ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ

Πλειστηριασμοί: Ποια σπίτια κινδυνεύουν και ποια προστατεύονται με την τελική απόφαση της κυβέρνησης

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΟΛΩΝΑ

Με στόχο το “πρασίνισμα” των χιλιάδων “κόκκινων” δανείων αλλά και την προστασία από τους τραπεζικούς πλειστηριασμούς της κύριας κατοικίας των μικρομεσαίων νοικοκυριών, η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης καταθέτει τις επόμενες ώρες στη βουλή νομοσχέδιο.

Τους όρους και τα κριτήρια προκειμένου τα νοικοκυριά αλλά και οι ελεύθεροι επαγγελματίες και μικροί έμποροι να αποφύγουν τους πλειστηριασμούς το 2014 παρουσίασαν χθες ο υπουργός Κωστής Χατζηδάκης και ο γενικός γραμματέας Καταναλωτή Γιώργος Στεργίου.

Φιλοσοφία του νομοσχεδίου είναι το νοικοκυριό να πληρώνει ένα ελάχιστο ποσό έναντι της μηνιαίας δόσης που πλήρωνε και εφόσον πληρεί αθροιστικά κριτήρια, όπως της αντικειμενικής αξίας, του εισοδήματος και της περιουσιακής κατάστασης να γλιτώνει τον πλειστηριασμό.

Σύμφωνα με την ηγεσία του υπουργείου για 12 μήνες προστατεύεται η κύρια κατοικία του 90% των δανειοληπτών. Από το 2015 έρχεται το λεγόμενο “ιρλανδικό” μοντέλο με το οποίο θα ρυθμίζονται γενναία τα δάνεια οικογενειών και επιχειρήσεων.

Πιο συγκεκριμένα, αναστέλλονται οι πλειστηριασμοί σε βάρος της πρώτης κατοικίας οφειλετών, έως την 31η Δεκεμβρίου 2014, εφόσον πληρούνται σωρευτικά τα εξής κριτήρια:

1.Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας δεν υπερβαίνει τις 200.000 ευρώ.

2.Το καθαρό οικογενειακό εισόδημα (χωρίς τις κρατήσεις για ασφαλιστικά ταμεία, φόρο εισοδήματος και εισφορά αλληλεγγύης) είναι μέχρι 35.000 ευρώ.

3.Η συνολική αξία κινητής και ακίνητης περιουσίας είναι μικρότερη ή ίση με 270.000 ευρώ. Από το ποσό αυτό το σύνολο των καταθέσεων και κινητών αξιών του οφειλέτη δεν υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ.

-Για οικογένειες που βαρύνονται φορολογικά με τρία και περισσότερα τέκνα, άτομα με αναπηρία άνω του 67% και όσους βαρύνονται φορολογικά από άτομα με αναπηρία άνω του 67%, τα παραπάνω όρια των προϋποθέσεων (αντικειμενική αξία πρώτης κατοικίας, εισόδημα, περιουσία), προσαυξάνονται κατά 10%.

Δηλαδή: Η αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας να μην υπερβαίνει τις 220.000 ευρώ, το ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα μικρότερο ή ίσο των 38.500 ευρώ,

η συνολική αξία κινητής και ακίνητης περιουσίας μικρότερη ή ίση με 297.000 ευρώ.

Από το ποσό αυτό το σύνολο των καταθέσεων και κινητών αξιών του οφειλέτη να μην υπερβαίνει τις 16.500 ευρώ.

4. Κατά τη διάρκεια αναστολής πλειστηριασμού, οι δανειολήπτες θα πρέπει να καταβάλλουν δόσεις ίσες με το 10% του καθαρού μηνιαίου εισοδήματός τους, όταν το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα δεν ξεπερνά τις 15.000 ευρώ. Για οικογενειακά εισοδήματα άνω των 15.000 ευρώ υπολογίζεται ποσοστό 10% μέχρι του ποσού των 15.000 ευρώ και ποσοστό 20% στο υπερβάλλον εισόδημα. Ειδικά για τους ελεύθερους επαγγελματίες και έμπορους το ποσό αυτό θα πρέπει να είναι ίσο ή μεγαλύτερο του 30 % της τελευταίας ενήμερης δόσης.

Για ανέργους με μηδενικό εισόδημα ή μοναδικό εισόδημα το επίδομα ανεργίας παρέχεται η δυνατότητα μηδενικών καταβολών.

Με απλή υπεύθυνη δήλωση θα γίνεται η αίτηση στις τράπεζες, οι οποίες διατηρούν το δικαίωμα να ζητήσουν περιουσιακά στοιχεία.

Η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης σε μία προσπάθεια να πείσει για το μεγάλο εύρος της προστασίας που παρέχουν οι διατάξεις έκανε γνωστά τα ακόλουθα στοιχεία:

-Εννιά στους 10 δανειολήπτες έχουν κύρια κατοικία αντικειμενικής αξίας μικρότερης των 200.000 ευρώ.

- Το 90% των νοικοκυριών με στεγαστικό δάνειο έχουν καθαρό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα μικρότερο ή ίσο των 35.000 ευρώ.

-Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας η διάμεσος αξία της κινητής και ακίνητης περιουσίας για το σύνολο των νοικοκυριών ανέρχεται στα 110.200 ευρώ (δηλ. το 50% των νοικοκυριών έχει περιουσία χαμηλότερης αξίας). Ειδικά για τους δανειολήπτες η διάμεσος αξία της συνολικής περιουσίας τους ανέρχεται στα 173.966 ευρώ.

-Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία το μέσο ποσό καταθέσεων ανέρχεται σε 3.600 ευρώ, ενώ η συνολική αξία των χρηματοοικονομικών στοιχείων (καταθέσεις, επενδύσεις, ομόλογα, μετοχές κτλ) που διαθέτουν τα νοικοκυριά στη χώρα μας ανέρχεται κατά μέσο όρο στα 4.400 ευρώ. Επιπλέον, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, το 92,8% των καταθετών διαθέτει καταθέσεις συνολικού ύψους έως 10.000 ευρώ.

Εξάλλου, ο κ. Χατζηδάκης αναφέρθηκε και στο νέο μοντέλο ρύθμισης των δανείων που θα ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου του 2015. Το ονόμασε πρόγραμμα μακροπρόθεσμης διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών. Αυτό περιλαμβάνει:

1.Τη σύσταση κυβερνητικού συμβουλίου διαχείρισης ιδιωτικού χρέους

Με Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου θα συσταθεί το Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, στο οποίο μετέχουν οι Υπουργοί Οικονομικών, Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, Δικαιοσύνης και Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Το Συμβούλιο εποπτεύει τη μεταβατική διαδικασία , εισάγει και παρακολουθεί τις δράσεις για την ενίσχυση της επίλυσης του χρέους φυσικών, νομικών προσώπων και επιχειρήσεων.

Αποστολή του Κυβερνητικού Συμβουλίου Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους είναι ενδεικτικά:

• η διαμόρφωση πολιτικών σχετικά με την οργάνωση ενός ολοκληρωμένου μηχανισμού αποτελεσματικής διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών δανείων,
• οι προτάσεις τροποποιήσεων των υφιστάμενων νομικών πλαισίων σε θέματα ουσίας και διαδικασίας/δικονομίας για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας στην επίλυση θεμάτων ιδιωτικού χρέους, συμπεριλαμβανομένης της επιτάχυνσης των διαδικασιών αναφορικά με τις καθυστερούμενες αποπληρωμές,

Το κυβερνητικό συμβούλιο για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους ορίζει με απόφαση του τις αρχές του «συνεργάσιμου δανειολήπτη» και προβαίνει ετησίως στην εκτίμηση των «απαραίτητων δαπανών διαβίωσης», με βάση τα ετήσια στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, που θα ενσωματωθούν και θα αποτελέσουν αναπόσπαστο μέρος της κατάρτισης του Κώδικα Δεοντολογίας προκειμένου να αποτελέσουν σημείο αναφοράς στις απόπειρες εξωδικαστικού συμβιβασμού και ενώπιον των δικαστηρίων.

2.Έκδοση Κώδικα Δεοντολογίας για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών

Με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος, εκδίδεται Κώδικας Δεοντολογίας για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών, ο οποίος τίθεται σε εφαρμογή το αργότερο την 31-12-2014.

Ο κώδικας δεοντολογίας θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, διατάξεις σχετικά με τις διαδικασίες αξιολόγησης κινδύνου, διαδικασίες αξιολόγησης της δυνατότητας αποπληρωμής, δεσμευτικούς κανόνες με σαφή χρονοδιαγράμματα, προϋποθέσεις επικοινωνίας μεταξύ πιστωτικών ιδρυμάτων και δανειστών, την εισαγωγή των ορισμών του «συνεργάσιμου δανειολήπτη» και «απαραίτητων δαπανών διαβίωσης» επί των αποφάσεων των τραπεζών σχετικά με παροχή λύσεων/αναδιαρθρώσεων δανείων σε καθυστέρηση πληρωμής.

3.Διαμεσολάβηση Συνηγόρου του Καταναλωτή

Ο Συνήγορος του Καταναλωτή είναι αρμόδιος για τη διαμεσολάβηση μεταξύ δανειστών και οφειλετών, με σκοπό τη ρύθμιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ιδίως αναφορικά με θέματα που άπτονται της εφαρμογής του Κώδικα Δεοντολογίας.