ΟΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ 2014

Ολες οι φοροαλλαγές από την 1 Ιανουαρίου

Της Μαρίας Βουργάνα
Ετος «Εφορίας» θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και το 2014, καθώς οι ανατροπές που έχουν επέλθει στο φορολογικό τοπίο είναι πολλές και σημαντικές. Αλλαγές στην τήρηση βιβλίων και στοιχείων, νέες προθεσμίες και νέα διαδικασία στην υποβολή των φορολογικών δηλώσεων, αλλαγές στη φορολογία των αγροτών, των εισοδημάτων από ακίνητα, καθώς και του τρόπου υπολογισμού της υπεραξίας στις μεταβιβάσεις μετοχών και ακινήτων, νέο σύστημα υποβολής των συγκεντρωτικών καταστάσεων πελατών - προμηθευτών, νέα πρόστιμα για φορολογικές παραβάσεις (μη υποβολή ή υποβολή ανακριβών δηλώσεων, μη απόδοση παρακρατούμενων φόρων, εκπρόθεσμη καταβολή φόρων), νέος φόρος ακινήτων, εξαιρέσεις από τη χρήση ταμειακής μηχανής.
Οι φορολογούμενοι για να μπορέσουν να... τα βγάλουν πέρα και να ανταποκριθούν με συνέπεια στις αυξημένες φορολογικές υποχρεώσεις τους και στα νέα δεδομένα θα πρέπει να έχουν πλέον τον προσωπικό τους λογιστή. Τη βοήθεια των λογιστών θα χρειαστούν κυρίως οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι μικρομεσαίοι επιτηδευματίες αλλά και αγρότες με το μηνιαίο κόστος να κυμαίνεται από 50 έως 80 ευρώ τον μήνα.

Η φορολογική ασυνέπεια θα κοστίζει πλέον ακριβά και πολλοί μικρομεσαίοι που βρίσκονται σε οικονομικό αδιέξοδο απειλούνται με «ξαφνικό θάνατο», αφού τα πρόστιμα που επιβάλλει πλέον η εφορία είναι εξοντωτικά, ενώ γίνεται σαφές ότι οι προθεσμίες των παντός τύπου δηλώσεων καθίστανται οριστικές και αμετάκλητες.
Έτσι οι φορολογούμενοι για να αποφύγουν τις περιπέτειες με την εφορία και την επιβολή υπέρογκων προστίμων αλλά και κατασχέσεων καταθέσεων και περιουσιακών στοιχείων θα πρέπει να αναζητήσουν λογιστή - φοροτεχνικό που θα αναλάβει όλες τις φορολογικές και λογιστικές υποχρεώσεις, όπως τήρηση βιβλίων, συμπλήρωση και υποβολή δηλώσεων κ.λπ.
Φορολογούμενοι και λογιστές βρίσκονται αντιμέτωποι με πλήθος φορολογικών αλλαγών, με το νέο φορολογικό τοπίο να παραμένει όμως ακόμη θολό σε πολλά σημεία, αφού δεν έχουν εκδοθεί οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις και ερμηνευτικές εγκύκλιοι. Για παράδειγμα, τόσο οι αγρότες όσο και οι λογιστές δεν γνωρίζουν ξεκάθαρα τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσουν με την υποχρεωτική τήρηση βιβλίων και το υπουργείο Οικονομικών σχεδιάζει να δώσει παράταση έως το τέλος του μήνα για την εφαρμογή του μέτρου. Επίσης δεν έχουν δοθεί οδηγίες για το νέο σύστημα υποβολής των συγκεντρωτικών καταστάσεων πελατών - προμηθευτών.
Μεταξύ των φορο-αλλαγών που ενεργοποιήθηκαν από την 1η Ιανουαρίου 2014 είναι οι εξής:
Νέες προθεσμίες υποβολής των δηλώσεων και εξόφλησης των φόρων
Από τις 20 Μαρτίου έως τις 30 Ιουνίου 2014 τα φυσικά πρόσωπα θα πρέπει να υποβάλουν τις δηλώσεις για τα εισοδήματα που απέκτησαν το 2013 (τα έντυπα Ε1). Οι φόροι για τα εισοδήματα του 2013 θα υπολογίζονται αυτόματα, καθώς με την ολοκλήρωση της ηλεκτρονικής υποβολής των δηλώσεων στο σύστημα ΤΑΧISNET τα εκκαθαριστικά σημειώματα θα εκδίδονται και θα αναρτώνται άμεσα, σε ηλεκτρονική μορφή, στους λογαριασμούς των φορολογουμένων. Οποτεδήποτε όμως κι αν υποβληθούν και εκκαθαριστούν οι φορολογικές δηλώσεις για τα εισοδήματα του 2013, οι περίπου 5,8 εκατομμύρια φορολογούμενοι θα κληθούν να εξοφλήσουν τα ποσά των φόρων που θα αναγράφουν τα εκκαθαριστικά τους, σε 3 δόσεις, οι προθεσμίες των οποίων θα λήγουν στις 31 Ιουλίου, στις 30 Σεπτεμβρίου και στις 30 Νοεμβρίου 2014.

• Τα έντυπα Ε2 (για τα μισθώματα που εισπράχθηκαν εντός του 2013 και τα κενά κτίσματα) και Ε3 (για τα αναλυτικά οικονομικά στοιχεία των επιχειρήσεων) οι υπόχρεοι θα μπορούν να τα υποβάλουν από τις 3 Φεβρουαρίου έως τις 30 Ιουνίου 2014, σε κάθε περίπτωση, πριν την υποβολή του βασικού εντύπου Ε1.

Το έντυπο Ε9 ή «δήλωση στοιχείων ακινήτων» του 2014 πρέπει να υποβληθεί από όσους είχαν κατά τη διάρκεια του 2013 μεταβολές στα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία που δήλωσαν με τα έντυπα Ε9 των ετών 2005-2013, καθώς και από όσους απέκτησαν για πρώτη φορά ακίνητα μέσα στο 2013. Η περίοδος υποβολής του Ε9 του 2014 ξεκινά από τις 17 Φεβρουαρίου και λήγει στις 30 Μαΐου του νέου έτους. Για τους φορολογουμένους που δεν είχαν μεταβολές στα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία τους το 2013, ως δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) του έτους 2014 θα λαμβάνεται υπόψη η περιουσιακή κατάσταση όπως έχει ήδη διαμορφωθεί με βάση τις δηλώσεις Ε9 που υποβλήθηκαν την περίοδο 2005-2013.

• Η εκκαθάριση όλων των δηλώσεων στοιχείων ακινήτων (Ε9) για τον υπολογισμό του νέου Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο του 2014 (από την 1η έως την 30ή Ιουνίου 2014) και τα ποσά του ΕΝΦΙΑ που θα προκύψουν θα πρέπει να εξοφληθούν σε έξι μηνιαίες δόσεις, κάθε μία από τις οποίες θα λήγει στις ακόλουθες προθεσμίες:
• Εως 31 Ιουλίου 2014 η 1η δόση.
• Εως 29 Αυγούστου 2014 η 2η δόση.
• Εως 30 Σεπτεμβρίου 2014 η 3η δόση.
• Εως 31 Οκτωβρίου 2014 η 4η δόση.
• Εως 28 Νοεμβρίου 2014 η 5η δόση.
• Εως 31 Δεκεμβρίου 2013 η 6η δόση.

Όλα τα έντυπα των δηλώσεων (εισοδήματος, ακινήτων κ.λπ.) θα πρέπει να υποβληθούν ηλεκτρονικά μέσω του συστήματος ΤΑΧΙSNET.
Μηνιαία υποβολή συγκεντρωτικών καταστάσεων:
Περισσότεροι από 1 εκατομμύριο επιχειρηματίες, ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες θα πρέπει κάθε μήνα να υποβάλουν ηλεκτρονικά τα στοιχεία για όλες τις συναλλαγές τους ανεξαρτήτως ποσού. Ειδικότερα, όσοι επιχειρηματίες τηρούν διπλογραφικά βιβλία (πρώην Γ΄ κατηγορίας) θα πρέπει να υποβάλουν κάθε μήνα τις συγκεντρωτικές καταστάσεις πελατών- προμηθευτών, ενώ όσοι τηρούν απλογραφικά βιβλία (εσόδων- εξόδων ή πρώην Β΄ κατηγορίας) θα υποχρεούνται να υποβάλουν τις καταστάσεις προμηθευτών ανά τρίμηνο. Αρχικά θα προβλέπεται μια μεταβατική περίοδος προσαρμογής τριών μηνών. Έτσι, όλοι οι υπόχρεοι θα κληθούν να υποβάλουν τον Απρίλιο ηλεκτρονικά τις συγκεντρωτικές καταστάσεις πελατών-προμηθευτών για τα φορολογικά στοιχεία που εξέδωσαν και έλαβαν μέσα στο α΄ τρίμηνο 2014. Από τον Μάιο και μετά, η υποβολή των καταστάσεων πελατών θα γίνεται ανά μήνα από όλους τους υπόχρεους, ενώ η υποβολή των καταστάσεων προμηθευτών θα γίνεται ανά μήνα από όσους τηρούν διπλογραφικά βιβλία και ανά τρίμηνο από όσους τηρούν απλογραφικά βιβλία. Στις μηνιαίες ηλεκτρονικές καταστάσεις πελατών, οι υπόχρεοι θα δηλώνουν όλα τα τιμολόγια, καθώς και τα συνολικά ποσά συναλλαγών που αναγράφουν οι αποδείξεις λιανικής πώλησης ή παροχής υπηρεσιών που έχουν εκδώσει τον προηγούμενο μήνα. Θα δηλώνονται οι αξίες όλων των εκδοθέντων και ληφθέντων τιμολογίων, ακόμη και από το πρώτο ευρώ. Εν αναμονή της διευκρινιστικής εγκυκλίου και όπως προκύπτει από τις δηλώσεις του γενικού γραμματέα Δημοσίων Εσόδων Χ. Θεοχάρη:

• Η υποβολή των καταστάσεων θα γίνεται για τα έσοδα μέχρι την 15η του επόμενου μήνα.
• Για τα έξοδα η προθεσμία υποβολής θα οριστεί μέχρι την υποβολή της εκάστοτε περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ.
• Οι χονδρικές συναλλαγές θα αποστέλλονται συγκεντρωτικά ανά ΑΦΜ και ανά μήνα.
• Κάθε έξοδο θα μπορεί να υποβληθεί με μια εγγραφή ανά ΑΦΜ.
• Τα έξοδα που λαμβάνουν οι εταιρείες και έχουν εκδοθεί σε όνομα τρίτου θα συμπεριλαμβάνονται συγκεντρωτικά ανά μήνα ή ανά τρίμηνο σε μία εγγραφή δαπανών, χωρίς αντισυμβαλλόμενο.
• Διορθώσεις στις καταστάσεις θα γίνονται μέχρι το τέλος του οικονομικού έτους, όσον αφορά όμως το σκέλος των εσόδων θα υπάρχει πρόστιμο για την εκπρόθεσμη διόρθωση ή προσθήκη, καθώς θα πρέπει να συμβαδίζουν τα δεδομένα με την περιοδική ΦΠΑ.

Τήρηση βιβλίων και στοιχείων

• Καταργείται το Δελτίο Αποστολής για την διακίνηση αγαθών και αντικαθίσταται με το σημείωμα διακίνησης με περιεχόμενο αντίστοιχο του Δελτίου Αποστολής. Εφόσον όμως για την διακίνηση έχει ήδη εκδοθεί Τιμολόγιο ή Απόδειξη Λιανικής δεν απαιτείται έκδοση άλλου παραστατικού διακίνησης.
• Καταργούνται τα πρόσθετα βιβλία που τηρούσαν γιατροί, ξενοδοχεία, φροντιστήρια και λοιπά επαγγέλματα. Συνεχίζεται μέχρι 31/12/2014 η έκδοση των αθεώρητων αποδείξεων που εκδίδονταν σε συνδυασμό με το πρόσθετο βιβλίο.
• Καταργείται οριστικά η θεώρηση βιβλίων και στοιχείων (μπλοκ) από τις ΔΟΥ.
• Συνεχίζεται κανονικά η έκδοση λιανικών πωλήσεων από ταμειακές μηχανές, η έκδοση όλων των στοιχείων από φορολογικούς μηχανισμούς με σήμανση και αθεώρητων μπλοκ, για όλους που εξέδιδαν αθεώρητα ή θεωρημένα χειρόγραφα μπλοκ μέχρι 31/12/2013.
• Καταργούνται όλα τα έγγραφα μεταφοράς (π.χ. φορτωτικές).
• Κάθε δαπάνη (ανά παραστατικό) με συνολική αξία (συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ ) που υπερβαίνει τα 500 ευρώ αναγνωρίζεται φορολογικά και απαιτείται η εξόφλησή της να γίνεται διατραπεζικά (κατάθεση σε λογαριασμό, επιταγή, πιστωτική χρεωστική κάρτα και συναλλαγματική). Το όριο των 500 ευρώ ισχύει και για τις λιανικές συναλλαγές.

Ταμειακές μηχανές
Εξαιρούνται από την υποχρέωση τήρησης ταμειακής μηχανής μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου 2014:

• Ο εκμεταλλευτής χώρου διαμονής ή φιλοξενίας, εκπαιδευτηρίου, παιδικού σταθμού, κλινικής ή θεραπευτηρίου, κέντρων αισθητικής, γυμναστηρίων, χώρου στάθμευσης, καθώς και οι γιατροί και οδοντίατροι.
• Ο εκμεταλλευτής θεαμάτων, ο πράκτορας κρατικών λαχείων, ΠΡΟΠΟ, ΛΟΤΤΟ και συναφών, η επιχείρηση μεταφοράς προσώπων γενικά, με εξαίρεση τον εκμεταλλευτή ΤΑΞΙ.
• Ο κατά παραγγελία αυτοαπασχολούμενος (φυσικό πρόσωπο) ράπτης ή ράπτρια, ο αυτοαπασχολούμενος (φυσικό πρόσωπο) ράπτης ή ράπτρια που επιδιορθώνει ενδύματα και υφασμάτινα είδη, γενικώς, καθώς και ο εκμεταλλευτής ιαματικών πηγών του ΕΟΤ.
• Ο υπόχρεος απεικόνισης συναλλαγών που ασκεί το επάγγελμα του κτηνιάτρου, φυσιοθεραπευτή, βιολόγου, ψυχολόγου, μαίας, δικηγόρου, συμβολαιογράφου, άμισθου υποθηκοφύλακα, δικαστικού επιμελητή, αρχιτέκτονα, μηχανικού, τοπογράφου, χημικού, γεωπόνου, γεωλόγου, δασολόγου, ωκεανογράφου, σχεδιαστή, δημοσιογράφου, συγγραφέα, διερμηνέα, ξεναγού, μεταφραστή, καθηγητή ή δασκάλου, καλλιτέχνη γλύπτη ή ζωγράφου ή σκιτσογράφου ή χαράκτη, ηθοποιού, εκτελεστή μουσικών έργων ή μουσουργού, καλλιτεχνών των κέντρων διασκέδασης, χορευτή, χορογράφου, σκηνοθέτη, σκηνογράφου, ενδυματολόγου, διακοσμητή, οικονομολόγου, αναλυτή, προγραμματιστή, ερευνητή ή συμβούλου επιχειρήσεων, λογιστή ή φοροτέχνη, αναλογιστή, κοινωνιολόγου, κοινωνικού λειτουργού, εμπειρογνώμονα, ομοιοπαθητικού, εναλλακτικής θεραπείας, ψυχοθεραπευτή, λογοθεραπευτή, λογοπαθολόγου και λογοπεδικού, με εξαίρεση τις ανώνυμες εταιρείες, τις εταιρείες περιορισμένης ευθύνης και τις ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες.
• Ο εκμεταλλευτής γεωργικών μηχανημάτων ή ελαιουργείου ή αλευρομύλου ή εργοστασίου αποφλοίωσης ρυζιού.
• Ο υπόχρεος απεικόνισης συναλλαγών που ασχολείται με την κατασκευή οποιουδήποτε τεχνικού έργου (όπως ξυλουργός, σιδηρουργός, υδραυλικός, ηλεκτρολόγος, κτίστης και γενικά όσοι ασχολούνται με οικοδομικές εργασίες), καθώς και ο κατασκευαστής επιταφίων μνημείων (μαρμαρογλυφείων).
• Ο υπόχρεος απεικόνισης συναλλαγών που διατηρεί κτηματομεσιτικό γραφείο, γραφείο τελετών, γραφείο συνοικεσίων, γραφείο διεκπεραίωσης εμπιστευτικών εργασιών, γραφείο ευρέσεως εργασίας.
• Η επιχείρηση ημερήσιου και περιοδικού Τύπου για την είσπραξη συνδρομών, ενοικίασης επιβατηγών αυτοκινήτων, έκδοσης κοινοχρήστων λογαριασμών πολυκατοικιών, καθαρισμού και απολύμανσης κατοικιών, επισκευής και συντήρησης ανελκυστήρων και λοιπών εγκαταστάσεων κατοικιών, η επιχείρηση μεταφοράς αγαθών.

Βιβλία στους αγρότες
Βιβλία εσόδων και εξόδων θα πρέπει να τηρούν οι αγρότες, καθώς αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των εισοδημάτων τους. Συγκεκριμένα, ο φόρος θα υπολογίζεται επί των καθαρών εσόδων από το πρώτο ευρώ και βάση θα αποτελούν τα τιμολόγια, οι αποζημιώσεις και οι κοινοτικές ενισχύσεις.
Το καθαρό γεωργικό εισόδημα που θα δηλωθεί το 2015 (εισοδήματα 2014) θα φορολογηθεί ολόκληρο με 13%, από το πρώτο ευρώ. Με τις νέες ρυθμίσεις πολλοί αγρότες θα αναγκασθούν να καταφύγουν σε λογιστές για την ορθή τήρηση των στοιχείων στα φορολογικά τους βιβλία, θα πληρώσουν για πρώτη φορά φόρο ή σημαντικά αυξημένους φόρους σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, που λόγω των πολύ χαμηλών τεκμαρτών εσόδων που υπολόγιζε η εφορία, η πλειονότητα ήταν αφορολόγητη, καθώς δήλωναν εισόδημα κάτω από το αφορολόγητο όριο. Για παράδειγμα, αγρότης που το 2013 είχε ετήσιο εισόδημα 4.800 ευρώ δεν θα πληρώσει καθόλου φόρο, ενώ με το νέο σύστημα που εφαρμόζεται από τα φετινά εισοδήματα ο φόρος θα είναι 624 ευρώ. Από την υποχρέωση τήρησης βιβλίων και έκδοσης στοιχείων εξαιρούνται οι αγρότες που υπάγονται στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ, οι οποίοι πραγματοποίησαν κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο, από την πώληση αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους και την παροχή αγροτικών υπηρεσιών, ακαθάριστα έσοδα, κατώτερα των 10.000 ευρώ και έλαβαν δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης κατώτερα των 5.000 ευρώ.

Σε περίπτωση μη πλήρωσης ενός εκ των ανωτέρω κριτηρίων, εφαρμόζονται πλήρως οι διατάξεις του ΚΦΑΣ και οι εν λόγω αγρότες εντάσσονται υποχρεωτικά στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ. Το υπουργείο Οικονομικών σχεδιάζει να δώσει παράταση μέχρι το τέλος Ιανουαρίου για την έναρξη της εφαρμογής του βιβλίου εσόδων-εξόδων των αγροτών, καθώς το υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να διευκρινίσει μεταξύ άλλων πώς θα γίνει η ένταξη και με ποιες διαδικασίες στο μητρώο της ΔΟΥ και αν οι αγρότες που θα ενταχθούν σε βιβλία θα πληρώνουν και τέλος επιτηδεύματος.