Επιβαρύνσεις χωρίς ανταπόδοση και τέλος

Γιώργος Α. Κορομηλάς
Πρόεδρος Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών

Με αφορμή δηλώσεις της υπουργού εργασίας για ενδεχόμενη αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών, σε δελτίο τύπου του υπουργείου εργασίας, κοινωνικής ασφάλισης και κοινωνικής αλληλεγγύης της 8.5.2017, μεταξύ των άλλων αναφέρεται ότι «κανείς, εξάλλου, δεν αμφισβητεί πλέον, επιβεβαιώνεται από τα επίσημα στοιχεία και έρευνες όπως αυτή της ΕΣΕΕ, ότι περίπου το 80% των αυτοαπασχολούμενων, ελεύθερων επαγγελματιών και αγροτών πληρώνουν λιγότερες εισφορές από ό,τι πλήρωναν με το προηγούμενο καθεστώς...».

Ήδη οι ασφαλιστικές εισφορές για το 20% των αυτοαπασχολουμένων είναι πολύ υψηλές και σε συνδυασμό με τις φορολογικές επιβαρύνσεις καθιστούν αβέβαιο το μέλλον της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας. Όλοι όσοι επιμένουν να δηλώνουν όλα τους τα εισοδήματα τιμωρούνται από τις απαιτήσεις των δανειστών που φαίνεται ότι υιοθετούνται από την πολιτική ηγεσία. Με τα σημερινά δεδομένα για το έτος 2016 ο αυτοαπασχολούμενος με καθαρό εισόδημα προ ασφαλιστικών εισφορών 55.400 ευρώ και φορολογητέο εισόδημα 50.000 ευρώ καλείται να καταβάλει φόρο εισοδήματος 15.500 ευρώ, εισφορά αλληλεγγύης 2.826 ευρώ και τέλος επιτηδεύματος 650 ευρώ ήτοι συνολικό ποσό 18.226 ευρώ που μεταφράζεται στο 36,45% του εισοδήματός του. Με δεδομένο ότι, οι ασφαλιστικές εισφορές για το 2017 θα ανέλθουν στο ποσό των 13.595 ευρώ ((50.000 X 26,95%) + 120) το συνολικό ποσό για φορολογικές και ασφαλιστικές επιβαρύνσεις ανέρχεται στα 31.801 ήτοι στο 63,64% του συνολικού καθαρού εισοδήματος του 2016. Αν ο επαγγελματίας αυτός διατηρήσει το ίδιο εισόδημα, προ ασφαλιστικών εισφορών και το 2017, οι ασφαλιστικές εισφορές του 2018 θα ανέλθουν στο ποσό των 12.810,76 ευρώ [(55.400 - 15%) X 26,95%) + 120] αντί για το ποσό των 11.266 ευρώ που θα ήταν αν αυτές είχαν υπολογισθεί μετά την αφαίρεση των ασφαλιστικών εισφορών του 2017, ήτοι θα είναι αυξημένες κατά 1.544,76 ευρώ, ενώ αν διατηρήσει το ίδιο εισόδημα, προ ασφαλιστικών εισφορών και το 2018, οι ασφαλιστικές εισφορές του 2019 θα ανέλθουν στο ποσό 15.050,30 ευρώ [(55.400 X 26,95%) + 120] αντί για το ποσό των 11.598 ευρώ που θα ήταν αν αυτές είχαν υπολογισθεί μετά την αφαίρεση των ασφαλιστικών εισφορών του 2017, ήτοι θα είναι αυξημένες κατά 3.452,30 ευρώ. Σε ότι αφορά τη συνολική φορολογική και ασφαλιστική επιβάρυνση για το 2018 συμπεριλαμβανομένων της εισφοράς αλληλεγγύης και του τέλους επιτηδεύματος, αυτή θα ανέλθει στο 63,95% του συνολικού καθαρού εισοδήματος του 2017 και στο 69,61% του συνολικού καθαρού εισοδήματος του 2018.

Αυξημένες εισφορές στον ΕΦΚΑ, σε σχέση με αυτές που θα προέκυπταν αν τα καταβαλλόμενα ποσά αφαιρούντο και δεν συμμετείχαν στη διαμόρφωση της βάσης υπολογισμού, άνευ ουσιαστικής ανταπόδοσης μιας και το μεν ποσό που αναλογεί στη διαμόρφωση της σύνταξης είναι υψηλό αποδίδοντας σύνταξη που με το ζόρι θα καλύπτει τις ανάγκες διαβίωσης του επαγγελματία, το δε ποσό που αναλογεί στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη είναι υπερβολικά υψηλό παρέχοντας ελάχιστα στην περίπτωση κατά την οποία, ο μη γένοιτο, ο επαγγελματίας χρειαστεί το δημόσιο σύστημα υγείας.

Στο δια ταύτα, η ασφαλιστική «μεταρρύθμιση» σύνδεσης του εισοδήματος με τις ασφαλιστικές εισφορές απέτυχε και η απώλεια εσόδων από το 80% των αυτοαπασχολούμενων δεν καλύπτεται από το 20% που αποκτά πλέον ισχυρό κίνητρο απόκρυψης εισοδημάτων με ότι αυτό συνεπάγεται για τα δημόσια έσοδα και τη βιωσιμότητα των ασφαλιστικών ταμείων.