Προϋπολογισμός υψηλού ρίσκου
Σε μια σειρά από επισφαλείς παραδοχές έχει στηρίξει η κυβέρνηση τις προβλέψεις της για την πορεία των βασικών μεγεθών της οικονομίας και του προϋπολογισμού το 2021. Το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού αποστέλλεται -εκτός απροόπτου- την εβδομάδα που μας έρχεται στην Κομισιόν, η οποία θα έχει και τον τελευταίο λόγο για τους στόχους που έχουν τεθεί.
Σε περίπτωση που τα πράγματα εκτροχιαστούν, όπως εικάζεται ότι μπορεί να συμβεί με το έλλειμμα, αφού σύμφωνα με το δυσμενές σενάριο προβλέπεται συρρίκνωσή του σε ποσοστό μόλις 3% του ΑΕΠ, ίσως κληθεί να «απολογηθεί» στους δανειστές. Ενα μέγεθος ελλείμματος σαν κι αυτό είναι αβέβαιο αν θα γίνει αποδεκτό από τους θεσμούς, ακόμα και εντός του πλαισίου της «ρήτρας διαφυγής». Φέτος πάντως η πρόβλεψη είναι για πρωτογενές έλλειμμα 10,643 δισ. ευρώ ή 6,23% του ΑΕΠ (σε όρους ενισχυμένης εποπτείας).
Το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού είναι διάσπαρτο από αβεβαιότητες και οι εστίες κινδύνου που απειλούν να το τινάξουν στον «αέρα» εντοπίζονται στα ακόλουθα πεδία:
Ανάπτυξη: Μόνο η εκτίμηση ότι η ανάπτυξη τον επόμενο χρόνο θα ανέλθει στο 7,5% μετά από προβλεπόμενη ύφεση 8,2% φέτος είναι τόσο παρακινδυνευμένη, αφού βασίζεται στο σενάριο ότι το 2021 θα ληφθούν προκαταβολές 5,5 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης (2,635 δισ. ευρώ θα προέλθουν από επιχορηγήσεις και 1,272 δισ. ευρώ από δάνεια), όταν δεν έχει οριστεί ακόμα ο γενικός κανονισμός αξιοποίησης (συνεχίστηκε η ανταλλαγή απόψεων στο χθεσινό Eurogroup). Μέχρι στιγμή ούτε ένα ευρώ βοήθειας δεν έχει μπει στα κρατικά ταμεία, ενώ σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα τα μισά μόνον από τα 2,7 δισ. ευρώ που αντιστοιχούν στη χώρα μας από το Πρόγραμμα SURE (Πρόγραμμα Συνεργασία) θα έρθουν εφέτος. Για την Ιστορία η κυβέρνηση περίμενε από τον Ιούλιο αυτά τα λεφτά καλλιεργώντας προσδοκίες εκταμίευσης για τον Σεπτέμβριο, πράγμα που τελικά δεν συνέβη…
Στο προσχέδιο τονίζεται ότι το πραγματικό ΑΕΠ αναμένεται να ανακτήσει τον επόμενο χρόνο το 83,2% των απωλειών του 2020.
Πρωτογενές έλλειμμα: Υψηλού ρίσκου θεωρείται η πρόβλεψη για έλλειμμα μόλις 1% του ΑΕΠ ή 1,862 δισ. ευρώ σύμφωνα με το σενάριο βάσης ή 3% του ΑΕΠ, όταν φέτος θα κλείσει στο 6,23% ή στα 10,643 δισ. ευρώ (σε όρους ενισχυμένης εποπτείας). Ακόμα και έτσι να έχουν τα πράγματα η δημοσιονομική προσαρμογή παραμένει μεγάλη, αγγίζει τα 10 δισ. ευρώ, ενώ οι πιθανότητες για μια καθολική καραντίνα που θα παγώσει την οικονομική δραστηριότητα της χώρας είναι πολύ ισχυρές.
Μέτρα στήριξης: Ως κίνηση «υψηλού κινδύνου» μπορεί να θεωρηθεί η απόφαση του οικονομικού επιτελείου να «κόψει» 4,6 δισ. ευρώ από τις συνολικές δαπάνες του προϋπολογισμού που θα διατεθούν για το 2021, τη στιγμή που η διασπορά του κορονοϊού συνεχίζεται και η χώρα βρίσκεται πολύ κοντά σε μια νέα γενικευμένη καραντίνα. Με αυτόν τον τρόπο το οικονομικό επιτελείο είναι σαν να προεξοφλεί ότι η πανδημία θα εξαλειφθεί, οι κραδασμοί στην οικονομία θα κοπάσουν, και για αυτόν τον λόγο αποσύρει τα μέτρα στήριξης για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Σημειώνεται ότι στον σχετικό πίνακα οι παρεμβάσεις μέσω των δαπανών για τη στήριξη της οικονομίας έχουν περιοριστεί κάτω από 1 δισ. ευρώ το 2021 και συγκεκριμένα στα 913 εκατ. ευρώ.
Φόροι: Αύξηση φόρων σχεδόν κατά 5 δισ. ευρώ φέρνει ο νέος προϋπολογισμός προβλέποντας ότι τα συνολικά φορολογικά έσοδα θα διαμορφωθούν στα 49,546 δισ. ευρώ. Η σημαντική αυτή αύξηση βασίζεται στο σενάριο αναθέρμανσης της οικονομίας και ανάκλησης των ευνοϊκών ρυθμίσεων για την αποπληρωμή των χρεών στο Δημόσιο. Την ίδια ώρα η τρύπα φέτος στα κρατικά ταμεία θα είναι τουλάχιστον 7,5 δισ. ευρώ. Μόνο οι απώλειες στα έσοδα από τη μείωση της κατανάλωσης, που είναι και η μεγαλύτερη πληγή, ανέρχονται σε 4,6 δισ. ευρώ.
Ανεργία: Αυξημένου ρίσκου είναι η πρόβλεψη του νέου προϋπολογισμού για μείωση της ανεργίας κατά 2 μονάδες στο 16,5% από 18,6% που είναι η νεότερη πρόβλεψη για φέτος. Οι κραδασμοί από την ύφεση παραμένουν μεγάλοι στεγνώνοντας τις επιχειρήσεις, οι οποίες για να αντεπεξέλθουν στις δύσκολες δημοσιονομικές συνθήκες προχωρούν σε μαζικές απολύσεις. Το μαύρο σκηνικό στην αγορά εργασίας επιβεβαιώνεται και από τις Βρυξέλλες, που προβλέπουν εκτόξευση του δείκτη της ανεργίας στο 20% για το 2021 από 15,6% που ήταν η εκτίμηση της κυβέρνησης πριν από τον κορονοϊό. Αυτό σημαίνει ότι οι άνεργοι μέχρι το τέλος του έτους θα είναι περισσότεροι κατά 195.000.
Δημόσιο χρέος: Αν ο ρυθμός της ανάπτυξης να είναι το ένα «ασταθές πόδι» στο οποίο στηρίζεται ο νέος προϋπολογισμός, το άλλο σίγουρα είναι η πρόβλεψη για το δημόσιο χρέος. Η καμπάνα του συγκεκριμένου μεγέθους θα ακουστεί βαριά, αφού στο τέλος του 2020 η χώρα θα αντιμετωπίζει χρέος 337 δισ. ευρώ ή 197,4% ως ποσοστό του ΑΕΠ (γενικής κυβέρνησης). Το 2021 το ίδιο μέγεθος θα σκαρφαλώσει στα 342 δισ. ευρώ, πλην όμως ως ποσοστό του ΑΕΠ θα είναι μικρότερο, ήτοι 184,7% (μείωση κατά 12,7 ποσοστιαίες μονάδες). Σύμφωνα με το προσχέδιο, οι δανειακές ανάγκες τον επόμενο χρόνο υπολογίζονται σε περίπου 11-12 δισ. ευρώ μαζί με τα έντοκα γραμμάτια.
Ιδιωτική κατανάλωση: Παρακινδυνευμένη θεωρείται και η πρόβλεψη για αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 5,8% το 2021 από -6% φέτος. Οχι μόνο γιατί η επιδημιολογική ένταση παραμένει υψηλή, αλλά και γιατί δεν υπάρχουν μέτρα ελάφρυνσης του φορολογικού βάρους στα νοικοκυριά ώστε να υποστηρίξουν έναν τέτοιο στόχο. Από μόνη της η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης στους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα δεν φτάνει για να γυρίσει η οικονομία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου