ΕΚΤΟΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟ ΔΝΤ, ΜΟΝΟ ΣΕ ΡΟΛΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ Reuters: Μικρές πιθανότητες για συμφωνία για το χρέος - Ολα μετά τις γερμανικές εκλογές

ΕΚΤΟΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟ ΔΝΤ, ΜΟΝΟ ΣΕ ΡΟΛΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ

Reuters: Μικρές πιθανότητες για συμφωνία για το χρέος - Ολα μετά τις γερμανικές εκλογές

«Οι συζητήσεις αυτή την εβδομάδα κατέστησαν σαφές ότι το ΔΝΤ δεν μπορεί να μετάσχει επίσημα. Θα παραμείνουν μέρος της Τρόικα και θα είναι σε όλες τις συζητήσεις», συμπλήρωσε η ίδια πηγή.

Αξιωματούχοι από την ελληνική κυβέρνηση και το ΔΝΤ συζήτησαν στην Ουάσιγκτον αυτές τις ημέρες αυτό το ιδιαίτερο στάτους του ΔΝΤ, που το υποστηρίζει η ελληνική πλευρά, γράφει το Reuters. Παρά την αλλαγή στον ρόλο του Ταμείου, οι Ελληνες αξιωματούχους πιστεύουν ότι θα τους βοηθήσει να έχουν στο τραπέζι μία πλευρά που υποστηρίζει την αναδιάρθρωση χρέους.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές του Reuters, μία συμφωνία για ελάφρυνση χρέους είναι ακόμη πιθανή, αλλά το «παράθυρο» πλέον είναι πολύ μικρή και εξαρτάται από τη γρήγορη κατάληξη της δεύτερης αξιολόγησης του προγράμματος.

Αν η αξιολόγηση καθυστερήσει, οι συζητήσεις μπορεί να αναβληθούν μέχρι μετά από τις γερμανικές εκλογές, το επόμενο φθινόπωρο, καθώς η οποιαδήποτε συζήτηση για αναδιάρθρωση χρέους θα ενοχλήσει τους Γερμανούς ψηφοφόρους. Αυτά αναφέρει το Reuters, επικαλούμενο δύο υψηλόβαθμες πηγές, με άμεση γνώση των προτάσεων.

Οπως τονίζει το πρακτορείο, το ΔΝΤ δεν θα μετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα, αλλά πιθανότατα θα δεχθεί να έχει ένα ειδικό συμβουλευτικό στάτους, με περιορισμένες εξουσίες, που θα διατηρήσει το Ταμείο στο τραπέζι, γράφει 

Για πάνω από ένα χρόνο, το ΔΝΤ επιμένει στους όρους με τους οποίους θα δεχθεί να μετάσχει στο όποιο νέο πρόγραμμα, υποστηρίζοντας ότι οι οικονομικοί στόχοι που θέτει το ευρωπαϊκό πρόγραμμα είναι μη ρεαλιστικοί, χωρίς σημαντική ελάφρυνση χρέους.

Με δεδομένη τις ευρωπαϊκές αντιστάσεις στην ελάφρυνση, πλέον το Ταμείο είναι σε συζητήσεις για να αποδεχθεί ένα νέο ρόλο, που θα του επιτρέπει να διαδραματίσει έναν ρόλο με περιορισμένη τυπικότητα, λένε οι πηγές του Reuters.

«Θα είναι περισσότερο από σύμβουλος, αλλά ο ρόλος δεν θα έχει αυστηρούς όρους, όπως οι έλεγχοι συμμόρφωσης και οικονομικής ''υγείας'' κάθε τρεις μήνες», ανέφερε η μία από τις πηγές τους ειδησεογραφικού πρακτορείου.

Οι συζητήσεις μεταξύ Ελλάδας, Ευρωπαίων δανειστών και ΔΝΤ έχουν φτάσει σε αδιέξοδο, από τη στιγμή που ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε επιμένει στη συμμετοχή του Ταμείου, αλλά απορρίπτει τις εκκλήσεις της Κριστίν Λαγκάρντ για μεγάλη αναδιάρθρωση χρέους, σημειώνει το Reuters.

«Με αυτόν τον τρόπο η Λαγκάρντ μπορεί να πάει στο συμβούλιο του ΔΝΤ και να πει ''Δεν παραβιάζουμε τους κανονισμούς μας'' και ο Σόιμπλε, του οποίου η κυβέρνηση είναι αντιμέτωπη με εκλογές το επόμενο φθινόπωρο, μπορεί να πει ''κοιτάξτε, έχουμε μαζί μας το ΔΝΤ''», δήλωσε η μία πηγή του πρακτορείου.

Η ακριβής φύση του ρόλου του ΔΝΤ δεν έχει αποφασιστεί, αλλά θα έχει περισσότερες εξουσίες από έναν απλό σύμβουλο και για παράδειγμα θα μπορούσε να έχει την ευθύνη για το σχεδιασμό συγκεκριμένων προτεινόμενων συμφωνιών και διαπραγματευτικών εγγράφων, συντονίζοντας τις δύο πλευρές, την Ελλάδα και την ΕΕ.
«Δεν θα βάλουν χρήματα στο πρόγραμμα, αλλά δεν θα είναι απλά τεχνική βοήθεια. Πιθανότατα θα έχουν έναν ειδικό συμβουλευτικό ρόλο που θα δημιουργηθεί ειδικά για το ελληνικό πρόγραμμα», ανέφερε η δεύτερη πηγή του Reuters.  

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ ΑΠΕ

Σταθάκης: Η οικονομία εισέρχεται σε φάση ανάκαμψης

Ο ΣΥΡΙΖΑ διατηρεί την επαφή με την κοινωνία, υπογραμμίζει ο υπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, Γιώργος Σταθάκης, σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Αναφερόμενος στα μηνύματα που εισπράττει η κυβέρνηση από τους πολίτες, λέει ότι "τα κοινωνικά στρώματα που εκφράζουμε έχουν εισπράξει απογοητεύσεις", αλλά, τονίζει, "συνεχίζουν να πιστεύουν στην προσπάθεια που κάνουμε και να στηρίζουν τις μεταρρυθμίσεις που προωθούμε". Ο κ. Σταθάκης υπογραμμίζει ότι "πλέον, η οικονομία εισέρχεται σε φάση ανάκαμψης και αυτό θα αρχίσει να γίνεται όλο και περισσότερο αισθητό στην καθημερινότητα", για να σημειώσει ότι "καθώς θα βαδίζουμε αυτόν τον δρόμο μέχρι την ολοκλήρωση της 4ετίας, η δυναμική θα είναι με το μέρος μας". Παραθέτει, δε, τα στοιχεία για την πορεία της οικονομίας που δείχνουν ότι ο στόχος αυτής της κυβέρνησης για "δίκαιη ανάπτυξη" είναι εφικτός.

Μιλά για τη δεύτερη αξιολόγηση ("όλοι επιθυμούμε να κλείσει γρήγορα") και για το ζήτημα του χρέους. Επισημαίνει ότι τις επόμενες εβδομάδες θα ολοκληρωθεί η αξιολόγηση του ΔΝΤ σχετικά με τη βιωσιμότητα του χρέους, για να τονίσει ότι "στη βάση αυτή θα συζητηθεί το μέγεθος και το περιεχόμενο των μεσοπρόθεσμων παρεμβάσεων που απαιτούνται και θα πρέπει να συμφωνηθούν άμεσα, μέχρι τα Χριστούγεννα".

Ενόψει του 2ου Συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Σταθάκης τονίζει μεταξύ άλλων ότι "σήμερα οφείλουμε, βήμα-βήμα, να αναζωογονήσουμε δοκιμαζόμενους θεσμούς εκπροσώπησης του κόσμου της εργασίας, και ταυτόχρονα να δημιουργήσουμε σχέσεις εκπροσώπησης ομάδων όπως οι άνεργοι και οι επισφαλώς εργαζόμενοι, που το σημερινό πολιτικό σύστημα αδυνατεί να εκφράσει". "Προκύπτουν γενικότερα ζητήματα, όπως ο προσδιορισμός του ρόλου της Αριστεράς σε ευρωπαϊκό επίπεδο, από θέσεις ευθύνης σε ένα διαμορφωμένο, πλην δυναμικό, πλαίσιο πολιτικών συσχετισμών. Υπάρχουν και ειδικότερα ζητήματα, που ανέκυψαν από την κυβερνητική εμπειρία, ενώ παράλληλα απαιτείται μια συγκροτημένη πολιτική συζήτηση για τις σχέσεις του κόμματος με την κυβέρνηση", αναφέρει.

Ο κ. Σταθάκης αναφέρεται στο "κενό πολιτικής που διακατέχει" τη ΝΔ και εκτιμά την επιλογή του προέδρου της ΝΔ να ζητά επανειλημμένα εκλογές ως μια στρατηγική που απαντά σε εσωτερικά προβλήματα του κόμματος και προσπάθεια συντήρησης της ιδέας της "αριστερής παρένθεσης" που "απέτυχε παταγωδώς τον τελευταίο χρόνο". Ο υπουργός Οικονομίας υπογραμμίζει τις διαφορές ανάμεσα στην πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ σε κρίσιμα μέτωπα: "Η ΝΔ, συχνά λόγω ιδεολογικών αγκυλώσεων, προτείνει νέα κύματα περικοπών και απολύσεων. Εμείς έχουμε ως προτεραιότητα την αντιμετώπιση της ζημιάς που έγινε τα προηγούμενα χρόνια στο κοινωνικό κράτος".

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Γιώργου Σταθάκη, στον Νίκο Λιονάκη, για το Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων:

Ερ. Το επικείμενο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ διεξάγεται σε μια κρίσιμη περίοδο. Τι πρέπει να σηματοδοτήσει για το κόμμα και την κυβέρνηση;

Απ. Το 1ο Συνέδριο ήταν ιδρυτικό και ο ΣΥΡΙΖΑ βρισκόταν στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Τώρα, προχωράμε σε ένα Συνέδριο εμβάθυνσης του εγχειρήματος, με τον ΣΥΡΙΖΑ να βρίσκεται ήδη στην κυβέρνηση για περίπου 2 χρόνια. Καλούμαστε να συζητήσουμε και να αφομοιώσουμε την πορεία αυτή, ένα κόμμα της Αριστεράς που ανέλαβε καθήκοντα διακυβέρνησης, για να βγάλει τη χώρα από τη βαθύτερη οικονομική κρίση μεταπολεμικά.

Προκύπτουν λοιπόν γενικότερα ζητήματα, όπως ο προσδιορισμός του ρόλου της Αριστεράς σε ευρωπαϊκό επίπεδο, από θέσεις ευθύνης σε ένα διαμορφωμένο, πλην δυναμικό, πλαίσιο πολιτικών συσχετισμών. Υπάρχουν και ειδικότερα ζητήματα, που ανέκυψαν από την κυβερνητική εμπειρία, ενώ παράλληλα απαιτείται μια συγκροτημένη πολιτική συζήτηση για τις σχέσεις του κόμματος με την κυβέρνηση.

Ερ. Σημαντικός στόχος όλο αυτό το διάστημα ήταν και η αντιστοίχηση του εκλογικού και κοινωνικού ΣΥΡΙΖΑ με τον κομματικό. Ποιο μπορεί να είναι το "κλειδί" ώστε να επιτύχει η μαζικοποίηση του κόμματος;

Απ. Νομίζω σε όλη την Ευρώπη οι παραδοσιακοί θεσμοί εκπροσώπησης βρίσκονται σε βαθιά κρίση. Αυτό ισχύει και για τα «κόμματα εξουσίας». Καταρχήν, είναι εκλογικοί μηχανισμοί, που όμως λειτουργούν περισσότερο εργαλειακά και λιγότερο ως φορείς χάραξης πολιτικής - δουλειά που όλο και περισσότερο εμπλέκουν επικοινωνιολόγους. Η στρατηγική και το φάσμα των πολιτικών επιλογών προκύπτει από ένα εκτεταμένο πλέγμα think tank, ακαδημαϊκών Ινστιτούτων και ποικίλλων Οργανισμών, με τους οποίους τα κόμματα συνδέονται. Από εκεί αντλούν και στελέχη για θέσεις υψηλής τεχνοκρατικής εξειδίκευσης, τα οποία αξιοποιούν όταν βρίσκονται στην εξουσία. Παράλληλα, διατηρούν κοινωνικά δίκτυα σε συνδικάτα, τοπικούς θεσμούς και κινήματα, που τους επιτρέπει να συντηρούν μονιμότερες σχέσεις κοινωνικής εμπέδωσης και επιρροής.

Ο ΣΥΡΙΖΑ αποδεδειγμένα μπορεί να κινητοποιηθεί ως εκλογικός μηχανισμός. Το πλήθος των αναγκών, που προέκυψαν με την ανάληψη των κυβερνητικών καθηκόντων, είχε ως αποτέλεσμα να χρησιμοποιηθεί το μεγαλύτερο μέρος των επιστημονικών και πολιτικών δικτυώσεων, οι οποίες μάλιστα ήταν ήδη περιορισμένες, δεδομένου του σύντομου χρόνου εντός του οποίου μετασχηματίστηκε από μικρό σε κυβερνητικό κόμμα. Εντούτοις, η πηγή της ξέφρενης αυτής δυναμικής εδραζόταν στα δίκτυα και τις κινηματικές πρωτοβουλίες που είχε καταφέρει να δημιουργήσει ο ΣΥΡΙΖΑ με την κοινωνία. Αυτό δέχθηκε πλήγμα, με την αποστασιοποίηση μέρους των πιο κινηματικών τμημάτων του κόμματος και της νεολαίας. Σήμερα οφείλουμε, βήμα-βήμα, να αναζωογονήσουμε δοκιμαζόμενους θεσμούς εκπροσώπησης του κόσμου της εργασίας, και ταυτόχρονα να δημιουργήσουμε σχέσεις εκπροσώπησης ομάδων όπως οι άνεργοι και οι επισφαλώς εργαζόμενοι, που το σημερινό πολιτικό σύστημα αδυνατεί να εκφράσει.

Ερ. Οι δημοσκοπήσεις το τελευταίο διάστημα παρουσιάζουν μια εικόνα απόστασης της κοινωνίας με την κυβέρνηση. Η κριτική της κυβέρνησης αναφορικά με τέτοιες μετρήσεις έχει στοιχειοθετηθεί στη βάση σημαντικών αστοχιών που παρουσίασαν σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις των τελευταίων δύο χρόνων, όπου ο ΣΥΡΙΖΑ τελικά επικράτησε και με ευρείες νίκες, συμπεριλαμβανομένου του δημοψηφίσματος. Εσείς αντιλαμβάνεστε μια τέτοια "φωτογραφία" της τρέχουσας περιόδου, όπως την αποτυπώνουν οι μετρήσεις; Ποια είναι τα μηνύματα που λαμβάνετε από την κοινωνία και πώς μπορούν τα αρνητικά να ανατραπούν;

Απ. Οι δημοσκοπήσεις έχουν κλονιστεί υπερβολικά στα χρόνια της κρίσης. Έχουν αποτύχει σε διαδοχικές φάσεις να συλλάβουν έστω τη στιγμιαία φωτογράφηση των τάσεων της ελληνικής κοινωνίας. Επιπρόσθετα η αξιοπιστία αρκετών εταιρειών και αναλυτών βρίσκεται στα βάραθρα. Οι λόγοι εν πολλοίς είναι επιστημονικοί και μεθοδολογικοί. Οι δημοσκοπήσεις δούλευαν με σταθερά δείγματα με κοινωνική, πολιτική και χωρική διαστρωμάτωση. Οι βάσεις αυτές των δεδομένων διαλύθηκαν μέσα στην κρίση. Έμειναν μόνο στιγμιαίες δημοσκοπήσεις, περιορισμένης αξιοπιστίας και επιδεκτικές παρορμητικών διατυπώσεων. Συνεπώς έχουν απωλέσει τη δυνατότητα τους να επηρεάζουν τη στρατηγική των κομμάτων. Στον αντίποδα, υπάρχει φυσικά η διαρκής και ουσιαστική επικοινωνία των κομμάτων με την κοινωνία. Πιστεύω, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αυτήν την επαφή τη διατηρεί.

Αυτό που εισπράττουμε είναι μια έντονη κόπωση, μετά την επταετή ύφεση που προηγήθηκε. Τα κοινωνικά στρώματα που εκφράζουμε έχουν εισπράξει απογοητεύσεις αλλά συνεχίζουν να πιστεύουν στην προσπάθεια που κάνουμε και να στηρίζουν τις μεταρρυθμίσεις που προωθούμε. Λογικό είναι να υπάρξει κάποια περίοδος χάριτος μέχρι οι παρεμβάσεις να αποδώσουν και νομίζω ότι την έχουμε.  Πλέον, η οικονομία εισέρχεται σε φάση ανάκαμψης και αυτό θα αρχίσει να γίνεται όλο και περισσότερο αισθητό στην καθημερινότητα. Καθώς θα βαδίζουμε αυτόν τον δρόμο μέχρι την ολοκλήρωση της 4ετίας, η δυναμική θα είναι με το μέρος μας.

Ερ. Οι διαπραγματεύσεις για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης βρίσκονται σε εξέλιξη. Αισιοδοξείτε ότι μπορεί να ολοκληρωθεί έως το τέλος του Οκτωβρίου;

Απ. Με τους εκπροσώπους των δανειστών βρισκόμαστε σε διαρκή επικοινωνία, προετοιμάζοντας την έναρξη των διαπραγματεύσεων, λίγο μετά τα μέσα Οκτωβρίου. Υπενθυμίζω ότι η πρώτη αξιολόγηση περιλάμβανε περίπου τα δύο τρίτα όσων συμφωνήθηκαν πέρσι το καλοκαίρι. 'Αρα, εφεξής το έργο είναι σαφώς ευκολότερο. Όλοι επιθυμούμε η δεύτερη αξιολόγηση να κλείσει γρήγορα περιλαμβάνοντας τα  θέματα που είναι πολύ ευαίσθητα, όπως τα εργασιακά.

Ερ. Η συζήτηση για τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους διεξάγεται πλέον ανοικτά σε πανευρωπαϊκό και διεθνές πεδίο, με ορισμένες μάλιστα ηχηρές παρεμβάσεις υπέρ της Ελλάδας. Κατά τις δικές σας επαφές, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων και ευρύτερα στο εξωτερικό, εισπράττετε σημάδια για συγκεκριμενοποίηση των μέτρων για ρύθμιση του ελληνικού χρέους σύντομα;

Απ. Σε αντίθεση με αποφάσεις σε προηγούμενα Eurogroup, όπου υπήρχαν γενικές και αόριστες αναφορές στην ανάγκη παρεμβάσεων στο χρέος, στο Eurogroup του Μαΐου πετύχαμε να υπάρξει δέσμευση σε μια συγκεκριμένη διαδικασία, που θα εξελιχθεί σε τρία στάδια, το βραχυπρόθεσμο, το μεσοπρόθεσμο και το μακροπρόθεσμο. Ήδη, βρίσκονται σε εξέλιξη αναλυτικές συζητήσεις σε τεχνικό επίπεδο, σχετικά με το ακριβές περιεχόμενο των βραχυπρόθεσμων παρεμβάσεων. Για τις μεσοπρόθεσμες παρεμβάσεις ιδιαίτερη σημασία έχει ο ρόλος του ΔΝΤ, που όπως όλοι γνωρίζουν πιέζει για δραστικότερες πρωτοβουλίες. Τις επόμενες εβδομάδες θα ολοκληρωθεί η αξιολόγηση του Οργανισμού σχετικά με τη βιωσιμότητα του χρέους. Στη βάση αυτή θα συζητηθεί το μέγεθος και το περιεχόμενο των μεσοπρόθεσμων παρεμβάσεων που απαιτούνται και θα πρέπει να συμφωνηθούν άμεσα, μέχρι τα Χριστούγεννα. Τέλος, το μακροχρόνιο μέρος έχει προσδιοριστεί ήδη με ποσοτική οροφή, το περίφημο 15% του ΑΕΠ, αφήνοντας την απόφαση για πιο συγκεκριμένα μέτρα  με την ολοκλήρωση του προγράμματος.

Ερ. Ο πρόεδρος της ΝΔ ζητά διεξαγωγή εκλογών το συντομότερο δυνατό, ενώ μόλις πριν από λίγες ημέρες έκλεισε ένας χρόνος από τότε που η σημερινή κυβέρνηση πήρε λαϊκή εντολή για να συνεχίσει την προσπάθεια της για έξοδο της χώρας από την κρίση. Γιατί εκτιμάτε ότι ο κ. Μητσοτάκης έχει επιλέξει αυτή την τακτική;

Απ. Νομίζω ότι είναι μια στρατηγική που απαντά σε εσωτερικά προβλήματα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ο κ. Μητσοτάκης, ως νέος ηγέτης, επιχειρεί να εδραιώσει τη θέση του και να ισορροπήσει στο εσωκομματικό σκηνικό, όπου συνυπάρχουν ισχυρά αντιφατικές φωνές στο πλειοψηφικό ρεύμα που τον εξέλεξε. Επιπρόσθετα, η επίκληση των εκλογών συντηρεί την ιδέα της «αριστερής παρένθεσης», η οποία απέτυχε παταγωδώς τον τελευταίο χρόνο. Από κοινού με τη διαρκή δαιμονοποίηση του κυβερνητικού έργου και την καταστροφολογία, η ΝΔ φαντάζει ως να θεωρεί ότι μπορεί να καλυφθεί το κενό πολιτικής που τη διακατέχει.

Ερ. Με βάση τις δημόσιες τοποθετήσεις του κ. Μητσοτάκη, θα μπορούσατε να περιγράψετε, με κάποια παραδείγματα ίσως, τι διαφορετική κατάσταση θα βίωνε ο πολίτης στην καθημερινότητα του ή και η χώρα σε ορισμένα κρίσιμα μέτωπα, όπως η αγορά εργασίας, η ανάπτυξη, η οικονομία, σε περίπτωση που αναλάμβανε η ΝΔ;

Απ. Η ΝΔ προτάσσει το θέμα μείωσης των φορολογικών βαρών, υποστηρίζοντας ότι «πνίγουν» την οικονομία. Αποσιωπά ότι αυτό που πραγματικά «βαραίνει» στην αναπτυξιακή προσπάθεια είναι η ανάγκη επίτευξης πρωτογενών πλεονασμάτων, για να αποπληρωθούν χρέη που συσσώρευσαν κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Τουλάχιστον, σε σχέση με το παρελθόν έχει μετατοπιστεί από τη θέση ότι πλεονάσματα της τάξης του 4,5% είναι ρεαλιστικά και συμφωνεί στην ανάγκη μείωσής τους.

Στο βαθμό, όμως, που πρέπει να υπάρχουν κάποια πλεονάσματα, το βάρος θα συνεχίσει να υφίσταται, είτε με τη μορφή φόρων, είτε μέσω της μείωσης των δημοσίων δαπανών. Προφανώς, αν υπάρχουν περιπτώσεις σπατάλης πρέπει να αντιμετωπιστούν - σε αυτό δεν υπάρχει διαφωνία. Εκεί που διαφωνούμε ριζικά είναι στην περαιτέρω μείωση των δημοσίων δαπανών, πρωτίστως για τη δημόσια Υγεία και Παιδεία. Η Νέα Δημοκρατία, συχνά λόγω ιδεολογικών αγκυλώσεων, προτείνει νέα κύματα περικοπών και απολύσεων. Εμείς έχουμε ως προτεραιότητα την αντιμετώπιση της ζημιάς που έγινε τα προηγούμενα χρόνια στο κοινωνικό κράτος.

Διαφωνούμε, επίσης, στην αναπτυξιακή στρατηγική, με τη Νέα Δημοκρατία να επιμένει στη λογική της εσωτερικής υποτίμησης, δηλαδή της συνεχούς μείωσης του κόστους εργασίας. Εμείς τους μισθούς δεν τους αντιμετωπίζουμε ως κόστος που πρέπει να συμπιεστεί αλλά ως «καύσιμο» που τροφοδοτεί τη ζήτηση και άρα τη μηχανή της ανάπτυξης. Αναζητούμε το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα όχι στο χαμηλό κόστος αλλά στην υψηλή ποιότητα και την αξιοποίηση του εξαιρετικά πλούσιου ανθρωπίνου κεφαλαίου που διαθέτει η χώρα.

Ερ. Ακούμε επί χρόνια ότι "η ανάπτυξη επιστρέφει". Αυτός ήταν ο διακηρυγμένος στόχος όλων των κυβερνήσεων στα χρόνια της κρίσης. Ο στόχος αυτής της κυβέρνησης για τη "δίκαιη ανάπτυξη" είναι εφικτός;

Απ. Τα στοιχεία για την πορεία της οικονομίας δείχνουν ότι είναι. Ήδη, από τους μήνες της 'Ανοιξης το ΑΕΠ άρχισε να αυξάνεται και υπάρχει πλήθος ενδείξεων ότι η τάση συνεχίστηκε τους καλοκαιρινούς μήνες, όπως η ανάκαμψη στη μεταποίηση (ο δείκτης «έτρεχε» με 4,4% τον Ιούλιο), η αύξηση της απασχόλησης (η ανεργία υποχώρησε τον Ιούλιο στο 23,2%, από 24,8% τον Ιούλιο 2015 και 27,9% τον Ιούλιο 2013) και των αμοιβών των εργαζομένων (ο δείκτης μισθών της ΕΛΣΤΑΤ ενισχύθηκε 4,6% το β' τρίμηνο). Τα δύο τελευταία επιτρέπουν στην εγχώρια ζήτηση να ανακάμψει, γεγονός που ήδη καταγράφεται με την έξοδο του τιμαρίθμου από τη μακρά περίοδο αποπληθωρισμού αλλά και την εντυπωσιακή ανάκαμψη των λιανικών πωλήσεων (τον Ιούλιο ο δείκτης όγκου αυξήθηκε 9,7% σε ετήσια βάση).

Στο βαθμό που η ανάκαμψη συνεχιστεί το φθινόπωρο, το 2016 θα κλείσει οριακά θετικό και εφόσον παραμείνουμε στην ίδια πορεία, πιστεύω ότι το 2017 ο ρυθμός ανάπτυξης θα είναι πάνω από 2,5%, όπως συμφωνούν πλέον πέρα από την ελληνική κυβέρνηση, Κομισιόν και ΔΝΤ. Στη διατήρηση της αναπτυξιακής δυναμικής συμβάλλει η βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης, με τη σταδιακή τόνωση της ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα, την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου και την ενεργοποίηση πρόσθετων εργαλείων, όπως ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος και τα προγράμματα του ΕΣΠΑ 2014-20.

 

ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ ΑΠΟ HANDELSBLATT

Ανοικτός πόλεμος Λαγκάρντ με Σόιμπλε για την Ελλάδα

Εάν η επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου επιμείνει στην άποψή της και δεν συμμετάσχει στο τρίτο πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα, με πλέον των 86 δισ. ευρώ, τότε ο Σόιμπλε θα έχει πολιτικό πρόβλημα, διότι ψηφίστηκε από την Μπούτεστανγκ με αυτήν την προϋπόθεση και θα πρέπει να γίνει ξανά ψηφοφορία, όπως του υπενθύμισαν βουλευτές του κόμματός του πρόσφατα, γράφει η Handelsblatt.

To ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο χωρίς κούρεμα, υποστηρίζει η Κριστίν Λαγκάρντ, ενώ Βόλφγκανγκ Σόιμπλε το απορρίπτει. Η μεν πρώτη τάσσεται κατά της συμμετοχής του ΔΝΤ, χωρίς κούρεμα του χρέους, με το επιχείρημα ότι διαφορετικά θα παραβιάσει το καταστατικό του, ο δε δεύτερος της υπενθυμίζει ότι πρέπει να παραμείνει, διότι έτσι συμφωνήθηκε τον περασμένο Μάιο.

Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών τεκμηριώνει την αντίθεσή του με το κούρεμα, λέγοντας ότι, ήδη, έχουν μειωθεί τα επιτόκια δανεισμού της Ελλάδας, τα οποία είναι χαμηλότερα και από αυτά, με τα οποία δανείζεται η Γερμανία, και ό,τι έχει παραταθεί χρονικά η αποπληρωμή των δανείων της. Η Γαλλίδα επικεφαλής του ΔΝΤ αντιτείνει με τη σειρά της ότι με ένα χρέος πάνω από 176% του ΑΕΠ και το οποίο θα φτάσει το 310%, δεν μπορεί κανείς να μιλά για βιωσιμότητά του χωρίς κούρεμα, γράφει η γερμανική οικονομική εφημερίδα.

Ο Γερμανός χριστιανοδημοκράτης πολιτικός, φυσικά, δεν το θέλει και ελπίζει ότι τελικά το ΔΝΤ θα συμμετάσχει, έστω και με ένα μικρότερο ποσό, έχοντας ήσυχη τη συνείδησή του και χωρίς να παραβιάζει τους κανόνες του καταστατικού του. Το έδαφος γι΄αυτό υπάρχει, αν πιστέψει κανείς τους καλά μυημένους του ΔΝΤ, διότι πρώτον η οικονομία της Ελλάδας πάει καλύτερα από ότι είχε υπολογίσει το Ταμείο στις αρχές του έτους- κάτι το ιδιαίτερο για την ιστορία της κρίσης της χώρας.

Ετσι, μπορεί κανείς να υπολογίζει με επιστροφή της οικονομικής ανάπτυξης το επόμενο έτος, την οποία καλοί γνώστες των πραγμάτων λένε πως η ελληνική κυβέρνηση την εκτιμά στο 2,7%. Επιπλέον, κι αυτό κατά την εκτίμηση των ειδικών είναι ένα ακόμη επιχείρημα, η Ελλάδα -σε αντίθεση με άλλες χώρες διεθνώς που περνούσαν κρίση στο παρελθόν- εξαρτάται λιγότερο από το δανεισμό της από τις διεθνείς αγορές. Και τούτο διότι έχει στο πλευρό της τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (ESM), τον μεγαλύτερο δανειστή της εν τω μεταξύ, ο οποίος θα συνεχίσει για δεκαετίες να είναι δίπλα της και μόνο διότι η διάρκεια των δανείων της είναι 30 χρόνια. Αυτό καθιστά τη συμμετοχή του ΔΝΤ λιγότερο επικίνδυνη στην περίπτωση της Ελλάδας.

Eκείνο, όμως, το οποίο δεν λαμβάνει καθόλου υπόψη η προσέγγιση αυτή, είναι η άκαμπτη στάση του ΔΝΤ ως προς την βιωσιμότητα του χρέους. Οι Γερμανοί είναι εκείνοι, οι οποίοι ιδίως θέλουν να παραμείνει το ΔΝΤ και αυτό, όχι τόσο για τα χρήματα, όσο για την πολιτική διάσταση του θέματος. Πίσω από τη επιμονή τους κρύβεται η βαθιά δυσπιστία τους προς την Κομισιόν. Η Γερμανία θεωρεί ότι η Κομισιόν θα είναι μακρόθυμη, υπομονετική και γενναιόδωρη, εάν αποφάσιζε μόνη για τα χρήματα της βοήθειας και την τήρηση των όρων του μεταρρυθμιστικού προγράμματος. Γι' αυτό και επιμένει ότι πρέπει να παραμείνει το ΔΝΤ, το οποίο θεωρείται ότι διαθέτει μεγάλη εμπειρία, την αναγκαία σκληρότητα και την πολιτική αδιαλλαξία, ώστε να αποτελεί το αντίβαρο στην Κομισιόν.

Πού θα καταλήξει η διαμάχη μεταξύ Γερμανών και ΔΝΤ θα φανεί στους επόμενους δυόμισυ μήνες. "Δεν θα έλεγα ότι όλα έχουν τελειώσει", είπε χαρακτηριστικά εκπρόσωπος του ΔΝΤ, τον οποίο επικαλείται η γερμανική εφημερίδα.

ΑΠΕ

ΒΟΛΕΣ ΑΠΟ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ ΚΑΙ ΦΡΑΝΚΦΟΥΡΤΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΒΕΡΟΛΙΝΟ

Μέτωπο κατά Σόιμπλε για το ελληνικό χρέος

Της Ελευθερίας Αρλαπάνου

«Μέτωπο» τείνουν να συγκροτήσουν Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη έναντι του Βερολίνου, αναζητώντας αξιοπρεπή, αλλά όχι ανώδυνο για την Αθήνα, συμβιβασμό, έως το τέλος του 2016. Καλά πληροφορημένες πηγές επιβεβαιώνουν τις δύσκολες ισορροπίες εντός της ευρωπαϊκής πλευράς των θεσμών για το ελληνικό ζήτημα.

Διαβλέπουν πως Κομισιόν και ΕΚΤ συντάσσονται στο να φανεί και η ευρωζώνη συνεπής, απέναντι στην Ελλάδα, εφόσον η χώρα τηρεί τις δεσμεύσεις της και να πειστεί ο Β. Σόιμπλε για ένα, μίνιμουμ, συμβιβασμό, για το χρέος έως το τέλος του έτους. Ο Β. Σόιμπλε όμως, δεν είναι εύκολη υπόθεση, ιδίως σήμερα, έναν περίπου χρόνο πριν τις γερμανικές εκλογές και με την άνοδο των ακραίων του AfD στη Γερμανία.

Οι ίδιες πηγές "ψαλιδίζουν" τις προσδοκίες για μια εντυπωσιακή λύση, καθώς όχι μόνο το Βερολίνο, αλλά ουδείς στην Ευρώπη είναι διατεθειμένος να μιλήσει στη βάση των μαξιμαλιστικών απαιτήσεων που θέτει το ΔΝΤ. Θα μπορούσε όμως υπό αυστηρές προϋποθέσεις να καταβληθεί προσπάθεια για ένα διπλό συμβιβασμό:

Ένα φιλικό προς τις αγορές "πακέτο" βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος και μια νέα πολιτική συμφωνία, με έγγραφη δέσμευση σε επίπεδο Eurogroup πως η Ευρώπη θα βρίσκεται "με το χέρι στη σκανδάλη" να λάβει μέτρα, μεσοπρόθεσμα, ώστε να διασφαλίζεται η παραμονή των ετήσιων χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας κάτω από το 15% του ΑΕΠ. Το πλαίσιο αυτό θα μπορούσε να "ξεκλειδώσει" τη συμμετοχή της χώρας στο QE της ΕΚΤ, εγκαίρως, ώστε να καταστεί δυνατή μια νέα έξοδος στις αγορές, που αποτελεί και τον απώτερο στόχο των ελληνικών προγραμμάτων στήριξης, σημειώνουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι.

"Κλειδί" και αστάθμητος παράγοντας παραμένει η στάση του ΔΝΤ: Οι πιέσεις είναι ισχυρές. Το Ταμείο θέτει αυστηρές παραμέτρους και διατυπώνει θέσεις μαξιμαλιστικές που δεν μπορεί να αποδεχθεί η ευρωζώνη. Μπορεί να επιτευχθεί συμβιβασμός και το Ταμείο να συμμετάσχει στο πρόγραμμα όπως θέλει το Βερολίνο; Τεχνικά είναι δύσκολο. Αλλά τελικά κανείς δεν ξέρει εκτιμά πηγή κοντά στη διαδικασία. "Το δράμα είναι σε εξέλιξη. Το τέλος όλα καταλήγουν στο τραπέζι των πολιτικών σε μια διαπραγμάτευση που πάντα ήταν αλληλένδετη με το power game (παιχνίδι εξουσίας) των μεγάλων παικτών, ένθεν κακείθεν του Ατλαντικού.

Ανασχηματισμός
Υψηλόβαθμος αξιωματούχος ερμηνεύοντας τις πρόσφατες, παρεμβάσεις Μοσκοβισί και Ρέγκλινγκ για τα υπουργεία που καθυστερούν θεωρούν πως ο γενναίος ανασχηματισμός είναι ατύπως στα προαπαιτούμενα για να διαμορφωθεί ένα θετικό κλίμα για την Ελλάδα, ενόψει της διαπραγμάτευσης για "παραχωρήσεις" στο χρέος. Υπάρχει δυσαρέσκεια για συγκεκριμένους υπουργούς στο εξωτερικό, επιβεβαιώνει και άλλη πηγή, τονίζοντας πως για λόγους αρχής είναι προφανές πως δεν μπορούν να υπάρξουν παραινέσεις ή παρεμβάσεις σε οποιοδήποτε επίπεδο προς την Αθήνα, αλλά εκτιμά πως ο αντίκτυπος ενός καλύτερου κυβερνητικού προφίλ θα ήταν θετικός.

Σενάρια καθυστερήσεων
Σε όλα τα σενάρια, μεγάλος εχθρός είναι ο χρόνος για όλους τους παίκτες και για διαφορετικούς λόγους για τον καθένα και είναι κοινή εκτίμηση πως η Ευρώπη δεν έχει την πολυτέλεια να αντιμετωπίσει μια νέα ελληνική κρίση. Για τους παροικούντες στη Φρανκφούρτη και τις Βρυξέλλες ορόσημο είναι το Eurogroup στις 5 Δεκεμβρίου. Πρόκειται για ένα χρονικό πλαίσιο που βλέπει θετικά και η κυβέρνηση, η οποία υπό το καθεστώς πιέσεων στο εσωτερικό, επενδύει στο σχέδιο να καταφέρει να κλείσει τα μέτωπα με τους πιστωτές και να ξεκινήσει ροή θετικών ειδήσεων.

Άλλοι αξιωματούχοι, εντός της τρόικα, δεν μπορούν να αποκλείσουν επικίνδυνες καθυστερήσεις. Με το δυσμενές σκεπτικό, το καλό σενάριο, δείχνει σε καθυστερήσεις, εντός του πρώτου τριμήνου του 2017 για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, την οποία θα διαδεχθεί η πολιτική διαπραγμάτευση για το χρέος. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάζει η "Η" το δίμηνο Φεβρουαρίου - Μαρτίου οι εξωτερικές υποχρεώσεις της χώρας για τόκους και χρεολύσια προσεγγίζουν τα 4 δισ. ευρώ, που σημαίνει ότι χωρίς ομαλές εκταμιεύσεις σε ένα σενάριο καθυστερήσεων τέτοιας κλίμακας,η όποια συμφωνία θα ερχόταν σε καθεστώς πιέσεων. Στο χειρότερο σενάριο, εάν οι διαβουλεύσεις περάσουν στο 2017, η ελληνική διαπραγμάτευση θα μπορούσε να σέρνεται για μεγαλύτερο διάστημα μέσα στο έτος. Ανυπέρβλητος από πλευράς πληρωμών είναι ο Ιούλιος όπου πρέπει να αποπληρωθούν περί τα 7 δισ. σε ομόλογα (3,9 δισ. ομολόγων που διακρατά η ΕΚΤ και 2,2 δισ. από το τριετές ομόλογο που εκδόθηκε το 2014.

ΠΟΛ ΤΟΜΣΕΝ
«Βόμβες» για φόρους και συντάξεις

Δεν υπάρχει διάσταση απόψεων με την Κρ. Λαγκάρντ ξεκαθάρισε χθες ο Π. Τόμσεν, στη σκιά πληροφοριών που μετέφεραν κλίμα εμφυλίου εντός ΔΝΤ με τον Τόμσεν να τάσσεται υπέρ της αποχώρησης του Ταμείου, σε αντίθεση με άλλες πιο μετριοπαθείς φωνές. Άνοιξε όμως, ξανά, θέμα συντάξεων και αλλαγών στη φορολόγηση, με επίκεντρο το υψηλό, για το ΔΝΤ, αφορολόγητο, αναφέροντας μεταξύ άλλων πως η ετήσια ασφαλιστική δαπάνη στην Ελλάδα ισοδυναμεί με 10% - 11% του ΑΕΠ " ποσοστό σχεδόν πενταπλάσιο σε σχέση με το μέσο όρο της ευρωζώνης - όταν η μεταρρύθμιση Κατρούγκαλου εξοικονομεί μόλις το 1%. Χαρακτήρισε παράγοντες ρίσκου για την επιτυχία του ελληνικού προγράμματος, το ασφαλιστικό και το φορολογικό. Τη στιγμή δε που το ΔΝΤ έχει καταστήσει σαφές ότι δεν πρόκειται να προσφέρει νέα δάνεια εφόσον η Αθήνα δεν υλοποιήσει βαθιές μεταρρυθμίσεις εκσυγχρονισμού στο δημόσιο μηχανισμό. Απέρριψε τους στόχους για τα πρωτογενή πλεονάσματα και ζήτησε ελάφρυνση χρέους, χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα, "κούρεμα". Σήμερα ο Ευκλ. Τσακαλώτος και ο Γ. Χουλιαράκης έχουν κρίσιμη συνάντηση με την Κρ. Λαγκάρντ, και το Γ. Ντάισελμπλουμ στην Ουάσινγκτον, ενώ χθες συναντήθηκαν μεταξύ άλλων με το Β. Σόιμπλε, το Τζ. Λιου και τον Π. Μοσκοβισί.

ΚΡΙΣΙΜΟ ΤΟ 2017 ΓΙΑ ΟΛΙΚΗ ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ
Επικίνδυνη ισορροπία για έξοδο από την ύφεση

Πόσο πείθουν οι προβλέψεις κυβέρνησης και πιστωτών για μια αισθητή ανάκαμψη το 2017, με ανάπτυξη 2,7% - 2,8%, πρόβλεψη στην οποία στηρίζεται η ομαλή εκτέλεση του προγράμματος προσαρμογής; Στην αγορά η επιφυλακτικότητα είναι αισθητή, καθώς, όπως παραδέχεται και η ίδια η κυβέρνηση, στο προσχέδιο, οι κίνδυνοι είναι σημαντικοί, εντός και εκτός Ελλάδας ενώ η ελληνική οικονομία παρουσιάζει ιδιαιτερότητες που δυσχεραίνουν την κατάσταση. Δύο διεθνείς οίκοι αξιολόγησης, η Moody’s και η Fitch θεωρούν πως η ανάπτυξη το 2017 θα είναι μόλις 1,8%. Απαισιόδοξοι ως προς την ένταση της ανάκαμψης το 2017, εμφανίζονται και επιφανείς Έλληνες οικονομολόγοι. Η θεωρία του ελατηρίου, θεωρητικά, υπάρχει. Στην παρούσα φάση όμως, με δεδομένους τους ισχυρούς περιορισμούς στην ελληνική οικονομία, το μεγάλο κλειδί της ανάπτυξης βρίσκεται στις επενδύσεις. Στο πεδίο αυτό όμως απαιτείται μια σταθερά, επιθετική πολιτική, φιλική προς τις αγορές, οι οποίες παραμένουν επιφυλακτικές για τοποθετήσεις στην Ελλάδα, εξαιτίας και της διγλωσσίας που χαρακτηρίζει αρκετούς υπουργούς στη σημερινή κυβέρνηση σε κρίσιμα, για τους επενδυτές, ζητήματα. Το σίγουρο είναι πως το 2017 είναι έτος, καθοριστικό για την Ελλάδα. Η χώρα πρέπει να βγει στις αγορές, αφού το καλοκαίρι του 2018 λήγει το τρέχον πρόγραμμα. Όλα αυτά σε περιβάλλον που εκτός από τους ενδογενείς, διέπεται και από ισχυρούς εξωγενείς κινδύνους και μια πρωτοφανή, πολιτικοοικονομική αναταραχή στην ίδια την Ευρωζώνη.