Δημοσιεύθηκε στις : [ 15-09-2014 ]
ΣτΕ 1254/2014
Ακύρωση της απόφασης του Υφυπουργού Οικονομικών ΠΟΛ.1131/5.6.2013, κατά το μέρος που αναφέρεται στον καθορισμό τιμής ανά τ.μ. των οικοπέδων για τις ανάγκες επιβολής του ΦΑΠ στην περιοχή του πρώην Δήμου Νέας Μάκρης Αττικής για τα έτη 2012 και 2013
Ακύρωση της απόφασης του Υφυπουργού Οικονομικών ΠΟΛ.1131/5.6.2013, κατά το μέρος που αναφέρεται στον καθορισμό τιμής ανά τ.μ. των οικοπέδων για τις ανάγκες επιβολής του ΦΑΠ στην περιοχή του πρώην Δήμου Νέας Μάκρης Αττικής για τα έτη 2012 και 2013
Κατηγορία: Φορολογία Κεφαλαίου
Περίληψη
-Παραβίαση των των άρθρων 26 και 43 του Συντάγματος, βάσει των οποίων είναι ανεπίτρεπτη αναδρομική κανονιστική ρύθμιση αφού η απόφαση εκδόθηκε το 2013 και αφορούσε υπολογισμό αξιών ΦΑΠ και για τα έτη 2011-2012. Το Στε έκρινε ως αβάσιμο τον λόγο αυτό καθότι η έκδοση της εν λόγω αποφάσεως καθίσταται εν πάση περιπτώσει υποχρεωτική εκ του νόμου, έστω και μετά την πάροδο του έτους φορολογίας στο οποίο αφορά, χωρίς, στην τελευταία αυτή περίπτωση, να τίθεται ζήτημα μη επιτρεπτής αναδρομικής ρυθμίσεως της εκδοθησόμενης υπουργικής αποφάσεως, αφού, υπό την αντίθετη εκδοχή, θα καθίστατο ανέφικτη η επιβολή του φόρου στα προαναφερθέντα ακίνητα, με συνέπεια την ανεπίτρεπτη απαλλαγή των υποχρέων για την καταβολή του.
-Παράβαση της αρχής της ισότητας κατ' αρχάς για το λόγο ότι η προσβαλλόμενη απόφαση αφορά στον καθορισμό της φορολογητέας αξίας των εκτός αντικειμενικού συστήματος ακινήτων που ανήκουν μόνο σε φυσικά πρόσωπα, όχι δε και σε νομικά, με αποτέλεσμα τα φυσικά πρόσωπα να υφίστανται δυσμενή διάκριση έναντι των νομικών προσώπων, τα οποία, κατά το νόμο, φορολογούνται με διαφορετικό τρόπο, χωρίς να υφίστανται αποχρώντες λόγοι που να δικαιολογούν την εν λόγω διαφοροποίηση. Το ΣτΕ έκρινε και αυτόν το λόγο αβάσιμο, διότι η διαφορετική, βάσει του νόμου, ρύθμιση του τρόπου καθορισμού της φορολογητέας αξίας των ευρισκομένων σε περιοχές που δεν εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα ακινήτων που ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα έναντι της αυτής κατηγορίας ακινήτων που ανήκουν σε νομικά πρόσωπα, δεν υπερβαίνει, πάντως, τα όρια της ευχέρειας που έχει ο νομοθέτης να καθορίζει με γενικά και αντικειμενικά κριτήρια τον ενδεδειγμένο εκάστοτε τρόπο φορολόγησης διαφόρων κατηγοριών φορολογουμένων και δεν παραβιάζει, ως εκ τούτου, τις προαναφερθείσες συνταγματικές διατάξεις.
-Παράβαση της αρχής της ισότητας και για το λόγο ότι η προσδιορισθείσα με την προσβαλλόμενη απόφαση τιμή ανά τ.μ. των οικοπέδων στην επίδικη περιοχή της Ν. Μάκρης Αττικής, όπου δεν εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα (ήτοι, όπως ισχυρίζονται, στην 4η Πολεοδομική Ενότητα -Π.Ε-), ανέρχεται σε ύψος τριπλάσιο από την προκύπτουσα αξία ανά τ.μ. των οικοπέδων που βρίσκονται στις περιοχές που εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα (ήτοι στις λοιπές Π.Ε), χωρίς να προκύπτουν οι λόγοι που θα δικαιολογούσαν τέτοια διαφοροποίηση. Το ΣτΕ απέριψε και αυτόν το λόγο διότι ο προσδιορισμός της φορολογητέας αξίας των ακινήτων της πιο πάνω περιοχής στο συγκεκριμένο ύψος έγινε κατ' αρχήν βάσει του προβλεπόμενου από το νόμο κριτηρίου, ήτοι βάσει της «κατώτερης τιμής» συγκριτικών στοιχείων της εν λόγω περιοχής, η ρύθμιση δε αυτή επίσης δεν υπερβαίνει τα όρια της κατά τα ανωτέρω διακριτικής ευχέρειας του νομοθέτη να καθορίζει τον εκάστοτε ενδεδειγμένο τρόπο φορολόγησης διαφόρων κατηγοριών φορολογουμένων. Τέλος, απορριπτέοι προεχόντως ως απαράδεκτοι είναι και οι προβαλλόμενοι το πρώτον με το από 20.11.2013 υπόμνημα νέοι λόγοι ακυρώσεως περί παραβάσεως της αρχής της ισότητας, οι οποίοι στηρίζονται επί άλλων βάσεων.
ΣτΕ 1254/2014
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Β'
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του στις 13 Νοεμβρίου 2013 με την εξής σύνθεση: Ν. Μαρκουλάκης, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Τμήματος και της αναπληρώτριας Προέδρου, που είχαν κώλυμα, Γ. Τσιμέκας, Β. Καλαντζή, Σύμβουλοι, Ευστ. Σκούρα, Ο.-Μ. Βασιλάκη, Πάρεδροι. Γραμματέας η Κ. Κεχρολόγου.
Για να δικάσει την από 26 Αυγούστου 2013 αίτηση: των :............................., οι οποίοι παρέστησαν με τον ως άνω δικηγόρο Νικόλαο Καραμέτο, που τον διόρισαν με πληρεξούσιο,
κατά του Υπουργού Οικονομικών, ο οποίος παρέστη με τη Δέσποινα Γάκη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθεί η υπ' αριθμ. ΠΟΛ.1131/5.6.2013 απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών (ΦΕΚ Β' 1499/20.6.2013).
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Παρέδρου Ο.-Μ. Βασιλάκη.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο των αιτούντων που παρέστησαν, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και την αντιπρόσωπο του Υπουργού, η οποία ζήτησε την απόρριψή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα
Σκέφθηκε κατά το Νόμο
1. Επειδή, για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (Α 1322637, 3638307/2013 ειδικά έντυπα παραβόλου).
2. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση ζητείται η ακύρωση της υπ' αριθμ. ΠΟΛ.1131/5.6.2013 αποφάσεως του Υφυπουργού Οικονομικών με τίτλο «Τιμή ανά τετραγωνικό μέτρο οικοπέδου δήμου ή κοινότητας, για τα έτη 2011, 2012 και 2013, στις περιοχές όπου δεν εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα, αποκλειστικά για τον προσδιορισμό του φόρου ακίνητης περιουσίας φυσικών προσώπων» (Β' 1499/20.6.2013), κατά το μέρος που αφορά στην περιφέρεια του πρώην Δήμου Ν.Μάκρης Αττικής.
3. Επειδή, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη ως προς τους αιτούντες με αριθ. δικογράφου 4, 15, 23, 25 και 45, οι οποίοι δεν παρέστησαν με πληρεξούσιο δικηγόρο κατά την συζήτηση της υπόθεσης στο ακροατήριο, ούτε νομιμοποίησαν τον δικηγόρο που υπογράφει το δικόγραφο της αίτησης με έναν από τους τρόπους που προβλέπονται στο άρθρο 27 του π.δ/τος 18/1989 (Α' 8).
4. Επειδή, οι λοιποί αιτούντες, οι οποίοι, σύμφωνα με τα στοιχεία που προσκόμισαν προαποδεικτικώς στο Δικαστήριο, φέρονται ως έχοντες ιδιοκτησιακά δικαιώματα επί ακινήτων κειμένων εντός της Πολεοδομικής Ενότητας 4 του πρώην Δήμου Νέας Μάκρης Αττικής (βλ. το από 5.4.2002 π.δ/γμα, ΦΕΚ Δ 433/27.5.2002), η οποία, κατά τους ισχυρισμούς τους- τους οποίους δεν αμφισβητεί η Διοίκηση-δεν έχει ενταχθεί στο αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού αξίας ακινήτων και την οποία, όπως επίσης δεν αμφισβητείται-, αφορά η συγκεκριμένη κανονιστική ρύθμιση της προσβαλλόμενης απόφασης, έχουν έννομο συμφέρον προς άσκηση της κρινομένης αιτήσεως, δεδομένου ότι ο καθορισμός της τιμής ανά τ.μ. των ακινήτων τους για τις ανάγκες επιβολής του φόρου ακίνητης περιουσίας επηρεάζει τη φορολογική βάση επί της οποίας θα υπολογισθεί ο εν λόγω φόρος (πρβλ ΣτΕ 2017/2012, ΣτΕ 2021/2012 7μ), παραδεκτώς δε ομοδικούν, καθόσον προβάλλουν λόγους ακυρώσεως που στηρίζονται στην ίδια νομική και πραγματική βάση.
5. Επειδή, στο Κεφάλαιο Δ του ν. 3842/2010 «Αποκατάσταση φορολογικής δικαιοσύνης, αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και άλλες διατάξεις» (Α' 58), το οποίο φέρει τον τίτλο «Φορολογία Ακίνητης Περιουσίας», ορίζονται τα εξής : «Άρθρο 27. Αντικείμενο του Φόρου. 1. Από το έτος 2010 και για κάθε επόμενο, επιβάλλεται φόρος στην ακίνητη περιουσία που βρίσκεται στην Ελλάδα και ανήκει σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους. 2. Στην έννοια του όρου ακίνητη περιουσία, για την εφαρμογή του νόμου αυτού, περιλαμβάνονται:...», «Άρθρο 28. Υποκείμενο του φόρου. Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, ανεξάρτητα από την ιθαγένεια, κατοικία ή έδρα του, φορολογείται για την ακίνητη περιουσία του που βρίσκεται στην Ελλάδα την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας, ανεξάρτητα από τις μεταβολές που τυχόν επέρχονται κατά τη διάρκεια του έτους αυτού. Υπόχρεοι σε φόρο είναι:...», «Άρθρο 30. Προσδιορισμός αξίας ακινήτων. Γενικά. 1. Για τον υπολογισμό φόρου ακίνητης περιουσίας λαμβάνεται υπόψη η αξία που έχουν τα ακίνητα ή τα εμπράγματα σε αυτά δικαιώματα, κατά την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας. 2...», «Άρθρο 31. Προσδιορισμός αξίας ακινήτων νομικών προσώπων. Ως φορολογητέα αξία του ακινήτου ή του εμπράγματου σε αυτό δικαιώματος για τα νομικά πρόσωπα λαμβάνεται η αξία η οποία προσδιορίζεται από τις διατάξεις των άρθρων 41 και 41Α του ν. 1249/1982 (ΦΕΚ 43 Α), όπως ισχύει, όπου εφαρμόζεται το σύστημα του αντικειμενικού προσδιορισμού, και από την παράγραφο 2 του άρθρου 3 του α.ν. 1521/1950 (ΦΕΚ 245 Α), όπως ισχύει, στις λοιπές περιπτώσεις.», «Άρθρο 32. Προσδιορισμός αξίας ακινήτων φυσικών προσώπων. 1 [όπως το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου αυτής προστέθηκε με την παρ.1 του άρθρου 24 του Ν.3943/2011,Α' 66/31.3.2011, με ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2011]. Ως φορολογητέα αξία των ακινήτων ή των εμπράγματων σε αυτά δικαιωμάτων των φυσικών προσώπων ορίζεται το γινόμενο που προκύπτει από τις τιμές εκκίνησης ή αφετηρίας, που καθορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 41 και 41Α του ν. 1249/1982, όπως ισχύει, όπου εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού αξίας ακινήτων, επί τους συντελεστές αυξομείωσης, όπως καθορίζονται κατωτέρω ανά είδος ακινήτου ή κτηρίου Για τις περιοχές δήμων ή κοινοτήτων όπου δεν εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα, η αξία των οικοπέδων καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, με βάση την κατώτερη τιμή ανά τετραγωνικό μέτρο οικοπέδου του δήμου ή της κοινότητας, όπως προκύπτει σύμφωνα με τηνπαράγραφο 2 του άρθρου 3 του α.ν. 1521/1950, όπως ισχύει Για την εφαρμογή των διατάξεων των προηγούμενων εδαφίων ως δήμοι και κοινότητες νοούνται οι δήμοι και κοινότητες του ν. 2539/1997 (ΦΕΚ 244 Α')».
6. Επειδή, κατ' εξουσιοδότηση της ανωτέρω παραγράφου 1 του άρθρου 32 του ν. 3842/2010 εκδόθηκε αρχικώς η από 16.11.2010 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών (Β' 1811/18.11.2010), με την οποία καθορίστηκαν, για το έτος 2010, οι τιμές ανά τετραγωνικό μέτρο οικοπέδου δήμου ή κοινότητας στις περιοχές όπου δεν εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της αξίας, αποκλειστικά και μόνο για τις ανάγκες επιβολής του φόρου ακίνητης περιουσίας στα φυσικά πρόσωπα, ειδικότερα δε για τον Δήμο Ν.Μάκρης Αττικής η τιμή ανά τ.μ. ορίσθηκε σε 370 ευρώ. Ακολούθως, κατ' εξουσιοδότηση της αυτής διατάξεως, εκδόθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών, με την οποία, αφού ελήφθησαν υπόψη-όπως αναφέρεται στο προοίμιο αυτής - «οι τιμές από τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. που αναφέρονται στην 1η Ιανουαρίου 2011», καθορίσθηκαν, για τα έτη 2011, 2012 και 2013, οι τιμές ανά τετραγωνικό μέτρο οικοπέδου δήμου ή κοινότητας στις περιοχές όπου δεν εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της αξίας, αποκλειστικά και μόνο για τις ανάγκες επιβολής του ΦΑΠ στα φυσικά πρόσωπα, ειδικότερα δε για τον πρώην Δήμο Ν. Μάκρης Αττικής η τιμή ανά τ.μ. ορίσθηκε σε 620 ευρώ. Για τον καθορισμό της τιμής αυτής ελήφθη υπόψη συγκριτικό στοιχείο που περιλαμβάνεται σε πίνακα που συνοδεύει το υπ'αριθμ. 15701/27.6.2011 έγγραφο του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Παλλήνης προς το Υπουργείο Οικονομικών και αφορά σε ακίνητο που μεταβιβάσθηκε με την 1502/2010 δήλωση Φ.Μ.Α. Όπως δε περαιτέρω αναφέρεται στο 34280/17/09/2013/18.9.2013 έγγραφο του ιδίου Προϊσταμένου προς το αυτό Υπουργείο, το προαναφερθέν ακίνητο ευρίσκεται στο ΟΤ 573 της 4ης Πολεοδομικής Ενότητας Ν.Μάκρης (το δεύτερο, όπως αναφέρεται, οικοδομικό τετράγωνο από την περιμετρική περιτοίχιση του Νεκροταφείου Ν. Μάκρης), με πρόσοψη επί της οδού 203, εντός δε αυτού υπάρχει ισόγεια οικία επιφανείας 43,18 τμ, πρόχειρης κατασκευής.
7. Επειδή, η ανωτέρω εξουσιοδοτική διάταξη του άρθρου 32 παρ.1 του ν. 3842/2010 επιτάσσει, κατά την έννοιά της, την έκδοση της προβλεπόμενης σε αυτήν υπουργικής αποφάσεως για τον καθορισμό της αξίας των οικοπέδων που βρίσκονται σε περιοχές που δεν ισχύει το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού αξίας ακινήτων, προκειμένου να επιβληθεί και σε αυτά ο φόρος ακίνητης περιουσίας, ο οποίος, όπως προαναφέρθηκε, επιβάλλεται «από το έτος 2010 και για κάθε επόμενο» στην ευρισκόμενη στην Ελλάδα ακίνητη περιουσία «κάθε φυσικού ή νομικού προσώπου» (άρθρο 27 και 28). Εν όψει τούτου, η έκδοση της εν λόγω αποφάσεως καθίσταται εν πάση περιπτώσει υποχρεωτική εκ του νόμου, έστω και μετά την πάροδο του έτους φορολογίας στο οποίο αφορά, χωρίς, στην τελευταία αυτή περίπτωση, να τίθεται ζήτημα μη επιτρεπτής αναδρομικής ρυθμίσεως της εκδοθησόμενης υπουργικής αποφάσεως, αφού, υπό την αντίθετη εκδοχή, θα καθίστατο ανέφικτη η επιβολή του φόρου στα προαναφερθέντα ακίνητα, με συνέπεια την ανεπίτρεπτη απαλλαγή των υποχρέων για την καταβολή του. Υπό τα δεδομένα αυτά, ο λόγος ακυρώσεως, με τον οποίο προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση, κατά το μέρος που αφορά στα έτη 2011 και 2012, παραβιάζει τις διατάξεις των άρθρων 26 και 43 του Συντάγματος, βάσει των οποίων είναι ανεπίτρεπτη αναδρομική κανονιστική ρύθμιση, την οποία δεν επιτρέπει και, μάλιστα, ρητώς ο εξουσιοδοτικός νόμος, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος.
8. Επειδή, το άρθρο 4 του Συντάγματος ορίζει στην παράγραφο 1 ότι «Οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου» και στην παράγραφο 5 ότι «Οι Έλληνες πολίτες συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στα δημόσια βάρη, ανάλογα μα τις δυνάμεις τους». Από τις διατάξεις αυτές, ιδίως δε από την παρ. 5 του ανωτέρω άρθρου, με την οποία θεσπίζεται η αρχή της φορολογικής ισότητας και της καθολικότητας του φόρου, δεν αποκλείεται η διαφορετική φορολογική μεταχείριση κατηγοριών φορολογουμένων, εφ' όσον η μεταχείριση αυτή δεν είναι αυθαίρετη, αλλά στηρίζεται σε γενικά και αντικειμενικά κριτήρια, ανταποκρινόμενα στις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε κατηγορίας, ενόψει και των εκάστοτε κοινωνικοοικονομικών συνθηκών. Παρέχεται δε ευρεία σχετική ευχέρεια στον κοινό νομοθέτη να διαμορφώνει το κατάλληλο, κατά την εκτίμησή του, φορολογικό σύστημα. (ΣτΕ 1685, 2531/2013 Ολομ, ΣτΕ 3931/2013 επταμ, 2018/2012 επταμ, ΣτΕ 3485/2007, ΣτΕ 2974/2001 επταμ., ΣτΕ 444/1995 επταμ., ΣτΕ 3423/1991, ΣτΕ 1135/1991 επταμ., ΣτΕ 4354/1985 κ.ά.).
9. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται παράβαση της αρχής της ισότητας κατ' αρχάς για το λόγο ότι η προσβαλλόμενη απόφαση αφορά στον καθορισμό της φορολογητέας αξίας των εκτός αντικειμενικού συστήματος ακινήτων που ανήκουν μόνο σε φυσικά πρόσωπα, όχι δε και σε νομικά, με αποτέλεσμα τα φυσικά πρόσωπα να υφίστανται δυσμενή διάκριση έναντι των νομικών προσώπων, τα οποία, κατά το νόμο, φορολογούνται με διαφορετικό τρόπο, χωρίς να υφίστανται αποχρώντες λόγοι που να δικαιολογούν την εν λόγω διαφοροποίηση. Περαιτέρω, προβάλλεται παράβαση της αρχής της ισότητας και για το λόγο ότι η προσδιορισθείσα με την προσβαλλόμενη απόφαση τιμή ανά τ.μ. των οικοπέδων στην επίδικη περιοχή της Ν. Μάκρης Αττικής, όπου δεν εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα (ήτοι, όπως ισχυρίζονται, στην 4η Πολεοδομική Ενότητα -Π.Ε-), ανέρχεται σε ύψος τριπλάσιο από την προκύπτουσα αξία ανά τ.μ. των οικοπέδων που βρίσκονται στις περιοχές που εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα (ήτοι στις λοιπές Π.Ε), χωρίς να προκύπτουν οι λόγοι που θα δικαιολογούσαν τέτοια διαφοροποίηση. Οι λόγοι όμως αυτοί, ανεξαρτήτως της λυσιτέλειάς τους για τους αιτούντες, είναι, πάντως, απορριπτέοι ως αβάσιμοι. Ειδικότερα, ο ως άνω πρώτος λόγος είναι αβάσιμος, διότι η διαφορετική, βάσει του νόμου, ρύθμιση του τρόπου καθορισμού της φορολογητέας αξίας των ευρισκομένων σε περιοχές που δεν εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα ακινήτων που ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα έναντι της αυτής κατηγορίας ακινήτων που ανήκουν σε νομικά πρόσωπα, δεν υπερβαίνει, πάντως, τα όρια της ευχέρειας που έχει ο νομοθέτης να καθορίζει με γενικά και αντικειμενικά κριτήρια τον ενδεδειγμένο εκάστοτε τρόπο φορολόγησης διαφόρων κατηγοριών φορολογουμένων και δεν παραβιάζει, ως εκ τούτου, τις προαναφερθείσες συνταγματικές διατάξεις. Εξάλλου, και ο ανωτέρω δεύτερος λόγος είναι επίσης απορριπτέος ως αβάσιμος, διότι ο προσδιορισμός της φορολογητέας αξίας των ακινήτων της πιο πάνω περιοχής στο συγκεκριμένο ύψος έγινε κατ' αρχήν βάσει του προβλεπόμενου από το νόμο κριτηρίου, ήτοι βάσει της «κατώτερης τιμής» συγκριτικών στοιχείων της εν λόγω περιοχής, η ρύθμιση δε αυτή επίσης δεν υπερβαίνει τα όρια της κατά τα ανωτέρω διακριτικής ευχέρειας του νομοθέτη να καθορίζει τον εκάστοτε ενδεδειγμένο τρόπο φορολόγησης διαφόρων κατηγοριών φορολογουμένων. Τέλος, απορριπτέοι προεχόντως ως απαράδεκτοι είναι και οι προβαλλόμενοι το πρώτον με το από 20.11.2013 υπόμνημα νέοι λόγοι ακυρώσεως περί παραβάσεως της αρχής της ισότητας, οι οποίοι στηρίζονται επί άλλων βάσεων.
10. Επειδή, κατά τη ρητή διατύπωση των αναφερομένων στη σκέψη 5 διατάξεων, για τον προσδιορισμό της αξίας ακινήτων, για τις ανάγκες επιβολής του ΦΑΠ, λαμβάνεται υπόψη η αξία που έχουν τα ακίνητα αυτά κατά την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας, ειδικότερα δε στις περιοχές όπου δεν εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα, η αξία των οικοπέδων καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, με βάση την κατώτερη τιμή ανά τετραγωνικό μέτρο οικοπέδου του δήμου ή της κοινότητας, στον οποίο βρίσκεται το ακίνητο, η οποία, σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 2 του α.ν. 1521/1950, στο οποίο παραπέμπει το άρθρο 32 παρ. 1 του ν. 3842/2010, εξευρίσκεται με βάση συγκριτικά στοιχεία μεταβιβάσεων παρομοίων περιουσιακών στοιχείων, τα οποία προκύπτουν από σχετικά συμβόλαια κλπ ή, αν τα στοιχεία αυτά ελλείπουν ή είναι ανεπαρκή ή απρόσφορα, με κάθε άλλο μέσο.
11. Επειδή, προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση ότι η προσβαλλόμενη απόφαση έχει εκδοθεί κατά παράβαση της διατάξεως της ως άνω παρ. 1 του άρθρου 32 του ν. 3842/2010, που προβλέπει ότι για τις ανάγκες επιβολής του φόρου ακίνητης περιουσίας λαμβάνεται υπόψη η αξία που έχουν τα ακίνητα κατά την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας ανά τετραγωνικό μέτρο οικοπέδου του δήμου ή της κοινότητας στον οποίο βρίσκονται•τούτο δε διότι, όπως προβάλλουν οι αιτούντες, στην προκείμενη περίπτωση, ο προσδιορισμός της αξίας των οικοπέδων στην επίδικη περιοχή στηρίχθηκε σε συγκριτικό στοιχείο αναγόμενο στο έτος 2010, με αποτέλεσμα ο καθορισμός της αξίας των αυτών ακινήτων κατά την 1.1.2012 και την 1.1.2013 να είναι πλασματικός, αφού ερείδεται επί ανεπίκαιρου για τα έτη αυτά συγκριτικού στοιχείου. Ο λόγος αυτός είναι βάσιμος, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στην προηγούμενη σκέψη. Και τούτο διότι, ενώ με την προσβαλλόμενη απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών καθορίζεται η κατώτερη τιμή της αξίας οικοπέδων στην επίδικη περιοχή όχι μόνο για το έτος 2011, αλλά και για τα έτη 2012 και 2013, όπως προκύπτει από το υπ' αριθμ. 15701/27.6.2011 έγγραφο του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Παλλήνης προς το Υπουργείο Οικονομικών τα στοιχεία που ελήφθησαν υπόψη είναι μόνον αυτά που υπήρχαν μέχρι την 31.12.2010, χωρίς να έχουν ληφθεί υπόψη και τα συγκριτικά στοιχεία που υπήρχαν κατά την 1.1.2012 και κατά την 1.1.2013, όπως απαιτεί η ανωτέρω διάταξη, ή έστω να έχει βεβαιωθεί από τη Διοίκηση ότι δεν υπάρχουν συγκριτικά στοιχεία και για τα δύο τελευταία αυτά έτη φορολογίας (πρβλ ΣτΕ 3710/2011). Για το λόγο, συνεπώς, αυτό θα έπρεπε να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών, κατά το μέρος που αναφέρεται στον καθορισμό τιμής ανά τ.μ. των οικοπέδων για τις ανάγκες επιβολής του ΦΑΠ στην περιοχή του πρώην Δήμου Νέας Μάκρης Αττικής για τα έτη 2012 και 2013.
12. Επειδή, κατά τα εκτεθέντα, το Τμήμα, υπό την παρούσα πενταμελή σύνθεση, φέρεται προς την άποψη ότι η κρινόμενη αίτηση θα έπρεπε να γίνει δεκτή ως προς τους αιτούντες που την ασκούν παραδεκτώς, για τον ανωτέρω λόγο, καθ' ο μέρος αφορά στα έτη 2012 και 2013. Ενόψει, όμως, της σπουδαιότητας του τιθέμενου με το λόγο αυτό ζητήματος, το Τμήμα κρίνει ότι η υπόθεση πρέπει, ως προς τους αιτούντες αυτούς, να παραπεμφθεί προς εκδίκαση στην επταμελή σύνθεσή του, κατ' εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 14 παρ. 5 εδαφ. β' του π.δ. 18/1989, με εισηγητή την Πάρεδρο Όλγα-Μαρία Βασιλάκη και να ορισθεί δικάσιμος ενώπιον της επταμελούς συνθέσεως η 11η Ιουνίου 2014.
Δια ταύτα
Απορρίπτει την αίτηση ως προς τους αιτούντες με αριθ. δικογράφου 4, 15, 23, 25 και 45. Παραπέμπει κατά τα λοιπά την υπόθεση προς εκδίκαση ενώπιον της επταμελούς συνθέσεως του Τμήματος. Ορίζει δικάσιμο ενώπιον της επταμελούς συνθέσεως την 11η Ιουνίου 2014 και εισηγητή την Πάρεδρο Όλγα-Μαρία Βασιλάκη.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 20 Νοεμβρίου και 3 Δεκεμβρίου 2013 και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 2ας Απριλίου 2014.
Ο Προεδρεύων Σύμβουλος
Η Γραμματέας
-Παραβίαση των των άρθρων 26 και 43 του Συντάγματος, βάσει των οποίων είναι ανεπίτρεπτη αναδρομική κανονιστική ρύθμιση αφού η απόφαση εκδόθηκε το 2013 και αφορούσε υπολογισμό αξιών ΦΑΠ και για τα έτη 2011-2012. Το Στε έκρινε ως αβάσιμο τον λόγο αυτό καθότι η έκδοση της εν λόγω αποφάσεως καθίσταται εν πάση περιπτώσει υποχρεωτική εκ του νόμου, έστω και μετά την πάροδο του έτους φορολογίας στο οποίο αφορά, χωρίς, στην τελευταία αυτή περίπτωση, να τίθεται ζήτημα μη επιτρεπτής αναδρομικής ρυθμίσεως της εκδοθησόμενης υπουργικής αποφάσεως, αφού, υπό την αντίθετη εκδοχή, θα καθίστατο ανέφικτη η επιβολή του φόρου στα προαναφερθέντα ακίνητα, με συνέπεια την ανεπίτρεπτη απαλλαγή των υποχρέων για την καταβολή του.
-Παράβαση της αρχής της ισότητας κατ' αρχάς για το λόγο ότι η προσβαλλόμενη απόφαση αφορά στον καθορισμό της φορολογητέας αξίας των εκτός αντικειμενικού συστήματος ακινήτων που ανήκουν μόνο σε φυσικά πρόσωπα, όχι δε και σε νομικά, με αποτέλεσμα τα φυσικά πρόσωπα να υφίστανται δυσμενή διάκριση έναντι των νομικών προσώπων, τα οποία, κατά το νόμο, φορολογούνται με διαφορετικό τρόπο, χωρίς να υφίστανται αποχρώντες λόγοι που να δικαιολογούν την εν λόγω διαφοροποίηση. Το ΣτΕ έκρινε και αυτόν το λόγο αβάσιμο, διότι η διαφορετική, βάσει του νόμου, ρύθμιση του τρόπου καθορισμού της φορολογητέας αξίας των ευρισκομένων σε περιοχές που δεν εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα ακινήτων που ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα έναντι της αυτής κατηγορίας ακινήτων που ανήκουν σε νομικά πρόσωπα, δεν υπερβαίνει, πάντως, τα όρια της ευχέρειας που έχει ο νομοθέτης να καθορίζει με γενικά και αντικειμενικά κριτήρια τον ενδεδειγμένο εκάστοτε τρόπο φορολόγησης διαφόρων κατηγοριών φορολογουμένων και δεν παραβιάζει, ως εκ τούτου, τις προαναφερθείσες συνταγματικές διατάξεις.
-Παράβαση της αρχής της ισότητας και για το λόγο ότι η προσδιορισθείσα με την προσβαλλόμενη απόφαση τιμή ανά τ.μ. των οικοπέδων στην επίδικη περιοχή της Ν. Μάκρης Αττικής, όπου δεν εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα (ήτοι, όπως ισχυρίζονται, στην 4η Πολεοδομική Ενότητα -Π.Ε-), ανέρχεται σε ύψος τριπλάσιο από την προκύπτουσα αξία ανά τ.μ. των οικοπέδων που βρίσκονται στις περιοχές που εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα (ήτοι στις λοιπές Π.Ε), χωρίς να προκύπτουν οι λόγοι που θα δικαιολογούσαν τέτοια διαφοροποίηση. Το ΣτΕ απέριψε και αυτόν το λόγο διότι ο προσδιορισμός της φορολογητέας αξίας των ακινήτων της πιο πάνω περιοχής στο συγκεκριμένο ύψος έγινε κατ' αρχήν βάσει του προβλεπόμενου από το νόμο κριτηρίου, ήτοι βάσει της «κατώτερης τιμής» συγκριτικών στοιχείων της εν λόγω περιοχής, η ρύθμιση δε αυτή επίσης δεν υπερβαίνει τα όρια της κατά τα ανωτέρω διακριτικής ευχέρειας του νομοθέτη να καθορίζει τον εκάστοτε ενδεδειγμένο τρόπο φορολόγησης διαφόρων κατηγοριών φορολογουμένων. Τέλος, απορριπτέοι προεχόντως ως απαράδεκτοι είναι και οι προβαλλόμενοι το πρώτον με το από 20.11.2013 υπόμνημα νέοι λόγοι ακυρώσεως περί παραβάσεως της αρχής της ισότητας, οι οποίοι στηρίζονται επί άλλων βάσεων.
ΣτΕ 1254/2014
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Β'
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του στις 13 Νοεμβρίου 2013 με την εξής σύνθεση: Ν. Μαρκουλάκης, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Τμήματος και της αναπληρώτριας Προέδρου, που είχαν κώλυμα, Γ. Τσιμέκας, Β. Καλαντζή, Σύμβουλοι, Ευστ. Σκούρα, Ο.-Μ. Βασιλάκη, Πάρεδροι. Γραμματέας η Κ. Κεχρολόγου.
Για να δικάσει την από 26 Αυγούστου 2013 αίτηση: των :............................., οι οποίοι παρέστησαν με τον ως άνω δικηγόρο Νικόλαο Καραμέτο, που τον διόρισαν με πληρεξούσιο,
κατά του Υπουργού Οικονομικών, ο οποίος παρέστη με τη Δέσποινα Γάκη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθεί η υπ' αριθμ. ΠΟΛ.1131/5.6.2013 απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών (ΦΕΚ Β' 1499/20.6.2013).
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Παρέδρου Ο.-Μ. Βασιλάκη.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο των αιτούντων που παρέστησαν, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και την αντιπρόσωπο του Υπουργού, η οποία ζήτησε την απόρριψή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα
Σκέφθηκε κατά το Νόμο
1. Επειδή, για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (Α 1322637, 3638307/2013 ειδικά έντυπα παραβόλου).
2. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση ζητείται η ακύρωση της υπ' αριθμ. ΠΟΛ.1131/5.6.2013 αποφάσεως του Υφυπουργού Οικονομικών με τίτλο «Τιμή ανά τετραγωνικό μέτρο οικοπέδου δήμου ή κοινότητας, για τα έτη 2011, 2012 και 2013, στις περιοχές όπου δεν εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα, αποκλειστικά για τον προσδιορισμό του φόρου ακίνητης περιουσίας φυσικών προσώπων» (Β' 1499/20.6.2013), κατά το μέρος που αφορά στην περιφέρεια του πρώην Δήμου Ν.Μάκρης Αττικής.
3. Επειδή, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη ως προς τους αιτούντες με αριθ. δικογράφου 4, 15, 23, 25 και 45, οι οποίοι δεν παρέστησαν με πληρεξούσιο δικηγόρο κατά την συζήτηση της υπόθεσης στο ακροατήριο, ούτε νομιμοποίησαν τον δικηγόρο που υπογράφει το δικόγραφο της αίτησης με έναν από τους τρόπους που προβλέπονται στο άρθρο 27 του π.δ/τος 18/1989 (Α' 8).
4. Επειδή, οι λοιποί αιτούντες, οι οποίοι, σύμφωνα με τα στοιχεία που προσκόμισαν προαποδεικτικώς στο Δικαστήριο, φέρονται ως έχοντες ιδιοκτησιακά δικαιώματα επί ακινήτων κειμένων εντός της Πολεοδομικής Ενότητας 4 του πρώην Δήμου Νέας Μάκρης Αττικής (βλ. το από 5.4.2002 π.δ/γμα, ΦΕΚ Δ 433/27.5.2002), η οποία, κατά τους ισχυρισμούς τους- τους οποίους δεν αμφισβητεί η Διοίκηση-δεν έχει ενταχθεί στο αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού αξίας ακινήτων και την οποία, όπως επίσης δεν αμφισβητείται-, αφορά η συγκεκριμένη κανονιστική ρύθμιση της προσβαλλόμενης απόφασης, έχουν έννομο συμφέρον προς άσκηση της κρινομένης αιτήσεως, δεδομένου ότι ο καθορισμός της τιμής ανά τ.μ. των ακινήτων τους για τις ανάγκες επιβολής του φόρου ακίνητης περιουσίας επηρεάζει τη φορολογική βάση επί της οποίας θα υπολογισθεί ο εν λόγω φόρος (πρβλ ΣτΕ 2017/2012, ΣτΕ 2021/2012 7μ), παραδεκτώς δε ομοδικούν, καθόσον προβάλλουν λόγους ακυρώσεως που στηρίζονται στην ίδια νομική και πραγματική βάση.
5. Επειδή, στο Κεφάλαιο Δ του ν. 3842/2010 «Αποκατάσταση φορολογικής δικαιοσύνης, αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και άλλες διατάξεις» (Α' 58), το οποίο φέρει τον τίτλο «Φορολογία Ακίνητης Περιουσίας», ορίζονται τα εξής : «Άρθρο 27. Αντικείμενο του Φόρου. 1. Από το έτος 2010 και για κάθε επόμενο, επιβάλλεται φόρος στην ακίνητη περιουσία που βρίσκεται στην Ελλάδα και ανήκει σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους. 2. Στην έννοια του όρου ακίνητη περιουσία, για την εφαρμογή του νόμου αυτού, περιλαμβάνονται:...», «Άρθρο 28. Υποκείμενο του φόρου. Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, ανεξάρτητα από την ιθαγένεια, κατοικία ή έδρα του, φορολογείται για την ακίνητη περιουσία του που βρίσκεται στην Ελλάδα την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας, ανεξάρτητα από τις μεταβολές που τυχόν επέρχονται κατά τη διάρκεια του έτους αυτού. Υπόχρεοι σε φόρο είναι:...», «Άρθρο 30. Προσδιορισμός αξίας ακινήτων. Γενικά. 1. Για τον υπολογισμό φόρου ακίνητης περιουσίας λαμβάνεται υπόψη η αξία που έχουν τα ακίνητα ή τα εμπράγματα σε αυτά δικαιώματα, κατά την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας. 2...», «Άρθρο 31. Προσδιορισμός αξίας ακινήτων νομικών προσώπων. Ως φορολογητέα αξία του ακινήτου ή του εμπράγματου σε αυτό δικαιώματος για τα νομικά πρόσωπα λαμβάνεται η αξία η οποία προσδιορίζεται από τις διατάξεις των άρθρων 41 και 41Α του ν. 1249/1982 (ΦΕΚ 43 Α), όπως ισχύει, όπου εφαρμόζεται το σύστημα του αντικειμενικού προσδιορισμού, και από την παράγραφο 2 του άρθρου 3 του α.ν. 1521/1950 (ΦΕΚ 245 Α), όπως ισχύει, στις λοιπές περιπτώσεις.», «Άρθρο 32. Προσδιορισμός αξίας ακινήτων φυσικών προσώπων. 1 [όπως το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου αυτής προστέθηκε με την παρ.1 του άρθρου 24 του Ν.3943/2011,Α' 66/31.3.2011, με ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2011]. Ως φορολογητέα αξία των ακινήτων ή των εμπράγματων σε αυτά δικαιωμάτων των φυσικών προσώπων ορίζεται το γινόμενο που προκύπτει από τις τιμές εκκίνησης ή αφετηρίας, που καθορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 41 και 41Α του ν. 1249/1982, όπως ισχύει, όπου εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού αξίας ακινήτων, επί τους συντελεστές αυξομείωσης, όπως καθορίζονται κατωτέρω ανά είδος ακινήτου ή κτηρίου Για τις περιοχές δήμων ή κοινοτήτων όπου δεν εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα, η αξία των οικοπέδων καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, με βάση την κατώτερη τιμή ανά τετραγωνικό μέτρο οικοπέδου του δήμου ή της κοινότητας, όπως προκύπτει σύμφωνα με τηνπαράγραφο 2 του άρθρου 3 του α.ν. 1521/1950, όπως ισχύει Για την εφαρμογή των διατάξεων των προηγούμενων εδαφίων ως δήμοι και κοινότητες νοούνται οι δήμοι και κοινότητες του ν. 2539/1997 (ΦΕΚ 244 Α')».
6. Επειδή, κατ' εξουσιοδότηση της ανωτέρω παραγράφου 1 του άρθρου 32 του ν. 3842/2010 εκδόθηκε αρχικώς η από 16.11.2010 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών (Β' 1811/18.11.2010), με την οποία καθορίστηκαν, για το έτος 2010, οι τιμές ανά τετραγωνικό μέτρο οικοπέδου δήμου ή κοινότητας στις περιοχές όπου δεν εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της αξίας, αποκλειστικά και μόνο για τις ανάγκες επιβολής του φόρου ακίνητης περιουσίας στα φυσικά πρόσωπα, ειδικότερα δε για τον Δήμο Ν.Μάκρης Αττικής η τιμή ανά τ.μ. ορίσθηκε σε 370 ευρώ. Ακολούθως, κατ' εξουσιοδότηση της αυτής διατάξεως, εκδόθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών, με την οποία, αφού ελήφθησαν υπόψη-όπως αναφέρεται στο προοίμιο αυτής - «οι τιμές από τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. που αναφέρονται στην 1η Ιανουαρίου 2011», καθορίσθηκαν, για τα έτη 2011, 2012 και 2013, οι τιμές ανά τετραγωνικό μέτρο οικοπέδου δήμου ή κοινότητας στις περιοχές όπου δεν εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της αξίας, αποκλειστικά και μόνο για τις ανάγκες επιβολής του ΦΑΠ στα φυσικά πρόσωπα, ειδικότερα δε για τον πρώην Δήμο Ν. Μάκρης Αττικής η τιμή ανά τ.μ. ορίσθηκε σε 620 ευρώ. Για τον καθορισμό της τιμής αυτής ελήφθη υπόψη συγκριτικό στοιχείο που περιλαμβάνεται σε πίνακα που συνοδεύει το υπ'αριθμ. 15701/27.6.2011 έγγραφο του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Παλλήνης προς το Υπουργείο Οικονομικών και αφορά σε ακίνητο που μεταβιβάσθηκε με την 1502/2010 δήλωση Φ.Μ.Α. Όπως δε περαιτέρω αναφέρεται στο 34280/17/09/2013/18.9.2013 έγγραφο του ιδίου Προϊσταμένου προς το αυτό Υπουργείο, το προαναφερθέν ακίνητο ευρίσκεται στο ΟΤ 573 της 4ης Πολεοδομικής Ενότητας Ν.Μάκρης (το δεύτερο, όπως αναφέρεται, οικοδομικό τετράγωνο από την περιμετρική περιτοίχιση του Νεκροταφείου Ν. Μάκρης), με πρόσοψη επί της οδού 203, εντός δε αυτού υπάρχει ισόγεια οικία επιφανείας 43,18 τμ, πρόχειρης κατασκευής.
7. Επειδή, η ανωτέρω εξουσιοδοτική διάταξη του άρθρου 32 παρ.1 του ν. 3842/2010 επιτάσσει, κατά την έννοιά της, την έκδοση της προβλεπόμενης σε αυτήν υπουργικής αποφάσεως για τον καθορισμό της αξίας των οικοπέδων που βρίσκονται σε περιοχές που δεν ισχύει το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού αξίας ακινήτων, προκειμένου να επιβληθεί και σε αυτά ο φόρος ακίνητης περιουσίας, ο οποίος, όπως προαναφέρθηκε, επιβάλλεται «από το έτος 2010 και για κάθε επόμενο» στην ευρισκόμενη στην Ελλάδα ακίνητη περιουσία «κάθε φυσικού ή νομικού προσώπου» (άρθρο 27 και 28). Εν όψει τούτου, η έκδοση της εν λόγω αποφάσεως καθίσταται εν πάση περιπτώσει υποχρεωτική εκ του νόμου, έστω και μετά την πάροδο του έτους φορολογίας στο οποίο αφορά, χωρίς, στην τελευταία αυτή περίπτωση, να τίθεται ζήτημα μη επιτρεπτής αναδρομικής ρυθμίσεως της εκδοθησόμενης υπουργικής αποφάσεως, αφού, υπό την αντίθετη εκδοχή, θα καθίστατο ανέφικτη η επιβολή του φόρου στα προαναφερθέντα ακίνητα, με συνέπεια την ανεπίτρεπτη απαλλαγή των υποχρέων για την καταβολή του. Υπό τα δεδομένα αυτά, ο λόγος ακυρώσεως, με τον οποίο προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση, κατά το μέρος που αφορά στα έτη 2011 και 2012, παραβιάζει τις διατάξεις των άρθρων 26 και 43 του Συντάγματος, βάσει των οποίων είναι ανεπίτρεπτη αναδρομική κανονιστική ρύθμιση, την οποία δεν επιτρέπει και, μάλιστα, ρητώς ο εξουσιοδοτικός νόμος, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος.
8. Επειδή, το άρθρο 4 του Συντάγματος ορίζει στην παράγραφο 1 ότι «Οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου» και στην παράγραφο 5 ότι «Οι Έλληνες πολίτες συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στα δημόσια βάρη, ανάλογα μα τις δυνάμεις τους». Από τις διατάξεις αυτές, ιδίως δε από την παρ. 5 του ανωτέρω άρθρου, με την οποία θεσπίζεται η αρχή της φορολογικής ισότητας και της καθολικότητας του φόρου, δεν αποκλείεται η διαφορετική φορολογική μεταχείριση κατηγοριών φορολογουμένων, εφ' όσον η μεταχείριση αυτή δεν είναι αυθαίρετη, αλλά στηρίζεται σε γενικά και αντικειμενικά κριτήρια, ανταποκρινόμενα στις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε κατηγορίας, ενόψει και των εκάστοτε κοινωνικοοικονομικών συνθηκών. Παρέχεται δε ευρεία σχετική ευχέρεια στον κοινό νομοθέτη να διαμορφώνει το κατάλληλο, κατά την εκτίμησή του, φορολογικό σύστημα. (ΣτΕ 1685, 2531/2013 Ολομ, ΣτΕ 3931/2013 επταμ, 2018/2012 επταμ, ΣτΕ 3485/2007, ΣτΕ 2974/2001 επταμ., ΣτΕ 444/1995 επταμ., ΣτΕ 3423/1991, ΣτΕ 1135/1991 επταμ., ΣτΕ 4354/1985 κ.ά.).
9. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται παράβαση της αρχής της ισότητας κατ' αρχάς για το λόγο ότι η προσβαλλόμενη απόφαση αφορά στον καθορισμό της φορολογητέας αξίας των εκτός αντικειμενικού συστήματος ακινήτων που ανήκουν μόνο σε φυσικά πρόσωπα, όχι δε και σε νομικά, με αποτέλεσμα τα φυσικά πρόσωπα να υφίστανται δυσμενή διάκριση έναντι των νομικών προσώπων, τα οποία, κατά το νόμο, φορολογούνται με διαφορετικό τρόπο, χωρίς να υφίστανται αποχρώντες λόγοι που να δικαιολογούν την εν λόγω διαφοροποίηση. Περαιτέρω, προβάλλεται παράβαση της αρχής της ισότητας και για το λόγο ότι η προσδιορισθείσα με την προσβαλλόμενη απόφαση τιμή ανά τ.μ. των οικοπέδων στην επίδικη περιοχή της Ν. Μάκρης Αττικής, όπου δεν εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα (ήτοι, όπως ισχυρίζονται, στην 4η Πολεοδομική Ενότητα -Π.Ε-), ανέρχεται σε ύψος τριπλάσιο από την προκύπτουσα αξία ανά τ.μ. των οικοπέδων που βρίσκονται στις περιοχές που εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα (ήτοι στις λοιπές Π.Ε), χωρίς να προκύπτουν οι λόγοι που θα δικαιολογούσαν τέτοια διαφοροποίηση. Οι λόγοι όμως αυτοί, ανεξαρτήτως της λυσιτέλειάς τους για τους αιτούντες, είναι, πάντως, απορριπτέοι ως αβάσιμοι. Ειδικότερα, ο ως άνω πρώτος λόγος είναι αβάσιμος, διότι η διαφορετική, βάσει του νόμου, ρύθμιση του τρόπου καθορισμού της φορολογητέας αξίας των ευρισκομένων σε περιοχές που δεν εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα ακινήτων που ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα έναντι της αυτής κατηγορίας ακινήτων που ανήκουν σε νομικά πρόσωπα, δεν υπερβαίνει, πάντως, τα όρια της ευχέρειας που έχει ο νομοθέτης να καθορίζει με γενικά και αντικειμενικά κριτήρια τον ενδεδειγμένο εκάστοτε τρόπο φορολόγησης διαφόρων κατηγοριών φορολογουμένων και δεν παραβιάζει, ως εκ τούτου, τις προαναφερθείσες συνταγματικές διατάξεις. Εξάλλου, και ο ανωτέρω δεύτερος λόγος είναι επίσης απορριπτέος ως αβάσιμος, διότι ο προσδιορισμός της φορολογητέας αξίας των ακινήτων της πιο πάνω περιοχής στο συγκεκριμένο ύψος έγινε κατ' αρχήν βάσει του προβλεπόμενου από το νόμο κριτηρίου, ήτοι βάσει της «κατώτερης τιμής» συγκριτικών στοιχείων της εν λόγω περιοχής, η ρύθμιση δε αυτή επίσης δεν υπερβαίνει τα όρια της κατά τα ανωτέρω διακριτικής ευχέρειας του νομοθέτη να καθορίζει τον εκάστοτε ενδεδειγμένο τρόπο φορολόγησης διαφόρων κατηγοριών φορολογουμένων. Τέλος, απορριπτέοι προεχόντως ως απαράδεκτοι είναι και οι προβαλλόμενοι το πρώτον με το από 20.11.2013 υπόμνημα νέοι λόγοι ακυρώσεως περί παραβάσεως της αρχής της ισότητας, οι οποίοι στηρίζονται επί άλλων βάσεων.
10. Επειδή, κατά τη ρητή διατύπωση των αναφερομένων στη σκέψη 5 διατάξεων, για τον προσδιορισμό της αξίας ακινήτων, για τις ανάγκες επιβολής του ΦΑΠ, λαμβάνεται υπόψη η αξία που έχουν τα ακίνητα αυτά κατά την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας, ειδικότερα δε στις περιοχές όπου δεν εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα, η αξία των οικοπέδων καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, με βάση την κατώτερη τιμή ανά τετραγωνικό μέτρο οικοπέδου του δήμου ή της κοινότητας, στον οποίο βρίσκεται το ακίνητο, η οποία, σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 2 του α.ν. 1521/1950, στο οποίο παραπέμπει το άρθρο 32 παρ. 1 του ν. 3842/2010, εξευρίσκεται με βάση συγκριτικά στοιχεία μεταβιβάσεων παρομοίων περιουσιακών στοιχείων, τα οποία προκύπτουν από σχετικά συμβόλαια κλπ ή, αν τα στοιχεία αυτά ελλείπουν ή είναι ανεπαρκή ή απρόσφορα, με κάθε άλλο μέσο.
11. Επειδή, προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση ότι η προσβαλλόμενη απόφαση έχει εκδοθεί κατά παράβαση της διατάξεως της ως άνω παρ. 1 του άρθρου 32 του ν. 3842/2010, που προβλέπει ότι για τις ανάγκες επιβολής του φόρου ακίνητης περιουσίας λαμβάνεται υπόψη η αξία που έχουν τα ακίνητα κατά την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας ανά τετραγωνικό μέτρο οικοπέδου του δήμου ή της κοινότητας στον οποίο βρίσκονται•τούτο δε διότι, όπως προβάλλουν οι αιτούντες, στην προκείμενη περίπτωση, ο προσδιορισμός της αξίας των οικοπέδων στην επίδικη περιοχή στηρίχθηκε σε συγκριτικό στοιχείο αναγόμενο στο έτος 2010, με αποτέλεσμα ο καθορισμός της αξίας των αυτών ακινήτων κατά την 1.1.2012 και την 1.1.2013 να είναι πλασματικός, αφού ερείδεται επί ανεπίκαιρου για τα έτη αυτά συγκριτικού στοιχείου. Ο λόγος αυτός είναι βάσιμος, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στην προηγούμενη σκέψη. Και τούτο διότι, ενώ με την προσβαλλόμενη απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών καθορίζεται η κατώτερη τιμή της αξίας οικοπέδων στην επίδικη περιοχή όχι μόνο για το έτος 2011, αλλά και για τα έτη 2012 και 2013, όπως προκύπτει από το υπ' αριθμ. 15701/27.6.2011 έγγραφο του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Παλλήνης προς το Υπουργείο Οικονομικών τα στοιχεία που ελήφθησαν υπόψη είναι μόνον αυτά που υπήρχαν μέχρι την 31.12.2010, χωρίς να έχουν ληφθεί υπόψη και τα συγκριτικά στοιχεία που υπήρχαν κατά την 1.1.2012 και κατά την 1.1.2013, όπως απαιτεί η ανωτέρω διάταξη, ή έστω να έχει βεβαιωθεί από τη Διοίκηση ότι δεν υπάρχουν συγκριτικά στοιχεία και για τα δύο τελευταία αυτά έτη φορολογίας (πρβλ ΣτΕ 3710/2011). Για το λόγο, συνεπώς, αυτό θα έπρεπε να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών, κατά το μέρος που αναφέρεται στον καθορισμό τιμής ανά τ.μ. των οικοπέδων για τις ανάγκες επιβολής του ΦΑΠ στην περιοχή του πρώην Δήμου Νέας Μάκρης Αττικής για τα έτη 2012 και 2013.
12. Επειδή, κατά τα εκτεθέντα, το Τμήμα, υπό την παρούσα πενταμελή σύνθεση, φέρεται προς την άποψη ότι η κρινόμενη αίτηση θα έπρεπε να γίνει δεκτή ως προς τους αιτούντες που την ασκούν παραδεκτώς, για τον ανωτέρω λόγο, καθ' ο μέρος αφορά στα έτη 2012 και 2013. Ενόψει, όμως, της σπουδαιότητας του τιθέμενου με το λόγο αυτό ζητήματος, το Τμήμα κρίνει ότι η υπόθεση πρέπει, ως προς τους αιτούντες αυτούς, να παραπεμφθεί προς εκδίκαση στην επταμελή σύνθεσή του, κατ' εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 14 παρ. 5 εδαφ. β' του π.δ. 18/1989, με εισηγητή την Πάρεδρο Όλγα-Μαρία Βασιλάκη και να ορισθεί δικάσιμος ενώπιον της επταμελούς συνθέσεως η 11η Ιουνίου 2014.
Δια ταύτα
Απορρίπτει την αίτηση ως προς τους αιτούντες με αριθ. δικογράφου 4, 15, 23, 25 και 45. Παραπέμπει κατά τα λοιπά την υπόθεση προς εκδίκαση ενώπιον της επταμελούς συνθέσεως του Τμήματος. Ορίζει δικάσιμο ενώπιον της επταμελούς συνθέσεως την 11η Ιουνίου 2014 και εισηγητή την Πάρεδρο Όλγα-Μαρία Βασιλάκη.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 20 Νοεμβρίου και 3 Δεκεμβρίου 2013 και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 2ας Απριλίου 2014.
Ο Προεδρεύων Σύμβουλος
Η Γραμματέας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου