Στα χνάρια της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων βαδίζει ο ΕΦΚΑ
Του Δημήτρη Κατσαγάνη
Αν και το Μνημόνιο προέβλεπε αρχικά την ενσωμάτωση των μηχανισμών είσπραξης ασφαλιστικών εισφορών στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), κάτι τέτοιο κατέστη μάλλον τεχνικά δύσκολο και, προπαντός, αμφίβολου αποτελέσματος.
Και αυτό γιατί έγινε αντιληπτό, όχι μόνο από αρμόδια στελέχη του κρατικού μηχανισμού αλλά και τους θεσμούς, πως η συγχώνευση των μηχανισμών είσπραξης φόρων και εισφορών θα οδηγούσε, ενδεχομένως, σε πτώση –ταυτόχρονα – και των δύο εισόδων. Κάτι τέτοιο δεν θα βοηθούσε ιδίως τα ασφαλιστικά ταμεία, καθώς οι "επιδόσεις" τους στις εισπράξεις εισφορών εμφανίζονται καλύτερες από τις εισπράξεις φόρων από την ΑΑΔΕ.
Έτσι ουδείς στην κυβέρνηση θα ήθελε να διακινδυνεύσει τα καλύτερα από τα αναμενόμενα ασφαλιστικά έσοδα, ειδικά σε συνθήκες που επιτυγχάνεται υπερ-πλεόνασμα στον ΕΦΚΑ, το οποίο αποτελεί και το βασικό "όπλο" για την αναστολή των περικοπών των συντάξεων το 2019.
Μ΄ άλλα λόγια, ζητούμενη είναι για την κυβέρνηση είναι η αναβάθμιση του ΕΦΚΑ και όχι η ένταξη του μισού μηχανισμού του (σ.σ. των εσόδων) στην ΑΑΔΕ και η παραμονή του άλλου μισού (σ.σ. της καταβολής των συντάξεων ) στον υπάρχον φορέα.
Και όχι μόνο αυτό, αλλά για ορισμένους στην κυβέρνηση, ζητούμενη πρέπει να είναι να είναι η σχετική απεξάρτηση του ΕΦΚΑ από το Υπουργείο Εργασίας, ειδικά καθώς το συντριπτικά μεγάλο μέρος της εφαρμογής του νόμου Κατρούγκαλου έχει ολοκληρωθεί.
Αυτό σημαίνει πως εκείνο το οποίο εξετάζεται από αρμόδιους κύκλους είναι η "αυτονόμηση" του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) από το Υπουργείο Εργασίας κατά το πρότυπο της "αυτονομίας" της ΑΑΔΕ από το Υπουργείο Οικονομικών.
Ήδη ο ΕΦΚΑ, μετά την πλήρη ενσωμάτωση όλων των ταμείων κύριας ασφάλισης (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΟΓΑ κλπ.) από την 1η Ιανουαρίου 2017, "τρέχει" κανονικά στον υπολογισμό των εισφορών 1,5 εκατομμυρίων μη μισθωτών με βάση το εισόδημα το οποίοι δηλώνουν στην εφορία. Βασικός μοχλός για αυτό το βήμα είναι το σχήμα της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Κοινωνική Ασφάλιση (ΗΔΙΚΑ).
Την ίδια ώρα, το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (το οποίο συστήθηκε το 2013 από την προηγούμενη κυβέρνηση), το οποίο υπάγεται στον ΕΦΚΑ, έχει προχωρήσει σε δύο κομβικές αλλαγές:
-Εντάσσονται σταδιακά, σ΄ αυτόν, από τις αρχές του περασμένου έτους όλες οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον ΕΦΚΑ, ανεξαρτήτως ύψους και παλαιότητας. Τις οφειλές αυτές επιδιώκει να μειώσει μέσω ατομικών ειδοποιήσεων τις οποίες στέλνει στους οφειλέτες με στόχο τη "συμμόρφωσή" τους, υπό την απειλή της λήψης μέτρων αναγκαστικής είσπραξης (σ.σ. κατασχέσεις σε τραπεζικούς λογαριασμούς, ακίνητα κλπ.)
- Εισπράττει ο ίδιος, από αυτό το μήνα, τις δόσεις από τις ρυθμίσεις των οφειλών.
Σοκ με απώλεια ασφαλιστικής ενημερότητας για όσους δεν πληρώνουν έστω και μια δόση της ρύθμισής τους
Του Δημήτρη Κατσαγάνη
Σε... χρόνο μηδέν θα λαμβάνει προειδοποίηση από το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών για κατασχέσεις έναντι οφειλών στα Tαμεία όποιος επαγγελματίας δεν πληρώσει έστω και μία δόση της ρύθμισής του.
Και αυτό γιατί από αυτόν κιόλας τον μήνα, οι δόσεις όλων των ρυθμίσεων για ληξιπρόθεσμα χρέη προς τον τέως Οργανισμό Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (τ. ΟΑΕΕ) θα εισπράττονται από το ΚΕΑΟ και όχι από τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (στον οποίο έχει ενταχθεί ο ΟΑΕΕ από την 1/1/2017).
Συνεπώς, οι δόσεις θα εισπράττονται απευθείας από τον αρμόδιο φορέα (δηλ. το ΚΕΑΟ) για τα ασφαλιστικά χρέη και όχι από τον φορέα εκείνο ο οποίος εισπράττει κατά βάση τις τρέχουσες μηνιαίες εισφορές (δηλ. τον ΕΦΚΑ), τόσο των εργοδοτών-μισθωτών όσο και των αυταπασχολουμένων και των αγροτών.
Όποιος οφειλέτης δεν πληρώσει εμπρόθεσμα τη δόση της ρύθμισής του στο ΚΕΑΟ θα χάνει, άμεσα, δηλαδή χωρίς καμία χρονική καθυστέρηση, την ασφαλιστική ικανότητα και ενημερότητά του, όπως συμβαίνει σε όποιον επαγγελματία δεν πληρώσει εμπρόθεσμα τις τρέχουσες εισφορές και τις δόσεις των χρεωστικών υπολοίπων του 2017 στον ΕΦΚΑ. Με άλλα λόγια, δεν μπορεί να προβεί σε μια σειρά οικονομικών συναλλαγών (π.χ., αγοραπωλησία ακινήτων), ενώ δεν θα έχει πρόσβαση στην ιατρο-φαρμακευτική περίθαλψη.
Άμεση εικόνα
Και αυτό γιατί το ΚΕΑΟ θα έχει άμεση εικόνα για το ποιος επαγγελματίας πληρώνει στην ώρα του τα χρέη του και ποιος όχι. Και γι' αυτόν τον λόγο θα μπορεί πολύ πιο γρήγορα, δηλαδή σε λιγότερο από το διάστημα ενός μήνα, να ενεργοποιεί τους μηχανισμούς του για τη "συμμόρφωση" του οφειλέτη.
Με άλλα λόγια, αμέσως αφού ένας οφειλέτης δεν πληρώσει εμπρόθεσμα τη δόση μίας ρύθμισης, θα στέλνεται "σήμα" στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΚΕΑΟ, οι οποίες έχουν αντικείμενο την ειδοποίηση των οφειλετών.
Αυτές, με τη σειρά τους, θα στέλνουν ατομικό ειδοποιητήριο στον ασυνεπή οφειλέτη, δηλώνοντάς του πως εφόσον δεν εξοφλήσει τα χρέη του (εφάπαξ ή σε δόσεις), θα βρεθεί αντιμέτωπος με μέτρα αναγκαστικής είσπραξης, δηλαδή κατασχέσεις σε τραπεζικούς λογαριασμούς και ακίνητά του. Αντίθετα, μέχρι τον προηγούμενο μήνα, ο ΕΦΚΑ ειδοποιούσε το ΚΕΑΟ για το ποιος πλήρωσε και ποιος όχι τη μηνιαία δόση του, μετά την εκκαθάριση όλων των εισφορών κάθε μήνα. Έπειτα το ΚΕΑΟ προχωρούσε στις προβλεπόμενες ενέργειες. Έτσι μεσολαβούσε ένα διάστημα 1 έως 2 μηνών μέχρι ο οφειλέτης να λάβει ατομική προειδοποίηση για τη λήψη μέτρων αναγκαστικής είσπραξης από το ΚΕΑΟ.
Άλλος ένας "βραχνάς"
Η είσπραξη των δόσεων των ρυθμίσεων από το ΚΕΑΟ –πέραν της άμεσης ενεργοποίησης των μηχανισμών προειδοποίησης και, αν χρειαστεί, των κατασχέσεων– προσθέτει άλλο ένα ασφαλιστικό "βραχνά" στους ελεύθερους επαγγελματίες, δίπλα στους ήδη υπάρχοντες.
Αυτοί είναι η καταβολή των τρεχουσών εισφορών 26,9% κάθε μήνα επί του εισοδήματος, αλλά και η καταβολή των δόσεων για την εξόφληση των χρεωστικών υπολοίπων, τα οποία προέκυψαν από την εκκαθάριση των εισφορών του 2017 για όσους δήλωσαν υψηλότερο εισόδημα το 2016 σε σχέση με το 2015.
Αν ένας επαγγελματίας δεν καταβάλλει εμπρόθεσμα για έναν μήνα τις τρέχουσες εισφορές του ή τη δόση εξόφλησης του περσινού χρεωστικού υπολοίπου, τότε χάνει αυτομάτως την ασφαλιστική ενημερότητα και ικανότητα. Μάλιστα, από αυτόν τον μήνα, έγιναν πιο ασφυκτικά τα χρονικά περιθώρια, καθώς ορίστηκε η ίδια προθεσμία για τις δύο παραπάνω καταβολές.
Παράλληλα, η μη καταβολή των δόσεων των ρυθμίσεων των ληξιπροθέσμων χρεών από έναν επαγγελματία οδηγεί επίσης (όπως και στις παραπάνω περιπτώσεις) σε απώλεια της ασφαλιστικής ικανότητας και ενημερότητας, ακόμα και αν κάποιος επαγγελματίας έχει καταβάλλει τις τρέχουσες εισφορές και τις δόσεις για το χρεωστικό υπόλοιπο του 2017.
Ωστόσο, μέχρι πρότινος, η μη άμεση επικοινωνία μεταξύ του ΕΦΚΑ, ο οποίος εισέπραττε και τις δόσεις των ρυθμίσεων, και του ΚΕΑΟ, ο οποίος μόνο προχωρούσε σε μέτρα "συμμόρφωσης" των οφειλετών (και όχι είσπραξης των οφειλών), εμπόδιζε την άμεση απώλεια της ασφαλιστικής ικανότητας και ενημερότητας, σε περίπτωση μη εμπρόθεσμης πληρωμής των δόσεων των ρυθμίσεων.
Αυτή η "απόσταση" παύει να ισχύει και έτσι η μη εμπρόθεσμη πληρωμή των δόσεων των ρυθμίσεων σηματοδοτεί την άμεση απώλεια της ασφαλιστικής ικανότητας-ενημερότητας, όπως και στην περίπτωση της μη εμπρόθεσμης πληρωμής των τρεχουσών εισφορών και των δόσεων εξόφλησης των χρεωστικών υπολοίπων ...
Στόχος η είσπραξη 1,2 δισ. ευρώ
Ποσό ύψους 1,2 δισ. ευρώ έχει βάλει στόχο να εισπράξει φέτος το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών από ρυθμίσεις. Ο στόχος αυτός, μάλιστα, αποτελεί και μνημονιακή-μεταμνημονιακή υποχρέωση της κυβέρνησης. Ωστόσο, υπηρεσιακοί παράγοντες του υπ. Εργασίας εκτιμούν ότι ο στόχος αυτός θα ξεπερασθεί, δεδομένου ότι συνολικά τα έσοδα από εισφορές έχουν ξεπεράσει θετικά τις επίσημες προβλέψεις. Συγκεκριμένα, αντί πρόβλεψης για αύξηση 5%, τα έσοδα από εισφορές επί της μισθωτής απασχόλησης, αυξήθηκαν στο α' εξάμηνο του 2018 κατά 15% -20%.
Κατά τα άλλα, ως έσοδα από "ρυθμίσεις" θεωρούνται όχι μόνο τα έσοδα από τους οικειοθελείς –από πλευράς οφειλετών– διακανονισμούς των χρεών αλλά και οι αναγκαστικές ενέργειες εισπράξεις –από πλευράς ΚΕΑΟ–, δηλαδή οι κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών και ακινήτων.
Κοντά στο 10%-15% των εσόδων από ρυθμίσεις προέρχεται από κατασχέσεις λογαριασμών.
Το υπόλοιπο 30%-35% προέρχεται από καταβολές "έναντι οφειλής" (δηλαδή από την πληρωμή ποσών κατά τις δυνατότητες των οφειλετών), ενώ το 50%-55% των εσόδων προέρχεται από δόσεις εξόφλησης ρυθμισμένων χρεών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου