ΟΙ «ΑΤΥΧΟΙ» ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΧΡΟΝΙΑΣ Εφορία: Ποιοι θα πληρώσουν περισσότερους φόρους το 2015

ΟΙ «ΑΤΥΧΟΙ» ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

Εφορία: Ποιοι θα πληρώσουν περισσότερους φόρους το 2015

Της Μαρίας Βουργάνα

Μπορεί ο προϋπολογισμός του 2015 να μην προβλέπει νέα φοροεισπρακτικά μέτρα και να φέρνει τις πρώτες φορο-ελαφρύνσεις, αλλά εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι κυρίως με χαμηλά εισοδήματα θα κληθούν να πληρώσουν περισσότερους φόρους το επόμενο έτος με την εκκαθάριση της φορολογικής τους δήλωσης.

Μισθωτοί που συμπληρώνουν το μηνιαίο εισόδημά τους με έσοδα από «μπλοκάκι», αγρότες, εργαζόμενοι που λαμβάνουν παροχές σε είδος, αλλά και όσοι αποκτούν πενιχρά εισοδήματα από περιστασιακή απασχόληση, όπως οι φοιτητές, θα βρεθούν αντιμέτωποι το 2015 με μεγαλύτερες φορολογικές επιβαρύνσεις.

Στο αντίποδα, οι φορολογούμενοι που θα αποκτήσουν φέτος εισοδήματα από ενοίκια θα διαπιστώσουν μείωση της φορολογικής τους επιβάρυνσης, αφού μπορεί μεν να αυξάνεται από 10% σε 11% ο φορολογικός συντελεστής για τα εισοδήματα έως 12.000 ευρώ αλλά ταυτόχρονα καταργήθηκε ο συμπληρωματικός φόρος 1,5% - 3% στα εισοδήματα αυτά, καθώς και η προκαταβολή φόρου 55%.

Το παζλ των φορολογικών ανατροπών που ενεργοποιούνται το επόμενο έτος συμπληρώνουν οι αλλαγές στο μέτρο των αποδείξεων αλλά και η μείωση κατά 30% της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για τους φορολογούμενους με εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ, ρύθμιση η οποία δεν έχει ακόμη νομοθετηθεί αλλά προβλέπεται στο προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού.

«Φουσκωμένα» εκκαθαριστικά
Πιο συγκεκριμένα «φουσκωμένα» εκκαθαριστικά σημειώματα θα δουν το 2015:

1. Όσοι είναι μισθωτοί και συμπληρώνουν το μηνιαίο τους εισόδημα με έσοδα από «μπλοκάκι». Τα εισοδήματα που θα αποκτήσουν φέτος με «μπλοκάκι» οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι, το επόμενο έτος θα φορολογηθούν υποχρεωτικά από το πρώτο ευρώ με συντελεστή 26%, ενώ παράλληλα θα κληθούν πληρώσουν και αυξημένο τέλος επιτηδεύματος 650 ευρώ από 500 ευρώ που κατέβαλαν φέτος.

Για τα εισοδήματα του 2013 οι μισθωτοί με έσοδα από «μπλοκάκι» είχαν τη δυνατότητα για τα εισοδήματα αυτά να επιλέξουν να φορολογηθούν είτε με την κλίμακα των μισθωτών υπό προϋποθέσεις (έως τρεις εργοδότες με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας ή σε περισσότερους από τρεις εργοδότες και τουλάχιστον το 75% των αμοιβών προέρχεται μόνο από ένα εργοδότη) είτε με την κλίμακα των ελεύθερων επαγγελματιών.

Κλίμακα
Φορολόγηση με την κλίμακα των μισθωτών σημαίνει πρακτικά ότι δεν επιβάλλεται φόρος για εισοδήματα έως 9.550 ευρώ, ενώ ο πρώτος συντελεστής της κλίμακας είναι 22%. Ωστόσο οι φορολογούμενοι δεν είχαν τη δυνατότητα να εκπέσουν από ακαθάριστο εισόδημα δαπάνες εκτός από τις ασφαλιστικές εισφορές.

Τι θα ισχύσει για τα εισοδήματα του 2014; Εφόσον κάποιος είναι μισθωτός και συμπληρώνει το εισόδημά του ασκώντας και ελεύθερο επάγγελμα, το εισόδημα από το «μπλοκάκι» θα φορολογηθεί οπωσδήποτε με συντελεστή 26% από το πρώτο ευρώ και ταυτόχρονα θα επιβαρυνθεί με τέλος επιτηδεύματος 650 ευρώ. Το ίδιο θα συμβεί και σε κάποιον ο οποίος δουλεύει σε έναν εργοδότη με «μπλοκάκι», αλλά δεν έχει δηλώσει... το σπίτι του ως επαγγελματική έδρα. Αυτομάτως, αυτό το λάθος επιφέρει την ποινή της φορολόγησης του εισοδήματος από το πρώτο ευρώ με συντελεστή 26%. Ειδικά για φορολογούμενους με χαμηλά εισοδήματα (άθροισμα από μισθό και «μπλοκάκι» της τάξεως των 8.000-12.000 ευρώ) ο φόρος που θα φανεί στο εκκαθαριστικό του 2015 μπορεί να είναι ακόμη και πάνω από 50% υψηλότερος σε σχέση με αυτόν του φετινού εκκαθαριστικού. Βέβαια οι φορολογούμενοι έχουν τη δυνατότητα να εκπέσουν από τα ακαθάριστα εισοδήματά τους δαπάνες και να περιορίσουν το καθαρό φορολογητέο εισόδημα.

2. Οι αγρότες. Το 2015 θα φανεί στα εκκαθαριστικά ο νέος τρόπος φορολόγησης των αγροτών. Τα καθαρά κέρδη τους θα φορολογηθούν με συντελεστή 13% από το πρώτο ευρώ, ενώ φέτος φορολογήθηκαν με την κλίμακα των μισθωτών δηλαδή είχαν αφορολόγητο όριο 9.550 ευρώ και το εισόδημά τους προσδιορίστηκε με το αντικειμενικό σύστημα. Μάλιστα οι αγρότες κινδυνεύουν να πέσουν στην παγίδα των τεκμηρίων και να φορολογηθούν με συντελεστή 26% από το πρώτο ευρώ, εφόσον:

Το δηλωθέν εισόδημά τους είναι μικρότερο από το εισόδημα που προκύπτει με την εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης (κατοικίες, αυτοκίνητα, ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης). Η διαφορά μεταξύ πραγματικού και τεκμαρτού εισοδήματος θα φορολογηθεί με συντελεστή 26% από το πρώτο ευρώ και επιπλέον θα υπολογιστεί προκαταβολή φόρου 55%.

Δηλώσουν ζημιά ή μηδενικά εισοδήματα. Στην περίπτωση αυτή θα φορολογηθούν για ολόκληρο το ποσό του τεκμαρτού εισοδήματος με συντελεστή 26% από το πρώτο ευρώ και θα υπολογιστεί προκαταβολή φόρου 55%.

Εργαζόμενοι που λαμβάνουν παροχές σε είδος από τις επιχειρήσεις στις οποίες εργάζονται (αυτοκίνητο, πιστωτικές κάρτες κ.λπ.).

Οι λεγόμενες παροχές σε είδος, θα μετατραπούν σε εισόδημα και θα φορολογηθούν βάσει της κλίμακας. Επειδή όμως για το εισόδημα αυτό το οποίο θα εμφανιστεί για πρώτη φορά σε φορολογική δήλωση δεν έχει γίνει καμία παρακράτηση φόρου, ο φορολογούμενος θα κληθεί να πληρώσει φόρο επί της αξίας της παροχής σε είδος. Ο φόρος θα υπολογιστεί με συντελεστή 22%, 32% ή 42% ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος αλλά και της παροχής σε είδος.

Φορολογούμενοι με πενιχρά εισοδήματα. Για παράδειγμα οι φοιτητές που θα εισπράξουν φέτος πολύ μικρά εισοδήματα από τόκους ή από περιστασιακή απασχόληση ή από επιδοτούμενα προγράμματα ή επιμορφωτικά σεμινάρια. Οι φορολογούμενοι αυτοί απειλούνται και πάλι από τα τεκμήρια διαβίωσης αφού ακόμη και αν έχουν εισπράξει ένα ευρώ από τόκους καταθέσεων ή ένα πολύ μικρό εισόδημα της τάξης των 500 ευρώ θα φορολογηθούν για τεκμαρτό εισόδημα τουλάχιστον 3.000 ευρώ από το πρώτο ευρώ με συντελεστή 10% ή 26%. Φέτος οι φορολογούμενοι αυτοί γλίτωσαν από τα τεκμήρια και τους υπέρογκους φόρους αφού με μια ρύθμιση η οποία όμως εφαρμόστηκε μόνο για τα εισοδήματα του 2013 (οικονομικό έτος 2014) φορολογήθηκαν ως μισθωτοί και είχαν αφορολόγητο 9.550 ευρώ, με την προϋπόθεση ότι το πραγματικό τους εισόδημα ήταν έως 5.000 ευρώ και το τεκμαρτό εισόδημα έως 9.500 ευρώ και παράλληλα δεν είχαν εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα ή από ακίνητα. Για να μην υπάρξει υπέρμετρη φορολόγηση για τους συγκεκριμένους φορολογουμένους θα πρέπει να νομοθετηθεί ανάλογη ρύθμιση με αυτή που ίσχυσε για τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν το 2013.

Ενοίκια
Λιγότερους φόρους θα κληθούν να πληρώσουν το 2015 οι φορολογούμενοι που αποκτούν εισοδήματα αποκλειστικά από ακίνητα. Μπορεί ο φορολογικός συντελεστής για τα πρώτα 12.000 ευρώ του εισοδήματος από ενοίκια να αυξήθηκε από το 10% στο 11%, παράλληλα όμως καταργήθηκε ο συμπληρωματικός φόρος 1,5% και 3% εφόσον η επιφάνεια κατοικίας υπερβαίνει τα 300 τ.μ. ή πρόκειται για επαγγελματική μίσθωση. Επίσης στα εισοδήματα από ακίνητα δεν υπολογίζεται πλέον προκαταβολή φόρου 55%.

Σαν... ελεύθερος επαγγελματίας

Φορολογούμενος με ετήσιο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες 7.000 ευρώ και εισόδημα από «μπλοκάκι» 4.000 ευρώ που έλαβε από έναν εργοδότη. Σύνολο εισοδήματος 11.000 ευρώ. Φέτος επέλεξε και φορολογήθηκε με την κλίμακα των μισθωτών για το σύνολο του εισοδήματος και ο φόρος που πλήρωσε ανήλθε σε 320 ευρώ, ενώ επιβαρύνθηκε με τέλος επιτηδεύματος 500 ευρώ. Επομένως η συνολική επιβάρυνση για το εισόδημα που απέκτησε το 2013 ανήλθε σε 820 ευρώ.

Το 2015 το εισόδημα των 7.000 ευρώ που προέρχεται από μισθωτές υπηρεσίες θα φορολογηθεί με την κλίμακα των μισθωτών και το εισόδημα των 4.000 ευρώ με την κλίμακα των ελεύθερων επαγγελματιών. Ετσι:

• Φόρος για το εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες: 0
• Φόρος για το εισόδημα από «μπλοκάκι»: 1.040 ευρώ
• Τέλος επιτηδεύματος: 650 ευρώ.
• Συνολική φορολογική επιβάρυνση: 1.690 ευρώ. Αύξηση φορολογικής επιβάρυνσης 106%.

Οι παροχές σε είδος που φορολογούνται 
Εφόσον η αξία τους υπερβαίνει τα 300 ευρώ τον χρόνο

• Δωροεπιταγές και κουπόνια.
• Διατακτικές (άνω των 6 ευρώ την ημέρα) που χορηγούνται δωρεάν για την αγορά αγαθών ή τη λήψη υπηρεσιών από συμβεβλημένα καταστήματα.
• Εταιρικές πιστωτικές κάρτες. Μόνο για τις δαπάνες που αφορούν προσωπικά ή οικογενειακά έξοδα.
• Εκπτώσεις σε ηλεκτρικό ρεύμα, νερό, τηλέφωνο.
• Πληρωμές από εργοδότες απευθείας σε τρίτους. Φροντιστήρια, σχολεία, βρεφονηπιακοί σταθμοί, κατασκηνώσεις, συνδρομές σε γυμναστήρια, λέσχες, κάλυψη ιατρικών εξόδων (check up).
• Έξοδα για ημερίδες και συνέδρια που δεν αφορούν το αντικείμενο της εργασίας τους ή το επίπεδο της θέσης που κατέχουν.
• Το όφελος που προκύπτει για τους εργαζόμενους ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων εξαιτίας της δωρεάν φοίτησης ή της φοίτησης με μειωμένα δίδακτρα σε αυτά των τέκνων τους. Εξαιρούνται οι υποτροφίες.
• Κινητά τηλέφωνα. Το κόστος των προγραμμάτων χρήσης που έχουν συνάψει οι εταιρείες, καλύπτεται και δεν φορολογείται. Το υπερβάλλον κόστος, μπορεί να διαχωριστεί από το λογιστήριο της επιχείρησης σε προσωπικό και επαγγελματικό. Αν κριθεί ότι μέρος του υπερβάλλοντος ποσού ή το σύνολο αφορά σε προσωπικά τηλεφωνήματα τότε, εφόσον τον λογαριασμό πληρώνει συνολικά ο εργοδότης, το κόστος των προσωπικών τηλεφωνημάτων μαζί με ΦΠΑ και τέλη που αντιστοιχούν στο ποσό, θεωρείται παροχή σε είδος και φορολογείται ως εισόδημα. Σε περίπτωση όπου δεν είναι δυνατός ο διαχωρισμός ή ο εργοδότης δεν προβεί στον διαχωρισμό αυτό για οποιοδήποτε λόγο και δεν χορηγήσει σχετική βεβαίωση, τότε το υπερβάλλον ποσό του κόστους του προγράμματος χρήσης θεωρείται ως παροχή σε είδος.

Φορολογούνται ανεξαρτήτως ύψους

• Εταιρικά αυτοκίνητα: Το 30% του κόστους αποσβέσεων, τελών κυκλοφορίας, κόστους επισκευών και συντηρήσεων καθώς και του χρηματοδοτικού κόστους αγοράς ή μίσθωσης, φορολογείται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία.
• Δάνεια. Η προκαταβολή μισθού άνω των τριών μηνών θεωρείται δάνειο. Φορολογείται, ως εισόδημα, η διαφορά μεταξύ των τόκων που υπολογίζονται με βάση το μέσο επιτόκιο της αγοράς και των τόκων που τυχόν κατέβαλε ο εργαζόμενος.
• Δικαιώματα προαίρεσης απόκτησης μετοχών. Τα λεγόμενα stock options θεωρούνται εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες όχι όμως στη συνολική τους αξία. Εισόδημα θεωρείται το κέρδος που αποκομίζει ο εργαζόμενος κατά την απόκτηση των μετοχών.
• Σπίτια. Το ενοίκιο που καταβάλλεται από τον εργοδότη για μισθωμένη κατοικία εργαζόμενου θεωρείται εισόδημα του εργαζόμενου. Αν η κατοικία ανήκει στον εργοδότη, εισόδημα αποτελεί το 3% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.

ΠΟΙΕΣ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΙΣΧΥΟΥΝ ΚΑΙ ΠΟΙΕΣ ΟΧΙ
Αλλαγές στο μέτρο των αποδείξεων για μισθωτούς και συνταξιούχους

Αλλαγές έχουν επέλθει και στο μέτρο των αποδείξεων για τα φετινά εισοδήματα. Οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι για να εξασφαλίσουν την έκπτωση φόρου των 2.100 ευρώ θα πρέπει να έχουν αποδείξεις που αντιστοιχούν σε ποσοστό 10% του δηλούμενου και φορολογούμενου ατομικού εισοδήματος και μέχρι του ποσού των 10.500 ευρώ.

Οι φορολογούμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι:

1. Η υποχρέωση της συλλογής αποδείξεων δαπανών ισχύει μόνο για τα εισοδήματα που προέρχονται από μισθωτές υπηρεσίες. Αυτό σημαίνει ότι οι μισθωτοί ή συνταξιούχοι έχουν εισοδήματα και από άλλες πηγές για παράδειγμα εισοδήματα από ενοίκια, θα πρέπει να έχουν αποδείξεις μόνο για το τμήμα του εισοδήματος που προέρχεται από μισθωτές υπηρεσίες. Αν για παράδειγμα ένας συνταξιούχος έχει 6.000 ευρώ από σύνταξη και 3.600 ευρώ (300Χ12), από ενοίκια οι αποδείξεις που θα πρέπει να δηλώσει είναι 600 ευρώ (6.000 Χ 10%).

2. Αν συλλέξουν περισσότερες αποδείξεις δεν έχουν κανένα όφελος. Αντίθετα αν το ποσό των προσκομιζόμενων αποδείξεων δαπανών του φορολογουμένου είναι μικρότερο από το ποσό που απαιτείται, επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 22% επί της διαφοράς. Για παράδειγμα για εισόδημα 40.000 ευρώ απαιτούνται 4.000 αποδείξεις. Αν ο φορολογούμενος καταθέσει 2.000 αποδείξεις, δηλαδή 2.000 λιγότερες, τότε πέρα από τον φόρο που θα πληρώσει, θα επιβαρυνθεί με πρόσθετο φόρο 2.000 Χ22% = 440 ευρώ επιπλέον.

3. Οι αποδείξεις που προσκομίζονται πρέπει να αφορούν αγορές αγαθών και υπηρεσιών και συγκεκριμένα:

• Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά.
• Αλκοολούχα ποτά και καπνός.
• Ένδυση και υπόδηση.
• Στέγαση (μόνο οι υπηρεσίες και τα είδη επισκευής και συντήρησης κατοικίας).
• Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες.
• Μεταφορές (μόνο οι μεταφορές πραγμάτων, η συντήρηση και επισκευή αυτοκινήτου/μοτοσικλέτας, τα ανταλλακτικά, τα καύσιμα, τα λιπαντικά, το αντιψυκτικό και η μίσθωση ταξί).
• Αναψυχή, πολιτιστικές δραστηριότητες (δεν λαμβάνονται υπόψη οι εισφορές στη - Δημόσια Τηλεόραση και σε συνδρομητικά κανάλια.
• Εκπαίδευση (μόνο τα δίδακτρα φροντιστηρίων και ξένων γλωσσών).
• Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια.
• Αλλά αγαθά και υπηρεσίες (δεν λαμβάνονται υπόψη οι δαπάνες για κάθε είδους ασφάλιση).