Πώς θα λειτουργεί η… ζυγαριά θετικών και αρνητικών μέτρων (πίνακας)
«Κλειδί» για το ύψος των θετικών και των αρνητικών μέτρων που θα ενεργοποιηθούν μέσα στο 2019 θα είναι η πρόβλεψη για την εξέλιξη του πρωτογενούς πλεονάσματος κατά το 2018. Με βάση τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στη Μάλτα, το ποσοστό που θα συμφωνηθεί ανάμεσα στην κυβέρνηση και στους θεσμούς, θα κρίνει και το πόσα από τα αρνητικά μέτρα θα ενεργοποιηθούν αλλά και το αν θα υπάρξει θετικό πακέτο.
Αν όλα κυλήσουν ομαλά, το 2019 η κυβέρνηση εκτός από τη μείωση των συντάξεων, θα ενεργοποιήσει και θετικά μέτρα συνολικού ύψους 2% του ΑΕΠ. Στο κακό σενάριο όμως, εκτός από τη μείωση των συντάξεων, θα έχουμε το 2019 και μείωση του αφορολογήτου.
Οι βασικές αρχές της συμφωνίας όσον αφορά στα μέτρα του 2019 είναι οι εξής:
- Το πρώτο πακέτο των αρνητικών πακέτων (μείωση συντάξεων) ενεργοποιείται ανεξαρτήτως πρωτογενούς πλεονάσματος. Ότι και αν γίνει δημοσιονομικά, οι συντάξεις θα κουρευτούν ώστε να εξοικονομηθεί από τη συνταξιοδοτική δαπάνη το 1% του ΑΕΠ.
- Αν το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμηθεί στο 3,5% (χωρίς στο ποσό αυτό να συμπεριλαμβάνεται η εξοικονόμηση από τη μείωση των συντάξεων), τότε εκτός από το πακέτο με τα αρνητικά μέτρα, θα ενεργοποιηθεί και ολόκληρο το πακέτο με τα θετικά μέτρα. Το πακέτο του 2019, θα περιλαμβάνει τη μείωση της εισφοράς των συνταξιούχων στα φάρμακα, την αύξηση του επιδόματος τέκνων, την υλοποίηση προγράμματος στέγασης, την αύξηση των γονιών που θα μπορέσουν να εντάξουν δωρεάν τα παιδιά τους στους παιδικούς σταθμούς, ένα επενδυτικό πρόγραμμα αλλά και ένα πακέτο δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.
- Αν το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμηθεί από 2,5% έως 3,5%, τότε θα περιοριστούν ανάλογα τα θετικά μέτρα: Με πλεόνασμα 2,5% δεν υπάρχουν θετικά μέτρα. Με πλεόνασμα 2,6% υπάρχουν θετικά μέτρα 0,1%, με 2,7% τα θετικά μέτρα θα είναι 0,2% κ.ο.κ. Ένα επίσης κρίσιμο ζήτημα που ακόμη δεν έχει απαντηθεί είναι το ποιος θα αποφασίσει ποια από τα θετικά μέτρα θα ενεργοποιηθούν σε περίπτωση που τα δημοσιονομικά δεδομένα δεν επιτρέπουν την πλήρη υλοποίηση του καλού πακέτου.
- Αν το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμηθεί κάτω από 2,5%, τότε εκτός από τη μείωση των συντάξεων θα γίνει και περικοπή του αφορολογήτου. Πρωτογενές πλεόνασμα 2,4% θα επιφέρει και μείωση του αφορολογήτου ώστε να εξοικονομηθεί το 0,1% του ΑΕΠ ενώ το 2,3% θα φέρει μείωση του αφορολογήτου σε τέτοια επίπεδα ώστε να εξοικονομηθεί το 0,2% του ΑΕΠ. Αν το πρωτογενές πλεόνασμα περιοριστεί στο 1,5% του ΑΕΠ, τότε ολόκληρη η μείωση του αφορολογήτου θα γίνει από το 2019 και όχι από την Πρωτοχρονιά του 2020.
- Στο πολύ θετικό σενάριο που το πρωτογενές πλεόνασμα θα ξεπεράσει το 3,5% του ΑΕΠ, λογικά η κυβέρνηση θα έχει το δικαίωμα να προχωρήσει και σε επιπλέον μέτρα ανακούφισης δικαίωμα άλλωστε το οποίο προβλέπεται και από το 3ο μνημόνιο. Η δέσμευση που υπάρχει και τώρα είναι τα επιπλέον αυτά θετικά μέτρα να έχουν εφάπαξ χαρακτήρα και να είναι συμφωνημένα με τους θεσμούς.
Αποκαλυπτικός για το πώς λειτουργεί η ζυγαριά θετικών και αρνητικών μέτρων είναι ο ακόλουθος πίνακας:
| Το μείγμα των μέτρων του 2019 | ||
| Πρωτογενές πλεόνασμα | Θετικά μέτρα | Αρνητικά μέτρα |
| 1,50% | 0,0% | 2,0% |
| 1,60% | 0,0% | 1,9% |
| 1,70% | 0,0% | 1,8% |
| 1,80% | 0,0% | 1,7% |
| 1,90% | 0,0% | 1,6% |
| 2,00% | 0,0% | 1,5% |
| 2,10% | 0,0% | 1,4% |
| 2,20% | 0,0% | 1,3% |
| 2,30% | 0,0% | 1,2% |
| 2,40% | 0,0% | 1,1% |
| 2,50% | 0,0% | 1,0% |
| 2,60% | 0,1% | 1,0% |
| 2,70% | 0,2% | 1,0% |
| 2,80% | 0,3% | 1,0% |
| 2,90% | 0,4% | 1,0% |
| 3,00% | 0,5% | 1,0% |
| 3,10% | 0,6% | 1,0% |
| 3,20% | 0,7% | 1,0% |
| 3,30% | 0,8% | 1,0% |
| 3,40% | 0,9% | 1,0% |
| 3,50% | 1,0% | 1,0% |
Για το ύψος των θετικών και των αρνητικών μέτρων που θα ενεργοποιηθούν μέσα στο 2019 θα διεξαχθούν σκληρές διπραγματεύσεις ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και τους «θεσμούς» με τη λήξη του 3ου μνημονίου το καλοκαίρι του 2018. Σε αυτό τον γύρο των διαβουλεύσεων όλα τα εμπλεκόμενα μέρη θα πρέπει να συμφωνήσουν επί μιας πρόβλεψης για την εξέλιξη του πρωτογενούς πλεονάσματος. Από την πρόβλεψη αυτή είναι όμως που θα εξαρτηθεί το αν το 2019:
- θα πραγματοποιηθεί μόνο η μείωση των συντάξεων
- Θα επισπευτεί η μείωση του αφορολογήτου ώστε να ξεκινήσει μέσα στο 2019 αντί για μέσα στο 2020 και
- Αν θα υπάρχει έδαφος για την ενεργοποίηση του πρώτου πακέτου με τα θετικά μέτρα.
Σε αυτές τις διαπραγματεύσεις, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα έχει κεντρικό ρόλο όπως αποφασίστηκε στις συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν πριν από το Eurogroup της Μάλτας προκειμένου οι εμπλεκόμενες πλευρές να καταλήξουν στην «πολιτική συμφωνία» που ανακοινώθηκε το μεσημέρι της Παρασκευής. Ο πρωταγωνιστικός ρόλος του ΔΝΤ θα καταστήσει ακόμη πιο περίπλοκες τις διαπραγματεύσεις του καλοκαιριού του 2018 αν κρίνει κανείς από τη στάση που έχει τηρήσει μέχρι τώρα το Ταμείο όσον αφορά στις δημοσιονομικές επιδόσεις της Ελλάδας.
Το ΔΝΤ είναι που επέμεινε στην επιβολή πρόσθετων περιοριστικών μέτρων της τάξεως του 2% του ΑΕΠ για τη διετία 2019-2020 παρά τα στοιχεία που αποτύπωναν πρωτογενές πλεόνασμα άνω του 3,5% του ΑΕΠ ήδη από το 2016. Μάλιστα, το ΔΝΤ επέμεινε μέχρι τέλος στους ισχυρισμούς του, παρά το γεγονός ότι το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους διέθετε ήδη απολογιστικά στοιχεία για την εκτέλεση του προϋπολογισμού κατά το προηγούμενο έτος. Και όμως, φτάσαμε τελικώς στο σημείο η τεχνική συμφωνία (staff level agreement) να μην κλείσει πριν πιστοποιηθούν τα δημοσιονομικά στοιχεία από την Eurostat και την Ελληνική Στατιστική Αρχή (σ.σ οι σχετικές ανακοινώσεις αναμένονται στις 21 Απριλίου ενώ πλέον είναι δεδομένο ότι η τεχνική αξιολόγηση θα κλείσει μετά τη συγκεκριμένη ημερομηνία). Οι διαπραγματεύσεις του καλοκαιριού του 2018, θα είναι ακόμη πιο δύσκολες καθώς θα πρέπει να συμφωνηθεί:
- Το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος του συγκεκριμένου έτους παρά το γεγονός ότι απολογιστικά στοιχεία θα υπάρχουν μόνο για 7-8 μήνες της συγκεκριμένης χρονιάς. Ειδικά ο ελληνικός προϋπολογισμός είναι οπισθοβαρής στο σκέλος των εσόδων καθώς ο φόρος εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, ο ΕΝΦΙΑ και τα τέλη κυκλοφορίας εισπράττονται στο β’ εξάμηνο. Και μόνο αυτός ο λόγος αυξάνει τον βαθμό δυσκολίας όσον αφορά στην πρόβλεψη εκτέλεσης του προϋπολογισμού.
- Εκτός από το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος, θα πρέπει να συμφωνηθεί και ποιο τμήμα αυτού προέρχεται από μέτρα μόνιμου χαρακτήρα και ποιο τμήμα από παρεμβάσεις εφάπαξ απόδοσης. Και σε αυτό το επίπεδο, το ΔΝΤ έχει προβάλλει πολύ μεγάλες ενστάσεις όσον αφορά στην εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2016 εκτιμώντας ότι μεγάλο μέρος της υπεραπόδοσης της περυσινής χρονιάς, προέρχεται από μέτρα που δεν θα έχουν αντίστοιχη απόδοση και το 2017 ή και τα επόμενα χρόνια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου