Χειρότερη χώρα για νέους εργαζομένους η Ελλάδα
Οι γεννήσεις μειώνονται, το ισοζύγιο γεννήσεων - θανάτων είναι αρνητικό επί μία πενταετία, πάνω από 500.000 άτομα –στην πλειονότητά τους νέοι– έχουν εγκαταλείψει τη χώρα μέσα στην κρίση, τα στοιχεία της εφορίας αναδεικνύουν την έκρηξη του φαινομένου της «φιλοξενίας» –-περίπου δύο εκατομμύρια δηλώνουν φιλοξενούμενοι κυρίως από συγγενικά πρόσωπα–ενώ πάνω από 50% των νέων –ένα από τα τρία υψηλότερα ποσοστά σε ολόκληρη την Ευρώπη– εξακολουθούν να ζουν με τους γονείς τους ακόμη και στην 3η δεκαετία της ζωής τους.
Κοινωνικά φαινόμενα που γίνονται ολοένα και εντονότερα έχουν μια κοινή αφετηρία: την υψηλή ανεργία στις τάξεις των νέων και τις εξαιρετικά χαμηλές αποδοχές στους «τυχερούς» που θα καταφέρουν να βρουν μια θέση εργασίας.
Οπως αποκαλύπτουν τα επίσημα στοιχεία, ο μέσος νέος κάτω των 24 ετών, αν βρει δουλειά, αμείβεται με 380 ευρώ καθαρά. Την ώρα λοιπόν που η κυβέρνηση πανηγυρίζει για τη μείωση των ποσοστών της ανεργίας, οι νέοι εξακολουθούν να βλέπουν μπροστά τους το αδιέξοδο: με τον μεικτό μισθό για το πλήρες ωράριο στα 511 ευρώ –κάτι που σημαίνει 430 ευρώ στο χέρι– και τη μερική απασχόληση να αναδεικνύεται σε κυρίαρχη συνταγή προσλήψεων –κάτι που σημαίνει 200 - 220 στο χέρι–, οι σημερινοί 25άρηδες δύσκολα θα συμμεριστούν την αισιοδοξία του πρωθυπουργού, όπως αποτυπώθηκε στις πρόσφατες δηλώσεις του κατά την επίσκεψη στο υπουργείο Εργασίας.
Ακόμη και αν βρουν δουλειά, θα έρθουν αντιμέτωποι με το χειρότερο εργασιακό καθεστώς της Ευρώπης. Ολες οι υπόλοιπες χώρες που έχουν ειδικό καθεστώς για την αμοιβή των νέων τη συνδέουν με την προϋπηρεσία και αυτό προκειμένου να δώσουν τη δυνατότητα στους εργοδότες να προσφέρουν ευκαιρίες απόκτησης εργασιακής εμπειρίας ακόμη και πριν από τα 18. Αντίθετα, στην Ελλάδα, ο νέος ξέρει ότι όποια προσπάθεια και αν καταβάλει, όσα χρόνια και αν εργαστεί, πρέπει πρώτα να συμπληρώσει τα 25 για να μπορέσει να ξεφύγει από τις αμοιβές των 200 - 400 ευρώ ανάλογα με τις ώρες απασχόλησης.
Η φιλοξενία και η συγκατοίκηση με τους γονείς δεν είναι επιλογή για τον Ελληνα νέο, αλλά μονόδρομος. Παρά τη μείωση των ποσοστών ανεργίας στις τάξεις των ατόμων ηλικίας έως και 24 ετών. Από το σύνολο του 1,115 εκατ. ανέργων που κατέγραψε η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) στο πρώτο τρίμηνο του 2017, οι 125 χιλιάδες είναι κάτω των 25. Από αυτούς, οι 44 χιλιάδες έχουν στα χέρια τους τουλάχιστον ένα πτυχίο (ΤΕΙ, ή ΑΕΙ). Πόσοι 25άρηδες εργάζονται; Περίπου 141,6 χιλιάδες. Δηλαδή, οι εργαζόμενοι και οι άνεργοι είναι περίπου μοιρασμένοι.
Ισοπεδωτικό το σύστημα για όλους, ανεξάρτητα από εμπειρίες και γνώσεις
Πόσο πιθανό είναι να εντοπίσει κανείς σήμερα νέο κάτω των 25 ετών σε χώρο εργασίας; Περίπου… 3,87%. Και αυτό διότι στο σύνολο των 3,659 εκατομμυρίων απασχολουμένων που μετράει η Ελλάδα, μόλις 141,6 χιλιάδες είναι κάτω των 25. Τη στιγμή μάλιστα που άλλες ευρωπαϊκές χώρες υιοθετούν πολιτικές απόκτησης εργασιακής εμπειρίας για ανηλίκους ή 18άρηδες, οι εργαζόμενοι αυτών των ηλικιών στην Ελλάδα είναι μόλις 12,9 χιλιάδες. Οσον αφορά στον τόπο εργασίας, δεν είναι και δύσκολο να μαντέψει κανείς: 31,6 χιλιάδες είναι στο λιανεμπόριο και 38,2 χιλιάδες στα ξενοδοχεία, στα μπαρ και στις καφετέριες. Αλλοι 14,4 χιλιάδες εντοπίζονται στον πρωτογενή τομέα, κυρίως λόγω των προγραμμάτων για τους νέους αγρότες. Τουλάχιστον αυτά δείχνουν τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, καθώς η μαύρη εργασία δεν αποτυπώνεται.
Στη συντριπτική τους πλειονότητα, οι 141,6 χιλιάδες νέοι απασχολούμενοι κάτω των 25 ετών εντοπίζονται στα κατώτερα μισθολογικά κλιμάκια. Με βάση τα στοιχεία του ΕΦΚΑ –τα οποία προέρχονται από την επεξεργασία των δηλώσεων ΑΠΔ–, οι αποδοχές των νέων στην Ελλάδα είναι οι εξής:
1. Στην ηλικιακή κατηγορία έως 19 ετών, οι μέσες μεικτές αποδοχές ανέρχονται στα… 315,34 ευρώ μαζί με τις ασφαλιστικές εισφορές. Αυτό σημαίνει 265 ευρώ καθαρά κατά μέσον όρο. Οι μεικτές αποδοχές για τα αγόρια είναι 319,45 ευρώ και για τα κορίτσια 311 ευρώ.
2. Στην ηλικία 20 - 24 ετών, οι άνδρες θα εισπράξουν κατά μέσον όρο 468,83 ευρώ και τα κορίτσια 439 ευρώ ή 454 ευρώ κατά μέσον όρο μεικτά. Αυτό σημαίνει 381 ευρώ καθαρά.
Φεύγει ένας νέος με 381 ευρώ από το σπίτι του; Η απάντηση είναι όχι. Διότι ακόμη και αν βρει ένα ενοίκιο των 150 ευρώ, που σημαίνει ότι πρέπει να επιβιώνει με λιγότερα από 10 ευρώ την ημέρα για όλα τα υπόλοιπα έξοδα, θα έχει να αντιμετωπίσει μεταξύ άλλων και το… τεκμήριο: για μία γκαρσονιέρα των 150 ευρώ μηνιαίως στην Ελλάδα, πρέπει να δηλώνεις ετήσιο εισόδημα τουλάχιστον 4.800 ευρώ.
Γκρεμίζει τα όνειρα
Η Ελλάδα δεν είναι η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που υιοθετεί ειδικό μισθολογικό καθεστώς για τους νέους. Η σύγκριση όμως, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που παρουσιάζει η «Κ», οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το ελληνικό σύστημα είναι αναμφίβολα το χειρότερο για τους νέους. Η αδικία δεν έχει να κάνει μόνο με το ύψος των αποδοχών. Είναι σαφές ότι η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα που έχει μειώσει –και μάλιστα κατά 24%– τον κατώτατο μισθό από το 2010 μέχρι σήμερα, με το αντίστοιχο ποσοστό για τους νέους να φτάνει στο 35%. Καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα δεν γκρεμίζει μισθολογικά τα όνειρα των νέων με τον τρόπο που γίνεται στην Ελλάδα. Στη χώρα μας, ανεξάρτητα από εμπειρία ή γνώσεις, ο νέος θα αμειφθεί με 430 καθαρά μέχρι να συμπληρώσει το 25ο έτος της ηλικίας του. Στην υπόλοιπη Ευρώπη, ειδικά καθεστώτα υπάρχουν μόνο για τους ανηλίκους ή τους 18άρηδες που θέλουν να αποκτήσουν εργασιακή εμπειρία ή για τους νέους που τους δίνονται μερικοί μήνες περιθώριο προκειμένου να «μάθουν τη δουλειά». Το φαινόμενο 25άρης ακόμη και με 5 - 6 έτη εργασιακής εμπειρίας να αμείβεται με ψίχουλα ανεξάρτητα από την απόδοσή του και να στερείται κάθε ελπίδας «αυτονόμησης» από τους γονείς του αποδεικνύεται ελληνική «πατέντα», η οποία σίγουρα δεν ανήκει στις βέλτιστες πρακτικές της Ευρώπης.
Απογοητευτική η σύγκριση με άλλα ευρωπαϊκά κράτη
Τα παραδείγματα άλλων χωρών ως προς το ύψος της αμοιβής των νέων, όπως αποτυπώνονται στην έκθεση του Eurofound για τον κατώτατο μισθό στην Ευρώπη το 2017, είναι αποκαλυπτικά:
1. Στο Βέλγιο, ο κατώτατος μισθός είναι 1.531,93 ευρώ. Μικρότερο μισθό –το 70% αυτού του ποσού, δηλαδή 1.072 ευρώ– θα πάρει ο 16άρης, ενώ το ποσοστό για τον 17άρη θα ανέβει στο 76%. Οι 19άρηδες και οι 20άρηδες με εργασιακή εμπειρία 6 ή 12 μηνών θα αμειφθούν κανονικά με ποσά της τάξεως των 1.570-1.590 ευρώ.
2. Στη Γαλλία, ο κατώτατος μισθός είναι 1.480 ευρώ. Λιγότερες αποδοχές μπορεί να πάρουν οι νέοι κατά τα πρώτα χρόνια απόκτησης εργασιακής εμπειρίας. Το σύστημα είναι φτιαγμένο με τέτοιο τρόπο, ώστε ο νέος να βλέπει κάθε χρόνο μισθολογική αύξηση. Ετσι, ο 15χρονος θα πάρει το 25% του βασικού μισθού κατά τον πρώτο χρόνο εργασίας, το 37% του βασικού μισθού στο δεύτερο έτος και το 53% στο τρίτο έτος. Ατομο ηλικίας άνω των 21 ετών θα ξεκινήσει από το 53% στον πρώτο χρόνο και θα φτάσει στο 78% στο τρίτο έτος. Μετά τον 3ο χρόνο, όμως, θα λάβει κανονικά το ποσό των 1.480 ευρώ.
Νέα παιδιά κάτω των 16 ετών που θα εργαστούν κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών θα δουν τους κόπους τους να αποδίδουν και οικονομικά, καθώς θα λάβουν αποδοχές ίσες με το 80% του βασικού μισθού.
3. Στην Ιρλανδία –χώρα υποδοχής εργαζομένων ειδικά στον κλάδο της Πληροφορικής όπου το νεαρό της ηλικίας είναι συνήθως πλεονέκτημα– ο ανήλικος θα αμειφθεί με το 70% του βασικού μισθού, ενώ με το που θα ενηλικιωθεί θα φτάσει στο 90% του βασικού μισθού ήδη από τον δεύτερο χρόνο προϋπηρεσίας. Διαφοροποίηση για τους ενήλικες μπορεί να υπάρξει και κατά την περίοδο εκπαίδευσης. Η περίοδος αυτή ορίζεται σε τρία τμήματα. Κατά το πρώτο τμήμα ο μισθός είναι ίσος με το 75% του βασικού, κατά το 2ο τρίμηνο ίσος με το 80% του βασικού και κατά το τελευταίο τρίμηνο ίσος με το 90% του βασικού. Ο βασικός μισθός στην Ιρλανδία έχει οριστεί στα 9,25 ευρώ ανά ώρα.
4. Στο Λουξεμβούργο, εργαζόμενοι των 15 και 16 ετών θα αμειφθούν με το 75% του βασικού μισθού, ενώ αν έχουν προϋπηρεσία κατά το 18ο έτος της ηλικίας τους, μπορούν να διεκδικήσουν αποδοχές στο 120% του βασικού μισθού που φτάνει στα 2.000 ευρώ.
5. Στην Ολλανδία, ο νέος παίρνει το 30% του βασικού μισθού στα 15 του. Εφόσον όμως συνεχίσει να εργάζεται, λαμβάνει σημαντική αύξηση κάθε χρόνο, καταλήγει στα 18 να παίρνει το 45,5% του βασικού μισθού και στα 22 του να εισπράττει το 85% του κατώτατου μισθού, ο οποίος ορίζεται στα 1.551 ευρώ.
6. Στη Μεγάλη Βρετανία, ο 19χρονος θα εισπράξει 3,4 λίρες ανά ώρα μόνο κατά το πρώτο έτος, το οποίο λογίζεται ως δοκιμαστικό. Μετά το πρώτο έτος, η αμοιβή αναβαίνει στις 5,55 λίρες ανά ώρα μέχρι και το 20ό έτος και στις 6,95 λίρες μέχρι και το 24ο. Μετά τα 24, καταβάλλεται ο κανονικός ελάχιστος μισθός των 7,5 λιρών ανά ώρα (ή περίπου 8,8 ευρώ).
Διπλό κύμα εγκατάλειψης πλήττει την Ελλάδα
Διπλό κύμα εγκατάλειψης όχι μόνο από Ελληνες αλλά και ξένους πλήττει τη χώρα με τις συνέπειες να είναι ήδη ορατές μέσα από τις επίσημες στατιστικές: ο πληθυσμός της Ελλάδας εξακολουθεί να μειώνεται ταχύτατα, ενώ η ηλικιακή πυραμίδα υφίσταται ραγδαία αλλοίωση. Οσοι εγκαταλείπουν τη χώρα, είτε έχουν ελληνικό είτε έχουν ξένο διαβατήριο, ανήκουν στις πιο παραγωγικές ηλικίες, ενώ –προφανώς– παίρνουν μαζί τους και τα παιδιά τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την επόμενη γενιά στη χώρα μας. Από την άλλη, οι ηλικιωμένοι αυξάνονται όχι μόνο ως ποσοστό του πληθυσμού αλλά και σε απόλυτο αριθμό.
Η αλλοίωση του εργατικού δυναμικού, η αύξηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης –παρά τις συνεχείς περικοπές που ψηφίζονται από την ελληνική Βουλή– αλλά και οι μειώσεις των καταθέσεων είναι τρεις μόνο από τις σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις. Ποιες είναι οι πρώτες συνέπειες αυτών των παρατηρήσεων;
Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας δείχνουν, για παράδειγμα, πως το γεγονός ότι ο αριθμός των κατοίκων εκτός Ευρωζώνης έχει μειωθεί κατά 153.143 άτομα στην περίοδο 2009-2016 έχει πλήξει τις καταθέσεις των ελληνικών τραπεζών κατά τουλάχιστον 40 δισ. ευρώ. Πώς προκύπτει αυτό;
Στα μέσα του 2018, οι καταθέσεις των κατοίκων με διαβατήριο από χώρα εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης, είχαν φτάσει να αντιστοιχούν στο 23% των συνολικών καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες: Τότε ήταν περίπου 205 δισ. ευρώ. Σήμερα, το αντίστοιχο ποσοστό έχει βυθιστεί στο 6% με τα κατατεθειμένα κεφάλαια των αλλοδαπών, κυρίως αλβανικής καταγωγής, να έχουν υποχωρήσει από τα 47 δισ. ευρώ σε λιγότερο από 7 δισ. ευρώ.
Τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας δείχνουν ότι η μείωση του ελληνικού πληθυσμού δεν οφείλεται μόνο στο λεγόμενο brain drain (δηλαδή στη μαζική μετανάστευση Ελλήνων επιστημόνων με στόχο την αναζήτηση εργασίας εκτός συνόρων) αλλά και στη φυσική μείωση του πληθυσμού (σ.σ. από το 2011 και μετά οι θάνατοι στην Ελλάδα ξεπερνούν τις γεννήσεις, γεγονός που αποδίδεται στην οικονομική κρίση).
Βέβαια, αποδίδεται ξεκάθαρα και στη φυγή μεταναστών οι οποίοι εργάστηκαν επί χρόνια στην Ελλάδα αλλά αποχώρησαν με το που ξέσπασε η οικονομική κρίση. Μάλιστα, η φυγή των μεταναστών ξεκινάει πριν μπούμε καν στην περίοδο των μνημονίων, φαινόμενο που έχει την εξήγησή του: η κρίση στην οικοδομή –τομέα στον οποίο απασχολήθηκαν κατά κύριο λόγο οι οικονομικοί μετανάστες– προηγήθηκε χρονικά της κρίσης των δίδυμων ελλειμμάτων (δημοσιονομικού και τρεχουσών συναλλαγών).
Μέσα σε επτά χρόνια ο πληθυσμός μειώθηκε κατά 311.000 άτομα
Τα στατιστικά ευρήματα είναι ως συνήθως αποκαλυπτικά και περιγράφουν καλύτερα την εικόνα και ως προς αυτό το ζήτημα:
1. Το 2009, ο συνολικός πληθυσμός της Ελλάδας εκτιμήθηκε από την Ελληνική Στατιστική Αρχή στα 11,094 εκατομμύρια. Οι κάτοικοι, με καταγωγή εκτός χωρών της Ε.Ε., έφταναν σε 737.856 άτομα. Το 2016, ο πληθυσμός της Ελλάδας εκτιμάται στα 10,78 εκατομμύρια άτομα παρουσιάζοντας μείωση κατά 311.000 ανθρώπους. Από αυτούς, οι 174.790 ήταν ελληνικής καταγωγής ενώ οι 153.143 προέρχονταν από χώρες εκτός Ευρωζώνης.
Να σημειωθεί ότι οι αριθμοί που αναφέρθηκαν αφορούν σε καθαρή μεταβολή πληθυσμού. Δηλαδή, στη διαφορά των ατόμων που εξήλθαν από τη χώρα (ή απεβίωσαν) από τα άτομα που εισήλθαν στην Ελλάδα ή γεννήθηκαν εδώ.
Το μερίδιο των ατόμων κυρίως από τις γειτονικές χώρες (Αλβανία, Βουλγαρία) κ.λπ. στον συνολικό πληθυσμό της χώρας έφτανε στο 6,65% το 2009, ενώ το 2016 έχει μειωθεί στο 5,42%. Σήμερα, οι Αλβανοί, Βούλγαροι κ.λπ. που ζουν στην Ελλάδα έχουν περιοριστεί στις 584.713 το 2016, όταν το 2009 ήταν 737.856 άτομα.
2. Με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, οι συνολικές καταθέσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων τον Μάιο του 2017 έφταναν στα 119,4 δισ. ευρώ, ποσό που είχε να εμφανιστεί στη στατιστική της ΤτΕ από τα χρόνια της δραχμής. Από αυτά τα 119,4 δισ. ευρώ , οι καταθέτες με καταγωγή χώρα εκτός Ε.Ε. μοιράζονταν μόλις 6,844 δισ. ευρώ. Συγκριτικά με τον Μάιο του 2008, το σύνολο των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα εμφανίζει μείωση της τάξεως των 86,1 δισ. ευρώ. Στην ίδια περίοδο οι καταθέσεις Αλβανών (κυρίως), Βούλγαρων κ.λπ. συρρικνώθηκαν κατά 40,6 δισ. ευρώ.
Δηλαδή, το 50% της ζημίας που έγινε στις καταθέσεις κατά την περίοδο της μεγάλης ύφεσης, οφείλεται στους ξένους που έφυγαν από την Ελλάδα μαζί με τα χρήματά τους και όχι στους Ελληνες καταθέτες οι οποίοι είτε ανάλωσαν τις αποταμιεύσεις τους είτε τις μετέφεραν στο... στρώμα.
3. Τη μεγάλη φυγή αλλοδαπών εργαζομένων αποκαλύπτουν και τα στοιχεία από τις αναλυτικές περιοδικές δηλώσεις του ΙΚΑ. Η μεγάλη μείωση παρατηρείται στην περίοδο 2008-2012 λόγω κατάρρευσης της οικοδομικής δραστηριότητας.
Από τον Σεπτέμβριο του 2008 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2012, ο αριθμός των ασφαλισμένων με διαβατήριο εκτός χώρας Ε.Ε. μειώθηκε από 286.000 άτομα σε 176.400 άτομα. Τον Σεπτέμβριο του 2012 οι αλλοδαποί εργαζόμενοι στον χώρο της οικοδομής ήταν μόλις 15.927 έναντι 77.420 ατόμων τον αντίστοιχο μήνα του 2008. Δηλαδή, μέσα σε μια 4ετία χάθηκαν περίπου οι 8 στις 10 θέσεις που καταλάμβαναν αλλοδαποί στον χώρο της οικοδομής.
Μετά το 2012 παρατηρείται αύξηση στην απασχόληση αλλοδαπών η οποία όμως μπορεί να αποδοθεί τόσο στη βελτίωση που παρατηρήθηκε όσον αφορά τον δείκτη της ανεργίας όσο και στον φόβο των εργοδοτών για το πρόστιμο των 10.500 ευρώ σε περίπτωση εντοπισμού ανασφάλιστης εργασίας.
Οι αλλοδαποί που εμφανίζονται σήμερα ως ασφαλισμένοι στα αρχεία του ΙΚΑ ανέρχονται πλέον σε 233.026 άτομα. Οι 123.000 είναι Αλβανοί (ήταν 153.000 το 2008), οι 18.000 Βούλγαροι (ήταν 19.500 το 2008) και 14.208 Ρουμάνοι (ήταν 13.560 το 2008).
Αυξάνονται οι 65άρηδες και μειώνονται οι 20άρηδες
Τον δρόμο της μεγάλης φυγής δεν επιλέγουν οι ηλικιωμένοι αλλά οι νέοι που αναζητούν μια επαγγελματική ευκαιρία και οι 40άρηδες που ψάχνουν καλύτερη τύχη για τους εαυτούς τους και τις οικογένειές τους. Ετσι, οι μεταναστευτικές ροές επιδρούν άμεσα στην ηλικιακή πυραμίδα της χώρας. Τα συμπεράσματα από την επεξεργασία των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ είναι αποκαλυπτικά:
1. Ο πληθυσμός των Ελλήνων μειώθηκε την περίοδο 2009-2016 κατά 174.790 άτομα. Ωστόσο, ο αριθμός των ατόμων ηλικίας από νεογέννητα έως και 44 ετών, συρρικνώθηκε κατά 520.000 άτομα. Η αρνητική μεταβολή περιορίστηκε επειδή αυξήθηκε ο αριθμός των ατόμων ηλικίας άνω των 45 ετών κατά 346.000 άτομα. Ειδικά ο αριθμός των κατοίκων άνω των 85 ετών, εμφανίζεται να έχει αυξηθεί σε μόλις 7 χρόνια κατά 111.000 άτομα.
2. Ο πληθυσμός των ξένων (και μάλιστα εξαιρουμένων των υπηκόων χωρών της Ε.Ε.) μειώθηκε την περίοδο 2009-2016 κατά 153.140 άτομα. Ο αριθμός των ατόμων ηλικίας έως 44 ετών μειώθηκε κατά περίπου 160.000 άτομα. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε αντίθεση με τους Ελληνες, οι αλλοδαποί που εξακολουθούν να ζουν στην Ελλάδα, εξακολουθούν να κάνουν παιδιά και μέσα στην κρίση:
Το ισοζύγιο στους αλλοδαπούς για τα άτομα ηλικίας 0-4 ετών εμφανίζεται θετικό κατά 13.023 άτομα. Αντίθετα, για τους Ελληνες, το ισοζύγιο στα μωρά ηλικίας έως και 4 ετών, είναι αρνητικό στην περίοδο 2009-2016 κατά 81.291 άτομα.
Με δεδομένες αυτές τις μεταβολές, το μερίδιο των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών στον συνολικό πληθυσμό, αυξήθηκε από το 18,77% το 2009, στο 21,26% το 2017. Αντίθετα, το μερίδιο των νέων ηλικίας έως 19 ετών περιορίστηκε από το 20,05% στο 19,4%. Μεγάλη είναι η μείωση στα άτομα ηλικίας 20-40 ετών. Από το 28,84% περιορίστηκε στο 24,74%.
Κάπως, έτσι, εννοείται ότι διαμορφώνονται οι ηλικιακές κατηγορίες και στο κομμάτι των μεταναστών. Γεγονός το οποίο έχει τρισυπόστατο αντίκτυπο στις τραπεζικές καταθέσεις των οικονομικών μεταναστών στην Ελλάδα ιδιαίτερα μετά την επιβολή των capital controls. Με την εξαφάνιση των μετρητών από την αγορά και συνεπώς και του «μαύρου» χρήματος, οι καταθέσεις των κατοίκων εκτός Ζώνης Ευρώ, στους οποίους περιλαμβάνονται και οι οικονομικοί μετανάστες από την Αλβανία, αυξήθηκαν κατά 25% μέσα σε μια διετία. Προηγήθηκε όμως μαζική φυγή κεφαλαίων από τους τραπεζικούς λογαριασμούς αυτής της κατηγορίας κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015.
Παράλληλα, όμως, ορισμένες ξένες τράπεζες και κυρίως η τουρκική Ziraat Bankasi, είδαν τα μερίδιά τους επί των συνολικών καταθέσεων στις ελληνικές περιοχές που δραστηριοποιούνται να ανεβαίνουν σημαντικά. Σε τέτοιο σημείο δε που πηγές των ελληνικών συστημικών τραπεζών προσδιορίζουν πλέον την εν λόγω τράπεζα ως βασικό ανταγωνιστή τους σε περιοχές όπου οι μουσουλμάνοι –όχι οι Ελληνες μουσουλμάνοι– αποτελούν αξιόλογο ποσοστό στον συνολικό πληθυσμό. Η ελκυστικότητά της ως καταθετικού προορισμού φέρεται να έχει επεκταθεί τα τελευταία δυο χρόνια, αναφέρουν οι ίδιες πηγές, επειδή πολλοί μετανάστες τη βλέπουν ως «γέφυρα» προς τράπεζες της πατρίδας τους.
Πώς κάνουν «φτερά» από τη χώρα τα χρήματα των αλλοδαπών μέσω του δικτύου Hawala
Παράτυπες και εξωθεσμικές μορφές καταθέσεων και εξαγωγής κεφαλαίων, όπως οι παρατράπεζες της Μέσης Ανατολής, γνωρίζουν μεγάλη άνθηση. Πρόκειται για τις λεγόμενες Hawala. Ενα δαιδαλώδες αλλά και παμπάλαιο παγκόσμιο δίκτυο μεταφοράς κεφαλαίων, που διαφεύγει κάθε έλεγχο και λειτουργεί ανεξάρτητα από όλα τα συμβατικά τραπεζικά δίκτυα.
Επίσης, σε μουσουλμάνους οικονομικούς και όχι μόνο μετανάστες που έχουν έρθει στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, η τάση που παρατηρείται είναι σαφής και εστιάζεται στη στροφή και στην τουρκική τράπεζα Ziraat, η οποία λειτουργεί ως «γέφυρα» για τις πατρίδες τους στη Μέση Ανατολή. Πληροφορίες μιλούν για σοβαρότατη διείσδυση στις αγορές που έχει παρουσία. Η Ziraat δραστηριοποιείται στην Ελλάδα με τα καταστήματα που διατηρεί στην Αθήνα, στην Κομοτηνή, στην Ξάνθη και στη Ρόδο.
Εκτός τραπεζών
Ενα άλλο κομμάτι των εν Ελλάδι ξένων οικονομικών μεταναστών που προέρχεται κυρίως από χώρες, όπως το Αφγανιστάν, το Πακιστάν αλλά και το Μπανγκλαντές εξακολουθεί να λειτουργεί εν πολλοίς εκτός τραπεζικού συστήματος. Κάτι που του το επιτρέπουν και η μικρή αξία των εσόδων που έχει –και καταφέρνει έτσι ακόμα και τώρα να τα εισπράττει σε μετρητά– αλλά και η παραδοσιακή δομή των κοινωνιών του. Ο λόγος για τις Hawala. Πώς δουλεύει το δίκτυο αυτό; Βασίζεται ουσιαστικά σε ένα εκτενέστατο διεθνές πλέγμα ανεξάρτητων brokers (ή hawaladars ή «χρηματιστών») και στην τιμή και αξιοπιστία τους. Αγραφους κανόνες τιμής –και επιπτώσεων– που επιβάλλουν την απαραίτητη αξιοπιστία.
Ο broker λόγου χάριν στο Αφγανιστάν δέχεται κατάθεση από πατέρα μετανάστη στην Ελλάδα και του δίνει ένα password. Ο πατέρας επικοινωνεί το password αυτό στο γιο του στην Ελλάδα και αυτός με τη σειρά του επισκέπτεται τον εδώ συνεργαζόμενο broker, ο οποίος αφού λάβει το κατάλληλο password (που του έχει επικοινωνήσει ο ομόλογός του στο Αφγανιστάν) καταβάλει σε μετρητά το αναλογούν ποσό. Με τον ίδιο τρόπο ο εδώ εργαζόμενος αλλοδαπός μπορεί να στείλει χρήματα στην οικογένειά του ή σε όποιον χρωστάει στο εξωτερικό. Στην πράξη τα χρήματα αυτά δεν περνούν ποτέ τα σύνορα παρά μόνον κατά τις εκάστοτε ομιχλώδεις συναντήσεις εκκαθάρισης μεταξύ των brokers που γίνονται όμως σε άγνωστα σημεία του πλανήτη...
Παράνομα ανταλλακτήρια
Στην Αθήνα έχουν εντοπιστεί μέλη του δικτύου της Hawala τα τελευταία χρόνια. Φέρονται να χρησιμοποιούσαν ως βιτρίνα παράνομα ανταλλακτήρια συναλλάγματος ή καταστήματα ανταλλαγής μεταχειρισμένων ηλεκτρονικών συσκευών κινητής τηλεφωνίας. Με βάση στοιχεία των ελληνικών διωκτικών αρχών που συλλέχθηκαν από την εξάρθρωση ορισμένων τέτοιων ανταλλακτηρίων, τα ποσά που διακινούνται, πάντοτε σε μετρητά, εκτιμάται ότι προσμετρούνται σε πολλές δεκάδες ή και εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Μόνο σε μια τέτοια περίπτωση προ διετίας ανακαλύφθηκαν μεταφορές κεφαλαίων προς το εξωτερικό της τάξεως των 4,5 εκατ. ευρώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου