Τα μέτρα στο «καλάθι» της ΔΕΘ 2024 Γράφει ο Απόστολος Αλωνιάτης Όσα εξαγγέλθηκαν από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και η εξειδίκευση τους από το οικονομικό επιτελείο.

 

Τα μέτρα στο «καλάθι» της ΔΕΘ 2024

Γράφει ο Απόστολος Αλωνιάτης

Όσα εξαγγέλθηκαν από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη  και η εξειδίκευση τους από το οικονομικό επιτελείο.

Για μία ακόμη χρονιά ο  πρωθυπουργός της χώρας, έδωσε τον τόνο για τα οικονομικά μέτρα που θα εφαρμόσει η κυβέρνηση.

Εξειδικεύοντας αυτά τα μέτρα , το οικονομικό επιτελείο, διευκρίνισε θέματα που αφορούν τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν.

Πριν προχωρήσουμε στα μέτρα και την ανάλυση αυτών που αφορούν την φορολογία, θέλουμε να επισημάνουμε τα μέτρα αφορούν κύρια το φορολογικό έτος 2025,με ελάχιστες διαφοροποιήσεις, δηλαδή την χρήση που ξεκινάει από 1.1.2025.

Τα μέτρα γενικά

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών παρουσίασε συγκεκριμένα τις 12 αυξήσεις αποδοχών και τις 12 νέες μειώσεις φόρων.

Αυξήσεις αποδοχών

·         Νέα αύξηση των συντάξεων από 1/1/2025 σε 2-2,5%.

·         Έκτακτη οικονομική ενίσχυση για συνταξιούχους με προσωπική διαφορά (100 εκατ. ευρώ)

·         Οριζόντια αύξηση στους μισθούς στο Δημόσιο με εξίσωση εισαγωγικού μισθού με τον κατώτατο (πάνω από 100 εκατ. ευρώ)

·         Διεύρυνση του επιδόματος επίτευξης στόχων στο Δημόσιο (40 εκατ. ευρώ.

·         Αύξηση φοιτητικού στεγαστικού επιδόματος (1500 – 2500 ευρώ)

·         Αύξηση 20% στην νυχτερινή αποζημίωση των ένστολων (25 εκατ. ευρώ)

·         Κίνητρο προσέλκυσης γιατρών (16 εκατ. ευρώ)

·         Επιπλέον δόση στους δικαιούχους του επιδόματος παιδιού (70 εκ. ευρώ)

·         Ενίσχυση επιδόματος αναπηρίας

·         Ενίσχυση στους ΑμεΑ δικαιούχων του επιδόματος ΟΠΕΚΑ

·         Καταβολή 200 ευρώ στους ανασφάλιστους υπερήλικες

·         Καταβολή 50% του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος στους δικαιούχους του

Μειώσεις φόρων

·         Μείωση 1 μονάδας των εισφορών (440 εκατ.) – πάμε στο μέσο Ότο της ΕΕ ως προς το μη μισθολογικό κόστος έχει μια διάσταση ανταγωνιστικότητας

·         Κατάργηση τέλους επιτηδεύματος

·         Μονιμοποίηση επιστροφής ΕΦΚ για το αγροτικό πετρέλαιο

·         Απαλλαγή φόρου εισοδήματος για κενά ακίνητα

·         Απαλλαγή από ΦΠΑ για νέες οικοδομές

·         Κατάργηση του τέλους σταθερής τηλεφωνίας

·         Απαλλαγή από φόρο ασφαλίστρου 15% συμβολαίων υγείας για παιδιά

·         Φοροαπαλλαγή οικειοθελών παροχών υπηρεσιών υπέρ νέων γονέων

·         Μείωση ΕΝΦΙΑ 20% για κατοικίες που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές

·         Αυτοτελής φορολόγηση των εφημεριών του ΕΣΥ με συντελεστή 22%

·         Κίνητρα για καινοτομία και συγχωνεύσεις

·         Μείωση φόρων χαρτοσήμου

Μειώσεις φόρων-εισφορών

 

Κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες.

 Το τέλος επιτηδεύματος μειώθηκε πέρυσι κατά 50 %, από 650 στα 325 ευρώ και το 2025 καταργείται. Να σημειώσουμε εδώ ότι η εξαγγελία ήταν για κατάργηση του από το φορολογικό έτος 2024, και ήταν το «τυράκι» για την εφαρμογή του τεκμαρτού εισοδήματος. Σημειώνεται ότι το τέλος επιτηδεύματος παραμένει για τα νομικά πρόσωπα και για τα υποκαταστήματα.

Να θυμίσουμε ότι σήμερα το τέλος επιτηδεύματός είναι:

Είδος Επιχείρησης	Ποσό
Ατομικές Επιχειρήσεις (ανεξαρτήτως έδρας)	325 €
Ατομική Επιχείρηση Μπλοκάκι	500 €
Νομικά Πρόσωπα (έδρα <200.00 κάτοικοι)	800 €
Νομικά Πρόσωπα (έδρα πάνω από 200.00 κάτοικοι)	1.000 €
Κοινωνικές Συνεταιριστικές (ΚΟΙΝΣΕΠ και Συνεταιρισμοί Εργαζομένων)	Ισχύει το ίδιο τέλος με τα λοιπά νομικά πρόσωπα
Αστικές Μη Κερδοσκοπικές	500 € (400€ έδρα<200.000 κάτοικοι)
Υποκατάστημα Ατομικής	300 €
Υποκατάστημα Νομικού Προσώπου	600 €
Υποκατάστημα Αστικής Μη Κερδοσκοπικής	300 €

 

Ακόμη με διάταξη απαλλάχθηκαν από το τέλος , εκτός εάν πρόκειται για τουριστικούς τόπους, οι εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες που ασκούν τη δραστηριότητά τους σε χωριά με πληθυσμό έως πεντακόσιους (500) κατοίκους και σε νησιά κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους.

Επίσης εξαιρούνται ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις και η ατομική άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος, εφόσον δεν έχουν παρέλθει πέντε (5) έτη από την πρώτη έναρξη εργασιών, καθώς και οι περιπτώσεις ατομικών επιχειρήσεων, εφόσον για τον επιτηδευματία υπολείπονται τρία (3) έτη από το έτος της συνταξιοδότησής του. Ως έτος συνταξιοδότησης νοείται το 65ο έτος της ηλικίας.

Από το φορολογικό έτος 2018 και εφεξής, εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής τέλους οι αγρότες, μέλη αγροτικών συνεταιρισμών που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 8 του ν. 4384/2016 (Α' 78), οι αγροτικοί συνεταιρισμοί, οι σχολικοί συνεταιρισμοί του άρθρου 46 του ν. 1566/1985 (A' 167), οι Φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας με τη μορφή Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης ή Συνεταιρισμού Εργαζομένων, καθώς και οι επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως νομικής μορφής, που βρίσκονται σε εκκαθάριση, πτώχευση ή αδράνεια. Σε περίπτωση που η αδράνεια δεν καταλαμβάνει ολόκληρο το φορολογικό έτος, εφαρμόζεται αναλογικά η παρ. 2.

Για τα φορολογικά έτη 2019 και εφεξής εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής του τέλους επιτηδεύματος οι αγρότες κανονικού καθεστώτος, για τους οποίους έχουν παρέλθει τα πρώτα πέντε (5) έτη από την ημερομηνία τήρησης βιβλίων και ένταξής τους στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, καθώς και οι αλιείς της παράκτιας αλιείας, που εκμεταλλεύονται, είτε ατομικά είτε με τη μορφή συμπλοιοκτησίας ή κοινωνίας αστικού δικαίου, αλιευτικά σκάφη μέχρι δώδεκα (12) μέτρα, μεταξύ καθέτων.».

 Ελάχιστο ποσό καθαρού (τεκμαρτού) εισοδήματος .

Αναφορικά με το ελάχιστο ποσό καθαρού εισοδήματος θα εφαρμοστούν σημειακές αλλαγές για το φορολογικό έτος 2024 (δηλώσεις 2025).

Αναλυτικά:

•             H μείωση κατά 50% του ελάχιστου ποσού καθαρού εισοδήματος που ισχύει σήμερα για οικισμούς με έως 500 κατοίκους (καταλαμβάνει σήμερα το 11,4% του πληθυσμού), θα ισχύσει και για οικισμούς που ανήκουν σε δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό έως 1500 κατοίκους. Έτσι η μείωση θα καταλαμβάνει το 18% του πληθυσμού.

(Να σημειώσουμε εδώ ότι στην πραγματικότητα τα στοιχεία δεν είναι αυτά που ισχύουν , μιας και γνωρίζουμε ότι πολύ πολίτες δηλώνουν κάτοικοι ενός χωριού, ενώ στην πραγματικότητα μένουν σε ένα αστικό κέντρο. Έτσι τα χωριά μέχρι 1.500 κατοίκους μπορεί να είναι οικισμοί με λιγότερους από 1.000 κατοίκους στην πραγματικότητα). 

•             Το κριτήριο του μέγιστου μισθού εργαζομένου ως βάση σύγκρισης μεταφέρεται στο τέλος, ως πεδίο σύγκρισης μετά την προσμέτρηση των λοιπών κριτηρίων (σήμερα επιπλέον του μέγιστου μισθού εργαζομένου προστίθεται ο τζίρος και ποσοστό του μισθολογικού κόστους

Σημειώνεται ότι αναπροσαρμόζεται προς τα άνω ο μέσος τζίρος του ΚΑΔ (και άρα μειώνεται το ποσό επιβολής επί του τζίρου), με βάση τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2023.

Αυτές είναι οι παρεμβάσεις που εξάγγειλε το οικονομικό επιτελείο, παρ’ όλες τις σημειώσεις που έχουν αποσταλεί στο οικονομικό επιτελείο και στο γραφείο του πρωθυπουργού , με υπαρκτά προβλήματα που βγήκαν από την πρώτη εφαρμογή του μέτρου. Οι εξαγγελίες αυτές γίνονται πριν από την τελική επεξεργασία των στοιχείων των φετινών φορολογικών δηλώσεων.

Αγροτικό πετρέλαιο

Μονιμοποίηση της επιστροφής του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο με την εφαρμογή μηδενικού συντελεστή από το 2025, όπως είχε δεσμευτεί η κυβέρνηση. Οι αγρότες, μέσω διαδικασίας που θα καθοριστεί με Υπουργική Απόφαση, θα λαμβάνουν την επιστροφή του ΕΦΚ που έχουν πληρώσει μέσα σε κάθε έτος. Σημειώνεται ότι το ποσό επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης είναι ανεκχώρητο και ακατάσχετο. Το μέτρο περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο για την κατάργηση του χαρτοσήμου που έχει κατατεθεί στη Βουλή.

Ακίνητα

i)        Απαλλαγή φόρου εισοδήματος για κενά ακίνητα που θα ενοικιαστούν. Όποιος ιδιοκτήτης μετατρέψει από τις 8/9/2024 και έως 31/12/2025 κενό ακίνητο (όπως προκύπτει από το Ε2 για τουλάχιστον 3 έτη) ή ακίνητο που βρίσκεται σε βραχυχρόνια μίσθωση (για τουλάχιστον 3 έτη), σε μακροχρόνια μίσθωση (τουλάχιστον 3ετή όπως προκύπτει από το ηλεκτρονικό μισθωτήριο), θα έχει απαλλαγή φόρου εισοδήματος για το εν λόγω ενοίκιο για 3 έτη. Αφορά ακίνητα έως 120 τ.μ. Εκτιμάται απώλεια εσόδων περίπου 3 εκατ. ευρώ για το 2025 και 13 εκατ. κατ’ έτος για τα έτη 2026-2028.

ii)      Απαλλαγή από ΦΠΑ για νέα κτίρια (επέκταση το 2025)

Η αναστολή ΦΠΑ στις νέες οικοδομές παρατείνεται τα 5 τελευταία έτη.

iii)    Μείωση ΕΝΦΙΑ κατά 20% για κατοικίες που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές

Κατοικίες με αξία έως 500.000 €

Διπλασιάζεται η μείωση του ΕΝΦΙΑ για κατοικίες, με φορολογητέα αξία έως 500.000 ευρώ, που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές από 10% σε 20% (αφορά και τον ΕΝΦΙΑ που θα βεβαιωθεί το 2025 για τους μήνες που κάποιος είναι ασφαλισμένος το 2024 αναλογικά).

Σήμερα με βάση τα στοιχεία από τον ΕΝΦΙΑ του 2024 είναι ασφαλισμένες επαρκώς (για πλημμύρα, πυρκαγιά και σεισμό) περίπου 215.171 ιδιοκτήτες (από τους 5,3 εκατ. ιδιοκτήτες) με 298.210 δικαιώματα επί κατοικιών (από τα 10,8 εκατ. δικαιώματα), με φορολογητέα αξία ακινήτων 21,2 δισ. ευρώ (5% της συνολικής φορολογητέας αξίας των ακινήτων της χώρας που ανέρχεται σε 424,4 δισ. ευρώ).

Κατοικίες με αξία πάνω από 500.000 €

Οι κατοικίες με φορολογητέα αξία άνω των 500.000 ευρώ συνεχίζουν να έχουν έκπτωση 10% και θα πρέπει έως 1/6/2025 να έχουν ασφαλιστεί για φυσικές καταστροφές (πλημμύρα, πυρκαγιά, σεισμό). Σε περίπτωση φυσικής καταστροφής μετά την 01/06 δεν θα αποζημιώνονται.

Ακίνητα με φορολογητέα αξία άνω των 500.000 ευρώ έχουν 120.389 ιδιοκτήτες με 625.816 δικαιώματα και φορολογητέα αξία ακινήτων 56,7 δισ. ευρώ (13,4% της συνολικής φορολογητέας αξίας της χώρας).

Σε περίπτωση που οι κατοικίες με αξία άνω των 500.000 ασφαλιστούν και επιπλέον διπλασιαστεί το ποσοστό των κατοικιών με φορολογητέα αξία έως 500.000 που είναι ασφαλισμένες, θα έχει ασφαλιστεί περίπου το 23% της αξίας των κατοικιών της χώρας.

Τηλεφωνία -ίντερνετ

Κατάργηση τέλους σταθερής τηλεφωνίας (5%) για συνδέσεις με οπτική ίνα (≥100 mbps)

Με σκοπό την ανάπτυξη της ψηφιοποίησης της Ελληνικής οικονομίας και της ευρυζωνικότητας υψηλών ταχυτήτων μέσω οπτικών ινών, καταργείται το τέλος σταθερής τηλεφωνίας που ανέρχεται σε 5% για συνδέσεις με οπτική ίνα με ταχύτητες 100 mbps και άνω. Το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται σε 24 εκατ. ευρώ ετησίως.

Ασφάλιστρα

Απαλλαγή από το φόρο ασφαλίστρου (15%) συμβολαίων υγείας για παιδιά έως 18 ετών.

Σε περίπτωση οικογενειακού ή ομαδικού συμβολαίου ο φόρος μειώνεται αναλογικά με τον αριθμό των ανήλικων μελών που καλύπτει. Το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται σε 17 εκατ. ευρώ ετησίως.

Αυτοτελής φορολόγηση εφημεριών ιατρών ΕΣΥ

Θα φορολογούνται  με συντελεστή 22%. Το μηναίο καθαρό όφελος μεσοσταθμικά για τους ιατρούς υπολογίζεται σε 150 ευρώ και σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνάει τα 200. Υπενθυμίζεται ότι από τον Ιανουάριο του 2024 αυξήθηκε η αποζημίωση εφημεριών των ιατρών του ΕΣΥ κατά 20%.

Φοροαπαλλαγή οικειοθελών παροχών επιχειρήσεων υπέρ νέων γονέων.

 Δεν υπόκεινται σε φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, οικειοθελείς χρηματικές παροχές του εργοδότη οι οποίες παρέχονται σε νέο γονέα για το χρονικό διάστημα έως δώδεκα μήνες από την απόκτηση τέκνου, μέχρι του ποσού των 5.000 ευρώ ετησίως προσαυξανόμενο κατά επιπλέον 5.000 για κάθε εξαρτώμενο τέκνο. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να μην υπάρχει μείωση αποδοχών του νέου γονέα κατά τους μήνες που έλαβε την παροχή καθώς και για τους αμέσως προηγούμενους και επόμενους έξι μήνες, σε σχέση με τις αποδοχές του τελευταίου μηνός πριν την παροχή. Επιπλέον θεσπίζεται φοροαπαλλαγή των voucher για βρεφονηπιακούς σταθμούς που παρέχουν οι επιχειρήσεις σε εργαζομένους τους.

Μείωση 1% των ασφαλιστικών εισφορών

 Από 1/1/2025,  εκ των οποίων 0,5% από τις εισφορές εργαζομένων και 0,5% από τις εργοδοτικές εισφορές κλάδου υγείας, με καθαρό κόστος 440 εκατ. ευρώ. Η σωρευτική μείωση των εισφορών από το 2019 θα ανέρχεται σε 5,4 ποσοστιαίες μονάδες (από 40,56% σε 35,16%), με αποτέλεσμα οι ασφαλιστικές εισφορές στη χώρα μας να φθάσουν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Σημειώνεται ότι οι ασφαλιστικές εισφορές θα μειωθούν επιπλέον 0,5% το 2027 έτσι ώστε η σωρευτική μείωση να ανέλθει σε 5,9 ποσοστιαίες μονάδες.

Σύμφωνα με τις εξαγγελίες του οικονομικού επιτελείου «Σωρευτικά, αν συνυπολογιστούν στη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, οι μειώσεις της φορολογίας εισοδήματος και των ασφαλιστικών εισφορών, η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, η αύξηση του αφορολόγητου για οικογένειες με παιδιά και οι αυξήσεις στις αποδοχές (κατώτατος και μέσος μισθός) που εφαρμόστηκαν από το 2019 και μετά, προκύπτει ότι οι καθαρές αποδοχές των εργαζομένων στο διάστημα αυτό αυξήθηκαν κατά 24-31 %, ποσοστά υψηλότερα από τον τιμάριθμο ο οποίος από το 2019 έως τον Ιούλιο του 2024 αυξήθηκε κατά 15,9%. Ακολουθούν ενδεικτικά παραδείγματα εργαζομένων που αμείβονται με τον κατώτατο και το μέσο μισθό. Σημειώνεται ότι ο μέσος μισθός σύμφωνα με τα στοιχεία του Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ αυξήθηκε από 1.046 ευρώ το 2019 σε 1.251 ευρώ το 2023. Για το 2024 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (εαρινές προβλέψεις) προβλέπει αύξηση των κατά κεφαλήν αμοιβών εξαρτημένης εργασίας κατά 4,3%, συνεπώς ο μέσος μικτός μισθός αναμένεται να διαμορφωθεί σε περίπου 1.300 ευρώ.»

 

 

Κίνητρα συγχωνεύσεων και εξαγορών.

 Το σχετικό σχέδιο νόμου παρουσιάστηκε πρόσφατα στο Υπουργικό Συμβούλιο και πρόκειται να κατατεθεί σύντομα στη Βουλή. Προβλέπει αυξημένες εκπτώσεις δαπανών επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας, κίνητρα για εμπορική εκμετάλλευση ευρεσιτεχνίας, διεύρυνση φορολογικών κινήτρων για τους angel investors, κ.α.

Με άλλη ρύθμιση, ενισχύονται περαιτέρω τα κίνητρα για επένδυση σε νεοφυείς επιχειρήσεις στο πλαίσιο του θεσμού της Golden Visa. Σήμερα ισχύει ήδη η δυνατότητα χορήγησης Golden visa για εισφορά κεφαλαίου, ποσού 400.000 ευρώ τουλάχιστον, σε εταιρεία η οποία έχει έδρα ή εγκατάσταση στην Ελλάδα. Αυτός ο θεσμός επεκτείνεται, εστιάζοντας στις startup επιχειρήσεις. Πιο συγκεκριμένα από 1/1/2025 θα χορηγείται άδεια παραμονής υπό τη μορφή της Golden visa για επένδυση ποσού 250.000 ευρώ σε startup επιχείρηση μέλος του Εθνικού Μητρώου νεοφυών επιχειρήσεων (Elevate Greece).

Μείωση φόρων χαρτοσήμου σε μια σειρά από συναλλαγές.

 Το σχετικό νομοσχέδιο έχει κατατεθεί στη Βουλή. Οι κυριότερες συναλλαγές στις οποίες καταργείται το τέλος αφορούν τους τόκους επιχειρηματικών δανείων και πιστώσεων, ασφαλιστικές συναλλαγές, χρησιδάνεια, σύσταση και αύξηση κεφαλαίου μη κερδοσκοπικών νομικών προσώπων, διάφορες άδειες για άσκηση επαγγέλματος ή έναρξης δραστηριότητας, άδειες γάμου και πράξη διαζυγίου.

Αναμένουμε την νομοθέτηση τους για να δούμε πως ακριβώς θα εφαρμοστούν όλα αυτό, γιατί όπως έχουμε πει ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Αλωνιάτης Απόστολος

 Οικονομολόγος - φοροτεχνικός, Α' Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.

  Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Voice (Finance & Markets Voice) , την Κυριακή  15  Σεπτεμβρίου  2024.