Tι αλλάζει άμεσα σε ασφαλιστικές εισφορές και συντάξεις

11

 
 
 
 
 

Του Δημήτρη Κατσαγάνη
 
 
Νομοσχέδιο 118 άρθρων κατέθεσε χθες το βράδυ το Υπουργείο Εργασίας. Το ν/σ αυτό προβλέπει, μεταξύ άλλων, μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις τις οποίες αιτήθηκαν ασφαλισμένοι μετά την 1/1/2015, αύξηση ασφαλίστρων υπέρ του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων (σ.σ. των μερισμάτων Δημοσίου), αυστηρά μέτρα για όσες επιχειρήσεις παραβιάζουν την εργασιακή νομοθεσία, επιστροφές του ΕΦΚΑ σε όσους δήλωσαν χαμηλότερο εισόδημα το 2016 σε σχέση με το 2015, απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής εισφορών για όσους μηχανικούς ή δικηγόρους γράφτηκαν στο ΤΕΕ ή αντίστοιχα σε δικηγορικούς συλλόγους αλλά δεν έχουν κάνει έναρξη επαγγέλματος, υποχρεωτική δήλωση των υπερωριών στην "Εργάνη", αλλά και επίδομα ανεργίας για τους απλήρωτους εργαζομένους.

Πρόκειται για το μεγαλύτερο νομοσχέδιο το οποίο έχει καταθέσει το Υπ.Εργασίας επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ –ΑΝΕΛΛ.

Το πλήθος των άρθρων του ξεπερνούν ακόμα και το πλήθος των άρθρων του ασφαλιστικού νόμου Κατρούγκαλου που ψηφίστηκε τον Μάιο του 2016.  Σύμφωνα με αναλυτές, με το νομοσχέδιο αυτό επιχειρεί η κυβέρνηση , από τη μία μεριά, να διορθώσει ορισμένες αρνητικές ανατροπές του νόμου Κατρούγκαλου σε βάρος των συνταξιούχων και των ελευθέρων επαγγελματιών (χωρίς, όμως, να βελτιώνει τίποτα σε σχέση με τον "πυρήνα" του), και από την άλλη, να απαλύνει τις αρνητικές εντυπώσεις που έχει προκαλέσει στους εργαζομένους η στάση της κυβέρνησης στα εργασιακά από το 2015 έως το Μάιο του 2017.

Υπενθυμίζεται πως η κυβέρνηση, κόντρα στις δεσμεύσεις της, δεν αύξησε τον κατώτατο μισθό (από τα 586 ευρώ στα 751 ευρώ),αποδέχτηκε την κατάργηση του υπουργικού βέτο στις ομαδικές απολύσεις, ενώ ανοιχτά είναι ακόμα τα μέτωπα των συλλογικών διαπραγματεύσεων, του συνδικαλιστικού νόμου και της μεσολάβησης και διαιτησίας. 

Τα μέτωπα αυτά, μαζί με εκείνα που αφορούν στην αναμόρφωση του "χάρτη" των προνοιακών επιδομάτων, αλλά και την μεταρρύθμιση του Δημοσίου (όπως επιβάλλει το Μνημόνιο από το ερχόμενο Μνημόνιο) κυοφορούν ενδεχόμενες νέες αναμετρήσεις μεταξύ κυβέρνησης και της κοινωνίας.

Πιο αναλυτικά οι αλλαγές που φέρνει το νέο ασφαλιστικό-εργασιακό νομοσχέδιο, ανά τομέα, έχουν ως εξής:

Σε ποια περίπτωση υπάρχει απαλλαγή από εισφορές για τους μηχανικούς και δικηγόρους. Αυξανονται τα ασφάλιστρα για τα μερίσματα του Δημοσίου

· Τι αλλάζει για τις εισφορές των ανεπάγγελτων  μηχανικών, δικηγόρων

Υπάγονται από 1/1/2017 και εφεξής , στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ, σύμφωνα με τις σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις του πρώην ΤΣΜΕΔΕ (Μηχανικοί) και του πρώην ΤΑΝ (νομικοί):

- Οι αυταπασχολούμενοι που είναι εγγεγραμμένοι ή θα εγγραφουν στο  Τεχνικό  Επιμελητηριο Ελλάδας

- Οι δικηγόροι που είναι εγγεγραμμένοι ή θα εγγραφούν στους οικείους δικηγορικούς συλλόγους και ασκούν ελεύθερο επάγγελμα,

Από την ημερομηνία έναρξης του επαγγέλματος στην αρμόδιο Δ.Ο.Υ και μέχρι τη διακοπή της επαγγελματικής τους δραστηριότητας. Ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθούν σε περίοδο ασφάλισης από 1/1/2017 έως και την ισχύ της υπό ψήφισης ρύθμισης συμψηφίζονται ή επιστρέφονται ,πλην των εισφορών για υγειονομική περίθαλψη.

Τα παραπάνω πρόσωπα που έχουν υπαχθεί στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ μέχρι την ισχύ του υπό ψήφιση νόμου και για τα οποία προκύπτει, διακοπή της ασφάλισης τους στον ΕΦΚΑ, μπορούν προαιρετικά να συνεχίσουν την ασφάλιση τους.

· Τι θα ισχύσει για όσους αυταπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες του τέως ΟΑΕΕ και του τέως ΕΤΑΑ πλήρωσαν ή θέλουν να πληρώσουν υψηλότερες εισφορές

Παρέχεται η δυνατότητα στους αυταπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες να επιλέξουν ως βάση υπολογισμού των εισφορών τους ποσό μεγαλύτερο από το μηνιαίο εισόδημά τους με την επιφύλαξη του ανώτατου ορίου ασφαλιστέου εισοδήματος.

Επανακαθορίζεται, επίσης, η διαδικασία συμψηφισμού και επιστροφής των αχρεωστήτως καταβληθεισών εισφορών στον ΕΦΚΑ.

Επέρχεται νομοτεχνική βελτίωση ως προς τους ασφαλισμένους που εξαιρούνται από την προσαύξηση της σύνταξης λόγω καταβολής αυξημένων εισφορών.

· Αύξηση ασφαλίστρων Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων (σ.σ. μερίσματα δημοσίου)

Επανακαθορίζονται οι μηνιαίες κρατήσεις των μετόχων του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων οι οποίες ορίζονται σε ποσοστό 4,5% επί των συντάξιμων αποδοχών, όπως προσδιορίζονται για την κύρια σύνταξη.

Το ΓΛΚ προβλέπει αύξηση εσόδων 26 εκατ. ευρώ υπέρ του ΜΤΠΥ.

· Νέο "καθεστώς" για εισφορές των βουλευτών, περιφερειαρχών και δημάρχων

Επανακαθορίζεται το ασφαλιστικό καθεστώς που θα διέπει κατηγορίες αιρετών οργάνων (δημαρχους, περιφερειάρχες, βουλευτές) του Δημοσίου σχετικά με το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών τους για κύρια ασφάλιση, επικουρική, υγειονομική περίθαλψη και εφάπαξ.

Ανατροπές στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων

· Μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις

Προβλέπεται ότι το τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης που έχει προγραμματοποιηθεί έως και την 31/12/2014 υπολογίζεται με βάση το υφιστάμενο ποσοστό αναπλήρωσης (0,45%), το οποίο για κάθε έτος ασφάλισης αντιστοιχεί σε ποσοστό επί των συνταξίμων αποδοχών κάθε ασφαλισμένου που υπεβλήθησαν σε εισφορές υπέρ επικουρικής ασφάλισης (αντί των αποδοχών που υπολογίζονται για την έκδοση κύριας σύνταξης).

Στελέχη ταμείων εκτιμούν ότι αναμένονται μειώσεις έως 30% -35% στις επικουρικές συντάξεις τις οποίες αιτήθηκαν ασφαλισμένοι μετά την 1/1/2015.

To πλήθος των ασφαλισμένων που εκτιμάται ότι θα υποστεί αυτές τις μειώσεις ανέρχεται σε 85.000 άτομα.

· Διευκρινίσεις στον τρόπο καθαρισμού της εθνικής σύνταξης

Διευκρινίζεται ότι η προϋπόθεση συμπλήρωσης 15 ετών ασφάλισης για την καταβολή της εθνικής σύνταξης δεν ισχύει για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης με τη συμπλήρωση χρόνου ασφάλισης μικρότερου των 15 ετών. Στην περίπτωση αυτή το ποσό της εθνικής σύνταξης δεν μπορεί να υπολείπεται αυτού του αντιστοιχεί στα 15 χρόνια ασφάλισης.

· Τι αλλάζει στις ανταποδοτικές –κύριες συντάξεις δημοσίων υπαλλήλων, αγροτων, φυλακισμένων, αναπήρων

Ορίζεται ότι το συνολικό ακαθάριστο ποσό της ανταποδοτικής σύνταξης δεν μπορεί να υπερβαίνει το ακαθάριστο ποσό των συντάξιμων αποδοχών.

Προστίθεται στους χρόνους που θεωρούνται ως συντάξιμοι και ο χρόνος αδείας άνευ αποδοχών μέχρι ένα μήνα κατ΄ έτος με την προϋπόθεση της καταβολής από τον υπάλληλο των προβλεπομένων ασφαλιστικών εισφορών.

Προβλέπεται χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ και ο χρόνος που αναγνωρίζεται στην πρόσθετη ασφάλιση αγροτών που αναγνωρίζεται στον κλάδο κύριας ασφάλισης. Οι ασφαλισμένοι καταβάλλουν μηνιαία εισφορά 20% επί του 70% του προβλεπομένου, κατά την υποβολή της αίτησης κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών.

Συμπληρώνεται διάταξη του νόμου 4387/2016 (σ.σ. νόμου Κατρούγκαλου) ως προς τις εργοδοτικές εισφορές που καταβάλλονται για όσους διορίζονται σε θέσεις μετακλητών υπαλλήλων με σχέση δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου.

Διευκρινίζεται το χρονικό διάστημα ασφάλισης που λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών των υπαλλήλων–λειτουργών του Δημοσίου και των στρατιωτικών, στις περιπτώσεις που δεν προκύπτει χρόνος ασφάλισης 5 ή 10 χρόνων (ανάλογα με τον χρόνο έναρξης καταβολής της σύνταξης) από το 2002 μέχρι την έναρξη καταβολής της σύνταξης. Σε αυτές τις περιπτώσεις αναζητείται χρόνος ασφάλισης και πριν την 1/1/2002 και μέχρι τη συμπλήρωση 5 ή 10 ετών, κατά περίπτωση.

Ορίζεται ότι το συνολικό ποσοστό της μείωσης της σύνταξης σε περίπτωση πρόωρης αποχώρησης δεν μπορεί να υπερβαίνει το 30%.

Προβλέπεται ότι η σύνταξη δικαιούχου που έχει καταδικαστεί σε ποινή κάθειρξης για οποιοδήποτε αδίκημα μεταβιβάζεται στους τυχόν δικαιούχους, σύμφωνα με τις διατάξεις για συνταξιοδότηση λόγω θανάτου.

Καταργούνται διατάξεις που ορίζουν πως το επίδομα θέσης ευθύνης περιλαμβάνεται στις συντάξιμες αποδοχές μόνο για όσους έχουν ασκήσει καθήκοντα προϊσταμένου, όχι κατά αναπλήρωση ή ανάθεση, τουλάχιστον για μία διετία.

Προσδιορίζονται οι συντάξιμες αποδοχές επί των οποίων υπολογίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές για όσους αμείβονται από 1/1/2017 με βάση τα ειδικά μισθολόγια (νόμος 4472/2017)

Αναγνωρίζεται ότι το δικαίωμα στη σύνταξη είναι απαράγραπτο, τα δε οικονομικά αποτελέσματα που γεννώνται από την άσκηση του δικαιώματος αυτού ανατρέχουν στην ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης από τον ενδιαφερόμενο. Αυτό ισχύει για όσους αποχώρησαν από 13/5/2017 και έπειτα.

Διευκρινίζεται ότι το χρονικό διάστημα ασφάλισης λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών των ασφαλισμένων των πρώην φορέων κοινωνικής ασφάλισης που κατέθεσαν αίτηση συνταξιοδότησης εντός του έτους 2016 στις περιπτώσεις που δεν προκύπτει χρόνος ασφάλισης 5 ή 10 ετών (ανάλογα με τον χρόνο έναρξης καταβολής της σύνταξης) από το 2002.

Οι γενικές και ειδικές διατάξεις που προβλέπουν διακοπή ή περικοπή της σύνταξης αναπηρίας ή της σύνταξης λόγω θανάτου και των προνοιακών ή άλλων επιδομάτων όταν ο δικαιούχος αναλαμβάνει εργασία ή αυταπασχολείται, δεν εφαρμόζονται στους δικαιούχους που πάσχουν από αναπηρία που οφείλεται σε ψυχική πάθηση ή νοητική υστέρηση ή συμπαθολογία ψυχικής πάθησης και νοητικής στέρησης .

Επανακαθορίζεται :
-ο χρόνος ηλικίας του ανασφάλιστου διαζευγμένου συζύγου (ο γάμος λύθηκε μετά τη συμπλήρωση του 25ου έτους ,αντί του 35ου που ισχύει για τη διατήρηση ως άμεσα ασφαλισμένου του δικαιώματος παροχών ασθενείας σε είδος.

Ο τρόπος υπολογισμού της καταβαλλόμενης μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς υπέρ υγειονομικής περίθαλψης στον οικείο ασφαλιστικό φορέα , για τη συνέχιση του προαναφερομενου δικαιώματος.

Αίρεται η καταληχτική ημερομηνία της 30/6/2017 και ισχύει εις το διηνεκές, το δικαίωμα που είχε παραχωρηθεί σε συνταξιούχους λήψης αναπηρικής σύνταξης και δικαιούχους επιδομάτων αναπηρίας ,προκειμένου αυτοί να συνεχίσουν να λαμβάνουν τις σχετικές παροχές για ένα εξάμηνο,εφόσον εκκρεμεί στις υγειονομικές επιτροπές ΚΕΠΑ, χωρίς υπαιτιότητά τους,ιατρική κρίση περί ποσοστού αναπηρίας.

Κέντρο Είσπραξης Ανεξόφλητων Οφειλών: Πρόσβαση σε τραπεζικούςλογαριασμούς και πληροφορίες του Δημοσίου  

· Προβλέπεται:

-α) η πρόσβαση του συνόλου των υπηρεσιών του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) του ΕΦΚΑ στο Σύστημα Μητρώων Τραπεζικών Λογαριασμών και Λογαριασμών Πληρωμών για τη διευκόλυνση αιτημάτων παροχής σχετικών πληροφοριών

-β) υποχρέωση παροχής στο ΚΕΑΟ κάθε διαθέσιμης πληροφορίας από τρίτους (φορείς της γενικής κυβέρνησης και κρατικές υπηρεσίες) για την άσκηση των αρμοδιοτήτων του.

Αλλαγές στις διαδικασίες επιβολής λουκέτου ή αποκλεισμού από δημόσιες συμβάσεις για επιχειρήσεις που κάνουν  παραβάσεις στην εργασιακή νομοθεσία

Επανακαθορίζονται η διαδικασία και οι προϋποθέσεις προσωρινής ή οριστικής διακοπής λειτουργίας μίας επιχείρησης, όταν κριθεί ότι υπάρχουν παραβάσεις που εγκυμονούν άμεσο ή σοβαρό κίνδυνο για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων.

Ορίζονται οι περιπτώσεις που επιβάλλεται προσωρινή διακοπή της λειτουργίας συγκεκριμένης παραγωγικής διαδικασίας ή τμήματος ή τμημάτων ή του συνολου της επιχείρησης.

Προβλέπεται ότι είναι υποχρεωτική η δήλωση στην "Εργάνη" κάθε αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, καθώς και η υπεργασία και η νόμιμη υπερωριακή απασχόληση των εργαζομένων. Είναι η υποχρεωτική και η τήρηση των στοιχείων του απασχολούμενου προσωπικού στο ΟΠΣ –ΣΕΠΕ σε οικοδομική εργασία ή τεχνικό έργο.

Ορίζεται η διαδικασία αναγγελίας από τον εργοδότη για κάθε περίπτωση οικειοθελούς αποχώρησης μισθωτού ή καταγγελία της σύμβασης στην "Εργάνη".

Αποκλείονται οι οικονομικοί κλπ. φορείς από τη συμμετοχή σε διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων εφόσον αυτοί έχουν διαπράξει σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα.

Προβλέπεται η δυνατότητα χορήγησης του επιδόματος μητρότητας και σε αυτές που κυοφορούν, τις τεκμαιρόμενες μητέρες καθώς και σε όσες υιοθετούν τέκνο ηλικίας έως 2 ετών.

Προσδιορίζεται χρονικό διάστημα 60 ημερών για τη συζήτηση των αγωγών και των τακτικών ένδικων μέσων επί εργατικών διαφορών.

Καθορίζονται οι προϋποθέσεις για την επιδότηση ανεργίας στις περιπτώσεις που ο άνεργος έχει θεωρήσει τη μονομερή βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας του ως καταγγελία της σχέσης εργασίας από τον εργοδότη.

11