ΙΟΒΕ: Θα μειώσει τα κρατικά έσοδα η αύξηση φόρου στα τσιγάρα

• 28/11/2016 - 13:35
• Κατηγορία Φορολογία
• Comments::Δεν υπάρχουν σχόλια ακόμη.

Τις επιπτώσεις που αναμένεται ότι θα έχει η προγραμματισμένη αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης (ΕΦΚ) στα προϊόντα καπνού, τόσο στα φορολογικά έσοδα όσο και ευρύτερα στην οικονομική δραστηριότητα, εξετάζει η νέα μελέτη του ΙΟΒΕ με τίτλο: «Επιπτώσεις από τη νέα αύξηση της φορολογίας των προϊόντων καπνού».

Όπως αναφέρεται στη μελέτη, από την 1.1.2017, σύμφωνα με τον Ν.4389/2016, προβλέπεται η αύξηση του αναλογικού συντελεστή ΕΦΚ στα τσιγάρα από 20% σε 26% και του ΕΦΚ στον λεπτοκομμένο καπνό από €156,7 σε €170 ανά φορολογική μονάδα. Με την αύξηση αυτή επιδιώκεται η είσπραξη επιπλέον €121,8 εκατ. φορολογικών εσόδων σε ετήσια βάση.

Η αύξηση της φορολογίας των προϊόντων καπνού, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ, θα οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των τιμών (κατά 40-50 λεπτά ανά πακέτο 20 τσιγάρων και 50 λεπτά ανά συσκευασία 30 γραμμαρίων λεπτοκομμένου καπνού), σε μεγάλη υποχώρηση της κατανάλωσης νόμιμων προϊόντων καπνού και τελικά δεν θα έχει το προσδοκώμενο αποτέλεσμα για τα φορολογικά έσοδα.

H πτώση των φορολογικών εσόδων λόγω μείωσης της ζήτησης των νόμιμων προϊόντων καπνού εκτιμάται ότι θα εξανεμίσει την αύξηση των φορολογικών εσόδων λόγω αύξησης του φόρου ανά μονάδα προϊόντος. Το αποτέλεσμα αυτό προκύπτει κυρίως από την επίπτωση στα τσιγάρα, όπου εκτιμάται ότι τα φορολογικά έσοδα θα είναι εν τέλει μειωμένα.

Η υστέρηση των εσόδων από τον στόχο του προϋπολογισμού για το 2017 (€3,111 δισ.) εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα €100 εκατ. χωρίς να συνυπολογίζεται η μείωση των φορολογικών εσόδων στο έτος εφαρμογής της αύξησης της φορολογίας λόγω αποθεματοποίησης, ούτε η ενδεχόμενη επίδραση από την αύξηση του ελάχιστου μεγέθους της συσκευασίας του λεπτοκομμένου καπνού στα 30 γραμμάρια το 2017.

Η αύξηση των συντελεστών ΕΦΚ αναμένεται να ενισχύσει το λαθρεμπόριο προϊόντων καπνού, εφόσον δεν εφαρμοστούν περισσότερο αποτελεσματικά μέτρα περιστολής του. Στην ανάλυση του ΙΟΒΕ εκτιμάται ότι η διείσδυση των παράνομων τσιγάρων θα αυξηθεί κατά περισσότερο από 5 ποσοστιαίες μονάδες (σε 30% επί της συνολικής κατανάλωσης τσιγάρων), συγκριτικά με την περίπτωση καμίας αλλαγής στη φορολόγηση των προϊόντων καπνού.

Το ΙΟΒΕ εξέτασε, επίσης, τις ευρύτερες επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία από την αύξηση της φορολόγησης των προϊόντων καπνού, οι οποίες εκτιμάται ότι θα είναι σημαντικές. Συγκριτικά με το σενάριο καμίας αλλαγής στους φόρους, αναμένεται πτώση της προστιθέμενης αξίας στην οικονομία κατά €66 εκατ. σε ετήσια βάση, της απασχόλησης κατά σχεδόν 1.700 θέσεις εργασίας ισοδύναμης πλήρους απασχόλησης και των εσόδων από φόρους (εκτός από φόρους καπνού) και εισφορές κατά €19 εκατ.

Συνεπώς, αν συνυπολογιστεί η απώλεια φόρων και εισφορών λόγω μείωσης της οικονομικής δραστηριότητας και αύξησης της ανεργίας, εκτιμάται ότι το τελικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα από την αύξηση της φορολόγησης των προϊόντων καπνού θα είναι αρνητικό.

Δεδομένων των αρνητικών αποτελεσμάτων στα δημόσια έσοδα και την οικονομική δραστηριότητα, στη μελέτη εξετάστηκε ένα εναλλακτικό φορολογικό σενάριο, στη βάση της υπόθεσης ότι προγραμματισμένες και λελογισμένες αυξήσεις των συντελεστών ΕΦΚ δεν διαταράσσουν, στον ίδιο βαθμό με τις απότομες μεγάλες αυξήσεις, την ισορροπία στην αγορά προϊόντων καπνού και τα δημόσια έσοδα, καθώς οι καταναλωτές έχουν τη δυνατότητα να προσαρμοστούν καλύτερα σε μικρές αυξήσεις των τιμών.

Τα αποτελέσματα του εναλλακτικού σεναρίου έδειξαν ότι η σταδιακή αύξηση των συντελεστών ΕΦΚ στα προϊόντα καπνού αναμένεται να έχει καλύτερο δημοσιονομικό αποτέλεσμα (χωρίς πάντως να επιτυγχάνεται ο στόχος του προϋπολογισμού) και ηπιότερες αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα και στην απασχόληση.

Ενδεικτικά, η σταδιακή αύξηση των συντελεστών ΕΦΚ την επόμενη τριετία συνεπάγεται (σωρευτικά) €133 εκατ. περισσότερα έσοδα από φόρους καπνού και περιορίζει τις απώλειες στην προστιθέμενη αξία κατά €7-45 εκατ. ετησίως και στην απασχόληση κατά σχεδόν 700-1.300 θέσεις εργασίας.

Στην έρευνα του ΙΟΒΕ εκτιμήθηκε επίσης η συνεισφορά του κλάδου παραγωγής και διανομής προϊόντων καπνού στην ελληνική οικονομία. Λαμβάνοντας υπόψη τις διασυνδέσεις του συγκεκριμένου κλάδου με τους υπόλοιπους κλάδους της οικονομίας, η ανάλυση του ΙΟΒΕ εκτιμά ότι συνολικά περίπου €1,2 δισ. προστιθέμενης αξίας και 28.500 θέσεις εργασίας (σε όρους ισοδύναμης πλήρους απασχόλησης) σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την παραγωγή και το εμπόριο τσιγάρων και άλλων προϊόντων καπνού.

Ειδικότερα:

- Για το σύνολο της παραγωγής και διανομής προϊόντων καπνού υπολογίζεται ότι για κάθε ευρώ τελικής κατανάλωσης προϊόντων καπνού δημιουργούνται €1,6 προστιθέμενης αξίας στο σύνολο της οικονομίας.

- Κάθε θέση εργασίας στην καπνοβιομηχανία συνδέεται με 10 θέσεις εργασίας στο σύνολο της οικονομίας, ενώ κάθε θέση εργασίας στη διανομή προϊόντων καπνού συνδέεται με 2 θέσεις εργασίας. Συνολικά, κάθε θέση εργασίας στην παραγωγή και διανομή προϊόντων καπνού συνδέεται με 4 θέσεις εργασίας ισοδύναμης πλήρους απασχόλησης στην ελληνική οικονομία.

ΕΤΙΚΕΤΕΣ

• ΙΟΒΕ
• τσιγάρα

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Αγορά καπνού: Ο «εύκολος» φόρος στον «εύκολο» στόχο

• 25/11/2016 - 15:42
• Κατηγορία Ειδήσεις
• Comments::Δεν υπάρχουν σχόλια ακόμη.

Μείωση εσόδων, ανεργία και «άνθηση» της παραοικονομίας θα είναι οι επιπτώσεις από την αύξηση της φορολογίας στα τσιγάρα. Για ένατη φορά τα τελευταία επτά χρόνια επιλέγεται από κυβερνητικούς αξιωματούχους η αύξηση των φόρων στα καπνικά προϊόντα, παρόλο που η εμπειρία των προηγούμενων ετών έχει αποδείξει την αναποτελεσματικότητα του συγκεκριμένου μέτρου.

Γράφει η: Νατάσα Σπαντιδάκη

Ο κλάδος του καπνού στην Ελλάδα αποτελεί σημείο αναφοράς της ελληνικής οικονομίας: από αυτόν προέρχεται το 7% των εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού, από αυτόν ζουν περίπου 60.000 οικογένειες εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των καπνοπαραγωγών και εργατών, των εργαζομένων στη βιομηχανία, καθώς και των λιανεμπόρων καπνικών προϊόντων (περίπτερα / ψιλικά).

Σήματα κινδύνου

Η αύξηση του φόρου από τον Ιανουάριο του 2017, θα κλονίσει «ανεπανόρθωτα όλο τον κλάδο» όπως λένε εκπρόσωποί του αφού θα οδηγήσει σε αύξηση της μέσης φορολογίας στα τσιγάρα στο 90% (από 84% που είναι σήμερα), άρα αύξηση των λιανικών τιμών κατά 40 – 50 λεπτά το πακέτο. Το αποτέλεσμα αναπόφευκτα, λένε, θα είναι η κατανάλωση λαθραίων προϊόντων να εκτοξευθεί εκ νέου, εις βάρος της νόμιμης αγοράς. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι η διείσδυση των παράνομων καπνικών στην Ελλάδα από το 3% που ήταν το 2009, ξεπερνά σήμερα το 22%, με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο να βρίσκεται στο 10%. Την ίδια στιγμή που η νόμιμη κατανάλωση έχει πέσει στο μισό.

Ανεργία και λουκέτα

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας Μισθωτών Περιπτέρων, Θεόδωρο Μάλλιο, «για κάθε ένα ευρώ που θα πληρώνει ένας καταναλωτής, τα 90 λεπτά θα πηγαίνουν στο κράτος (ΕΦΚ και ΦΠΑ) και μόλις 10 λεπτά σ’ όλη την εφοδιαστική αλυσίδα, καλλιεργητές, μεταποιητές, βιομηχανίες, διανομείς, λιανέμποροι».

Όπως τονίζει ο κ. Μάλλιος, «με δεδομένο ότι τα 2/3 του τζίρου μας βασίζονται στα καπνικά προϊόντα, η νέα αύξηση θα οδηγήσει σε αναπόφευκτο λουκέτο πάνω από τα μισά περίπτερα της χώρας». Και αυτό σε μια περίοδο που, όπως εξηγεί, εξαιτίας της υπέρογκης φορολόγησης, τα περιθώρια κέρδους των επαγγελματιών έχουν μειωθεί δραματικά, ενώ ήδη 12.000 σημεία πώλησης στον κλάδο της μικρής λιανικής έχουν κλείσει...

Στο στόχαστρο της υπέρογκης φορολόγησης βρίσκονται και χιλιάδες οικογένειες καπνοπαραγωγών στην ελληνική περιφέρεια, οι οποίες σε συνδυασμό με την κατακόρυφη αύξηση του κόστους παραγωγής και τις μειωμένες επιδοτήσεις, βρίσκονται σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση.

Μείωση εσόδων

Πέρα από τις δυσμενείς κοινωνικές επιπτώσεις, η εμμονή της υπερφορολόγησης στα καπνικά έχει αποδειχθεί τα τελευταία χρόνια αναποτελεσματική και, σε πολλές περιπτώσεις, αρνητική για τα δημόσια έσοδα.

Μάλιστα, η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών είχε πει καθαρά πέρυσι στη Βουλή ότι «κάθε φορά που αυξάνουμε τη φορολογία στα καπνικά προϊόντα, χάνουμε περισσότερους φόρους από ό,τι εισπράττουμε».

Επομένως, αντί να έρθουν έσοδα 120 εκατ. ευρώ από τη νέα αύξηση του ΕΦΚ στα καπνικά, οι εκπρόσωποι του κλάδου κρούουν καμπανάκι κινδύνου ότι θα δημιουργηθεί μια νέα «μαύρη τρύπα», που θα επιτείνει το φαύλο κύκλο των ελλειμματικών προϋπολογισμών και της ενίσχυσης της παραοικονομίας.

Η πορεία των κρατικών εσόδων

Συνέπεια όλων των παραπάνω είναι η πορεία των κρατικών εσόδων από το Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (ΕΦΚ) των προϊόντων καπνού, να μειώνονται διαρκώς, με αποκορύφωμα το τρίτο τρίμηνο του έτους (Ιουλ.-Σεπ. 2016), όπου τα έσοδα είναι στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας επταετίας.

ΕΤΙΚΕΤΕΣ