Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΑΛΛΑΖΕΙ ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΤΗΝ ΚΤΗΜΑΤΑΓΟΡΑ Ποιες ανατροπές έρχονται στους φόρους ακινήτων με τη «βούλα» του ΣτΕ

Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΑΛΛΑΖΕΙ ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΤΗΝ ΚΤΗΜΑΤΑΓΟΡΑ

Ποιες ανατροπές έρχονται στους φόρους ακινήτων με τη «βούλα» του ΣτΕ

Της Μαρίας Βουργάνα

Ανατροπές στους φόρους ακινήτων, σε συμβόλαια μεταβιβάσεων αλλά και στα σχέδια της κυβέρνησης φέρνει η δεύτερη απόφαση-βόμβα του Συμβουλίου της Επικρατείας που διατάσσει την άμεση αλλαγή των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων σε όλη τη χώρα αναδρομικά από τις 21 Μαΐου 2015.

Το υπουργείο Οικονομικών, που σχεδίαζε να προχωρήσει στην προσαρμογή των αντικειμενικών αξιών στα επίπεδα των εμπορικών το φθινόπωρο του 2016, είναι υποχρεωμένο τώρα να επισπεύσει τις αλλαγές, οι οποίες όμως δεν θα επηρεάσουν τον ΕΝΦΙΑ του 2015 που καταβάλουν ήδη οι φορολογούμενοι καθώς για τον υπολογισμό του φόρου έχουν ληφθεί υπόψη οι τιμές ζώνης των ακινήτων της 1η Ιανουαρίου 2015.

Ωστόσο, η νέα απόφαση του ΣτΕ δείχνει το δρόμο στους φορολογούμενους προκειμένου να πετύχουν τη μείωση φόρων που πλήρωσαν για μεταβιβάσεις ακινήτων οι οποίες πραγματοποιήθηκαν από τις 21 Μαίου 2015 και μετά. Οι φορολογούμενοι αυτοί, θα πρέπει να προσφύγουν δικαστικά για να αξιώσουν επιστροφή αναδρομικών. Τη δικαστική οδό για να πάρουν πίσω τον επιπλέον φόρο που κατέβαλαν θα πρέπει να ακολουθήσουν όσοι αγόρασαν ακίνητο σε τιμή που ήταν χαμηλότερη της αντικειμενικής αξίας και πλήρωσαν φόρο με βάση την υψηλότερη αντικειμενική τιμή καθώς και όσοι απέκτησαν ακίνητα με γονική παροχή, δωρεά ή κληρονομιά σε περιοχές που οι αντικειμενικές είναι υψηλότερες των εμπορικών τιμών.

Το σκεπτικό της απόφασης του ΣτΕ 
Από το σκεπτικό της απόφασης του ΣτΕ που δημοσιεύθηκε χθες, προκύπτει ότι ελήφθη υπόψη τόσο η δημοσιονομική συγκυρία, κατά την οποία «δεν πρέπει να υπάρξει αιφνίδια διακύμανση των φορολογικών εσόδων» όσο και η νόμιμη αξίωση των πολιτών «να καταβάλλουν φόρο, ο οποίος να αντιστοιχεί σε πραγματική και όχι πλασματική τους περιουσία», όπως προβλέπει το Σύνταγμα (άρθρο 78).

Την ίδια ώρα η Ολομέλεια του ΣτΕ ασκεί κριτική στην κυβέρνηση επισημαίνοντας ότι η αλλεπάλληλη παράταση των προθεσμιών αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών, «δεν αποδεικνύει αδυναμία αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών, αλλά καθυστέρηση στην δημιουργία κατάλληλου πλαισίου συλλογής και επεξεργασίας των απαραίτητων δεδομένων για την ανεύρεση των αγοραίων τιμών των ακινήτων, καθυστέρηση η οποία πάντως δεν μπορεί να αποβεί σε βάρος των φορολογουμένων, ούτε να δικαιολογήσει τη συνεχιζόμενη επιβολή φορολογικών βαρών βάσει αντικειμενικών αξιών που δεν ανταποκρίνονται στις αγοραίες».

Το κράτος, αναφέρουν οι δικαστές, «συνέχισε να εισπράττει τις υφιστάμενες κατά το χρόνο ισχύος των αντικειμενικών αξιών έτους 2007 φορολογικές επιβαρύνσεις επί της ακίνητης περιουσίας αλλά και να επιβάλλει νέες χωρίς να αναπροσαρμόζει τις αντικειμενικές αξίες» και να δηλώνει αντικειμενική αδυναμία αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών. Ωστόσο, την ίδια στιγμή εντάσσει νέες περιοχές στο αντικειμενικό σύστημα (4.489 οικισμοί σε διάφορες περιοχές της χώρας) και καθορίζει τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων στις περιοχές αυτές, «με ισχύ από 1.1.2011, δηλαδή εν μέσω οικονομικής κρίσης», ενώ παράλληλα την ίδια χρονική περίοδο προσδιόρισε και τις αντικειμενικές αξίες στο Ψυχικό Αττικής.

Η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, εκδόθηκε μετά από προσφυγή 13 φορολογούμενων πολιτών οι οποίοι έχουν ακίνητα σε διάφορα περιοχές της χώρας. Η Ολομέλεια του ΣτΕ έκανε δεκτή την προσφυγή απορρίπτοντας παράλληλα τους ισχυρισμούς του Δημοσίου.

Πάντως, το υπουργείο Οικονομικών φαίνεται πως γνώριζε για την απόφαση του ΣτΕ καθώς ο υπουργός Οικονομικών Ευκλ. Τσακαλώτος στις 27 Νοεμβρίου 2015 υπέγραψε τέσσερις αποφάσεις για τη σύσταση επιτροπών με στόχο την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων σε Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη και Πάτρα. Μάλιστα οι επιτροπές πρέπει υποβάλλουν τις προτάσεις τους το αργότερο μέχρι την επόμενη Τρίτη 22 Δεκεμβρίου.

Σε γενικές γραμμές, η προσαρμογή των αντικειμενικών τιμών στις εμπορικές αναμένεται να επιφέρει:

• Μείωση 30% κατά μέσο όρο που σε ορισμένες περιοχές ξεπερνούν και το 50% (Αγία Παρασκευή, Χαλάνδρι, Ψυχικό, Φιλοθέη, Μαρούσι, Γλυφάδα κ.ά.)
• Αύξηση των τιμών 20%-30% στις λεγόμενες φθηνές περιοχές. Πρόκειται κυρίως για περιοχές του Λεκανοπεδίου όπως το Αιγάλεω, Περιστέρι, Πετρούπολη κ..ά., μεγάλα αστικά κέντρα της επαρχίας, νησιά και παραθαλάσσιους οικισμούς με μεγάλη τουριστική κίνηση.

Οι αυξομειώσεις στις αντικειμενικές τιμές θα επιφέρουν αυτόματα ανάλογες προσαρμογές στους φόρους μεταβίβασης (αγοραπωλησίες, γονικές παροχές, δωρεές, κληρονομιές, στο ΦΠΑ για αγορά νεόδμητων κατοικιών, στο Τέλος Ακίνητης Περιουσίας, στο τεκμήριο της κατοικίας.

Νέος φόρος ακινήτων 
Οι νέες αντικειμενικές τιμές θα αποτελέσουν το «κλειδί» για τη διαμόρφωση των βασικών χαρακτηριστικών του νέου φόρου ακινήτων, όπως το ύψος του αφορολογήτου ορίου (εξετάζεται να διαμορφωθεί στα επίπεδα των 20.000 ? 50.000 ευρώ) και οι νέοι συντελεστές της κλίμακας.

Για να επιτευχθεί η μνημονιακή δέσμευση που προβλέπει την είσπραξη εσόδων ύψους 2,65 δισ. ευρώ και το 2016, το υπουργείο θα πρέπει να αντισταθμίσει την απώλεια εσόδων που προκαλεί η μείωση των αντικειμενικών με την αύξηση των συντελεστών υπολογισμού του φόρου ακινήτων.

Όσο μεγαλύτερη θα είναι η μείωση των αντικειμενικών αξιών κατά μέσο όρο, τόσο μεγαλύτερη θα πρέπει να είναι η αύξηση φορολογικών συντελεστών για να εισπραχθούν τα προβλεπόμενα έσοδα.

Επίσπευση
Το υπουργείο Οικονομικών, που σχεδίαζε να προχωρήσει στην προσαρμογή των αντικειμενικών αξιών στα επίπεδα των εμπορικών το φθινόπωρο του 2016, είναι υποχρεωμένο τώρα να επισπεύσει τις αλλαγές.

Προσφυγή στα δικαστήρια
Η νέα απόφαση του ΣτΕ δείχνει το δρόμο στους φορολογούμενους προκειμένου να πετύχουν τη μείωση φόρων που πλήρωσαν για μεταβιβάσεις ακινήτων οι οποίες πραγματοποιήθηκαν από τις 21 Μαίου 2015 και μετά. Οι φορολογούμενοι αυτοί, θα πρέπει να προσφύγουν δικαστικά για να αξιώσουν επιστροφή αναδρομικών.