Το στοίχημα του φετινού ΕΝΦΙΑ θα κριθεί από τις αντοχές 600.000 ιδιοκτητών
Από την τελική εκκαθάριση που αναμένεται να ολοκληρωθεί στις 30-31 Αυγούστου, θα φανεί ότι το 8%-10% των ιδιοκτητών θα κληθεί να πληρώσει ακόμη και πάνω από το 30% του συνολικού φόρου του ΕΝΦΙΑ.
Οι οικονομικές αντοχές περίπου 600.000 ιδιοκτητών, καθένας εκ των οποίων θα κληθεί να πληρώσει πάνω από 1.000 ευρώ σε κύριο και συμπληρωματικό φόρο ακινήτων, θα κρίνει την εισπραξιμότητα του φετινού ΕΝΦΙΑ και σε μεγάλο βαθμό και την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού.
Μεταφέροντας ακόμη περισσότερα φορολογικά βάρη από τους πολλούς μικροϊδιοκτήτες στους λίγους έχοντες ατομική ακίνητη περιουσία αξίας άνω των 200.000 ευρώ, η κυβέρνηση αναλαμβάνει φέτος μεγάλο ρίσκο. Πρακτικά, από την τελική εκκαθάριση που αναμένεται να ολοκληρωθεί στο διήμερο 30-31 Αυγούστου θα φανεί ότι το 8%-10% των ιδιοκτητών θα κληθεί να πληρώσει ακόμη και πάνω από το 30% του συνολικού φόρου, ποσοστό που μεταφράζεται σε περισσότερα από 800-850 εκατομμύρια ευρώ. Τα πρόσθετα βάρη που καλούνται να σηκώσουν οι λίγοι –πρακτικά η μεσαία τάξη της χώρας– υπερβαίνουν τα 100 εκατ. ευρώ.
Ενδεχόμενη αδυναμία ή απροθυμία για ανταπόκριση στα πρόσθετα αυτά βάρη θα θέσει υπό αμφισβήτηση τον εισπρακτικό στόχο ο οποίος έχει προσδιοριστεί και φέτος στα 2,65 δισ. ευρώ.
Μικρό όφελος σε πολλούς
Η μεταφορά των βαρών από τους πολλούς στους λίγους έγινε ως εξής: οι πολλοί είχαν μικρό όφελος εξαιτίας της μείωσης των αντικειμενικών αξιών. Σε σύνολο 15,5 εκατομμυρίων ιδιοκτησιών, εκτιμάται από τις υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών ότι στο 54% –περίπου 8,4 εκατομμύρια ιδιοκτησίες– επήλθε μείωση ΕΝΦΙΑ λόγω της αλλαγής των τιμών ζώνης προς τα κάτω. Η ελάφρυνση των εχόντων αυτές τις 8,4 εκατομμύρια ιδιοκτησίες «κόστισε» στον ΕΝΦΙΑ περισσότερα από 100 εκατ. ευρώ. Για να καλύψει αυτό το ποσόν, η κυβέρνηση έσπευσε να αυξήσει τον συμπληρωματικό φόρο αφενός με τη μείωση του αφορολογήτου από τις 300.000 στις 200.000 ευρώ και αφετέρου με την αλλαγή των συντελεστών υπολογισμού του συμπληρωματικού φόρου. Επίσης, επέβαλε πρόσθετα βάρη στις επιχειρήσεις, στους ιδιοκτήτες οικοπέδων εντός σχεδίου αλλά και στους έχοντες κλειστά μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα, λόγω κατάργησης της έκπτωσης 20% που ίσχυσε μέχρι και πέρυσι.
Συμπληρωματικός φόρος
Αυτή η πολιτική συγκέντρωσης του φόρου σε μικρότερο αριθμό φορολογουμένων είχε τα ακόλουθα αποτελέσματα:
1. Να αυξηθεί δραστικά ο αριθμός των φορολογουμένων που θα κληθούν να πληρώσουν πέραν του κύριου φόρου και συμπληρωματικό. Φέτος, στην παγίδα του φόρου «τύπου ΦΜΑΠ» θα πέσουν 450.153 φυσικά πρόσωπα έναντι μόλις 298.798 ατόμων που προέκυψαν κατά την περυσινή εκκαθάριση.
2. Να αυξηθεί κατακόρυφα ο αριθμός των ιδιοκτητών που θα κληθούν να καταβάλουν 4ψήφια ποσά για την εκπλήρωση της φετινής τους υποχρέωσης. Σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις (τα οριστικά αποτελέσματα θα προκύψουν στο τέλος του μήνα με την οριστική εκκαθάριση του φόρου):
• Περισσότερα από 400.000 άτομα θα καταβάλουν από 1.000 έως 2.000 ευρώ.
• Περίπου 70.000-80.000 άτομα θα πληρώσουν από 2.000 έως 3.000 ευρώ.
• Πάνω από 80.000-90.000 άτομα θα επιβαρυνθούν με ποσά που θα ξεπεράσουν ακόμη και τις 3.000 ευρώ.
Δεδομένου ότι ο ΕΝΦΙΑ βεβαιώνεται σε ατομικό επίπεδο και όχι σε οικογενειακό, θα υπάρξουν φέτος νοικοκυριά τα οποία θα έρθουν αντιμέτωπα με πολύ μεγάλα ποσά φόρου –άνω των 3.000-4.000 ευρώ– τα οποία είναι αμφίβολο αν θα πληρωθούν, τουλάχιστον εμπρόθεσμα.
• Περίπου 70.000-80.000 άτομα θα πληρώσουν από 2.000 έως 3.000 ευρώ.
• Πάνω από 80.000-90.000 άτομα θα επιβαρυνθούν με ποσά που θα ξεπεράσουν ακόμη και τις 3.000 ευρώ.
Δεδομένου ότι ο ΕΝΦΙΑ βεβαιώνεται σε ατομικό επίπεδο και όχι σε οικογενειακό, θα υπάρξουν φέτος νοικοκυριά τα οποία θα έρθουν αντιμέτωπα με πολύ μεγάλα ποσά φόρου –άνω των 3.000-4.000 ευρώ– τα οποία είναι αμφίβολο αν θα πληρωθούν, τουλάχιστον εμπρόθεσμα.
Κρίσιμες οι απαλλαγές και οι «διορθώσεις»
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών δεν είναι ακόμη σε θέση να γνωρίζει το τελικό ποσό του φόρου που θα βεβαιωθεί φέτος στους ιδιοκτήτες ακινήτων.
Το εσωτερικό έγγραφο που εστάλη στον υπουργό στο τέλος Ιουλίου (σ.σ. το περιεχόμενό του αποκάλυψε η «Κ») αναφέρει ότι θα βεβαιωθούν 3,342 δισ. ευρώ σε φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις, ποσό αντίστοιχο με αυτό του 2015. Ωστόσο, κρίσιμες είναι οι «υποσημειώσεις» του εγγράφου, οι οποίες αναφέρουν:
1. Το ποσό των 3,342 δισ. ευρώ έχει υπολογιστεί χωρίς να ληφθούν υπόψη οι μειώσεις φόρου και οι απαλλαγές που προβλέπει η νομοθεσία του ΕΝΦΙΑ «και οι οποίες υπολογίζονται ότι θα ανέλθουν σε τουλάχιστον 100 εκατ. ευρώ». Κάτι που σημαίνει ότι το τελικό ποσό της βεβαίωσης θα πέσει –μετά την αφαίρεση των εκπτώσεων– στα 3,24 δισ. ευρώ βάσει των εκτιμήσεων που κάνουν οι υπηρεσίες του υπουργείου.
2. Δεν έχουν ληφθεί υπόψη οι μεταβολές που επήλθαν στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των φορολογουμένων με τις τροποποιητικές δηλώσεις που έγιναν μετά τις 8 Ιουλίου. Υπολογίζεται ότι έγιναν περισσότερες από 100.000 τροποποιητικές δηλώσεις μέχρι και την περασμένη Πέμπτη, που «έκλεισε» το σύστημα προκειμένου να ξεκινήσει η τελική διόρθωση εκκαθάρισης του ΕΝΦΙΑ. Αυτές οι δηλώσεις –έγιναν μαζικά και εξαιτίας της μείωσης του προστίμου για υποβολή τροποποιητικής δήλωσης Ε9 κατά 50%– είναι πολύ πιθανό να επηρεάσουν αρνητικά το τελικό ποσό της βεβαίωσης.
Αν το τελικό ποσό της βεβαίωσης διαμορφωθεί στα 3,2 - 3,25 δισ. ευρώ –και με δεδομένη τη συγκέντρωση περισσότερων φορολογικών βαρών στους λίγους– το υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να προσβλέπει σε διαμόρφωση του συντελεστή εισπραξιμότητας του ΕΝΦΙΑ σε επίπεδα υψηλότερα του 81%-82%, προκειμένου να συγκεντρωθεί το ποσό των 2,6 - 2,7 δισ. ευρώ.
Η μεσαία τάξη θα σηκώσει το βάρος του ΕΝΦΙΑ
Η μεσαία τάξη –δηλαδή 278.052 φυσικά πρόσωπα που έχουν στην κατοχή τους ακίνητη περιουσία άνω των 200.000 ευρώ– και περίπου οι μισές επιχειρήσεις της χώρας (24.218 νομικά πρόσωπα) καλούνται να σηκώσουν το βάρος του φετινού ΕΝΦΙΑ. Εσωτερικός πίνακας του υπουργείου Οικονομικών, με αποδέκτη τον Ευκλείδη Τσακαλώτο, που παρουσιάζει σήμερα η «Κ», αποδεικνύει ότι με τη φετινή εκκαθάριση του φόρου κατοχής ακινήτων, τα φορολογικά βάρη των πολλών μεταβιβάζονται στους λίγους.
Κι αυτό, γιατί μέσω του συμπληρωματικού φόρου θα καταλογιστούν στους έχοντες τη μεγαλύτερη περιουσία, αλλά και στις επιχειρήσεις, φόροι 680 εκατ. ευρώ έναντι 575 εκατ. ευρώ πέρυσι. Οσοι υπάγονται στον συμπληρωματικό φόρο –νομικά πρόσωπα και επιχειρήσεις– θα πληρώσουν τον λογαριασμό που προκύπτει:
1. Από τη μείωση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, που επιφέρει λιγότερα φορολογικά βάρη για τους ιδιοκτήτες περίπου 8,6 εκατ. κτισμάτων.
2. Από την υπαναχώρηση της κυβέρνησης στο να επιβάλει συμπληρωματικό φόρο και στους ιδιοκτήτες αγροτεμαχίων. Με την υπαναχώρηση αυτή, ο συμπληρωματικός φόρος στα ακίνητα του λεγόμενου «πίνακα 2», συνολικής αξίας 129 δισ. ευρώ, θα παραμείνει πρακτικά στο φορολογικό απυρόβλητο, με τους ιδιοκτήτες τους –κυρίως αγρότες και συνταξιούχους– να καλούνται να πληρώσουν μόνο τον βασικό φόρο που αντιστοιχεί στο ένα ευρώ ανά στρέμμα.
Η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί επικοινωνιακά τα ευρήματα από τη φετινή εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ. Σύμφωνα με το έγγραφο που παρουσιάζει η «Κ» (συντάχθηκε στις 28 Ιουλίου για να υποστηρίξει τεχνοκρατικά την απόφαση της κυβέρνησης να αναστείλει την επιβολή φόρων ύψους 230 εκατ. ευρώ στα αγροτεμάχια):
1. Το συνολικό ποσό που θα βεβαιωθεί φέτος ανέρχεται στα 3,344 δισ. ευρώ. Θα τον πληρώσουν 6.399.632 φυσικά πρόσωπα τα οποία θα καταβάλουν 2,852 δισ. ευρώ και 49.464 επιχειρήσεις οι οποίες θα δώσουν 491,543 εκατ. ευρώ. Πέρυσι, βεβαιώθηκαν 3,342 δισ. ευρώ, δηλαδή περίπου το ίδιο ποσό. Αυτό το στοιχείο θα επικαλεστεί το υπουργείο Οικονομικών για να ισχυριστεί ότι ο ΕΝΦΙΑ του 2016 δεν μοίρασε περισσότερα βάρη στους ιδιοκτήτες ακινήτων. Τα στοιχεία έχουν προκύψει λαμβάνοντας υπόψη τη μη επιβολή του συμπληρωματικού φόρου στα αγροτεμάχια. Κάτι που σημαίνει ότι, με την αρχική μορφή του νόμου, ο φετινός ΕΝΦΙΑ θα ήταν κατά 230 εκατ. ευρώ μεγαλύτερος σε σχέση με τον περυσινό.
2. Το δεύτερο στοιχείο που θα επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί η κυβέρνηση επικοινωνιακά είναι η ανακατανομή των βαρών υπέρ των πολλών και εις βάρος των λίγων. Σύμφωνα με το εσωτερικό έγγραφο:
• 2.478.671 φυσικά πρόσωπα, ή το 33,99% του συνόλου, θα πληρώσουν λιγότερα σε σχέση με πέρυσι.
• 2.558.227 φυσικά πρόσωπα, ή το 35,08% του συνόλου, θα πληρώσουν τα ίδια με πέρυσι.
• 1.549.759 φυσικά πρόσωπα, ή το 21,25% του συνόλου, θα επιβαρυνθούν μεν αλλά με ποσά που θα κυμαίνονται έως και 10 ευρώ.
• 2.478.671 φυσικά πρόσωπα, ή το 33,99% του συνόλου, θα πληρώσουν λιγότερα σε σχέση με πέρυσι.
• 2.558.227 φυσικά πρόσωπα, ή το 35,08% του συνόλου, θα πληρώσουν τα ίδια με πέρυσι.
• 1.549.759 φυσικά πρόσωπα, ή το 21,25% του συνόλου, θα επιβαρυνθούν μεν αλλά με ποσά που θα κυμαίνονται έως και 10 ευρώ.
Προσθέτοντας τα τρία ποσοστά, το οικονομικό επιτελείο θα υποστηρίξει ότι το 90% των ιδιοκτητών ή τουλάχιστον 6,5 εκατομμύρια φυσικά πρόσωπα δεν θα δουν ουσιαστική αλλαγή στο εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ.
Συγκριτικά με το 2015, ο κύριος φόρος των φυσικών προσώπων θα μειωθεί κατά 101,392 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των αντικειμενικών αξιών. Στα νομικά πρόσωπα, η μείωση της επιβάρυνσης από τον κύριο φόρο περιορίζεται σε μόλις 2,326 εκατ. ευρώ. Ποιοι θα πληρώσουν αυτό τον λογαριασμό;
• Για 427.495 φυσικά πρόσωπα, ο λογαριασμός θα είναι αυξημένος σε σχέση με το 2015 από 10 έως και 50 ευρώ ανά φυσικό πρόσωπο.
• Για 278.052 φυσικά πρόσωπα, οι επιβαρύνσεις θα ξεπεράσουν τα 50 ευρώ. Η στατιστική κρύβει και... δράματα, καθώς για μικρό αριθμό ιδιοκτητών οι επιβαρύνσεις θα είναι της τάξεως των αρκετών χιλιάδων ευρώ σε σχέση με πέρυσι λόγω του συμπληρωματικού φόρου.
Στις επιχειρήσεις, η εικόνα είναι εντελώς διαφορετική σε σχέση με τα φυσικά πρόσωπα, καθώς η πλειονότητα είναι αυτή που θα πληρώσει περισσότερα και όχι λιγότερα. Ετσι, σε σύνολο 53.686 νομικών προσώπων με ακίνητα:
1. Λιγότερα σε σχέση με πέρυσι θα πληρώσουν τα 14.954 ή ποσοστό 27,85%.
2. Τα ίδια σε σχέση με πέρυσι θα πληρώσουν 4.602 νομικά πρόσωπα ή το 8,57%.
3. Επιβάρυνση έως και 10 ευρώ θα προκληθεί για 4.309 επιχειρήσεις, δηλαδή για το 8,03%.
4. Επιβάρυνση από 10 έως 50 ευρώ θα προκληθεί για 5.603 εταιρείες, δηλαδή για το 10,44%.
5. Το μεγαλύτερο ποσοστό (45,11%) θα επιβαρυνθεί με πάνω από 50 ευρώ (πρόκειται για 24.218 νομικά πρόσωπα).
Ο συμπληρωματικός φόρος
Μετά την αναστολή του συμπληρωματικού φόρου στα αγροτεμάχια, ο λογαριασμός για τους έχοντες ακίνητη περιουσία άνω των 200.000 ευρώ ανεβαίνει φέτος κατά 38,13 εκατ. ευρώ σε σχέση με πέρυσι, ενώ στις «δαγκάνες» του θα πέσουν 151.355 φυσικά πρόσωπα παραπάνω σε σχέση με πέρυσι. Συγκεκριμένα, ο συμπληρωματικός φόρος θα φτάσει φέτος στα 399,859 εκατ. ευρώ έναντι 361,72 εκατ. ευρώ που ήταν πέρυσι.
Συμπληρωματικό φόρο θα πληρώσουν συνολικά 450.153 άτομα από 298.798 που ήταν πέρυσι. Η αύξηση του αριθμού οφείλεται στη μείωση του αφορολογήτου από τις 300.000 στις 200.000 ευρώ, μέτρο που είχε ως αποτέλεσμα επιπλέον 152.000 ιδιοκτήτες να πέσουν στην παγίδα του συμπληρωματικού φόρου.
Τα νομικά πρόσωπα θα πληρώσουν συμπληρωματικό φόρο 281,11 εκατ. ευρώ έναντι 213,63 εκατ. ευρώ που ήταν το 2015. Δηλαδή, ο συμπληρωματικός φόρος αποδίδει πλέον 642 εκατ. ευρώ. Αρχικά, η απόδοσή του έφτανε στα 870 εκατ. ευρώ, ποσό όμως που θα μοιραζόταν σε λίγους, με αποτέλεσμα να προκύπτουν εκκαθαριστικά πολλών χιλιάδων ή και δεκάδων χιλιάδων ευρώ ανά ιδιοκτήτη.
Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να αναφερθεί ότι μετά τη μείωση των αντικειμενικών αξιών, η ακίνητη περιουσία των φυσικών προσώπων αξίζει 710 δισ. ευρώ στα «χαρτιά».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου