Φοροσόκ για επιχειρήσεις: Ζητούν αναδρομική επιστροφή φόρου εισοδήματος

Αναδρομικά τα ποσά του φόρου εισοδήματος που αναλογούν στο σχηματισμό αφορολόγητου αποθεματικού για τις χρήσεις 2003 και 2004 καλούνται να επιστρέψουν και μάλιστα εντόκως οι επιχειρήσεις που τον γλίτωσαν, καθώς η σχετική φορολογική απαλλαγή χαρακτηρίστηκε παράνομη κρατική ενίσχυση από τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Με εγκύκλιο του γενικού γραμματέα Δημοσίων Εσόδων Χάρη Θεοχάρη δίνεται εντολή στις εφορίες να ξεκινήσουν τους ελέγχους στις επιχειρήσεις που σχημάτισαν αφορολόγητα αποθεματικά και να υπολογίσουν τα ποσά που θα πρέπει να επιστραφούν.

Σύμφωνα με την εγκύκλιο το ύψος της κρατικής ενίσχυσης ανέρχεται στο ισόποσο του φόρου εισοδήματος από τον οποίο απαλλάχθηκαν οι επιχειρήσεις με τον σχηματισμό ειδικών αφορολόγητων αποθεματικών επενδύσεων, από τα αδιανέμητα κέρδη τους των οικονομικών ετών 2004 και 2005 (χρήσεις 2003 και 2004).

Ειδικότερα με την εγκύκλιο ορίζονται τα εξής:

- Οι επιχειρήσεις στις οποίες πρέπει να διενεργηθεί έλεγχος ανάκτησης των εν λόγω Κρατικών ενισχύσεων, έχουν ήδη καταγραφεί από την Διεύθυνση Ελέγχων σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και τη Μονάδα Ανταγωνισμού και Κρατικών Ενισχύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας. Σε όλες τις Δ.Ο.Υ., οι οποίες έχουν αρμοδιότητα διενέργειας ελέγχων, θα αποσταλούν καταστάσεις που θα αναφέρουν τις επιχειρήσεις που υπάγονται στην ελεγκτική τους αρμοδιότητα και στις οποίες πρέπει να διενεργηθεί έλεγχος. Στις Δ.Ο.Υ. που είναι ενταγμένες στο Ο.Π.Σ. ELENXIS η ανάθεση των υποθέσεων για έλεγχο θα γίνει μέσω του συστήματος αυτού.

Οι αναφερόμενες παραπάνω επιχειρήσεις έχουν χωριστεί σε δύο βασικές κατηγορίες:

1. Αυτές για τις οποίες έχει γίνει ήδη ολική ανάκτηση του συνόλου των εν λόγω κρατικών ενισχύσεων, βάσει των διατάξεων του άρθρου 47 ν.3614/2007 και κατέβαλαν τα ποσά της ανάκτησης σε δόσεις. Στις επιχειρήσεις αυτές δεν θα γίνει κανένας περαιτέρω έλεγχος. Θα γίνει απλώς επανυπολογισμός των οφειλόμενων τόκων βάσει του σχετικού φακέλου που υπάρχει στις Δ.Ο.Υ. και καταλογισμός των διαφορών που θα προκύψουν σε βάρος των επιχειρήσεων σύμφωνα με τα αναφερόμενα παρακάτω.

2. Αυτές για τις οποίες δεν έχει γίνει καμία ανάκτηση ή αυτές που έχει γίνει μερική ανάκτηση των ενισχύσεων βάσει των διατάξεων του άρθρου 47 ν.3614/2007. Για τις επιχειρήσεις αυτές θα διενεργείται έλεγχος σύμφωνα με τα βήματα που αναφέρονται παρακάτω. Διευκρινίζεται ότι μερική ανάκτηση έχουμε και στην περίπτωση κατά την οποία μία επιχείρηση έχει λάβει ενίσχυση και στα δύο οικονομικά έτη (2004 και 2005) και έχει γίνει ανάκτηση της συνολικής ενίσχυσης του ενός έτους, ενώ για το άλλο έτος δεν έχει γίνει ανάκτηση για το σύνολο της ενίσχυσης του έτους αυτού. Στην περίπτωση αυτή για το έτος που έγινε ολική ανάκτηση θα ακολουθείται η διαδικασία της περίπτωσης 1, ενώ για το άλλο έτος θα γίνει έλεγχος για καταλογισμό του ποσού της ενίσχυσης που πρέπει να ανακτηθεί και των τόκων που οφείλονται με βάση τη μέθοδο του ανατοκισμού.

Συγκεκριμένα θα ελέγχεται:

1. Αν οι επιχειρήσεις είχαν δικαίωμα σχηματισμού των εν λόγω ειδικών αφορολόγητων αποθεματικών. Σημειώνεται ότι δικαίωμα για τη σύσταση ειδικού αφορολόγητου αποθεματικού άρθρων 2 & 3 ν.3220/2004 είχαν οι επιχειρήσεις που αναφέρονται στο άρθρο 3 του ν.2601/1998.

2. Αν υπολογίστηκε ορθά το ύψος των αποθεματικών που σχηματίστηκαν.

Αν μέσα στην επόμενη τριετία από το χρόνο σχηματισμού του ειδικού αφορολόγητου αποθεματικού πραγματοποίησαν επενδυτικές και λοιπές δαπάνες ισόποσης τουλάχιστον αξίας, από τις προβλεπόμενες στις ίδιες ως άνω διατάξεις, καθώς και αν στο πρώτο έτος της τριετίας δαπανήθηκε για την πραγματοποίηση των δαπανών αυτών, ποσό αξίας τουλάχιστον ίσης με το 1/3 του σχηματισθέντος αποθεματικού. Ως επενδύσεις για την κάλυψη του εν λόγω αποθεματικού νοούνται οι επενδυτικές και λοιπές δαπάνες που αναφέρονται για κάθε κατηγορία δραστηριότητας στην παραγ. 1 του άρθρου 3 του ν.2601/1998. Ειδικά για τις εμπορικές επιχειρήσεις ως επενδύσεις ορίζονται οι αναφερόμενες στις περιπτώσεις α και β της παραγ. 2 του άρθρου 2 του ν.3220/2004.

Ειδικά για το αφορολόγητο αποθεματικό που σχηματίστηκε από τα αδιανέμητα καθαρά κέρδη του οικονομικού έτους 2005, θα ελέγχεται μόνο αν εντός του έτους 2005 πραγματοποιήθηκαν επενδύσεις αξίας τουλάχιστον ίσης με το 1/3 του σχηματισθέντος αποθεματικού. Εξετάζεται δε μόνο αυτή η προϋπόθεση διότι οι επιχειρήσεις, ενώ είχαν προθεσμία να ολοκληρώσουν τις επενδυτικές και λοιπές δαπάνες τους μέχρι 31/12/2007, με την ψήφιση των διατάξεων του άρθρου 47 ν.3614/2007, έπαψαν να έχουν το δικαίωμα συνέχισης των ως άνω δαπανών για κάλυψη του αποθεματικού μετά την ημερομηνία δημοσίευσης του εν λόγω νόμου, ήτοι μετά την 3/12/2007.

Αν από τον έλεγχο διαπιστωθεί ότι δεν τηρήθηκαν οι προϋποθέσεις των διατάξεων των άρθρων 2 και 3 του ν.3220/2004 για το σύνολο του σχηματισθέντος από τις επιχειρήσεις ειδικού αφορολόγητου αποθεματικού ή μέρους αυτού, για το τμήμα του αποθεματικού που δεν τηρήθηκαν οι προϋποθέσεις, θα καταλογίζεται ο αναλογούν φόρος και οι προβλεπόμενες προσαυξήσεις, με τις γενικές διατάζεις, σε βάρος των επιχειρήσεων. Η ανάκτηση δηλαδή του συνόλου ή του τμήματος της κρατικής ενίσχυσης που δόθηκε με το σχηματισμό του ειδικού αφορολόγητου αποθεματικού στις περιπτώσεις που δεν τηρήθηκαν οι προϋποθέσεις που όριζαν οι διατάξεις των άρθρων 2 & 3 του ν.3220/2004 για το σχηματισμό του θα γίνει με τις γενικές διατάξεις.

Αν η ορθή εφαρμογή, των ως άνω διατάξεων έχει ήδη ελεγχθεί από προηγούμενο φορολογικό έλεγχο δεν θα γίνεται νέος έλεγχος, αλλά θα γίνεται σχετική αναφορά στην Έκθεση Ελέγχου που θα συντάσσεται ότι η τήρηση των προϋποθέσεων έχει ήδη ελεγχθεί και θα αναγράφεται η υπηρεσία που διενήργησε τον έλεγχο, η ημερομηνία ολοκλήρωσης του ελέγχου και το πόρισμα αυτού.

Έλεγχος ανάκτησης σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγ. 1 του άρθρου 169 ν.4099/2012 όπως ισχύει, θα γίνεται μόνο για το ποσό της κρατικής ενίσχυσης που αντιστοιχεί στο τμήμα του ειδικού αφορολόγητου αποθεματικού για το οποίο έχουν τηρηθεί οι διατάξεις των άρθρων 2 & 3 του ν.3220/2004.