Προϋποθέσεις και δικαιολογητικά για λήψη επιδόματος ανεργίας

Προϋποθέσεις και δικαιολογητικά για λήψη επιδόματος ανεργίας
Μάγδα Κ. Κρυστάλλη - Λογίστρια, Φοροτεχνικός

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΑΕΔ το σύνολο των εγγεγραμμένων ανέργων, με κριτήριο την αναζήτηση εργασίας (αναζητούντων εργασία), για τον μήνα Αύγουστο 2015, ανήλθε σε 815.434 άτομα.

Οι επιδοτούμενοι άνεργοι, τον  Αύγουστο 2015 ήταν 106.350 άτομα, από τα οποία οι 102.969 (ποσοστό 96,82%) ήταν κοινοί και λοιπές κατηγορίες επιδοτουμένων και οι 3.381 (ποσοστό 3,18%) εποχικοί τουριστικών επαγγελμάτων. Οι άνδρες ανέρχονται σε 43.853 (ποσοστό 41,23%) και οι γυναίκες σε 62.497 (ποσοστό 58,77%).

Ποιες όμως είναι οι προϋποθέσεις για τη λήψη επιδόματος ανεργίας;

Επίδομα ανεργίας μπορεί να λάβει ο μισθωτός του οποίου η σύμβαση εργασίας έχει λήξει ή έχει καταγγελθεί από τον εργοδότη (απόλυση). Παράλληλα, πρέπει να είναι ως εργαζόμενος ασφαλισμένος στον κλάδο ανεργίας του ΟΑΕΔ,  να έχει συμπληρώσει μέσα στο 14μηνο ή 12μηνο που προηγείται της αίτησής του τον αριθμό των ημερομισθίων που προβλέπονται ανάλογα με το επάγγελμά του και - από 01.01.2014- να μην έχει επιδοτηθεί εντός της τετραετίας πριν την ένταξη στην επιδότηση πάνω από 400 ημέρες.

Προθεσμία υποβολής αίτησης επιδότησης ανεργίας

Ο άνεργος έχει τη δυνατότητα μέσα σε 60 ημέρες από την ημερομηνία της απόλυσης του να εγγραφεί στα μητρώα ανέργων του Οργανισμού στο ΚΠΑ ή την αρμόδια Υπηρεσία του ΟΑΕΔ του τόπου κατοικίας του και να υποβάλει αίτηση για επιδότηση λόγω ανεργίας. Η επιδότηση ανεργίας αρχίζει από την ημέρα της υποβολής της αίτησης για το επίδομα. Ο δικαιούχος που υποβάλλει κατά το πρώτο 7ήμερο μετά την καταγγελία ή τη λήξη της σύμβασης του επιδοτείται από την 7η ημέρα.

Επισημαίνεται ότι για την αναγνώριση του δικαιώματος για τις παροχές ανεργίαςαπαιτείται η αυτοπρόσωπη εμφάνιση του ανέργου στην αρμόδια Υπηρεσία του τόπου διαμονής του, η εγγραφή του στους σχετικούς καταλόγους ανέργων και η υποβολή της αίτησής του για χορήγηση επιδόματος ανεργίας.

Υπολογισμός ποσού επιδόματος ανεργίας

Το επίδομα ανεργίας καταβάλλεται, σε μηνιαία βάση, αλλά υπολογίζεται σε ημερήσια επιδόματα που ανέρχονται στο 55% του βασικού ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη όπως αυτό καθορίζεται από την Εθνική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας.

Από 12.03.2012 το μηνιαίο επίδομα ανεργίας ανέρχεται στα 360,00 Ευρώ.

Αν ο δικαιούχος άνεργος έχει προστατευόμενα μέλη οικογένειας το επίδομα προσαυξάνεται για καθένα από αυτά κατά 10%.

ΕΠΙΔΟΜΑ ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΧΩΡΙΣ ΜΕΛΗ	ΜΕ ΕΝΑ ΜΕΛΟΣ	ΜΕ ΔΥΟ ΜΕΛΗ	ΜΕ ΤΡΙΑ ΜΕΛΗ	ΜΕ ΤΕΣΣΕΡΑ ΜΕΛΗ	ΜΕ ΠΕΝΤΕ ΜΕΛΗ	ΜΕ ΕΞΙ ΜΕΛΗ
360,00 €	396,00 €	432,00 €	468,00 €	504,00 €	540,00 €	576,00 €
* Με μηνιαίες αποδοχές ασφ/νου πριν την απόλυση από 314,17 € και άνω

Προϋποθέσεις για τη θεμελίωση δικαιώματος επιδότησης

Αν ο άνεργος επιδοτείται για πρώτη φορά ο ελάχιστος αριθμός ημερομισθίων που πρέπει να έχει συμπληρώσει για να δικαιούται να λάβει επίδομα είναι 80 κατ’ έτος την τελευταία διετία πριν την υποβολή της αίτησης για την επιδότησή του, εκ των οποίων τα 125 ημερομίσθια πρέπει να έχουν πραγματοποιηθεί το τελευταίο 14μηνο χωρίς να υπολογίζονται οι δύο τελευταίοι πριν την απόλυση μήνες.

Επίσης, επίδομα ανεργίας λαμβάνει και ο εργαζόμενος που κατά τα δύο έτη πριν την καταγγελία ή τη λήξη της σύμβασής του έχει πραγματοποιήσει 200 ημέρες εργασίας (χωρίς να υπολογίζονται οι δύο τελευταίοι μήνες) και όχι λιγότερες από 80 ημέρες εργασίας κάθε έτος.

Αν ο άνεργος έχει επιδοτηθεί ξανά στο παρελθόν πρέπει να έχει πραγματοποιήσει 125 ημέρες εργασίας το τελευταίο 14μηνο, πριν από την απόλυσή του, χωρίς να υπολογίζονται (στις 125) οι ημέρες εργασίας των δύο τελευταίων μηνών. 

Αν πρόκειται για απασχολούμενο σε τουριστικά ή άλλα εποχικά επαγγέλματα πρέπει να έχει εργαστεί 100 ημέρες το τελευταίο 12μηνο, με την προϋπόθεση ότι έχει εργαστεί ως εποχικός για δύο συνεχείς περιόδους απασχόλησης. Σε περίπτωση που έχει εργαστεί ως εποχικός για μία μόνο περίοδο απασχόλησης, τότε αρκούν 100 ημέρες το τελευταίο 14μηνο, χωρίς να υπολογίζονται οι ημέρες εργασίας των δύο τελευταίων μηνών πριν την απόλυση.

Από 01.01.2013 εκτός των ανωτέρω προϋποθέσεων για την επιδότηση ανεργίας, υπολογίζεται και το άθροισμα των ημερήσιων επιδομάτων που έχει λάβει ο συγκεκριμένος άνεργος κατά την τελευταία τετραετία.

Παραδείγματα:

-Άνεργος που η επιδότηση του αρχίζει την 3.1.2013 και σύμφωνα με τις ημέρες ασφάλισής του δικαιούται 5μηνη επιδότηση (δηλ. 125 ημερήσια επιδόματα ανεργίας) αλλά από 3.1.2009 έως 3.1.2013 του έχουν χορηγηθεί 50 ημερήσια επιδόματα ανεργίας, θα λάβει ολόκληρη την επιδότηση [εφόσον 450-50=400 και το 125 είναι μικρότερο από το 400].

- Άνεργος που η επιδότηση του αρχίζει την 3.1.2013 και σύμφωνα με τις ημέρες ασφάλισής του δικαιούται 12μηνη επιδότηση (δηλ. 300 ημερήσια επιδόματα ανεργίας) αλλά από 3.1.2009 έως 3.1.2013 του έχουν χορηγηθεί 250 ημερήσια επιδόματα ανεργίας, θα εγκριθεί διάστημα επιδότησης το υπόλοιπο από το όριο των 450, δηλ. 200 ημέρες επιδότησης [εφόσον 450-250=200].

-Άνεργος που η επιδότηση του αρχίζει την 3.1.2013 και σύμφωνα με τις ημέρες ασφάλισής του δικαιούται 6μηνη επιδότηση (δηλ. 150 ημερήσια επιδόματα ανεργίας) αλλά από 3.1.2009 έως 3.1.2013 του έχουν χορηγηθεί 450 ημερήσια επιδόματα ανεργίας. Στην περίπτωση αυτή ο άνεργος δεν θα λάβει επιδότηση ανεργίας γιατί έχει συμπληρώσει το όριο των 450 ημερήσιων επιδομάτων.

Εποχιακά απασχολούμενοι – όριο 450 (ή 400)ημερήσιων επιδομάτων ανεργίας στην τετραετία

Η επιδότηση των εποχιακά απασχολούμενων, όσον αφορά στη διάρκειά της, διέπεται πλέον και από άρθρ. 26 του ν.4203/2013. Έτσι, οι ασφαλισμένοι που έχουν πραγματοποιήσει στα κρίσιμα για την επιδότησή τους χρονικά διαστήματα (12μηνο ή 14μηνο) από 100 έως 149 ημέρες εργασίας - ασφάλισης σε επιχείρηση που λειτουργεί εποχικά εντάσσονται υποχρεωτικά σε επιδότηση τακτικής ανεργίας διάρκειας 3 μηνών και 5 ημερών (συνολικά 80 ημερών επιδότησης).

 Οι ασφαλισμένοι που έχουν πραγματοποιήσει στα κρίσιμα χρονικά διαστήματα από 150 έως 200 ημέρες εργασίας - ασφάλισης σε επιχείρηση που λειτουργεί εποχικά, έχουν τη δυνατότητα επιλογής, με αμετάκλητη υπεύθυνη δήλωση του ν.1599/86 που υποβάλλεται στο αρμόδιο ΚΠΑ του ΟΑΕΔ, μεταξύ της επιδότησης τακτικής ανεργίας διάρκειας 3 μηνών και 5 ημερών, όπως προβλέπεται από τη διάταξη του άρθρ. 26 του ν.4203/2013 ή σύμφωνα με το προγενέστερο καθεστώς.

Αντίθετα, οι ασφαλισμένοι που έχουν πραγματοποιήσει από 201 και πλέον ημέρες εργασίας - ασφάλισης επιδοτούνται σύμφωνα με το προγενέστερο καθεστώς και δεν υπάγονται στην παραπάνω ρύθμιση.

Δικαιολογητικά

Για την βεβαίωση δικαιώματος επιδότησης ανεργίας από τον ΟΑΕΔ ο άνεργος προσκομίζει στο ΚΠΑ ή την Υπηρεσία του Οργανισμού:

1. Το έγγραφο της Καταγγελίας Σύμβασης Εργασίας ή βεβαίωση της Λήξης Σύμβασης Ορισμένου χρόνου (με πρωτότυπη σφραγίδα και υπογραφή εργοδότη).

2. Το έντυπο «Βεβαίωση Εργοδότη» το οποίο συμπληρώνει ο εργοδότης σύμφωνα με τις εγγραφές της ΑΠΔ (Αναλυτική Περιοδική Δήλωση που υποβάλλεται στο ΙΚΑ) του τελευταίου τριμήνου πριν από την καταγγελία της σύμβασης εργασίας. Το έντυπο αυτό θα φέρει πρωτότυπη σφραγίδα και υπογραφή του εργοδότη, χωρίς κάποια επιπλέον σφραγίδα επικύρωσης από το αρμόδιο κατάστημα του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.

3. Το οικογενειακό βιβλιάριο Ασθενείας, εφόσον έχει προστατευόμενα μέλη στην οικογένειά του, προκειμένου να του δοθεί η σχετική προσαύξηση.

4. Το πλέον πρόσφατο Εκκαθαριστικό Σημείωμα Εφορίας ή εφόσον δεν υπάρχει, επικυρωμένο αντίγραφο της τελευταίας δήλωσης εισοδήματος.

5. Την Αστυνομική του Ταυτότητα.

6. Αποδεικτικό Διεύθυνσης Κατοικίας του ασφαλισμένου (π.χ. λογαριασμός ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ).

7. Λογαριασμό Εθνικής Τραπέζης (ΙΒΑΝ) στον οποίο είναι πρώτος δικαιούχος. Σε περίπτωση που δεν έχετε λογαριασμό στην Εθνική Τράπεζα, η Υπηρεσία μας σας δίνει Βεβαίωση για άνοιγμα λογαριασμού στην Εθνική Τράπεζα χωρίς καμία επιβάρυνση.

8. Αν πρόκειται για πολίτες τρίτων χωρών: άδεια διαμονής και άδεια εργασίας σε ισχύ.

Τακτική εμφάνιση ανέργου στις Υπηρεσίες του ΟΑΕΔ

Επισημαίνεται ότι οι επιδοτούμενοι άνεργοι δεν χρειάζεται να εμφανίζονται κάθε μήνα στην Υπηρεσία του ΟΑΕΔ για την πίστωση του επιδόματός τους, αλλά μόνο τον τρίτο μήνα κάθε τριμήνου επιδότησης.

• Οι ημερομηνίες που θα παρουσιάζεται ο επιδοτούμενος άνεργος στον ΟΑΕΔ, θα ορίζονται στη σχετική απόφαση επιδότησης που θα παραλάβει από την Υπηρεσία
• Κάθε μήνας επιδότησης θα πιστώνεται αυτόματα στον λογαριασμό του εφόσον ο δικαιούχος παρουσιάζεται ανελλιπώς και υποχρεωτικά στα χρονικά διαστήματα που του έχουν καθοριστεί με την απόφαση επιδότησης
• Όταν συντρέξει λόγος αναστολής ή διακοπής της επιδότησης θα πρέπει να ενημερώσει εντός οκτώ (8) εργάσιμων ημερών και σε κάθε περίπτωση πριν τη λήξη της επιδότησης την αρμόδια Υπηρεσία του ΟΑΕΔ.
• Το δελτίο ανεργίας του επιδοτούμενου ανέργου θα ισχύει για ένα τρίμηνο μετά τη λήξη της επιδότησής του (εφόσον δεν συνέτρεξε λόγος αναστολής ή διακοπής) και παραμένει άνεργος (βλ. και ερωτήσεις για Ανανέωση Δελτίου Ανεργίας).

Αναστολή επιδότησης ανεργίας

Η επιδότηση ανεργίας αναστέλλεται από τη στιγμή που ο άνεργος βρει εργασία.

Επίσης, αναστέλλεται σε περίπτωση ασθένειας, στράτευσης, αναχώρησης στο εξωτερικό, λήξης άδειας διαμονής και εργασίας σε περίπτωση που ο άνεργος είναι αλλοδαπός, ή για οποιοδήποτε άλλο λόγο για τον οποίο παύει να είναι διαθέσιμος για απασχόληση στην αγορά εργασίας.

Ο ενδιαφερόμενος εντός 8 ημερών θα πρέπει να ενημερώσει την Υπηρεσία που επιδοτείται, αρχικά οποιοδήποτε τρόπο, δηλαδή δια τηλεφώνου, φαξ, επιστολής, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ή ο ίδιος ή δια αντιπροσώπου. Στη συνέχεια (ή ταυτόχρονα) πρέπει να ακολουθήσει η προσκόμιση των σχετικών παραστατικών για το λόγο της αναστολής, προσκομίζοντας το αντίστοιχο δικαιολογητικό [π.χ. αναγγελία πρόσληψης, βιβλιάριο ασθενείας, βεβαίωση Στρατιωτικής Υπηρεσίας, αεροπορικό εισιτήριο κτλ], ώστε να γίνει η αναστολή της επιδότησής του και να πιστωθεί στο λογαριασμό του το ποσό που προκύπτει ως διαφορά επιδότησης από την τελευταία ημέρα πληρωμής έως και την ημέρα που προέκυψε ο λόγος της αναστολής.

Αν δεν μπορεί να προσέλθει ο ίδιος, εξουσιοδοτεί το άτομο που επιθυμεί, το οποίο με τη νόμιμα θεωρημένη εξουσιοδότηση και με τα σχετικά δικαιολογητικά θα προσέλθει εκ μέρους του και θα ενημερώσει την Υπηρεσία.

Το ποσό της χρηματικής διαφοράς που θα προκύψει από την αναστολή της επιδότησης θα πιστωθεί στον τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου.

Συνέχιση επιδότησης
Το επίδομα ανεργίας συνεχίζεται όταν ο ενδιαφερόμενος υποβάλλει αίτηση στην Υπηρεσία εντός 60 ημερών μετά την άρση του λόγου αναστολής και πριν την πάροδο διετίας από την έκδοση της αρχικής απόφασης επιδότησης.

Διακοπή επιδότησης ανεργίας

Η επιδότηση του ανέργου διακόπτεται λόγω: α) Συνταξιοδότησης, β) Παράλληλης απασχόλησης και επιδότησης, γ) Θανάτου, δ) Οριστικής ανικανότητας για εργασία, ε) Μη εμφάνισης του στην υπηρεσία του ΟΑΕΔ σε δυο συνεχόμενα χρονικά διαστήματα που του εχουν καθοριστεί απο την απόφαση επιδότησης.

Σε περίπτωση διακοπής της επιδότησης δεν είναι δυνατό να επακολουθήσει συνέχισή της. Νέα επιδότηση επακολουθεί μόνο, εφόσον μετά τη διακοπή συμπληρωθούν εκ νέου οι προϋποθέσεις επιδότησης.

 23/9/2015