ΑΠΩΛΕΙΕΣ 30% ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΤΟΧΕΣ Τοξικό μείγμα «δηλητηριάζει» τις ευρωπαϊκές τράπεζες

ΑΠΩΛΕΙΕΣ 30% ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΤΟΧΕΣ

Τοξικό μείγμα «δηλητηριάζει» τις ευρωπαϊκές τράπεζες

Της Λαλέλας Χρυσανθοπούλου

Εάν ο βασικός σκοπός των stress tests της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής (ΕΒΑ) ήταν να μειώσει το...στρες των επενδυτών στις ευρωπαϊκές τράπεζες, τότε η αποστολή μάλλον δεν εξετελέσθη: Είναι γεγονός ότι τα τεστ έδειξαν ενίσχυση της ανθεκτικότητας του συστήματος, με τον δείκτη ιδίων κεφαλαίων να διαμορφώνεται κατά μέσο όρο στο 13,2% (στο τέλος του 2015) από 11,1% ένα χρόνο πριν. Οι δε εστίες ανησυχίας επικεντρώθηκαν στους συνήθεις υπόπτους που πληρώνουν αμαρτίες του παρελθόντος, από την ιταλική Monte dei Paschi di Siena έως την γερμανική Deutsche Bank, την πιο επικίνδυνη τράπεζα του κόσμου κατά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Εντούτοις, το γενικευμένο «σφυροκόπημα» των τραπεζικών μετοχών που ακολούθησε την δημοσίευση των αποτελεσμάτων και διεύρυνε τις ούτως ή άλλως μεγάλες απώλειες του τραπεζικού δείκτη Stoxx Europe (-31% από την αρχή του έτους, -50% σε δωδεκάμηνο ορίζοντα), καταδεικνύει ότι ο προβληματισμός για την πορεία κλάδου παραμένει έντονος.

Νέες αναταράξεις ενόψει;
Τα καλύτερα του αναμενόμενου αποτελέσματα β’ τριμήνου που ανακοίνωσαν ορισμένες τράπεζες εντός της εβδομάδας (Societe Generale, Credit Agricole, ING) έδωσαν αφορμή για ανακοπή των ρευστοποιήσεων, αλλά οι αναλυτές προεξοφλούν νέο κύκλο αναταράξεων.

«Η αντίδραση των αγορών δείχνει ότι οι επενδυτές αμφισβητούν την ικανότητα των τραπεζών να ενισχύσουν την κερδοφορία τους σε περιβάλλον αρνητικών επιτοκίων και χαμηλών ρυθμών ανάπτυξης», υπογραμμίζει η Oxford Economics. ?Τα stress tests αναβίωσαν τις ανησυχίες αυτές, αν και οι ανησυχίες για την κερδοφορία δεν θα πρέπει να συγχέονται με τις ανησυχίες για την φερεγγυότητα των τραπεζών, σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα τουλάχιστον...»

«Ο ευρωπαϊκός τραπεζικός κλάδος παραμένει ευάλωτος από πολλές πλευρές», συμπληρώνει η Stratfor. ?Πολλές από τις αδυναμίες, όπως η ασθενής κερδοφορία (που πιέζεται έτι περαιτέρω από την υπερ-χαλαρή νομισματική πολιτική της ΕΚΤ που συμπιέζει τα επιτοκιακά περιθώρια των τραπεζών) και το «βουνό» των κόκκινων δανείων που αγγίζει το 1 τρις. ευρώ (ή 9% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης) αποτελούν κληρονομιά της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης του 2008-2009.

Αλλες, όπως η αστάθεια στις αγορές και η ασφυκτική πίεση σε ορισμένες τράπεζες (βλέπε Ιταλία) συνδέονται με την νέα φάση αβεβαιότητας που άνοιξε το Brexit». Εάν σε όλα προστεθούν ο πολιτικός κίνδυνος (σε Ιταλία, Ισπανία και αλλού), η επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης που αποτυπώθηκε στα στοιχεία του ΑΕΠ β’ τριμήνου της Ευρωζώνης και το αυστηρότερο εποπτικό πλαίσιο (με κορυφαίο παράδειγμα την κοινοτική οδηγία για τα bail-in που περιορίζει δραματικά τα περιθώρια ελιγμών των κυβερνήσεων όσον αφορά τις διασώσεις των προβληματικών τραπεζών..), τότε δημιουργείται ένα τοξικό «κοκτέιλ» που δηλητηριάζει τις προοπτικές για την κερδοφορία και την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών.

Πέρα από την Ιταλία
Οι φόβοι για ξέσπασμα γενικευμένης τραπεζικής κρίσης στην Ευρωζώνη έχουν ως επίκεντρο την Ιταλία: Το φιλόδοξο σχέδιο διάσωσης της Monte dei Paschi di Siena που προβλέπει πρώτα τιτλοποίηση-μαμούθ «κόκκινων» δανείων ύψους 27,7 δισ. και εν συνεχεία αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ύψους 5 δισ. ευρώ ενέχει υψηλότατο ρίσκο εκτέλεσης, κάτι που δεν πέρασε βέβαια απαρατήρητο από τους επενδυτές.

Την ίδια στιγμή, σήμανε συναγερμό για τις υπόλοιπες ιταλικές τράπεζες που χρήζουν κεφαλαιακής ενίσχυσης (με πρώτη και καλύτερη την Unicredit), λόγω της προοπτικής το μοντέλο εξυγίανσης της MPS να χρησιμοποιηθεί ευρύτερα, αναδεικνύοντας μεγαλύτερες κεφαλαιακές «τρύπες».

Ηδη φημολογείται ότι η Unicredit θα χρειαστεί να αντλήσει 8-9 δισ. ευρώ έναντι αρχικών σχεδίων για 5 δισ. ευρώ, κάτι που εντείνει την πίεση στον νέο διευθύνοντα σύμβουλο Ζαν-Πιερ Μυστιέ. Πέρα από την Ιταλία, όμως, έντονο προβληματισμό αποτελεί η ασθενής κερδοφορία των γερμανικών τραπεζών (των οποίων ο δείκτης απόδοσης ιδίων κεφαλαίων εκτιμάται μόλις στο 2,6% και είναι ο τρίτος χαμηλότερος στην ΕΕ πίσω μόνο από την Ελλάδα και την Πορτογαλία), που επανήλθε με ένταση στο προσκήνιο μετά το «σήμα κινδύνου» της Commerz-bank για τα κέρδη β’ τριμήνου και την εκτίμηση της Deutsche Bank για απώλειες 787 εκατ. στον κλάδο λόγω των αρνητικών επιτοκίων της ΕΚΤ.

Ακόμα και οι ισπανικές τράπεζες που έμοιαζαν μέχρι πρότινος πιο ανθεκτικές, λόγω και των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης της χώρας μοιάζουν πιο εύθραυστες, με την Moody’s να αναθεωρεί επί τα χείρω σε «σταθερές» από «θετικές» τις προοπτικές τους, καθώς το περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων που μέχρι πρότινος στήριζε την οικονομική δραστηριότητα και περιόριζε τα βάρη του υπερχρεωμένου δημόσιου τομέα, αρχίζει τώρα να συμπιέζει την κερδοφορία τους».

Οπως σημείωσε πρόσφατα και ο διευθύνων σύμβουλος της Standard Chartered Μπιλ Γουίντερς, «οι περισσότερες ευρωπαϊκές τράπεζες διαπραγματεύονται κάτω από την καθαρή λογιστική τους αξία, κάτι που δείχνει έλλειψη εμπιστοσύνης αλλά και πολύ υψηλά επίπεδα αβεβαιότητας» Μια κατάσταση που δύσκολα θα αλλάξει στο ορατό μέλλον...