Οι παροχές φέρνουν μείωση του αφορολόγητου

21

 
 
 
 
 

Του Σπύρου Δημητρέλη 

Αναπόφευκτη θεωρούν αναλυτές που γνωρίζουν από κοντά τα δημοσιονομικά πράγματα και τη συνολική πορεία της οικονομίας –με τα έως τώρα δεδομένα– τη μείωση του αφορολόγητου ορίου το 2020. Η υπονόμευση της δημοσιονομικής κατάστασης της χώρας από την κυβέρνηση με τις συνεχείς παροχές, η αδυναμία της να προσελκύσει ουσιαστικές και μεγάλες επενδύσεις, η συνεχής επιδείνωση του διεθνούς κλίματος στη διεθνή οικονομία και, κυρίως, το πλήγμα που επιφέρει στην οικονομική δραστηριότητα η παρατεταμένη προεκλογική περίοδος δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα, το οποίο εκτιμάται από τους αναλυτές ότι θα έχει αρνητική επίδραση τους επόμενους μήνες στην οικονομία, το 2019, αλλά και το 2020. 

Το ζήτημα θα κληθεί να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση που θα προκύψει μετά τις επικείμενες εκλογές, ακόμα και αν αυτές γίνουν στο τέλος της συνταγματικής προθεσμίας, δηλαδή τον επόμενο Οκτώβριο. Το ότι η οικονομία δεν πηγαίνει τόσο καλά όσο την εμφανίζει η κυβέρνηση φαίνεται μέσα από εκθέσεις διεθνών αλλά και εγχώριων φορέων, που, αν και με κομψό τρόπο, δεν κρύβουν τα σύννεφα που βλέπουν στον ορίζοντα της οικονομίας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην πρόσφατη έκθεσή της για την πρώτη αξιολόγηση της μετα-μνημονιακής επιτήρησης, παραθέτει μια σειρά από κινδύνους για την επαλήθευση των προβλέψεων ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας για το 2019. Η πρόβλεψή της είναι για ανάπτυξη 2,3%, ενώ η κυβέρνηση προβλέπει ανάπτυξη 2,5%. Η πρόβλεψη της κυβέρνησης χαρακτηρίζεται, εμμέσως πλην σαφώς, ως αισιόδοξη και από την Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία, στην πρόσφατη ενδιάμεση έκθεσή της για τη νομισματική πολιτική, προβλέπει για το 2019 ανάπτυξη 2,3% και περιορισμό του ρυθμού ανάπτυξης στο 2,1% το 2020. 

Παράλληλα, ευρωπαϊκές πηγές εκτιμούν ότι οι προβλέψεις που αναφέρονται στις εκθέσεις είναι αισιόδοξες και εκτιμούν ότι, με την πορεία που έχουν πάρει τα πολιτικά και δημοσιονομικά πράγματα στη χώρα, η επίτευξη ρυθμού ανάπτυξης 2% φέτος θα είναι μιας πρώτης τάξεως επιτυχία. Τα σύννεφα στην ευρωπαϊκή οικονομία από το ζήτημα του Brexit, η κατάργηση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και τα αρνητικά μηνύματα από την κινεζική οικονομία δημιουργούν ένα εχθρικό εξωτερικό περιβάλλον για την ελληνική οικονομία. Από τον ρυθμό ανάπτυξης εξαρτάται σε μέγιστο βαθμό και η εκπλήρωση του βασικού δημοσιονομικού στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5%. Για το 2019 η κυβέρνηση μοιράζει και το τελευταίο ευρώ που έχει διαθέσιμο πάνω από το πλεόνασμα. Μοιράζει ουσιαστικά και το τελευταίο ευρώ υπερπλεονάσματος. Είναι χαρακτηριστικό ότι τις προηγούμενες ημέρες πέρασαν τροπολογίες και εκδόθηκαν υπουργικές αποφάσεις όπου μοιράζονται ακόμα και μικροποσά σε διάφορες κοινωνικές ομάδες. Για παράδειγμα, μοιράστηκε έκτακτο επίδομα θέρμανσης ύψους 12 εκατομμυρίων ευρώ σε περυσινούς δικαιούχους, ενώ 6 εκατομμύρια διατίθενται για την επέκταση του μεταφορικού ισοδύναμου στα νησιά. Είναι χαρακτηριστικό, επίσης, ότι στον Προϋπολογισμό του 2019 δεν προβλέπεται ούτε ένα ευρώ δημοσιονομικό μαξιλάρι για την επίτευξη του στόχου για πλεόνασμα 3,5%. Για παράδειγμα, για το 2019 δεν προβλέπεται η χορήγηση κοινωνικού μερίσματος, καθώς όλο το υπερπλεόνασμα μοιράζεται με μέτρα όπως η μείωση του ΕΝΦΙΑ και η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών στους ελεύθερους επαγγελματίες. 

Όλα αυτά σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα που προκαλεί στην οικονομία το γεγονός ότι το 2019 θα είναι εκλογική χρονιά δημιουργεί, σύμφωνα με έγκυρους οικονομικούς αναλυτές, ένα σαθρό οικονομικό υπόβαθρο για το 2020, την πρώτη χρόνια της κυβέρνησης που θα προκύψει από τις επόμενες εκλογές. Έγκυροι αναλυτές τονίζουν ότι το μοναδικό μέτρο επίτευξης του δημοσιονομικού στόχου πλεονάσματος 3,5% για το 2020 είναι η μείωση του αφορολόγητου ορίου. Και όποια κυβέρνηση και αν προκύψει από τις επόμενες εκλογές θα έχει μπροστά της μια πολύ δύσκολη διαπραγμάτευση για τον επόμενο Προϋπολογισμό. Το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης θα αποτυπωθεί στο προσχέδιο του Προϋπολογισμού για το 2020, αλλά και το τελικό σχέδιο που θα κατατεθεί στη Βουλή τον επόμενο Νοέμβριο.  Οι ίδιοι αναλυτές εκτιμούν, όμως, ότι, εφόσον οι εκλογές γίνουν σύντομα και η επόμενη κυβέρνηση στείλει αμέσως ένα ξεκάθαρο μήνυμα φιλικότητας στις επενδύσεις, τότε το οικονομικό τοπίο μπορεί να βελτιωθεί και να δημιουργηθούν περιθώρια για αποφυγή της λήψης περιοριστικών δημοσιονομικών μέτρων. 

Υπενθυμίζεται ότι η διαπραγμάτευση θα γίνει στη βάση που έγινε και αυτή για την ακύρωση του μέτρου της μείωσης των συντάξεων. Δηλαδή η μείωση του αφορολόγητου είναι ένα ψηφισμένο μέτρο το οποίο, για να ακυρωθεί, θα πρέπει η κυβέρνηση να πείσει ότι μπορεί να επιτευχθούν αξιόπιστα οι δημοσιονομικοί στόχοι χωρίς αυτό να εφαρμοστεί. 

Από τη μείωση του αφορολόγητου ορίου εκτιμάται ότι θα υπάρξει μια θετική δημοσιονομική επίπτωση της τάξης του 1% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, δηλαδή θα επιφέρει καθαρά πρόσθετα έσοδα ύψους περίπου 1,8 δισ. ευρώ. Το "ψαλίδι" στο αφορολόγητο θα υλοποιηθεί μέσω της περικοπής κατά 650 ευρώ της έκπτωσης φόρου που δικαιούνται μισθωτοί και συνταξιούχοι. Συγκεκριμένα, η μείωση του φόρου με βάση την οποία προκύπτει το ύψος του αφορολόγητου εισοδήματος διαμορφώνεται ως εξής:

- Στα 1.250 ευρώ, από 1.900 ευρώ σήμερα, για μισθωτούς χωρίς προστατευόμενα τέκνα (έτσι, το αφορολόγητο όριο μειώνεται από 8.636 σε 5.681 ευρώ).

- Στα 1.300 ευρώ, από 1.950 ευρώ σήμερα, για μισθωτούς με ένα προστατευόμενο τέκνο (έτσι, το αφορολόγητο όριο μειώνεται από 8.863 σε 5.909 ευρώ).

- Στα 1.350 ευρώ, από 2.000 ευρώ σήμερα, για μισθωτούς με δύο προστατευόμενα τέκνα (έτσι, το αφορολόγητο όριο μειώνεται από 9.090 σε 6.136 ευρώ).

- Στα 1.450 ευρώ, από 2.100 ευρώ σήμερα, για μισθωτούς με τρία τέκνα και άνω
(έτσι, το αφορολόγητο όριο μειώνεται από 9.545 σε 6.590 ευρώ).

Από τους παραπάνω αριθμούς γίνεται πλέον κατανοητό ότι η μείωση του αφορολόγητου ορίου θα έχει ως αποτέλεσμα να ξεκινήσουν να πληρώνουν φόρο εισοδήματος ακόμα και μισθωτοί ή συνταξιούχοι με μηνιαίο εισόδημα χαμηλότερο των 500 ευρώ.