31 Ιούλιος 2013 08:43

Φορολογία

apostolos_aloniatis.jpg

Τα νέα δεδομένα και τα ερωτήματα για τη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση

Του Απόστολου Αλωνιάτη*
 

Από χθες ζούμε και πάλι στον πλανήτη του «τι ΦΠΑ έχει το κρουασάν  βουτύρου;», μια και με την ασαφή απόφαση για την δοκιμαστική εφαρμογή της μείωσης του ΦΠΑ (ΠΟΛ.1189/29.7.2013. Κοινοποίηση διατάξεων του άρθρου 74, παράγραφος 14 του ν. 4172/2013 (ΦΕΚ 167/A/27.7.13), για την υπαγωγή της εστίασης στο μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ), για μια ακόμη φορά το υπουργείο κατόρθωσε με μια απόφαση του να μπερδέψει τον κόσμο της αγοράς.

Από την ώρα δημοσιοποίησης της απόφασης, άρχισαν πάλι οι συζητήσεις για το τι μειώνεται και τι όχι.

Ας ξεκαθαρίσουμε κάποια θέματα πριν προχωρήσουμε στην προσπάθεια ανάλυσης της απόφασης.

Η μείωση αφορά την παροχή υπηρεσίας από επιχειρήσεις εστίασης και μόνο.

Αφορά όλα τα προϊόντα που προσφέρονται σε αυτά τα καταστήματα, δηλαδή σε επιχειρήσεις που έχουν κάνει έναρξη ως  «εκμετάλλευση καφενείων, καφετεριών, ζαχαροπλαστείων, εστιατορίων, ψητοπωλείων, οινομαγειρείων και λοιπών συναφών προς αυτές επιχειρήσεων».

Στην ίδια απόφαση διευκρινίζεται ρητά ότι από την μείωση του ΦΠΑ δεν αφορά τα καταστήματα που έχουν ως δραστηριότητα την εκμετάλλευση των κέντρων διασκέδασης και τη διάθεση ποτών που περιέχουν οινόπνευμα σε οποιαδήποτε αναλογία, που υπάγονται στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ.

Συνεπώς, για τους τελευταίους πέντε μήνες του 2013 η παροχή υπηρεσιών εστίασης από τις ανωτέρω επιχειρήσεις, εκτός των κέντρων διασκέδασης, δηλαδή η διάθεση έτοιμων προς άμεση επιτόπια κατανάλωση φαγητών και μη αλκοολούχων ποτών γενικά, υπάγεται στο μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ.

Προέχει το σερβίρισμα (η παροχή υπηρεσίας) για την μείωση του ΦΠΑ.  

Σύμφωνα πάντα με την απόφαση ,  υπηρεσίες εστίασης είναι η παράδοση, κατόπιν παρασκευής ή χωρίς ιδιαίτερη επεξεργασία, τροφίμων και ποτών, η οποία συνοδεύεται από υποστηρικτικές υπηρεσίες, όπως η διάθεση επιτραπέζιων σκευών και λοιπού εξοπλισμού, η υπηρεσία σερβιρίσματος, ο καθαρισμός του χώρου και των τραπεζιών κ.α., οι οποίες είναι αναγκαίες για την άμεση επιτόπια κατανάλωση των προσφερόμενων ειδών στους χώρους των καφενείων, καφετεριών, ζαχαροπλαστείων, εστιατορίων, ψητοπωλείων, οινομαγειρείων και συναφών επιχειρήσεων, όπως είναι οι πιτσαρίες, τα οβελιστήρια, τα ταχυφαγεία, τα αναψυκτήρια, τα σνακ – μπαρ, τα γαλακτοπωλεία και τα καταστήματα διάθεσης ειδών διατροφής για επιτόπια κατανάλωση, όπως λουκουμάδων, μπουγάτσας και κάθε είδους πιττών, παγωτών, κλπ.

Πρόκειται στην ουσία για παροχή εδεσμάτων ή γευμάτων ή γενικά φαγητών και ποτών, όπου προέχει η «υπηρεσία» η οποία αποσκοπεί να καταστήσει περισσότερο ευχάριστη την άμεση επιτόπια κατανάλωση σε κατάλληλο περιβάλλον, ενώ η παράδοση τροφής αποτελεί ένα μόνο από τα κριτήρια επιλογής της επιχείρησης από τον πελάτη.

Κατά συνέπεια, τα μη αλκοολούχα ποτά, όπως νερό (αεριούχο ή μη), έτοιμα ροφήματα, χυμοί και αναψυκτικά γενικά, υπάγονται στο μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ, καθώς αποτελούν μέρος της παρεχόμενης υπηρεσίας.

Εν κατακλείδι σε κάθε περίπτωση που προέχει η «παροχή υπηρεσίας», δηλαδή αν υπάρχει σερβίρισμα, όλα τα παρεχόμενα σε αυτήν την επιχείρηση (φαγητό , νερό, μη αλκοολούχα ποτά, χυμοί και αναψυκτικά), έχουν μειωμένο ΦΠΑ.  

Παροχή υπηρεσίας εστίασης αποτελεί και η τροφοδοσία (catering), εφόσον αυτή δεν συνίσταται σε απλή παράδοση φαγητού, αλλά σε ένα σύνολο στοιχείων και πράξεων κατά τα ανωτέρω, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι τα προσφερόμενα είδη δεν καταναλώνονται άμεσα εντός των εγκαταστάσεων της οικείας επιχείρησης, αλλά σε χώρο και χρόνο που προσδιορίζονται από τον πελάτη.

Π.χ. αν κάποιος κάνει μία εκδήλωση σε δικό του χώρο, με μια εταιρία τροφοδοσίας (catering), παρ όλο που η υπηρεσία δεν προσφέρεται στο κατάστημα, αλλά χρησιμοποιούνται υπηρεσίες από την εταιρία (τραπέζια, ποτήρια , λοιπά σκεύη, προσωπικό κλπ), ο ΦΠΑ είναι στο 13%. Αν όμως κάποιος πάρει απλά τα φαγητά και τα ποτά από την εταιρία τροφοδοσίας, τότε ο ΦΠΑ θα υπολογισθεί ανάλογα με το προϊόν, διότι δεν θεωρείται ότι παρέχονται υπηρεσίες εστίασης.

Το φαγητό σε όποια μορφή και αν προσφέρεται έχει μειωμένο ΦΠΑ

Με την μείωση του ΦΠΑ , υπάγονται στο μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ και οι παραδόσεις έτοιμου προς άμεση κατανάλωση φαγητού σε «πακέτο» (παραδόσεις αγαθών) από εστιατόρια, ταβέρνες, πιτσαρίες, οινομαγειρεία, ψητοπωλεία, ταχυφαγεία, καφετέριες και συναφείς επιχειρήσεις, όπως καντίνες, κυλικεία, επιχειρήσεις παρασκευής και διανομής γευμάτων (π.χ. κινέζικων, διαίτης ή υγιεινής διατροφής), σούπερ μάρκετ που παραδίδουν έτοιμα μαγειρεμένα φαγητά, επιχειρήσεις πώλησης σάντουιτς, τυροπιτών, σαλατών και λοιπών παρόμοιων πρόχειρων γευμάτων ή σνακς κ.α., για λόγους ομοιόμορφης αντιμετώπισης των πράξεων αυτών και για την αποφυγή στρεβλώσεων του ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων εστίασης που διαθέτουν φαγητό για επιτόπια κατανάλωση και αυτών που το παραδίδουν σε «πακέτο».

Επισημαίνεται ότι, σε αντίθεση με τα αναφερόμενα στην προηγούμενη παράγραφο  ανωτέρω, σε περίπτωση παράδοσης έτοιμου φαγητού ή λοιπών ειδών ως «πακέτο» για κατανάλωση εκτός του καταστήματος, ανεξάρτητα από το εάν το «πακέτο» παραλαμβάνεται από τον ίδιο τον πελάτη (take away) ή αποστέλλεται από την επιχείρηση στον υποδεικνυόμενο από τον πελάτη τόπο (delivery), πρόκειται για πράξη παράδοσης αγαθών και όχι για παροχή υπηρεσίας, καθώς δεν παρέχονται πρόσθετες υπηρεσίες από μέρους της επιχείρησης για την άμεση επιτόπια κατανάλωσή τους. Κατά συνέπεια, εφαρμόζεται ο συντελεστής ΦΠΑ που ισχύει για κάθε είδος. Όσον αφορά λοιπόν την παράδοση μη αλκοολούχων ποτών (χυμοί, ροφήματα, αναψυκτικά γενικά) εφαρμόζεται ο κανονικός συντελεστής ΦΠΑ (23%), όπως προκύπτει από την τροποποίηση από 1.9.2011.

Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τα ανωτέρω, στο μειωμένο συντελεστή εξακολουθούν να υπάγονται τα τυποποιημένα είδη διατροφής.

Προς αποφυγή παρερμηνειών, επισημαίνεται ότι η διάθεση αλκοολούχων ποτών συνεχίζει να υπάγεται στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ σε κάθε περίπτωση, δηλαδή ανεξάρτητα από το αν αποτελεί παράδοση αγαθού ή παροχή υπηρεσίας.

Δηλαδή στην απόδειξη που θα πάρουμε από το εστιατόριο ή την ταβέρνα κλπ, θα πρέπει διακριτά να αναφέρονται δύο συντελεστές ΦΠΑ. Με συντελεστή 13% για το φαγητό, το εμφιαλωμένο νερό και τα αναψυκτικά και με 23% για π.χ τις μπύρες που ήλθαν στο τραπέζι.

Μικρές αλλαγές στον διαχωρισμό του ΦΠΑ , στις ξενοδοχειακές μονάδες

Από όλες τις περιπτώσεις διαχωρισμού του ΦΠΑ, στις υπηρεσίες που προσφέρουν οι ξενοδοχειακές μοναδές τα ποσοστά έμειναν ίδια εκτός από την περίπτωση του [all inclusive]. Για την περίπτωση  [all inclusive], υιοθετείται μικρή μείωση του ποσοστού που υπάγεται στο συντελεστή 6,5%, θεωρώντας λογική τη μείωση της τιμής της διαμονής στην περίπτωση κάλυψης περισσότερων υπηρεσιών και αγαθών με την ενιαία τιμή, προκειμένου το συνολικό πακέτο να είναι ανταγωνιστικό, ενώ διατηρείται το ίδιο ποσοστό που υπάγεται στο μειωμένο συντελεστή (13%) με αυτό που ισχύει για το full board, καθώς στην περίπτωση του all inclusive στο μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ υπάγονται και κάποιες πρόσθετες παροχές, όπως η κατανάλωση μη αλκοολούχων ποτών στους ειδικούς χώρους εστίασης, παγωτών, γρανιτών και γλυκών.   

Στην περίπτωση ξενοδοχειακών επιχειρήσεων και δεδομένου ότι η υπηρεσία διαμονής εντός των επιχειρήσεων αυτών υπάγεται στον υπερμειωμένο συντελεστή (6,5%), όταν παρέχονται περισσότερες υπηρεσίες έναντι ενιαίας τιμής, υπό την προϋπόθεση ότι ο διαχωρισμός στους επί μέρους συντελεστές δεν είναι εφικτός, γίνεται δεκτό η διάκριση μεταξύ των διαφορετικών συντελεστών, να γίνεται ως εξής:

α. Διαμονή με πρωινό: 5% της ενιαίας τιμής υπάγεται στο μειωμένο συντελεστή (13%), ως αντιπαροχή που καταβάλλεται για το πρωινό.

β. Διαμονή με ημιδιατροφή: 15% της ενιαίας τιμής υπάγεται στο μειωμένο συντελεστή (13%), ως αντιπαροχή για το πρωινό και το γεύμα.

γ. Διαμονή με πλήρη διατροφή (full bord): 25% της ενιαίας τιμής υπάγεται στο μειωμένο συντελεστή, ως αντιπαροχή για πρωινό και δύο γεύματα.

δ. Διαμονή με το σύστημα all inclusive (πλήρης διατροφή περιλαμβανομένης της κατανάλωσης ποτών και της παροχής λοιπών υπηρεσιών που περιλαμβάνονται στην ενιαία τιμή, όπως τηλεφωνική εξυπηρέτηση, χρήση ομπρελών, δραστηριότητες διασκέδασης, απασχόλησης παιδιών (animation), αθλητικές υπηρεσίες κ.α.):

- 65% της ενιαίας τιμής υπάγεται στον υπερμειωμένο συντελεστή ΦΠΑ, ως αντιπαροχή που καταβάλλεται για τη διαμονή.

- 25% της ενιαίας τιμής υπάγεται στο μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ, ως αντιπαροχή που καταβάλλεται για τις υπηρεσίες εστίασης.

- 10% της ενιαίας τιμής υπάγεται στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ, ως αντιπαροχή που καταβάλλεται για τις καταναλώσεις αλκοολούχων ή μη ποτών και τις λοιπές παροχές του πακέτου.

Υπενθυμίζεται ότι οι καταναλώσεις του μίνι μπαρ που υπάρχει εντός των δωματίων αποτελούν παραδόσεις αγαθών, οι οποίες χρεώνονται με τον οικείο συντελεστή ΦΠΑ κάθε αγαθού. Όσον αφορά στα μη αλκοολούχα ποτά (καφέδες, αναψυκτικά κλπ), τα είδη αυτά υπάγονται στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ στην περίπτωση που παραδίδονται ως αγαθά στους πελάτες. Αντιθέτως, υπάγονται στο μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ όταν αποτελούν παροχή υπηρεσίας εστίασης, δηλαδή στην περίπτωση που σερβίρονται στο δωμάτιο στο πλαίσιο της υπηρεσίας εξυπηρέτησης δωματίου ή διατίθενται για επιτόπια κατανάλωση στους χώρους εστίασης του ξενοδοχείου, ανεξάρτητα από τον τρόπο εξυπηρέτησης των πελατών (λήψη παραγγελιών από σερβιτόρους ή self service).

Να υπενθυμίσουμε ότι  ο μειωμένος συντελεστής αφορά τις υπηρεσίες εστίασης που παρέχονται από τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και τα λοιπά καταλύματα στους ειδικούς χώρους εστίασης που διαθέτουν, καθώς και στα δωμάτια ως υπηρεσία εξυπηρέτησης δωματίου (room service).

Μείωση των τελικών τιμών κατά 8,1%

Η απόφαση επισημαίνει ότι:

«Σημειώνεται ότι με την υπαγωγή της εστίασης, κατά τα ανωτέρω, στο μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ αναμένεται μείωση των τελικών τιμών, της τάξεως του 8,1%, ώστε η μείωση του φόρου να μετακυλιστεί στους καταναλωτές. Η ανωτέρω μείωση των τελικών τιμών είναι προς όφελος των επιχειρήσεων, καθώς θα βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητά τους με αποτέλεσμα την αύξηση του κύκλου εργασιών τους.»

Προσαρμογή των μηχανογραφικών συστημάτων και των φορολογικών ταμειακών μηχανών στους νέους συντελεστές. (ΠΟΛ.1003/3.1.2011)

Όσον αφορά τις αποδείξεις που εκδίδονται με τη χρήση φορολογικής ταμειακής μηχανής ή συστήματος, η αναγραφή των αξιών – τιμών που εμπεριέχουν πλέον ποσό Φ.Π.Α. με τους νέους συντελεστές, δύνανται να αναγράφονται με άμεση πληκτρολόγηση.

Για τη διευκόλυνση των χρηστών παρέχεται η δυνατότητα προσαρμογής των μηχανογραφικών συστημάτων και των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών του ν.1809/1988, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Σε όσες περιπτώσεις δεν είναι άμεση η προσαρμογή τους και μέχρι την προσαρμογή αυτών, στα ποσά που αναγράφονται στις αποδείξεις λιανικής πώλησης, δε λαμβάνεται υπόψη ο τυχόν αναγραφόμενος παραπλεύρως αυτών, παλαιός συντελεστής ΦΠΑ.

Μέχρι να ολοκληρωθεί η προσαρμογή των συστημάτων, η εγγραφή στα τηρούμενα βιβλία του εσόδου και του Φ.Π.Α. θα γίνεται αφού επανυπολογισθούν τα δεδομένα που αναγράφονται στα Δελτία Ημερήσιας Κίνησης «Ζ» ή στα Δελτία Περιοδικής (Μηνιαίας) αναφοράς Ανάγνωσης Φορολογικής Μνήμης με τους νέους συντελεστές Φ.Π.Α. Τα νέα ποσά μετά τον επανυπολογισμό, αναγράφονται εμφανώς επί των ανωτέρω δελτίων ή επί ιδιαίτερου λογιστικού σημειώματος που επισυνάπτεται σ’ αυτά κατά περίπτωση.

Επισημαίνεται ότι για την ρύθμιση – προσαρμογή των φορολογικών ταμειακών μηχανών και συστημάτων δεν απαιτείται, ούτε είναι απαραίτητη η επέμβαση ή η παρουσία εξουσιοδοτημένου τεχνικού. Για τη ρύθμιση – προσαρμογή ο κάτοχος – χρήστης ακολουθεί τις οδηγίες που αναγράφονται στο συνοδευτικό εγχειρίδιο οδηγιών και χρήσης της μηχανής και δύναται να λαμβάνει τηλεφωνικές οδηγίες από το δίκτυο τεχνικής υποστήριξης της μηχανής που χρησιμοποιεί.

Παρέχεται επίσης η δυνατότητα και ανεξάρτητα του τρόπου έκδοσης όλων των φορολογικών στοιχείων (για χονδρικές ή λιανικές πωλήσεις), αυτά να εκδίδονται μέχρι την προσαρμογή, είτε από χειρόγραφα στελέχη, είτε από μηχανογραφικά έντυπα με χειρόγραφη αναγραφή των δεδομένων, είτε με εμφανή διαγραφή επί των μηχανογραφικών εντύπων των δεδομένων που χρήζουν αλλαγής λόγω των νέων συντελεστών Φ.Π.Α. και αναγραφής τους, χειρόγραφα ή με έντυπο τρόπο χωρίς γνωστοποίηση στην αρμόδια ΔΟΥ.

Σε περίπτωση ύπαρξης στοιχείων με προεκτυπωμένα τα δεδομένα της συναλλαγής, οι σχετικές μεταβολές γίνονται χειρόγραφα ή με έντυπο τρόπο μέχρι εξάντλησης των αποθεμάτων.
Τέλος, οι φορολογικές αρχές να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα της προσαρμογής με σχετική ανεκτικότητα σύμφωνα και με τα παραπάνω αναφερόμενα, και να ελέγχουν, μεταξύ άλλων, την ορθότητα της καταχώρησής στα τηρούμενα βιβλία και της απόδοσης Φ.Π.Α.

Μειωμένος συντελεστής στα νησιά

Είναι αυτονόητο ότι στις περιοχές που ισχύει το καθεστώς του μειωμένου ΦΠΑ, ό συντελεστής στην εστίαση από 16% (23% - 30%) που είναι σήμερα κατεβαίνει στον αντίστοιχο μειωμένο συντελεστή του 9% (13% - 30%).
Ας ελπίσουμε να μην χρειαστεί να βγουν πάλι δυο –τρεις ερμηνευτικές εγκύκλιοι, όπως συνέβη με την αύξηση του ΦΠΑ στην εστίαση.

*Οικονομολόγος - Φοροτεχνικός, Α. Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Οικονομικός Διευθυντής της PROSVASIS AEBE, Συγγραφέας

Πηγή: Τα νέα δεδομένα και τα ερωτήματα για τη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση | newmoney.gr http://www.newmoney.gr/article/18975/ta-nea-dedomena-kai-ta-erotimata-gia-ti-meiosi-toy-fpa-stin-estiasi#ixzz2abFDyDoe