Κοινωνικές παροχές σε είδος ή σε χρήμα προς τους εργαζομένους και δυνατότητα έκπτωσης αυτών από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης

Με τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 12 του N.4172/2013 ορίζεται ότι το ακαθάριστο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις περιλαμβάνει τα πάσης φύσεως εισοδήματα σε χρήμα ή σε είδος που αποκτώνται στο πλαίσιο υφιστάμενης, παρελθούσας ή μελλοντικής εργασιακής σχέσης.

Με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 12 του N.4172/2013 ορίζονται περιπτώσεις, για τις οποίες θεωρείται ότι υφίσταται εργασιακή σχέση, και κατά συνέπεια το εισόδημα που αποκτάται από τα πρόσωπα των περιπτώσεων αυτών θεωρείται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις.

Περαιτέρω, με τις διατάξεις του άρθρου 13 N. 4172/2013 προσδιορίζονται οι παροχές σε είδος που λαμβάνει ένας εργαζόμενος ή συγγενικό του πρόσωποή κατά περίπτωση όπου ρητά προβλέπεται στο νόμο ένας εταίρος ή μέτοχος και οι οποίες συνυπολογίζονται στο φορολογητέο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις…

Σύμφωνα με την με αριθμό ΠΟΛ.1083/8.4.2015 εγκύκλιο με θέμα «Φορολογική μεταχείριση παροχών σε είδος που δίνονται βάσει επιχειρησιακής συλλογικής σύμβασης εργασίας», ορίζεται ότι:

«Όπως διευκρινίστηκε και με την ΠΟΛ.1219/6.10.2014 εγκύκλιο διαταγή, ως αγοραία αξία νοείται το κόστος της παροχής που βαρύνει τον εργοδότη, αποδεικνύεται από τα κατά νόμο προβλεπόμενα δικαιολογητικά και καταχωρείται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης συναλλαγών του.

2. Με την ανωτέρω εγκύκλιο διευκρινίστηκε επίσης, ότι ως τέτοιες παροχές, τις οποίες δεν καταλαμβάνει η παρ. 1 του άρθρου 13 του N. 4172/2013 και οι οποίες δεν θεωρούνται παροχές σε είδος και κατά συνέπεια εισόδημα από μισθωτή εργασία, αναφέρονται:… οι παροχές σε είδος, οι οποίες χορηγούνται προσωπικά προς τους δικαιούχους, μόνο αυτούσια και όχι σε χρήμα…

Τέλος, με τις διατάξεις της παρ.3 του άρθρου 8 του N.1876/1990 ορίζεται, ότι εφ΄ όσον ο εργοδότης δεσμεύεται από επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας, οι κανονιστικοί όροι της ισχύουν υποχρεωτικά και στις εργασιακές σχέσεις όλων των εργαζομένων που απασχολούνται από τον εν λόγω εργοδότη.»

Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 61 του Ν. 4172/2013 περί Κ.Φ.Ε. «Κάθε νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα ή φυσικό πρόσωπο που ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα και έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα, οι φορείς γενικής κυβέρνησης ή κάθε φορολογούμενος που δεν έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα, αλλά δραστηριοποιείται μέσω μόνιμης εγκατάστασης στην Ελλάδα, και προβαίνει σε πληρωμές σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο άρθρο 62, καθώς και οι συμβολαιογράφοι για τις συναλλαγές της περίπτωσης στ΄ του άρθρου 62 υποχρεούται σε παρακράτηση φόρου όπως ορίζεται στο άρθρο 64.»

Σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 60 του ιδίου νόμου, ορίζεται ότι:

«Στα εισοδήματα από μισθωτή εργασία και συντάξεις που καταβάλλονται αναδρομικά, σύμφωνα με το άρθρο 12, καθώς και στις πρόσθετες αμοιβές που δεν συμπεριλαμβάνονται στις τακτικές αποδοχές, διενεργείται παρακράτηση με συντελεστή είκοσι τοις εκατό (20%) στο καταβαλλόμενο ποσό ανεξάρτητα από το έτος στο οποίο ανάγονται για να φορολογηθούν τα εισοδήματα αυτά»

Σύμφωνα με την με αριθμό ΠΟΛ. 1274/31.12.2015 εγκύκλιο διαταγή σχετικά με τον «Τύπος και περιεχόμενο της βεβαίωσης αποδοχών ή συντάξεων, της βεβαίωσης των αμοιβών από επιχειρηματική δραστηριότητα και της βεβαίωσης εισοδημάτων από μερίσματα, τόκους, δικαιώματα καθώς και υποβολή αυτών με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας μέσω διαδικτύου για το φορολογικό έτος 2015», ορίζεται ότι:

«Όσοι παρακρατούν φόρο σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 59 , 61 , 62 και 64 του Ν. 4172/2013 , πλην των συμβολαιογράφων κατά την υπογραφή του συμβολαίου μεταβίβασης ακίνητης περιουσίας, έχουν υποχρέωση να χορηγούν σε Φυσικά και Νομικά Πρόσωπα και Νομικές Οντότητες στα οποία έγινε παρακράτηση, μοναδική βεβαίωση στην οποία αναγράφουν το σύνολο των αποδοχών από μισθωτή εργασία και συντάξεις, αμοιβών από επιχειρηματική δραστηριότητα και εισοδημάτων από μερίσματα, τόκους και δικαιώματα που κατέβαλαν στο φορολογικό έτος και το φόρο που παρακρατήθηκε. Ίδια υποχρέωση υπάρχει και στις περιπτώσεις που δεν προκύπτει φόρος για παρακράτηση…

Όσον αφορά τις ασφαλιστικές εισφορές των συγκεκριμένων παροχών, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 25 παράγραφος 4 του ΑΝ 1846/51, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 4 του Ν. 4476/65 και τροποποιήθηκε με το άρθρο 1 παράγραφος 3 του Ν.825/78 "ημερήσιος μισθός στον οποίο υπολογίζονται ασφαλιστικές εισφορές, εννοούνται οι κάθε φύσης αποδοχές σε χρήμα και είδος, οι τελευταίες αποτιμώνται σε χρήμα με απόφαση του ΔΣ του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ". Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 17 του Κανονισμού Ασφάλισης ΙΚΑ - ΕΤΑΜ ως μισθός στον οποίο υπολογίζονται ασφαλιστικές εισφορές, εννοείται αυτός ο οποίος έχει συμφωνηθεί σε χρήμα και προσαυξάνεται:

Με τα ποσοστά τα οποία τυχόν χορηγούνται από τον εργοδότη στους μισθωτούς ή άλλες πρόσθετες χρηματικές αμοιβές εκτός από τις παροχές κοινωνικού χαρακτήρα οι οποίες είναι τα δώρα λόγω γάμου του ασφαλισμένου ή των τέκνων του, ή λόγω γέννησης τέκνων του ασφαλισμένου και το βοήθημα σε οικογένεια θανόντος ασφαλισμένου.

Από τη Γ.Γ.Δ.Ε. δόθηκε στη δημοσιότητα το με αριθμό πρωτ. ΔΕΑΦΑ 1134898 ΕΞ2016/16.9.2016 έγγραφο με θέμα «Έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα επιχείρησης των παροχών κοινωνικού χαρακτήρα προς τους εργαζομένους τους ή συγγενείς αυτών».

Με βάση τα αναγραφόμενα στο άρθρο μας, το διοικητικό έγγραφο δεν κάνει αναφορά στην με αριθμό ΠΟΛ.1219/6.10.2014 εγκύκλιο διαταγή, σύμφωνα με την οποία ως παροχές σε είδος θεωρούνται οι κατονομαζόμενες στο άρθρο 13 παρ. 1 του Ν. 4172/2013 περί Κ.Φ.Ε., συνεπώς οι παροχές σε χρήμα θεωρούνται εισόδημα από μισθωτή εργασία.

Σύμφωνα με τα πιο πάνω, το διοικητικό έγγραφο καταλήγει στο συμπέρασμα πως οι κοινωνικού χαρακτήρα παροχές που δίνουν οι επιχειρήσεις σε εργαζομένους τους ή σε συγγενικά αυτών πρόσωπα (π.χ. ως δώρα λόγω γάμου αυτών ή των τέκνων τους ή λόγω γέννησης παιδιού, καθώς και τα βοηθήματα σε οικογένεια θανόντος εργαζομένου) αποτελούν εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις.

Επομένως, οι σχετικές δαπάνες θεωρείται ότι πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης (άρθρο 22 περ. α') και εκπίπτουν ως έξοδα μισθοδοσίας, εφόσον πληρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις των περ. β' και γ' του άρθρου 22 του ν.4172/2013.

Θα ολοκληρώσουμε το θέμα με τα αναφερόμενα στην με αριθμό ΠΟΛ. 1113/2.6.2015 εγκύκλιο διαταγή με θέμα: «Κοινοποίηση των διατάξεων των άρθρων 22, 22Α και 23 του N . 4172/2013 (ΦΕΚ 167Α΄)», σύμφωνα με την οποία: «Δεν επιτρέπεται στη φορολογική αρχή να ελέγχει τη σκοπιμότητα και το προσήκον μέτρο των δαπανών αυτών (ΣτΕ 2963/2013, 1729/2013, 1604/2011, κ.ά.), εκτός αν τούτο ορίζεται ρητά και ειδικά στο νόμο (π.χ. ενδοομιλικές συναλλαγές)».