Επίδομα οδηγού λεωφορείων ΚΤΕΛ ΑΕ άνευ εισπράκτορα

Δημήτρης Φίλης

Λογιστής, Φοροτεχνικός

1

Το επίδομα οδηγών λεωφορείων άνευ εισπράκτορα καθιερώθηκε με την απόφαση του Διαιτητικού Δικαστηρίου Αθηνών 57/1981 (απόφ. υπ. Εργασίας 15333/1981) «περί των όρων αμοιβής και εργασίας του προσωπικού κινήσεως - διαχειρίσεως κλπ. των αστικών και υπεραστικών ΚΤΕΛ απάσης της Χώρας» (ΦΕΚ Β΄ 372/29.6.1981).

«Κεφάλαιο Β’ Επιδόματα

6. Εις τους οδηγούς οι οποίοι οδηγούν λεωφορεία άνευ εισπράκτορος χορηγείται επίδομα εκ δραχμών 100 ανά ημέρα απασχολήσεως εις λεωφορείον άνευ εισπράκτορος».

Διαμορφώθηκε δε σε 5,90 € ανά ημέρα οδήγησης χωρίς εισπράκτορα με τη ΔΑ 8/2009 από 1/5/2009.

Παράλληλα με το επίδομα που καθιερώθηκε με τη ΔΔΑ 57/1981, θεσπίστηκε για πρώτη φορά με την παρ.10 του άρθρου 7 του ΠΔ 257/1989 (ΦΕΚ Α’ 123/16.5.1989) διάταξη σχετικά με τα καθήκοντα του οδηγού ως εξής:

θ) ο οδηγός υπεραστικού λεωφορείου το οποίο δρομολογείται χωρίς εισπράκτορα εκτελεί καθ’ οδόν χρέη εισπράκτορα . Στην περίπτωση αυτή εκδίδεται αιτιολογημένα απόφαση του οικείου Νομάρχη, μετά από εισήγηση του ΔΣ του οικείου ΚΤΕΛ, στην οποία προβλέπεται και η ανάλογη αποζημίωση για την πρόσθετη εργασία. Επίσης είναι υποχρεωμένος όταν δεν υπάρχει εισπράκτορας να πληρώνει διόδια και οχηματαγωγό πλοίο με χρήματα του ΚΤΕΛ.

Με το εδάφιο θ΄της παρ. 5 του άρθρου 7 του ΠΔ 133/1991 (ΦΕΚ Α΄53/16.4.1991) η ως άνω διάταξη διαμορφώθηκε ως εξής:

«θ) ο οδηγός λεωφορείου το οποίο δρομολογείται χωρίς εισπράκτορα εκτελεί και χρέη εισπράκτορος, με την ανάλογο αποζημίωση που καθορίζεται με απόφαση του ΔΣ του ΚΤΕΛ για την πρόσθετη εργασία εκδίδοντας προς τούτο εισιτήρια».

Βάσει της διάταξης αυτής χορηγήθηκε από τα ΚΤΕΛ ποσοστό επί των εισπράξεων και κατόπιν αυτού για τα καθήκοντα εισπράκτορα στους οδηγούς συνέρρεαν δύο αμοιβές.

Ακολούθως με το άρθρο 7Β της περίπτωσης «Β. ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΚΙΝΗΣΗΣ» του ΠΔ 229/1994 (ΦΕΚ Α΄134/30.8.1994), η ως άνω διάταξη διαμορφώθηκε εκ νέου ως εξής:

«2θ) ο οδηγός υπεραστικού λεωφορείου το οποίο δρομολογείται χωρίς εισπράκτορα εκτελεί καθ’ οδόν και χρέη εισπράκτορα. Στην περίπτωση αυτή εκδίδεται αιτιολογημένη απόφαση του οικείου Νομάρχη μετά από εισήγηση του ΔΣ του οικείου ΚΤΕΛ , στην οποία προβλέπεται και η ανάλογη αποζημίωση για την πρόσθετη εργασία. Επίσης είναι υποχρεωμένος όταν δεν υπάρχει εισπράκτορας να πληρώνει διόδια και οχηματαγωγό πλοίο με χρήματα του ΚΤΕΛ» .

Τα ΚΤΕΛ εξακολούθησαν και με τη νέα διαμόρφωση να χορηγούν το ποσοστό επί των εισπράξεων άνευ εισπράκτορα.

Με το ΠΔ 246/2006 (ΦΕΚ Α΄261/29.11.2006) στη συγκεκριμένη διάταξη σημειώθηκε σοβαρή μεταβολή.

Συγκεκριμένα με το εδάφιο ι) της παρ. 4 του άρθρου 10 «ειδικά καθήκοντα και υποχρεώσεις προσωπικού» της περίπτωσης «Β. ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΚΙΝΗΣΗΣ» ο οδηγός υπεραστικού λεωφορείου, το οποίο δρομολογείται χωρίς εισπράκτορα, εκτελεί, καθ’ οδόν και χρέη εισπράκτορα. Στην περίπτωση αυτή καταβάλλεται αποζημίωση όπως καθορίζεται κάθε φορά στις ΣΣΕ.Επίσης είναι υποχρεωμένος, όταν δεν υπάρχει εισπράκτορας, να πληρώνει διόδια και ναύλο με δαπάνες του ΚΤΕΛ.

Δηλαδή από 1/1/2007 ο νομοθέτης καθιέρωσε μία αμοιβή για τον οδηγό όταν εκτελεί χρέη εισπράκτορα, την αμοιβή που προβλέπει η ΣΣΕ, ανά ημέρα οδήγησης λεωφορείου άνευ εισπράκτορα, η οποία διαμορφώθηκε σε 5,90 € ανά ημέρα οδήγησης χωρίς εισπράκτορα από 1/5/2009.

Ως εκ τούτου το ποσοστό άνευ εισπράκτορα επί των καθ’ οδόν εισπράξεων από 1/1/2007 αποτελεί οικειοθελή παροχή εκ μέρους του εργοδότη ΚΤΕΛ ΑΕ.

Περαιτέρω με την ΠΥΣ 6/2012 πέραν του μισθού καταβάλλονται τα επιδόματα τέκνων, ωρίμανσης (πολυετιών), σπουδών, ανθυγιεινής εργασίας . Δηλαδή το επίδομα άνευ εισπράκτορα της ΣΣΕ καταργήθηκε.

Από τις διατάξεις του ΠΔ 246/2006 σχετικά με τα καθήκοντα του οδηγού και του εισπράκτορα σε συνδυασμό προς τα διδάγματα της κοινής πείρας και της λογικής συνάγεται ότι, αν και τόσον οι οδηγοί, όσο και οι εισπράκτορες στην αυτή υπό στοιχείο Β κατηγορία του προσωπικού κίνησης των ΚΤΕΛ , το αντικείμενο απασχόλησης αυτών είναι ουσιωδώς διαφορετικό. Του μεν οδηγού συνισταμένου στην ασφαλή και κανονική οδήγηση του λεωφορείου, του δε εισπράκτορα συνισταμένου στη χορήγηση των εισιτηρίων σε επιβάτες και στην είσπραξη του αντιτίμου αυτών, όταν αυτοί δεν είναι εφοδιασμένοι με εισιτήρια και την εν συνεχεία απόδοση των εισπράξεων στο ΚΤΕΛ.

Επομένως η κατά την διάρκεια του νομίμου ωραρίου πρόσθετη απασχόληση καθ’ οδόν του οδηγού υπεραστικού λεωφορείου με καθήκοντα εισπράκτορα, που παρέχονται από αυτόν κατά τρόπο διαρκή εξαιτίας του ότι το λεωφορείο δρομολογείται χωρίς εισπράκτορα, συνιστά πρόσθετη εργασία αυτού για την οποία ο τελευταίος δικαιούται ανάλογης πρόσθετης αμοιβής (ΑΠ 1002/2017).

Ο Άρειος Πάγος (ΑΠ 1002/2017) θεωρεί ως πλέον κατάλληλο μέτρο υπολογισμού της αμοιβής για την πρόσθετη εργασία των οδηγών το ποσό των 5,90 € ανά ημέρα οδήγησης χωρίς εισπράκτορα.