Ποιοι και πόσο μέρισμα δικαιούνται -Αναλυτικοί πίνακες

Αλλαγές στα εισοδηματικά κριτήρια χορήγησης του «κοινωνικού μερίσματος» ώστε περισσότεροι δικαιούχοι με πολύ χαμηλά εισοδήματα να λάβουν μεγαλύτερα ποσά μερίσματος επέφερε «στο παρά πέντε» η κυβέρνηση, με την κοινή υπουργική απόφαση η οποία καθορίζει αναλυτικά όλες τις λεπτομέρειες για τη χορήγηση της συγκεκριμένης εφάπαξ εισοδηματικής ενίσχυσης.

Βάσει της απόφασης αυτής, το «κοινωνικό μέρισμα» θα κυμαίνεται από 250 έως 1.350 ευρώ, ανάλογα με την εισοδηματική και περιουσιακή κατάσταση κάθε μεμονωμένου δικαιούχου ή οικογένειας ή άλλης ομάδας ωφελουμένων (συγκατοικούντων σε μια οικία).

Η εφαρμοστική υπουργική απόφαση καθορίζει, πιο συγκεκριμένα, τα κριτήρια εισοδήματος, περιουσίας, διαμονής, καθώς και τα λοιπά κριτήρια για την εφάπαξ καταβολή του «κοινωνικού μερίσματος» σε 3,4 εκατομμύρια νοικοκυριά. Προσδιορίζει επίσης τη βάση, τον τρόπο υπολογισμού και το ύψος της παροχής ανά κατηγορία δικαιούχων, τις προϋποθέσεις, το φορέα, τη διαδικασία, το χρόνο και τον τρόπο καταβολής, το χρόνο και τρόπο ελέγχου των εισοδηματικών, περιουσιακών και των λοιπών κριτηρίων.

Τι άλλαξε

Ως προς τα εισοδηματικά κριτήρια, το κείμενο της εφαρμοστικής απόφασης προβλέπει την αύξηση κατά 66,6% του εύρους των κατώτατων εισοδηματικών κλιμακίων, στα οποία αντιστοιχούν τα υψηλότερα ποσά μερίσματος. Συγκεκριμένα, τα κατώτατα εισοδηματικά κλιμάκια αυξάνονται από τα επίπεδα των 3.000 – 9.000 ευρώ στα επίπεδα των 5.000 – 15.000 ευρώ για όλες τις επιμέρους κατηγορίες δικαιούχων, ώστε τα υψηλότερα ποσά μερίσματος, τα οποία κυμαίνονται από 450 έως 1.350 ευρώ και προορίζονται για τα πλέον φτωχά νοικοκυριά, να είναι σε θέση να τα εισπράξουν πολλοί περισσότεροι δικαιούχοι.

Με την εφαρμοστική υπουργική απόφαση προβλέπεται η καταβολή του «μερίσματος» σε κάθε άτομο που διαμένει μόνο του σε κάποια οικία και σε κάθε «νοικοκυριό», δηλαδή σε κάθε ομάδα ατόμων που συγκατοικούν σε μια οικία (είτε πρόκειται για τυπική οικογένεια είτε απλώς για συγκατοικούντες συγγενείς ή φίλους), εφόσον πληρούνται συγκεκριμένα εισοδηματικά, περιουσιακά κριτήρια και κριτήρια διαμονής, τα οποία προκύπτουν από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων που υποβλήθηκαν φέτος για τα εισοδήματα του 2016. Ατομα τα οποία «φιλοξενούνται» σε σπίτια γονέων ή άλλων συγγενών ή φίλων τους, ακόμη κι αν πληρούν από μόνα τους, βάσει των φορολογικών τους δηλώσεων, τα οριζόμενα κριτήρια χορήγησης, δεν δικαιούνται να λάβουν ξεχωριστά το «μέρισμα», αλλά θεωρούνται ενταγμένα στην ομάδα ατόμων με τα οποία συγκατοικούν.

Το εάν αυτή η ομάδα δικαιούται να λάβει την εισοδηματική ενίσχυση, εξαρτάται από το εάν το άθροισμα των εισοδημάτων των μελών της και το άθροισμα της αξίας των περιουσιακών τους στοιχείων είναι ποσά χαμηλότερα από τα αντίστοιχα ανώτατα όρια που προβλέπουν τα οριζόμενα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.

Παγίδες

Προκειμένου να κριθεί εάν πληρούνται τα προβλεπόμενα εισοδηματικά κριτήρια:

– Ως ετήσιο εισόδημα λαμβάνεται υπόψη το μεγαλύτερο ποσό μεταξύ του συνολικού δηλωθέντος εισοδήματος και του τεκμαρτού εισοδήματος.

– Ως ετήσιο εισόδημα κάθε «νοικοκυριού» λαμβάνεται υπόψη το άθροισμα των εισοδημάτων των μελών του «νοικοκυριού». Για κάθε μέλος, το οποίο έχει στο όνομα ανοιγμένο τραπεζικό λογαριασμό, αλλά δεν έχει καθόλου εισόδημα από εργασία, ως ετήσιο εισόδημα λαμβάνεται υπόψη το ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης των 3.000 ευρώ.

Ειδική μέριμνα λαμβάνεται και για τους ανέργους που είναι εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ. Προβλέπεται συγκεκριμένα ότι σε περίπτωση ατόμων τα οποία ήταν άνεργα για περισσότερους από 6 μήνες μέσα στο 2017 δεν λαμβάνεται υπόψη τυχόν ατομικό εισόδημα του φορολογικού έτους 2016 από μισθωτή εργασία έως το ύψος των 9.000 ευρώ, προσαυξανόμενο κατά το ποσό των 1.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μήνα ανεργίας πέραν των έξι (6) μηνών εντός του έτους 2017.

Τα μυστικά

Σύμφωνα με την κοινή υπουργική απόφαση, κάθε άτομο ή «ωφελούμενη» ομάδα ατόμων δικαιούται το κοινωνικό μέρισμα, εφόσον πληρούνται σωρευτικά τα ακόλουθα κριτήρια:

1 Εισοδηματικά. Για την καταβολή της εισοδηματικής ενίσχυσης σε ένα άτομο που διαμένει μόνο του σε οικία, δηλαδή σε μονοπρόσωπο «νοικοκυριό», το ετήσιο εισόδημα του ατόμου αυτού δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσό των 9.000 ευρώ. Εάν το ετήσιο εισόδημά του δεν υπερβαίνει το ποσό των 5.000 ευρώ, το μονοπρόσωπο «νοικοκυριό» εντάσσεται στο 1ο εισοδηματικό κλιμάκιο, από 0 έως 5.000 ευρώ, στο οποίο αντιστοιχεί ποσό «κοινωνικού μερίσματος» 450 ευρώ. Εάν το εισόδημά του είναι μεταξύ 5.000 και 7.000 ευρώ, τότε εντάσσεται στο 2ο εισοδηματικό κλιμάκιο, όπου αντιστοιχεί μέρισμα 350 ευρώ. Εάν το ετήσιο εισόδημά του είναι μεταξύ 7.000 και 9.000 ευρώ εντάσσεται στο 3ο εισοδηματικό κλιμάκιο, όπου αντιστοιχεί ποσό 250 ευρώ.

Για την καταβολή του «μερίσματος» στις υπόλοιπες κατηγορίες νοικοκυριών, με περισσότερα του ενός μέλη, τόσο τα κλιμάκια ετησίου εισοδήματος όσο και τα αντίστοιχα ποσά μερίσματος προσδιορίζονται ως εξής:

* Για κάθε ενήλικο μέλος, πέραν του πρώτου, το εύρος του κλιμακίου του ετησίου εισοδήματος και το αντίστοιχο ποσό μερίσματος προσαυξάνεται κατά 50%. Δηλαδή το 1ο εισοδηματικό κλιμάκιο από 0 έως 5.000 ευρώ για μονοπρόσωπο «νοικοκυριό» προσαυξάνεται κατά 50% για κάθε ενήλικο και κατά 25% για κάθε ενήλικο μέλος. Το ίδιο γίνεται και με το 2ο εισοδηματικό κλιμάκιο (από 5.000 έως 7.000 ευρώ) και με το 3ο εισοδηματικό κλιμάκιο (από 7.000 έως 9.000 ευρώ).

* Για κάθε ανήλικο μέλος, το κλιμάκιο ετησίου εισοδήματος και το αντίστοιχο ποσό μερίσματος προσαυξάνεται κατά 25%.

* Το ανώτατο όριο ετησίου εισοδήματος δεν μπορεί να υπερβεί το τριπλάσιο του αντίστοιχου ποσού που ισχύει για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό.

* Το ανώτατο ποσό μερίσματος δεν μπορεί να υπερβεί το τριπλάσιο του αντίστοιχου ποσού που ισχύει για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό.

Παράδειγμα: «Νοικοκυριό» αποτελούμενο από δύο ενήλικα μέλη (έγγαμοι χωρίς τέκνα ή δύο ενήλικα αδέλφια συγκατοικούντα κ.λπ.) με συνολικό ετήσιο εισόδημα 5.000 ευρώ, θα λάβει μέρισμα που θα προσδιοριστεί ως εξής:

Το 1ο εισοδηματικό κλιμάκιο των 5.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο «νοικοκυριό» προσαυξάνεται κατά 50% για το δεύτερο ενήλικο και κατά 25% για το ανήλικο μέλος του «νοικοκυριού»: 5.000 ευρώ + (5.000 ευρώ Χ 50%) + (5.000 ευρώ Χ 25%) = 8.750 ευρώ. Δηλαδή, γι’ αυτό το «νοικοκυριό» το 1ο εισοδηματικό κλιμάκιο είναι από 0 έως 8.750 ευρώ.

Το ποσό μερίσματος των 450 ευρώ που αντιστοιχεί στο 1ο εισοδηματικό κλιμάκιο του μονοπρόσωπου «νοικοκυριού» προσαυξάνεται κατά 50% για το δεύτερο ενήλικο και κατά 25% για το ανήλικο μέλος του «νοικοκυριού»: 450 ευρώ + (450 ευρώ Χ 50%) +(450 ευρώ Χ 25%) = 787,50 ευρώ. Δηλαδή, αυτό το «νοικοκυριό» το οποίο ανήκει στο 1ο εισοδηματικό κλιμάκιο, από 0 έως 8.750 ευρώ, θα λάβει μέρισμα 787,50 ευρώ.

2 Ακίνητη περιουσία: Η φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας όλων των μελών της ωφελούμενης μονάδας, στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό (βάσει του εκκαθαριστικού σημειώματος του ΕΝΦΙΑ 2017) δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολό της το ποσό των 120.000 ευρώ για μονομελή ωφελούμενη μονάδα, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως του ποσού των 180.000 ευρώ.

3 Κινητή περιουσία: Το συνολικό ύψος των καταθέσεων όλων των μελών της ωφελούμενης μονάδας σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας ή του εξωτερικού, ή/και η τρέχουσα αξία μετοχών, ομολόγων κ.τ.λ., όπως προκύπτουν από τις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις, δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 9.000 ευρώ για μονομελή ωφελούμενη μονάδα, πολλαπλασιαζόμενο με την αντίστοιχη κλίμακα ισοδυναμίας της ωφελούμενης μονάδας, ανάλογα με τη σύνθεση αυτής.

Το συνολικό ποσό από τόκους καταθέσεων, όπως έχουν δηλωθεί στο Ε1 του φορολογικού έτους 2016, δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό που προκύπτει από τον μαθηματικό τύπο: Ετήσιος τόκος = 9.000 Χ κλίμακα ισοδυναμίας ωφελούμενης μονάδας Χ μέσο ετήσιο καταθετικό επιτόκιο 2016 / 100

4 Τεκμήρια: Εξαιρούνται από τη χορήγηση και δεν κρίνονται δικαιούχοι του κοινωνικού μερίσματος νοικοκυριά, τα μέλη των οποίων, βάσει της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους 2016:

* εμπίπτουν στο φόρο πολυτελούς διαβίωσης,

* δηλώνουν δαπάνες για αμοιβές πληρωμάτων σκαφών αναψυχής,

* δηλώνουν δαπάνες για δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία,

* δηλώνουν δαπάνες για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό.

Επιπλέον, εξαιρούνται από τη χορήγηση και δεν κρίνονται δικαιούχοι του κοινωνικού μερίσματος φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής, οι οποίοι υποχρεούνται να υποβάλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα, καθώς και ο/η σύζυγος αυτών.

5 Λοιπά κριτήρια: Ο δικαιούχος πρέπει να διαμένει νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια για τα τελευταία πέντε έτη. Ο δικαιούχος οφείλει να είναι ασφαλισμένος τουλάχιστον μία φορά σε οποιονδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης και για χρόνο ασφάλισης μεγαλύτερο του ενός μήνα μέχρι και 31/10/2017, όπως αυτό προκύπτει από το μητρώο του ΕΦΚΑ. Ο δικαιούχος και όλα τα ενήλικα μέλη του νοικοκυριού πρέπει να έχουν υποβάλει δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2016, εφόσον έχουν υποχρέωση.

Η διαδικασία για την υποβολή της αίτησης

Η αίτηση, η οποία επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του ν.1599/1986 ως προς τα δηλούμενα στοιχεία και συναίνεσης για τη λήψη φορολογικών δεδομένων που τηρούνται στην ΑΑΔΕ, υποβάλλεται από τον/την υπόχρεο ή το/τη σύζυγο του υπόχρεου υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος της ωφελούμενης μονάδας μέσω του διαδικτυακού τόπου του προγράμματος (www.koinonikomerisma.gr), χρησιμοποιώντας τους προσωπικούς κωδικούς πρόσβασης του πληροφοριακού συστήματος TAXISnet της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).

Σε περίπτωση «νοικοκυριού» που απαρτίζεται και από φιλοξενούμενα μέλη, η αίτηση υποβάλλεται αποκλειστικά από τον/την υπόχρεο ή το/τη σύζυγο του υπόχρεου υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος της φιλοξενούσας μονάδας, για το σύνολο των μελών της ωφελούμενης μονάδας. Σε αυτήν την περίπτωση, κατά την επεξεργασία της αίτησης, θα ζητηθεί η συναίνεση των φιλοξενούμενων ατόμων μέσω των κωδικών τους TAXISnet για τη λήψη από την ΗΔΙΚΑ Α.Ε. των στοιχείων τους που τηρούνται στην ΑΑΔΕ. Η συναίνεση όλων των φιλοξενούμενων ενηλίκων εντός της προθεσμίας υποβολής της αίτησης είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ολοκλήρωσή της.

Απαραίτητη είναι η συμπλήρωση στην αίτηση αριθμού λογαριασμού IBAN.

Μετά την οριστική υποβολή της αίτησης, ο αιτών ενημερώνεται αυτόματα για την έγκριση ή την απόρριψή της, καθώς και για το ύψος της παροχής. Η καταβολή του κοινωνικού μερίσματος γίνεται εφάπαξ.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΛΑΙΤΣΑΚΗΣ

gpalaitsakis@e-typos.com

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου