Οι μισθωτοί και ιδιαίτερα τα στελέχη των εταιρειών λαμβάνουν συχνά, πέραν του μισθού τους, πρόσθετες, μη χρηματικές παροχές όπως εταιρικό αυτοκίνητο, μετοχές ή δικαιώματα προαίρεσης απόκτησης μετοχών, δωρεάν φοίτηση των παιδιών τους σε ιδιωτικά σχολεία κ.λπ.
των Τζένης Πάνου- Γιώργου Σαμοθράκη*  

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσίας, όλες οι παροχές, είτε σε χρήμα είτε σε είδος, φορολογούνται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία, πλην αυτών που ρητά εξαιρούνται από τον νόμο. Ειδικότερα, οι παροχές σε είδος φορολογούνται εφόσον η συνολική αξία τους υπερβαίνει το ποσό των 300 ευρώ ανά έτος. Ωστόσο, οι ακόλουθες παροχές φορολογούνται ανεξαρτήτως της αξίας τους:

Εταιρικό αυτοκίνητο

Το φορολογητέο εισόδημα εργαζομένου, εταίρου ή μετόχου από την παραχώρηση ενός οχήματος υπολογίζεται ως ποσοστό της λιανικής τιμής προ φόρων (ΛΤΠΦ) του οχήματος με βάση συγκεκριμένους συντελεστές και ανεξάρτητα εάν το όχημα ανήκει στην επιχείρηση ή είναι μισθωμένο μειούμενο. Η αξία της παροχής υπολογίζεται αναλογικά με βάση τους μήνες χρησιμοποίησης του οχήματος.
Κατ’ εξαίρεση δεν αποτελούν φορολογητέα παροχή σε είδος τα οχήματα που παραχωρούνται αποκλειστικά για επαγγελματικούς σκοπούς (tool cars), π.χ. σε πωλητές , ιατρικούς επισκέπτες κ.ά., κι εφόσον έχουν λιανική τιμή προ φόρων έως 12.000 ευρώ.

Κινητό

Η παροχή της χρήσης εταιρικής σύνδεσης κινητού σε εργαζομένους, διαχειριστές και μέλη διοίκησης φορολογείται κατά το μέρος που υπερβαίνει το κόστος του προγράμματος χρήσης και υπό την προϋπόθεση ότι το υπερβάλλον ποσό χρησιμοποιείται για προσωπικούς τους σκοπούς και όχι για σκοπούς της επιχείρησης, Ο διαχωρισμός είναι εφικτός βάσει του αναλυτικού λογαριασμού που εκδίδει η εταιρεία κινητής τηλεφωνίας ή βάσει σχετικής βεβαίωσης του εργοδότη.

Δάνειο

Σε περίπτωση έγγραφης σύμβασης δανείου από την επιχείρηση–εργοδότη προς εργαζόμενο ή εταίρο ή μέτοχο προκύπτει φορολογητέο εισόδημα στην περίπτωση που το επιτόκιο που συμφωνήθηκε είναι μικρότερο από το μέσο επιτόκιο αγοράς. Ως εισόδημα φορολογείται η διαφορά μεταξύ των επιτοκίων. Σε περίπτωση όμως που δεν υφίσταται έγγραφη συμφωνία δανείου και εφόσον το ποσό υπερβαίνει τους τρεις (καθαρούς) μισθούς, το σύνολο του ποσού λογίζεται ως φορολογητέο εισόδημα.
Από πλευρά χαρτοσήμου, βέβαια, κάθε προκαταβολή μισθού (η οποία δεν συμψηφίζεται εφάπαξ μέσα στον ίδιο μήνα με τον μισθό) λογίζεται ως δάνειο και υπόκειται σε τέλη χαρτοσήμου 2,4% ή 3,6% κατά περίπτωση.

Δικαιώματα προαίρεσης απόκτησης μετοχών

Συχνά παρέχεται το δικαίωμα στους εργαζομένους να αγοράσουν εισηγμένες μετοχές της εταιρείας τους ή της μητρικής εταιρείας σε περίπτωση πολυεθνικών ομίλων, σε τιμή χαμηλότερη από τη χρηματιστηριακή τιμή των μετοχών αυτών. Η αξία της φορολογητέας παροχής προσδιορίζεται κατά τον χρόνο άσκησης του δικαιώματος προαίρεσης και όχι κατά τον χρόνο χορήγησης του δικαιώματος. Επομένως, το σχετικό εισόδημα μπορεί να προκύψει και σε (μεταγενέστερο) χρόνο, κατά τον οποίο δεν υφίσταται πλέον η εργασιακή σχέση.
Το φορολογητέο εισόδημα υπολογίζεται με βάση την τιμή κλεισίματος της μετοχής στο (ελληνικό ή αλλοδαπό) χρηματιστήριο μειωμένη κατά την τιμή διάθεσης του δικαιώματος στον εργαζόμενο.

Παραχώρηση κατοικίας

Σε περίπτωση παραχώρησης κατοικίας σε εργαζόμενο ή εταίρο ή μέτοχο μιας επιχείρησης, ως φορολογητέο εισόδημα θεωρείται το ποσό του μισθώματος που καταβάλλει η επιχείρηση ή σε περίπτωση ιδιόκτητης κατοικίας σε ποσοστό 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου. Ωστόσο, δεν φορολογείται η παροχή καταλύματος/οικίας σε εργαζομένους λόγω πρόσκαιρης μετακίνησης αυτών σε υποκαταστήματα ή εργοτάξια ή λοιπές επαγγελματικές εγκαταστάσεις του εργοδότη στο πλαίσιο της εργασίας τους.
Οι ανωτέρω εις είδος παροχές δεν υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου από τον εργοδότη, αλλά περιλαμβάνονται διακεκριμένα στη βεβαίωση αποδοχών του εργαζομένου, ώστε να υπαχθούν σε φόρο εισοδήματος και ειδική εισφορά αλληλεγγύης κατά την εκκαθάριση της δήλωσής του.

Απαλλαγές

Εξαιρετικά, απαλλάσσονται της φορολόγησης:
• Τα ασφάλιστρα που καταβάλλονται από τον εργαζόμενο ή/και τον εργοδότη για λογαριασμό του εργαζομένου στο πλαίσιο ομαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συμβολαίων (pension plans).
• Τα ασφάλιστρα που καταβάλλονται από τον εργοδότη για την ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή κάλυψη του υπαλληλικού του προσωπικού ή για την κάλυψη του κινδύνου ζωής, μέχρι του ποσού των 1.500 ευρώ ετησίως ανά εργαζόμενο.
• Η αξία των διατακτικών σίτισης αξίας έως 6 ευρώ ανά εργάσιμη ημέρα.
* Η κ. Τζένη Πάνου είναι υπεύθυνη του φορολογικού τμήματος της ASnetwork (www.asnetwork.gr). Ο κ. Γιώργος Σαμοθράκης είναι ορκωτός ελεγκτής-λογιστής.
πηγή: Έντυπη Καθημερινή