.

    Όσο αφορά τα αποδεικτικά ότι το ακίνητο είναι κενό, θα συνυποβάλλει με το Ε2 αντίγραφα των λογαριασμών ηλεκτρικού ή ύδρευσης, που θα φαίνεται ότι το χρονικό αυτό διάστημα δεν υπήρχε κατανάλωση.

    Ημιυπαίθριοι
    Οι χώροι που τακτοποιούνται, πρέπει για πρώτη φορά να συμπεριληφθούν στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος που υποβάλλεται το οικονομικό έτος 2012 (εισοδήματα ημερολογιακού έτους 2011). Στη δήλωση αυτή θα περιληφθούν οι χώροι που έχουν τακτοποιηθεί μέσα στο 2010, καθώς και όσοι έχουν τακτοποιηθεί το 2011.

    Για την εφαρμογή των διατάξεων φορολογίας εισοδήματος, ως χρόνος τακτοποίησης των χώρων αυτών θεωρείται η τοποθέτηση από την πολεοδομία της σφραγίδας για τη βεβαίωση της πληρότητας του φακέλου στο αντίγραφο της υποβληθείσας αίτησης τακτοποίησης.

    Προσοχή: Σε περίπτωση που παρά την υποχρέωση δήλωσής τους, διαπιστωθεί ότι οι τακτοποιημένοι χώροι δε δηλώνονται ή δηλώνονται ανακριβώς στις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που υποβάλλονται μετά την τακτοποίησή τους, επιβάλλονται οι νόμιμες κυρώσεις.

    Οι νομιμοποιήσεις των ημιυπαίθριων χώρων σύμφωνα με τον ν.3843/2010 θα πρέπει να ληφθούν υπόψη στη συμπλήρωση του υποπίνακα της περ. 1. του πίνακα 5.

    Ωστόσο, οι νομιμοποιήσεις αυθαίρετων κατασκευών και αυθαίρετων αλλαγών χρήσης, (υπόγεια και πατάρια) που πραγματοποιήθηκαν με τους v.4014/21-9-2011 και ν.3843/2010, δε θα ληφθούν υπόψη και δε θα επηρεάσουν τη συμπλήρωση του υποπίνακα αυτού, για το οικονομικό έτος 2012. Αντίθετα μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών νομιμοποίησής τους θα συμπεριληφθούν στις δηλώσεις του οικον. έτους 2013 και στο εξής.

    Επίπτωση στην αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης της κατοικίας
    Γίνεται σαφές ότι με την υποχρέωση αναγραφής των τακτοποιούμενων, αυξάνεται η επιφάνεια των κύριων χώρων των ακινήτων, με αποτέλεσμα να υπάρξει αύξηση και στην αντικειμενική δαπάνη που επιβαρύνει των φορολογούμενο.

    Αν για παράδειγμα ο φορολογούμενος είχε αγοράσει ένα διαμέρισμα 100 τ.μ. και ημιυπαίθριου χώρο 30 τ.μ. , στην δήλωση του 2011 επιβαρύνθηκε με αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης (τεκμήριο) για κατοικία με το ποσό των 3.400. Μετά την τακτοποίηση του ημιυπαίθριου, σε συνδυασμό με την αύξηση κατά 33,33% της αντικειμενικής δαπάνης, η επιβάρυνση θα είναι 6.900 δηλαδή αύξηση πλέον του 100%.

    Επιπτώσεις στις φοροαπαλλαγές
    Πέρα όμως από την επίπτωση που θα έχει η φορολόγηση των τακτοποιημένων χώρων στα τεκμήρια, υπάρχει και παράπλευρη επιβάρυνση στους φορολογούμενους.

    Η απώλεια αυτή αφορά την μείωση της φοροαπαλλαγής από τους τόκους δανείων, αφού η αύξηση των τετραγωνικών, μειώνει τους τόκους που μπορεί να εκπέσει ο φορολογούμενος.

    Αν στο προηγούμενο παράδειγμα μας ο φορολογούμενος είχε αγοράσει το διαμέρισμα με δάνειο σαν πρώτη κατοικία και πλήρωσε για το 2011 τόκους 12.000 ευρώ, αν το ακίνητο παρέμενε στα 100 τ.μ. θα εξέπιπτε το σύνολο των τόκων, έχοντας μείωση φόρου 12.000 Χ 10% = 1.200 ευρώ.

    Με τον συνυπολογισμό των τακτοποιούμενων χώρων , το σύνολο του ακινήτου αυξάνεται σε 130 τ.μ..

    Με δεδομένο ότι η ωφέλεια που υπάρχει στους φορολογούμενους είναι το 10% των τόκων που αναλογούν σε πρώτη κατοικία 120 τ.μ. και δάνειο μέχρι 200.000 ευρώ, στο παράδειγμα μας ο φορολογούμενος θα έχει μείωση φόρου 1.107,69 ( 11.076,92 ευρώ τόκων που αντιστοιχούν στα 120 τ.μ. Χ 10%), δηλαδή απώλεια μείωσης φόρου 92,31 ευρώ.

    Σε ό,τι αφορά τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) και την υποβολή της δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9) των χώρων που έχουν τακτοποιηθεί η διοίκηση δίνει τις ακόλουθες οδηγίες:

    Ως προς τον ΦΑΠ και για την υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων (έντυπο Ε9), οι τακτοποιούμενοι χώροι, ήτοι οι ημιυπαίθριοι χώροι και οι χώροι στο υπόγειο, ισόγειο ή σε άλλη στάθμη του κτιρίου, οι οποίοι βρίσκονται μέσα στον εγκεκριμένο κτιριακό όγκο βάσει της οικοδομικής του άδειας, η οποία εκδόθηκε ή αναθεωρήθηκε έως 2.7.2009 και έχουν μετατραπεί σε χώρους κύριας χρήσης καθ’ υπέρβαση των όρων και περιορισμών δόμησης του ακινήτου, εφόσον η χρήση τους δεν απαγορεύεται από τις πολεοδομικές διατάξεις για τις χρήσεις γης που ισχύουν στην περιοχή του ακινήτου, συνεχίζουν να λαμβάνονται φορολογικά υπόψη όπως πριν την τακτοποίησή τους.

    Όλα τα παραπάνω σημαίνουν:
    • Οι τακτοποιούμενοι ημιυπαίθριοι, που είτε είχαν ήδη περιληφθεί στη δήλωση στοιχείων ακινήτων ως βοηθητικοί χώροι είτε είχε παραληφθεί η αναγραφή τους, δεν απαιτείται μόνο για το λόγο της τακτοποίησής τους να αναγραφούν ως κύριοι χώροι στη δήλωση στοιχείων ακινήτων έτους 2011 και, όσον αφορά τον ΦΑΠ, θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο, όπως ακριβώς πριν την τακτοποίησή τους.
    Στις περιπτώσεις που υπάρχει υποχρέωση αναγραφής στη δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) ακινήτου που περιλαμβάνει τακτοποιούμενο ημιυπαίθριο χώρο, για άλλη αιτία (π.χ. αγορά, μεταβολή του είδους εμπράγματου δικαιώματος, μεταβολή των ποσοστών ιδιοκτησίας, διαχωρισμού επικαρπίας - ψιλής κυριότητας κ.λπ.), τότε κατά την αναγραφή του ακινήτου συμπεριλαμβάνονται στους κύριους χώρους του ακινήτου και τα τετραγωνικά μέτρα του ημιυπαίθριου χώρου.
    Δηλαδή, σε περίπτωση μεταβίβασης για οποιαδήποτε αιτία του ακινήτου που περιλαμβάνει τακτοποιούμενο ημιυπαίθριο χώρο, η απεικόνιση των ημιυπαίθριων χώρων στους κύριους χώρους θα περιληφθεί στη δήλωση του καινούργιου ιδιοκτήτη, ενώ σε περίπτωση διαχωρισμού επικαρπίας - ψιλής κυριότητας, θα περιληφθεί στη δήλωση τόσο του επικαρπωτή όσο και του ψιλού κυρίου.
    • Οι τακτοποιούμενοι χώροι, λόγω μετατροπής τους σε χώρους κύριας χρήσης, οι οποίοι είχαν ήδη περιληφθεί στη δήλωση στοιχείων ακινήτων δεν απαιτείται μόνο για το λόγο της τακτοποίησής τους να τροποποιηθούν και να αναγραφούν στην πραγματική τους κατάσταση στη δήλωση στοιχείων ακινήτων και, όσον αφορά τον ΦΑΠ, θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο, όπως ακριβώς πριν την τακτοποίησή τους.
    Τακτοποιούμενοι χώροι που έχουν μετατραπεί σε χώρους κύριας χρήσης, οι οποίοι ουδέποτε είχαν αναγραφεί στη δήλωση στοιχείων ακινήτων, αναγράφονται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων του οικείου έτους, μετά την τακτοποίησή τους. Στις περιπτώσεις που υπάρχει υποχρέωση αναγραφής στη δήλωση στοιχείων ακινήτων του χώρου που τακτοποιήθηκε λόγω μετατροπής του σε χώρο κύριας χρήσης, για άλλη αιτία (π.χ. αγορά, μεταβολή του είδους εμπράγματου δικαιώματος, μεταβολή των ποσοστών ιδιοκτησίας, διαχωρισμού επικαρπίας- ψιλής κυριότητας κ.λπ.), τότε ο εν λόγω χώρος θα αναγραφεί στην πραγματική του κατάσταση.
    • Για την εφαρμογή των διατάξεων της φορολογίας ακίνητης περιουσίας και της δήλωσης στοιχείων ακινήτων, ως χρόνος τακτοποίησης θεωρείται η τοποθέτηση από την πολεοδομία της σφραγίδας για την βεβαίωση της πληρότητας του φακέλου στο αντίγραφο της υποβληθείσας αίτησης τακτοποίησης.

    • δ) Εάν, παρά τα αναφερόμενα στις ανωτέρω περ. α’ και β’, ιδιοκτήτης τακτοποιούμενου ημιυπαίθριου χώρου ή χώρου που έχει μετατραπεί σε χώρο κύριας χρήσης επιθυμεί να απεικονίσει την πραγματική κατάσταση του ακινήτου του, δύναται να το κάνει υποβάλλοντας δήλωση στοιχείων ακινήτων το επόμενο της τακτοποίησης έτος, σύμφωνα με τα αναγραφόμενα στην περ. γ’.

    Δεν υπάρχουν σχόλια: