 | ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ |
 |
Κατασχέσεις σε ακίνητα, ενοίκια, πολυτελή αυτοκινήτα για οφειλέτες του Δημοσίου
Νέα εγκύκλιος του υπουργείου Οικονομιικών
6/6/2012
Κυνήγι κατά των οφειλετών του Δημοσίου με κατασχέσεις ακινήτων, ενοικίων, πολυτελών αυτοκινήτων, απαιτήσεων στα χέρια τρίτων εξαπολύει το υπουργείο Οικονομικών.
Με νέα εγκύκλιο του προς τις εφορίες ζητάει την πλήρη ενεργοποίηση του φοροεισπρακτικού και φοροελεγκτικού μηχανισμού και την επιτάχυνση των διαδικασιών για την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών που συνολικά υπερβαίνουν τα 45 δισ. ευρώ.
Στόχος του υπουργείου Οικονομικών είναι μέχρι το τέλος του έτους να έχουν εισπραχθεί τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα με την εγκύκλιο του υπουργείου δίνονται οι εξής οδηγίες:
1. Ορθή αναδιανομή του υφιστάμενου προσωπικού στις Δ.Ο.Υ.
Ορθή αναδιανομή του υφιστάμενου προσωπικού και ενίσχυση του Γραφείου Είσπραξης Ληξιπροθέσμων Οφειλών με πρόσθετο προσωπικό, είτε μόνιμα είτε παροδικά με το σχηματισμό ομάδων εργασίας, λαμβάνοντας υπόψη τα τυπικά προσόντα καθώς και τις ατομικές δεξιότητες των υπαλλήλων.
2. Άμεση υλοποίηση διασταυρώσεων
Άμεση υλοποίηση από τις αρμόδιες για την είσπραξη Δ.Ο.Υ διασταυρώσεων που σας έχουν κοινοποιηθεί και αφορούν:
α) στοιχεία οφειλετών με εισοδήματα από ενοίκια, κατόχους πολυτελών αυτοκινήτων, απαιτήσεις από αμοιβές τρίτων,
β) στοιχεία οφειλετών με ληξιπρόθεσμες οφειλές άνω των 3.000 Ευρώ με ακίνητη περιουσία και απαιτήσεις πελατών από συγκεντρωτικές καταστάσεις τιμολογίων πελατών- προμηθευτών,
γ) την άμεση είσπραξη από τους αρμόδιους συμβολαιογράφους πλείστηριασμάτων, για τα οποία έχει καταταγεί το Δημόσιο κατόπιν αναγγελίας αυτού σε διενεργηθέντες πλειστηριασμούς με επίσπευση τρίτων (αναφορικά με την εκτελεστότητα του πίνακα κατάταξης δανειστών στην αναγκαστική και διοικητική εκτέλεση, σχετική η ΠΟΛ.1120/14.5.2012),
δ) τη διενέργεια αυτεπάγγελτων συμψηφισμών των βεβαίων και εκκαθαρισμένων χρηματικών ανταπαιτήσεων των οφειλετών κατά του Δημοσίου με τα υφιστάμενα βεβαιωμένα χρέη.
Στο πλαίσιο υλοποίησης των ανωτέρω υπενθυμίζεται ότι η λήψη των αναγκαστικών μέτρων είσπραξης πρέπει να γίνεται χωρίς διακρίσεις. Τα κριτήρια για τη λήψη των μέτρων πρέπει να είναι απολύτως αντικειμενικά, ήτοι να σχετίζονται με το ύψος της οφειλής ή την παλαιότητα αυτής ή το είδος αυτής και ποτέ επιλεκτικά (να μη σχετίζονται με το πρόσωπο του οφειλέτη). Όσον αφορά την αποδοτικότητα των αναγκαστικών μέτρων είσπραξης πρέπει τα μέτρα που θα λαμβάνονται να επιφέρουν κατά προτεραιότητα άμεση είσπραξη της οφειλής και όχι απλώς να λαμβάνονται μέτρα μόνο για τη διακοπή ή αναστολή της παραγραφής.
Επίσης πρέπει τα μέτρα αυτά να έχουν το μικρότερο δυνατό κόστος για τον οφειλέτη και κατ' επέκταση για το Δημόσιο.
Ακολουθούν ενδεικτικά παραδείγματα λήψης μέτρων σύμφωνα με τα παραπάνω:
α) Για μικρού ύψους οφειλές επιλέγεται η κατάσχεση στα χέρια τρίτων αντί της κατάσχεσης ακινήτων.
β) Επί πολλών ακινήτων, παραγγελία κατάσχεσης εκδίδεται σε βάρος ακινήτου ελεύθερου βαρών, του οποίου η αξία είναι μεν μεγαλύτερη της οφειλής, όχι όμως πολλαπλάσια αυτής, ενέργεια που εδράζεται στην αρχή της αναλογικότητας.
γ) Επειδή η κατάσχεση πρέπει να γίνεται με στόχο, όχι μόνο τη διακοπή της παραγραφής αλλά κυρίως, για να επιφέρει άμεση είσπραξη, το προς κατάσχεση ακίνητο πρέπει να επιλέγεται ώστε, σε περίπτωση που ο οφειλέτης εξακολουθεί να μη συμμορφώνεται, να υπάρχει δυνατότητα άμεσης έκδοσης προγράμματος πλειστηριασμού (εντός των υποχρεωτικών προθεσμιών που ορίζονται από τις σχετικές διατάξεις, βλ. και ΠΟΛ.1050/30.4.2010).
δ) Επί κατάσχεσης ακινήτων τα οποία αποφέρουν εισόδημα από μισθώματα γίνεται ταυτόχρονα και κατάσχεση των μισθωμάτων στα χέρια του ενοικιαστή (στο σύνολο τους ή κατά ποσοστό αυτών), ώστε να υπάρχει άμεση είσπραξη της οφειλής.
ε) Επί οφειλετών επιτηδευματιών (φυσικών ή νομικών προσώπων) να επιλέγεται η κατάσχεση απαιτήσεών τους στα χέρια τρίτων, όπως κατάσχεση των απαιτήσεων στα χέρια πελατών της επιχείρησης, εφόσον αυτές αποδεικνύονται από τα βιβλία της επιχείρησης ή από άλλη αιτία (συμβάσεις, εκχωρήσεις κ.λπ.). Για τον εντοπισμό των απαιτήσεων αυτών θα πρέπει να διεξάγεται ενδελεχής έρευνα και να παρέχεται, όπου αυτό είναι απαραίτητο, η βοήθεια του φορολογικού ελέγχου για τον εντοπισμό τους.
Σε κάθε περίπτωση επισημαίνεται η αναγκαιότητα παρακολούθησης και άμεσης υλοποίησης των διασταυρώσεων, που η Διεύθυνση Πολιτικής Εισπράξεων θα συνεχίσει να κοινοποιεί στις αρμόδιες για την είσπραξη Δ.Ο.Υ. στο πλαίσιο συνδρομής αυτών για την επίτευξη των τεθέντων στόχων μείωσης των ληξιπροθέσμων, ενώ ενθαρρύνεται η συμμετοχή τους κατά το σχεδιασμό αυτών ανάλογα με την ιδιαιτερότητα του ληξιπροθέσμου υπολοίπου και τις επιμέρους ανάγκες αυτών.
3. Συνεργασία φορολογικών τμημάτων των Δ.Ο.Υ. με Δικαστικό τμήμα
Συνεργασία τμημάτων Ελέγχου, Εισοδήματος, Κ.Β.Σ., Μητρώου και Κεφαλαίου για την υλοποίηση των διασταυρώσεων αλλά και τον εντοπισμό πρόσφατων στοιχείων στο πλαίσιο διοικητικής ανταλλαγής πληροφοριών και αξιοποίησης αποτελεσμάτων λοιπών διασταυρώσεων [ενδεικτικά αναφέρονται περιπτώσεις όπως η μεταφορά εμβασμάτων στο εξωτερικό, τόκοι καταθέσεων εξωτερικού, κατάθεση μισθωτηρίων και δηλώσεων εισοδήματος φπ & νπ, εκχωρήσεις, έλεγχος των βιβλίων των επιτηδευματιών, εντοπισμός (στοιχείων) συνυποχρέων προσώπων, συγκεντρωτικές καταστάσεις πελατών-προμηθευτών, δηλώσεις υποβολής φόρου μεταβίβασης ακινήτων και φόρου κληρονομιάς κλπ].
Ειδικά ως προς τη συνδρομή του τομέα του φορολογικού ελέγχου της Υπηρεσίας σας για λόγους βελτιστοποίησης των αποτελεσμάτων της είσπραξης των εσόδων τονίζεται η ενεργοποίηση της προβλεπόμενης, κατά τις διατάξεις του Π.Δ. 2/1999, ειδικής διαδικασίας ελέγχου στο πλαίσιο διενέργειας προσωρινού ή τακτικού ελέγχου (απόσπασμα της οποίας αναφέρεται και στην ΠΟΛ.1111/2.9.2009) με ιδιαίτερη έμφαση στον εντοπισμό τυχόν πρόσφατων απαιτήσεων του οφειλέτη ελεγχόμενου προς τρίτα πρόσωπα ή προς το δημόσιο ή προς επιχειρήσεις του ευρύτερου δημόσιου τομέα ή πρόσωπα στα οποία έχει χορηγήσει δάνεια.
Ιδιαιτέρως επισημαίνεται η αναγκαιότητα εξέτασης περιπτώσεων αποφάσεων δέσμευσης τραπεζικών λογαριασμών κατά το άρθρο 14 του ν. 2523/1997, το άρθρο 30 του ν. 3296/2004 καθώς και της Αρχής για το Ξέπλυμα Βρώμικου Χρήματος προκειμένου να επιβάλλεται άμεσα κατάσχεση στον ίδιο δεσμευθέντα από Δ.Ο.Υ. ή ΣΔΟΕ ή άλλη Αρχή τραπεζικό λογαριασμό, πριν την άρση της δέσμευσης και στη συνέχεια να ζητείται από το αρμόδιο κατά περίπτωση όργανο η έγκριση της άρσης της δέσμευσης μέχρι του ύψους του ποσού της κατάσχεσης,εφόσον συντρέχει περίπτωση, προκειμένου να εισπράττεται το εν λόγω ποσό για την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών.
4. Εντοπισμός συνυποχρέων προσώπων. Ευθύνη αποκτώντος περιουσία ή επιχείρηση. Καταδολιευτική μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων.
Ενδελεχής έρευνα (με τη συνδρομή και των αρμόδιων κατά περίπτωση φορολογικών τμημάτων, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο) για τον εντοπισμό των συνυποχρέων προσώπων, τα οποία ευθύνονται με την περιουσία τους (έχουν αστική ευθύνη έναντι του Δημοσίου), μαζί με τον πρωτοφειλέτη, για την πληρωμή της οφειλής. Σημαντική περιπτωσιολογία των συνυποχρέων κατά φορολογία προσώπων ενδεικτικά παρατίθεται στην ΠΟΛ.1103/12.10.2004.
- Στα ανωτέρω προστίθεται και η περίπτωση της ευθύνης του αποκτώντος περιουσία ή επιχείρηση κατά τις διατάξεις του άρθρου 479 του Αστικού Κώδικα, σύμφωνα με την οποία «αν με σύμβαση μεταβιβάστηκε περιουσία ή επιχείρηση, αυτός που αποκτά ευθύνεται απέναντι στο δανειστή έως την αξία των μεταβιβαζόμενων στοιχείων για τα χρέη που ανήκουν στην περιουσία ή στην επιχείρηση. Η ευθύνη αυτού που μεταβιβάζει εξακολουθεί να υπάρχει. Αντίθετη συμφωνία μεταξύ των συμβαλλομένων που βλάπτει τους δανειστές είναι άκυρη απέναντι τους». Η συνδρομή των προϋποθέσεων του άρθρου αυτού θα διαπιστώνεται με ειδική έκθεση ελέγχου.
Σημειώνεται ότι τα φυσικά πρόσωπα που έχουν αστική ευθύνη έναντι του Δημοσίου, ως συνυπόχρεα με τον πρωτοφειλέτη, έχουν και την ποινική ευθύνη του άρθρου 25 νόμου 1882/1990, όπως αυτό ισχύει σήμερα, λόγω μη καταβολής των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Όμως ποινική ευθύνη, σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, λόγω μη καταβολής των ληξιπρόθεσμων οφειλών, μπορεί να έχουν και άλλα πρόσωπα και μάλιστα για μεγαλύτερο εύρος οφειλών.
- Ιδιαιτέρως επισημαίνεται ότι, όταν διαπιστώνεται ότι ο οφειλέτης έχει μεταβιβάσει περιουσιακά στοιχεία (πώληση, δωρεά, γονική παροχή) και ως εκ τούτου έχει περιέλθει σε τέτοια οικονομική κατάσταση, ώστε η περιουσία που του απομένει να μην επαρκεί για την ικανοποίηση των απαιτήσεων του Δημοσίου, θα πρέπει να εξετάζεται άμεσα η εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 939 και επόμενα του Αστικού Κώδικα, ήτοι η έγερση της αγωγής διάρρηξης των μεταβιβάσεων αυτών μέσω Ν.Σ.Κ., δεδομένου ότι, κατά το άρθρο 946 ΑΚ, το δικαίωμα προς άσκηση αυτής παραγράφεται μετά πέντε έτη από τη μεταβίβαση (για μεταβίβαση ακινήτου το ανωτέρω δικαίωμα παραγράφεται μετά πέντε έτη από τη μεταγραφή του σχετικού συμβολαίου).
5. Αίτηση για ποινική δίωξη λόγω μη καταβολής των ληξιπροθέσμων
Υποχρεωτική εκ του νόμου για όλους τους οφειλέτες άνω των 5.000 Ευρώ είναι η υποβολή αίτησης στον αρμόδιο Εισαγγελέα για την άσκηση ποινικής δίωξης λόγω μη καταβολής των ληξιπρόθεσμων οφειλών μέσα στο διάστημα που ορίζονται στις διατάξεις του άρθρου 25 του ν.1882/1990, όπως αυτό ισχύει σήμερα (ΠΟΛ.1151/13.7.2011).
6.Χρέη που τελούν σε αναστολή λόγω δικαστικής αμφισβήτησης
Με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 67 του ν. 3842/2010 (ΦΕΚ 58/Α/23.4.2010), όπως αυτές τροποποίησαν το άρθρο 6 του ΚΕΔΕ, θεσπίστηκε για όλες τις περιπτώσεις που τα βεβαιωμένα χρέη τελούν σε αναστολές (είτε του νόμιμου τίτλου είτε της ταμειακής βεβαίωσης είτε των πράξεων της διοικητικής εκτέλεσης) που χορηγούνται στα πλαίσια δικαστικής αμφισβήτησης:
α) η εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 83 του ΚΕΔΕ (ήτοι ο συμψηφισμός αυτών με απαιτήσεις κατά του Δημοσίου)
β) η δυνατότητα, κατά τη διάρκεια των ανωτέρω αναστολών, εφαρμογής των διατάξεων του δεύτερου εδαφίου του άρθρου 8 του ΚΕΔΕ, (ήτοι η εγγραφή υποθήκης σε βάρος ακινήτων οφειλετών του Δημοσίου), τηρουμένης της διαδικασίας που περιγράφεται στο άρθρο αυτό (σχετική ΠΟΛ.1055/12.5.2010).
7. Βεβαίωση οφειλής σε τρίτους κατ' εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 32 ΚΕΔΕ
Ενεργοποίηση της δυνατότητας βεβαίωσης - είσπραξης της οφειλής σε βάρος του τρίτου επί κατασχέσεως στα χέρια αυτού, ως πρόσθετης ενοχής του τρίτου υπέρ του κατασχόντος (ΠΟΛ.1138/7.12.2006) λαμβάνοντας υπόψη και τα οριζόμενα στο άρθρο 30Α του ΚΕΔΕ περί της τήρησης ειδικής διαδικασίας για τις κατασχέσεις στα χέρια των πιστωτικών ιδρυμάτων (ΠΟΛ.1055/12.5.2010).
8. Αμοιβαία συνδρομή στην είσπραξη απαιτήσεων μεταξύ κρατών μελών της Ε.Ε. ή τρίτων κρατών
Ενεργοποίηση της αμοιβαίας συνδρομής στην είσπραξη απαιτήσεων μεταξύ κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (μετά και την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2010/24/ΕΕ στο ελληνικό δίκαιο ως άρθρα 295 και επόμενα του ν.4072/2012) καθώς και τρίτων κρατών στα πλαίσια σύναψης διμερών συμβάσεων (πχ Ελλάδος - Νορβηγίας). Κατόπιν των ανωτέρω, και εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις κατά περίπτωση, η Ελλάδα ως αιτούσα αρχή δικαιούται να ζητήσει από άλλο κράτος (μέλος) ενέργειες όπως αίτηση πληροφοριών, αίτηση κοινοποίησης, αίτηση είσπραξης ή λήψης εξασφαλιστικών μέτρων για υπόχρεους που είναι εγκαταστημένοι ή διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία σε αυτό, για οφειλές υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου.
Σχετικές νεότερες οδηγίες ως προς τα ανωτέρω, πρόκειται να παρασχεθούν από τη Διεύθυνση Πολιτικής Εισπράξεων (Γραφείο Αμοιβαίας Συνδρομής, Τμήμα Α').
Η αξιοποίηση της ανωτέρω δυνατότητας προκρίνεται στις περιπτώσεις όπου, στο πλαίσιο είτε του ελέγχου είτε της επεξεργασίας δηλωθέντων στοιχείων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, διαπιστώνεται η ύπαρξη εισοδημάτων ή λοιπών περιουσιακών στοιχείων προς διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου κατά τα ανωτέρω.
9. Νέοι εναλλακτικοί τρόποι επικοινωνίας με τους οφειλέτες
Αξιοποίηση νέων εναλλακτικών τρόπων επικοινωνίας με τους οφειλέτες και υιοθέτηση προσωποποιημένων πρακτικών (πχ. αποστολή φιλικών εξατομικευμένων ειδοποιήσεων προς τακτοποίηση της οφειλής, χρήση e-mail, τηλεφωνική επικοινωνία κλπ).
10.Τηλεφωνική ενημέρωση οφειλετών που πρόκειται να χάσουν τη ρύθμιση
Παρακολούθηση διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής στο πλαίσιο της παρακολούθησης της συμμόρφωσης των οφειλετών, επικοινωνώντας τηλεφωνικά με τους οφειλέτες που πρόκειται να χάσουν τη ρύθμιση (αντίστοιχη ενημέρωση οι Δ.Ο.Υ. ήδη λαμβάνουν με αντίστοιχο πληροφοριακό υλικό της Διεύθυνσης Πολιτικής Εισπράξεων)
11. Άμεση λήψη μέτρων για ειδικές κατηγορίες οφειλετών
Άμεση λήψη μέτρων ιδιαίτερα σε περιπτώσεις οφειλετών χαρακτηρισθέντων ως ιδιαιτέρου ρίσκου οφειλέτες είτε λόγω του ιδιαίτερου ύψους της οφειλής είτε λόγω της αδικαιολογήτως επιδειχθείσας απροθυμίας τους να συμμορφωθούν αντίστοιχα, ως ιδιαίτερου ρίσκου οφειλέτες τόσο γι' αυτούς που εντοπίζονται από τη Διεύθυνση Πολιτικής Εισπράξεων, όσο και γι' αυτούς που διαπιστώνονται από την Υπηρεσία σας.
Επισημαίνεται η δυνατότητα λήψης μέτρων σε βάρος οφειλετών και πριν το χρέος καταστεί ληξιπρόθεσμο κατά τη διαδικασία του άρθρου 8 του ΚΕΔΕ.
12. Άμεση σύνδεση με όλα τα κεντρικά Πληροφοριακά Συστήματα
Άμεση λήψη ηλεκτρονικού κωδικού πρόσβασης στο Κεντρικό ΕΤΑΚ του Προϊσταμένου ή Υποδιευθυντή Φορολογίας της Δ.Ο.Υ. από το Ά Τμήμα της ΓΓΠΣ (τηλ. ), προκειμένου να εξασφαλίζεται η εικόνα στο σύνολο της δηλωθείσας ακίνητης περιουσίας ανά την Ελλάδα.
Η υλοποίηση των ανωτέρω θα παρακολουθείται από τους αρμόδιους Οικονομικούς Επιθεωρητές, και θα αξιολογείται η επί μέρους λειτουργία και αποδοτικότητα των Γραφείων Είσπραξης Ληξιπροθέσμων Οφειλών, κατά την επιθεώρηση της Δ.Ο.Υ.
Ιδιαίτερη βαρύτητα θα δοθεί στην παρακολούθηση των Δ.Ο.Υ. με μεγάλο εισπράξιμο υπόλοιπο ληξιπρόθεσμων οφειλών, για τις οποίες η παρακολούθηση της σωστής λειτουργίας των Γραφείων Είσπραξης Ληξιπροθέσμων Οφειλών θα γίνεται κατά τακτά χρονικά διαστήματα τόσο από την οικονομική Επιθεώρηση, όσο και από την Κ.Υ. και για το λόγο αυτό θα πρέπει να καταχωρούνται άμεσα στο σύστημα TAXIS τυχόν υφιστάμενες εκκρεμότητες.
Με νέα εγκύκλιο του προς τις εφορίες ζητάει την πλήρη ενεργοποίηση του φοροεισπρακτικού και φοροελεγκτικού μηχανισμού και την επιτάχυνση των διαδικασιών για την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών που συνολικά υπερβαίνουν τα 45 δισ. ευρώ.
Στόχος του υπουργείου Οικονομικών είναι μέχρι το τέλος του έτους να έχουν εισπραχθεί τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα με την εγκύκλιο του υπουργείου δίνονται οι εξής οδηγίες:
1. Ορθή αναδιανομή του υφιστάμενου προσωπικού στις Δ.Ο.Υ.
Ορθή αναδιανομή του υφιστάμενου προσωπικού και ενίσχυση του Γραφείου Είσπραξης Ληξιπροθέσμων Οφειλών με πρόσθετο προσωπικό, είτε μόνιμα είτε παροδικά με το σχηματισμό ομάδων εργασίας, λαμβάνοντας υπόψη τα τυπικά προσόντα καθώς και τις ατομικές δεξιότητες των υπαλλήλων.
2. Άμεση υλοποίηση διασταυρώσεων
Άμεση υλοποίηση από τις αρμόδιες για την είσπραξη Δ.Ο.Υ διασταυρώσεων που σας έχουν κοινοποιηθεί και αφορούν:
α) στοιχεία οφειλετών με εισοδήματα από ενοίκια, κατόχους πολυτελών αυτοκινήτων, απαιτήσεις από αμοιβές τρίτων,
β) στοιχεία οφειλετών με ληξιπρόθεσμες οφειλές άνω των 3.000 Ευρώ με ακίνητη περιουσία και απαιτήσεις πελατών από συγκεντρωτικές καταστάσεις τιμολογίων πελατών- προμηθευτών,
γ) την άμεση είσπραξη από τους αρμόδιους συμβολαιογράφους πλείστηριασμάτων, για τα οποία έχει καταταγεί το Δημόσιο κατόπιν αναγγελίας αυτού σε διενεργηθέντες πλειστηριασμούς με επίσπευση τρίτων (αναφορικά με την εκτελεστότητα του πίνακα κατάταξης δανειστών στην αναγκαστική και διοικητική εκτέλεση, σχετική η ΠΟΛ.1120/14.5.2012),
δ) τη διενέργεια αυτεπάγγελτων συμψηφισμών των βεβαίων και εκκαθαρισμένων χρηματικών ανταπαιτήσεων των οφειλετών κατά του Δημοσίου με τα υφιστάμενα βεβαιωμένα χρέη.
Στο πλαίσιο υλοποίησης των ανωτέρω υπενθυμίζεται ότι η λήψη των αναγκαστικών μέτρων είσπραξης πρέπει να γίνεται χωρίς διακρίσεις. Τα κριτήρια για τη λήψη των μέτρων πρέπει να είναι απολύτως αντικειμενικά, ήτοι να σχετίζονται με το ύψος της οφειλής ή την παλαιότητα αυτής ή το είδος αυτής και ποτέ επιλεκτικά (να μη σχετίζονται με το πρόσωπο του οφειλέτη). Όσον αφορά την αποδοτικότητα των αναγκαστικών μέτρων είσπραξης πρέπει τα μέτρα που θα λαμβάνονται να επιφέρουν κατά προτεραιότητα άμεση είσπραξη της οφειλής και όχι απλώς να λαμβάνονται μέτρα μόνο για τη διακοπή ή αναστολή της παραγραφής.
Επίσης πρέπει τα μέτρα αυτά να έχουν το μικρότερο δυνατό κόστος για τον οφειλέτη και κατ' επέκταση για το Δημόσιο.
Ακολουθούν ενδεικτικά παραδείγματα λήψης μέτρων σύμφωνα με τα παραπάνω:
α) Για μικρού ύψους οφειλές επιλέγεται η κατάσχεση στα χέρια τρίτων αντί της κατάσχεσης ακινήτων.
β) Επί πολλών ακινήτων, παραγγελία κατάσχεσης εκδίδεται σε βάρος ακινήτου ελεύθερου βαρών, του οποίου η αξία είναι μεν μεγαλύτερη της οφειλής, όχι όμως πολλαπλάσια αυτής, ενέργεια που εδράζεται στην αρχή της αναλογικότητας.
γ) Επειδή η κατάσχεση πρέπει να γίνεται με στόχο, όχι μόνο τη διακοπή της παραγραφής αλλά κυρίως, για να επιφέρει άμεση είσπραξη, το προς κατάσχεση ακίνητο πρέπει να επιλέγεται ώστε, σε περίπτωση που ο οφειλέτης εξακολουθεί να μη συμμορφώνεται, να υπάρχει δυνατότητα άμεσης έκδοσης προγράμματος πλειστηριασμού (εντός των υποχρεωτικών προθεσμιών που ορίζονται από τις σχετικές διατάξεις, βλ. και ΠΟΛ.1050/30.4.2010).
δ) Επί κατάσχεσης ακινήτων τα οποία αποφέρουν εισόδημα από μισθώματα γίνεται ταυτόχρονα και κατάσχεση των μισθωμάτων στα χέρια του ενοικιαστή (στο σύνολο τους ή κατά ποσοστό αυτών), ώστε να υπάρχει άμεση είσπραξη της οφειλής.
ε) Επί οφειλετών επιτηδευματιών (φυσικών ή νομικών προσώπων) να επιλέγεται η κατάσχεση απαιτήσεών τους στα χέρια τρίτων, όπως κατάσχεση των απαιτήσεων στα χέρια πελατών της επιχείρησης, εφόσον αυτές αποδεικνύονται από τα βιβλία της επιχείρησης ή από άλλη αιτία (συμβάσεις, εκχωρήσεις κ.λπ.). Για τον εντοπισμό των απαιτήσεων αυτών θα πρέπει να διεξάγεται ενδελεχής έρευνα και να παρέχεται, όπου αυτό είναι απαραίτητο, η βοήθεια του φορολογικού ελέγχου για τον εντοπισμό τους.
Σε κάθε περίπτωση επισημαίνεται η αναγκαιότητα παρακολούθησης και άμεσης υλοποίησης των διασταυρώσεων, που η Διεύθυνση Πολιτικής Εισπράξεων θα συνεχίσει να κοινοποιεί στις αρμόδιες για την είσπραξη Δ.Ο.Υ. στο πλαίσιο συνδρομής αυτών για την επίτευξη των τεθέντων στόχων μείωσης των ληξιπροθέσμων, ενώ ενθαρρύνεται η συμμετοχή τους κατά το σχεδιασμό αυτών ανάλογα με την ιδιαιτερότητα του ληξιπροθέσμου υπολοίπου και τις επιμέρους ανάγκες αυτών.
3. Συνεργασία φορολογικών τμημάτων των Δ.Ο.Υ. με Δικαστικό τμήμα
Συνεργασία τμημάτων Ελέγχου, Εισοδήματος, Κ.Β.Σ., Μητρώου και Κεφαλαίου για την υλοποίηση των διασταυρώσεων αλλά και τον εντοπισμό πρόσφατων στοιχείων στο πλαίσιο διοικητικής ανταλλαγής πληροφοριών και αξιοποίησης αποτελεσμάτων λοιπών διασταυρώσεων [ενδεικτικά αναφέρονται περιπτώσεις όπως η μεταφορά εμβασμάτων στο εξωτερικό, τόκοι καταθέσεων εξωτερικού, κατάθεση μισθωτηρίων και δηλώσεων εισοδήματος φπ & νπ, εκχωρήσεις, έλεγχος των βιβλίων των επιτηδευματιών, εντοπισμός (στοιχείων) συνυποχρέων προσώπων, συγκεντρωτικές καταστάσεις πελατών-προμηθευτών, δηλώσεις υποβολής φόρου μεταβίβασης ακινήτων και φόρου κληρονομιάς κλπ].
Ειδικά ως προς τη συνδρομή του τομέα του φορολογικού ελέγχου της Υπηρεσίας σας για λόγους βελτιστοποίησης των αποτελεσμάτων της είσπραξης των εσόδων τονίζεται η ενεργοποίηση της προβλεπόμενης, κατά τις διατάξεις του Π.Δ. 2/1999, ειδικής διαδικασίας ελέγχου στο πλαίσιο διενέργειας προσωρινού ή τακτικού ελέγχου (απόσπασμα της οποίας αναφέρεται και στην ΠΟΛ.1111/2.9.2009) με ιδιαίτερη έμφαση στον εντοπισμό τυχόν πρόσφατων απαιτήσεων του οφειλέτη ελεγχόμενου προς τρίτα πρόσωπα ή προς το δημόσιο ή προς επιχειρήσεις του ευρύτερου δημόσιου τομέα ή πρόσωπα στα οποία έχει χορηγήσει δάνεια.
Ιδιαιτέρως επισημαίνεται η αναγκαιότητα εξέτασης περιπτώσεων αποφάσεων δέσμευσης τραπεζικών λογαριασμών κατά το άρθρο 14 του ν. 2523/1997, το άρθρο 30 του ν. 3296/2004 καθώς και της Αρχής για το Ξέπλυμα Βρώμικου Χρήματος προκειμένου να επιβάλλεται άμεσα κατάσχεση στον ίδιο δεσμευθέντα από Δ.Ο.Υ. ή ΣΔΟΕ ή άλλη Αρχή τραπεζικό λογαριασμό, πριν την άρση της δέσμευσης και στη συνέχεια να ζητείται από το αρμόδιο κατά περίπτωση όργανο η έγκριση της άρσης της δέσμευσης μέχρι του ύψους του ποσού της κατάσχεσης,εφόσον συντρέχει περίπτωση, προκειμένου να εισπράττεται το εν λόγω ποσό για την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών.
4. Εντοπισμός συνυποχρέων προσώπων. Ευθύνη αποκτώντος περιουσία ή επιχείρηση. Καταδολιευτική μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων.
Ενδελεχής έρευνα (με τη συνδρομή και των αρμόδιων κατά περίπτωση φορολογικών τμημάτων, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο) για τον εντοπισμό των συνυποχρέων προσώπων, τα οποία ευθύνονται με την περιουσία τους (έχουν αστική ευθύνη έναντι του Δημοσίου), μαζί με τον πρωτοφειλέτη, για την πληρωμή της οφειλής. Σημαντική περιπτωσιολογία των συνυποχρέων κατά φορολογία προσώπων ενδεικτικά παρατίθεται στην ΠΟΛ.1103/12.10.2004.
- Στα ανωτέρω προστίθεται και η περίπτωση της ευθύνης του αποκτώντος περιουσία ή επιχείρηση κατά τις διατάξεις του άρθρου 479 του Αστικού Κώδικα, σύμφωνα με την οποία «αν με σύμβαση μεταβιβάστηκε περιουσία ή επιχείρηση, αυτός που αποκτά ευθύνεται απέναντι στο δανειστή έως την αξία των μεταβιβαζόμενων στοιχείων για τα χρέη που ανήκουν στην περιουσία ή στην επιχείρηση. Η ευθύνη αυτού που μεταβιβάζει εξακολουθεί να υπάρχει. Αντίθετη συμφωνία μεταξύ των συμβαλλομένων που βλάπτει τους δανειστές είναι άκυρη απέναντι τους». Η συνδρομή των προϋποθέσεων του άρθρου αυτού θα διαπιστώνεται με ειδική έκθεση ελέγχου.
Σημειώνεται ότι τα φυσικά πρόσωπα που έχουν αστική ευθύνη έναντι του Δημοσίου, ως συνυπόχρεα με τον πρωτοφειλέτη, έχουν και την ποινική ευθύνη του άρθρου 25 νόμου 1882/1990, όπως αυτό ισχύει σήμερα, λόγω μη καταβολής των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Όμως ποινική ευθύνη, σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, λόγω μη καταβολής των ληξιπρόθεσμων οφειλών, μπορεί να έχουν και άλλα πρόσωπα και μάλιστα για μεγαλύτερο εύρος οφειλών.
- Ιδιαιτέρως επισημαίνεται ότι, όταν διαπιστώνεται ότι ο οφειλέτης έχει μεταβιβάσει περιουσιακά στοιχεία (πώληση, δωρεά, γονική παροχή) και ως εκ τούτου έχει περιέλθει σε τέτοια οικονομική κατάσταση, ώστε η περιουσία που του απομένει να μην επαρκεί για την ικανοποίηση των απαιτήσεων του Δημοσίου, θα πρέπει να εξετάζεται άμεσα η εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 939 και επόμενα του Αστικού Κώδικα, ήτοι η έγερση της αγωγής διάρρηξης των μεταβιβάσεων αυτών μέσω Ν.Σ.Κ., δεδομένου ότι, κατά το άρθρο 946 ΑΚ, το δικαίωμα προς άσκηση αυτής παραγράφεται μετά πέντε έτη από τη μεταβίβαση (για μεταβίβαση ακινήτου το ανωτέρω δικαίωμα παραγράφεται μετά πέντε έτη από τη μεταγραφή του σχετικού συμβολαίου).
5. Αίτηση για ποινική δίωξη λόγω μη καταβολής των ληξιπροθέσμων
Υποχρεωτική εκ του νόμου για όλους τους οφειλέτες άνω των 5.000 Ευρώ είναι η υποβολή αίτησης στον αρμόδιο Εισαγγελέα για την άσκηση ποινικής δίωξης λόγω μη καταβολής των ληξιπρόθεσμων οφειλών μέσα στο διάστημα που ορίζονται στις διατάξεις του άρθρου 25 του ν.1882/1990, όπως αυτό ισχύει σήμερα (ΠΟΛ.1151/13.7.2011).
6.Χρέη που τελούν σε αναστολή λόγω δικαστικής αμφισβήτησης
Με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 67 του ν. 3842/2010 (ΦΕΚ 58/Α/23.4.2010), όπως αυτές τροποποίησαν το άρθρο 6 του ΚΕΔΕ, θεσπίστηκε για όλες τις περιπτώσεις που τα βεβαιωμένα χρέη τελούν σε αναστολές (είτε του νόμιμου τίτλου είτε της ταμειακής βεβαίωσης είτε των πράξεων της διοικητικής εκτέλεσης) που χορηγούνται στα πλαίσια δικαστικής αμφισβήτησης:
α) η εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 83 του ΚΕΔΕ (ήτοι ο συμψηφισμός αυτών με απαιτήσεις κατά του Δημοσίου)
β) η δυνατότητα, κατά τη διάρκεια των ανωτέρω αναστολών, εφαρμογής των διατάξεων του δεύτερου εδαφίου του άρθρου 8 του ΚΕΔΕ, (ήτοι η εγγραφή υποθήκης σε βάρος ακινήτων οφειλετών του Δημοσίου), τηρουμένης της διαδικασίας που περιγράφεται στο άρθρο αυτό (σχετική ΠΟΛ.1055/12.5.2010).
7. Βεβαίωση οφειλής σε τρίτους κατ' εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 32 ΚΕΔΕ
Ενεργοποίηση της δυνατότητας βεβαίωσης - είσπραξης της οφειλής σε βάρος του τρίτου επί κατασχέσεως στα χέρια αυτού, ως πρόσθετης ενοχής του τρίτου υπέρ του κατασχόντος (ΠΟΛ.1138/7.12.2006) λαμβάνοντας υπόψη και τα οριζόμενα στο άρθρο 30Α του ΚΕΔΕ περί της τήρησης ειδικής διαδικασίας για τις κατασχέσεις στα χέρια των πιστωτικών ιδρυμάτων (ΠΟΛ.1055/12.5.2010).
8. Αμοιβαία συνδρομή στην είσπραξη απαιτήσεων μεταξύ κρατών μελών της Ε.Ε. ή τρίτων κρατών
Ενεργοποίηση της αμοιβαίας συνδρομής στην είσπραξη απαιτήσεων μεταξύ κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (μετά και την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2010/24/ΕΕ στο ελληνικό δίκαιο ως άρθρα 295 και επόμενα του ν.4072/2012) καθώς και τρίτων κρατών στα πλαίσια σύναψης διμερών συμβάσεων (πχ Ελλάδος - Νορβηγίας). Κατόπιν των ανωτέρω, και εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις κατά περίπτωση, η Ελλάδα ως αιτούσα αρχή δικαιούται να ζητήσει από άλλο κράτος (μέλος) ενέργειες όπως αίτηση πληροφοριών, αίτηση κοινοποίησης, αίτηση είσπραξης ή λήψης εξασφαλιστικών μέτρων για υπόχρεους που είναι εγκαταστημένοι ή διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία σε αυτό, για οφειλές υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου.
Σχετικές νεότερες οδηγίες ως προς τα ανωτέρω, πρόκειται να παρασχεθούν από τη Διεύθυνση Πολιτικής Εισπράξεων (Γραφείο Αμοιβαίας Συνδρομής, Τμήμα Α').
Η αξιοποίηση της ανωτέρω δυνατότητας προκρίνεται στις περιπτώσεις όπου, στο πλαίσιο είτε του ελέγχου είτε της επεξεργασίας δηλωθέντων στοιχείων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, διαπιστώνεται η ύπαρξη εισοδημάτων ή λοιπών περιουσιακών στοιχείων προς διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου κατά τα ανωτέρω.
9. Νέοι εναλλακτικοί τρόποι επικοινωνίας με τους οφειλέτες
Αξιοποίηση νέων εναλλακτικών τρόπων επικοινωνίας με τους οφειλέτες και υιοθέτηση προσωποποιημένων πρακτικών (πχ. αποστολή φιλικών εξατομικευμένων ειδοποιήσεων προς τακτοποίηση της οφειλής, χρήση e-mail, τηλεφωνική επικοινωνία κλπ).
10.Τηλεφωνική ενημέρωση οφειλετών που πρόκειται να χάσουν τη ρύθμιση
Παρακολούθηση διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής στο πλαίσιο της παρακολούθησης της συμμόρφωσης των οφειλετών, επικοινωνώντας τηλεφωνικά με τους οφειλέτες που πρόκειται να χάσουν τη ρύθμιση (αντίστοιχη ενημέρωση οι Δ.Ο.Υ. ήδη λαμβάνουν με αντίστοιχο πληροφοριακό υλικό της Διεύθυνσης Πολιτικής Εισπράξεων)
11. Άμεση λήψη μέτρων για ειδικές κατηγορίες οφειλετών
Άμεση λήψη μέτρων ιδιαίτερα σε περιπτώσεις οφειλετών χαρακτηρισθέντων ως ιδιαιτέρου ρίσκου οφειλέτες είτε λόγω του ιδιαίτερου ύψους της οφειλής είτε λόγω της αδικαιολογήτως επιδειχθείσας απροθυμίας τους να συμμορφωθούν αντίστοιχα, ως ιδιαίτερου ρίσκου οφειλέτες τόσο γι' αυτούς που εντοπίζονται από τη Διεύθυνση Πολιτικής Εισπράξεων, όσο και γι' αυτούς που διαπιστώνονται από την Υπηρεσία σας.
Επισημαίνεται η δυνατότητα λήψης μέτρων σε βάρος οφειλετών και πριν το χρέος καταστεί ληξιπρόθεσμο κατά τη διαδικασία του άρθρου 8 του ΚΕΔΕ.
12. Άμεση σύνδεση με όλα τα κεντρικά Πληροφοριακά Συστήματα
Άμεση λήψη ηλεκτρονικού κωδικού πρόσβασης στο Κεντρικό ΕΤΑΚ του Προϊσταμένου ή Υποδιευθυντή Φορολογίας της Δ.Ο.Υ. από το Ά Τμήμα της ΓΓΠΣ (τηλ. ), προκειμένου να εξασφαλίζεται η εικόνα στο σύνολο της δηλωθείσας ακίνητης περιουσίας ανά την Ελλάδα.
Η υλοποίηση των ανωτέρω θα παρακολουθείται από τους αρμόδιους Οικονομικούς Επιθεωρητές, και θα αξιολογείται η επί μέρους λειτουργία και αποδοτικότητα των Γραφείων Είσπραξης Ληξιπροθέσμων Οφειλών, κατά την επιθεώρηση της Δ.Ο.Υ.
Ιδιαίτερη βαρύτητα θα δοθεί στην παρακολούθηση των Δ.Ο.Υ. με μεγάλο εισπράξιμο υπόλοιπο ληξιπρόθεσμων οφειλών, για τις οποίες η παρακολούθηση της σωστής λειτουργίας των Γραφείων Είσπραξης Ληξιπροθέσμων Οφειλών θα γίνεται κατά τακτά χρονικά διαστήματα τόσο από την οικονομική Επιθεώρηση, όσο και από την Κ.Υ. και για το λόγο αυτό θα πρέπει να καταχωρούνται άμεσα στο σύστημα TAXIS τυχόν υφιστάμενες εκκρεμότητες.
 |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου