Τα εκκαθαριστικά του φετινού "νέου" ΕΝΦΙΑ, πόσο και πού μειώνεται ο φόρος ακινήτων

Του Σπύρου Δημητρέλη

Η κυβέρνηση και το ΥΠΟΙΚ υποστηρίζουν ότι η εκκίνηση για την ανατροπή της υπερφορολόγησης ξεκίνησε με τον ΕΝΦΙΑ.

Ο φόρος, όπως αποφάσισε και ψήφισε η κυβέρνηση, θα είναι μειωμένος μεσοσταθμικά κατά 22% σε σχέση με το ποσό που βεβαιώθηκε στους φορολογουμένους με το εκκαθαριστικό του 2018.

Αυτό το μέτρο θα φέρει μια ανακούφιση στα περισσότερα νοικοκυριά στην Ελλάδα και οι πιο ωφελημένοι θα είναι οι μικροϊδιοκτήτες, οι οποίοι θα δουν στα εκκαθαριστικά τους τον ΕΝΦΙΑ μειωμένο κατά 30%. Η μεσαία τάξη θα δει σημαντική μείωση της τάξης του 20%, αλλά και όσοι έχουν ακίνητη περιουσία άνω του 1 εκατ. ευρώ θα δουν τον ΕΝΦΙΑ μειωμένο κατά 10%.

Κατά μέσο όρο θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα έχουν όφελος από 35 έως και 311 ευρώ στο εκκαθαριστικό τους. Συγκεκριμένα

Για ακίνητη περιουσία με αντικειμενική αξία:

- Έως 60.000 ευρώ η έκπτωση θα είναι 30%.
- Από 60.000 ευρώ έως 70.000 ευρώ η έκπτωση θα είναι 27%.
- Από 70.000 ευρώ έως 80.000 ευρώ η έκπτωση θα είναι 25%.
- Από 80.000 ευρώ έως 1.000.000 ευρώ η έκπτωση θα είναι 20%.
- Από 1.000.000 ευρώ και άνω η έκπτωση θα είναι 10%.

Κατά συνέπεια, όπως βλέπουμε, όλες οι κατηγορίες θα λάβουν έκπτωση.

Ας δούμε κάποια συγκεκριμένα παραδείγματα από τις υπηρεσίες του υπουργείου των Οικονομικών. Στα παραδείγματα αυτά γίνεται αναφορά σε υπαρκτές ιδιοκτησίες και οι ιδιοκτήτες μπορεί να έχουν στην κατοχή τους και περισσότερα του ενός ακινήτου, όπως ένα διαμέρισμα και ένα μικρό εξοχικό. Μελετώντας, θα δούμε από τα εν λόγω παραδείγματα ότι οι μειώσεις δεν αφορούν μόνον τις ευάλωτες οικονομικά ομάδες, όπου η μείωση είναι 30%, αλλά το σύνολο της μεσαίας τάξης.

Παράδειγμα 1
Φορολογούμενος με: 1. Διαμέρισμα δ' ορόφου, 120 τ.μ., έτους κατασκευής 2010, στην Α' Ζώνη στον Δήμο Ηλιούπολης Αττικής, αξίας 179.676 ευρώ και 2. Εξοχικό διαμέρισμα α' ορόφου 80 τ.μ. στη Β' Ζώνη του Δήμου Ξυλοκάστρου Κορινθίας, κατασκευής 2004 και αξίας 69.000 ευρώ και 3. Πατρική μονοκατοικία στη Δ' Ζώνη του Δήμου Τρίπολης, 130 τετραγωνικών, κατασκευής 1978 και αξίας 81.900 ευρώ (συνολική αξία περιουσίας 330.576 ευρώ) πλήρωσε το 2018 1.543,92 ευρώ. Το 2019 θα πληρώσει 1.235,14 ευρώ (μείωση 308,78 ευρώ ή 20%).

Παράδειγμα 2
Φορολογούμενος με διαμέρισμα γ' ορόφου, 130 τ.μ., έτους κατασκευής 1990, στη Δ' Ζώνη του Δήμου Κορδελιού-Ευόσμου της Θεσσαλονίκης, με αξία 67.568 ευρώ, πλήρωσε το 2018 371,32 ευρώ. Το 2019 θα πληρώσει 271,06 ευρώ (μείωση 100,26 ευρώ ή 27%).

Παράδειγμα 3
Φορολογούμενος με διαμέρισμα α' ορόφου, 110 τ.μ., έτους κατασκευής 1980, στην ΙΖ' Ζώνη του Δήμου Περιστερίου, με αξία 55.440 ευρώ, πλήρωσε το 2018 322,19 ευρώ. Το 2019 θα πληρώσει 225,53 ευρώ (μείωση 96,66 ευρώ ή 30%).

Παράδειγμα 4
Φορολογούμενος με διαμέρισμα α' ορόφου, 130 τ.μ., έτους κατασκευής 1995, στη Θ' Ζώνη του Δήμου Ν. Ιωνίας της Αττικής, με αξία 79.853 ευρώ, πλήρωσε το 2018 399,81 ευρώ. Το 2019 θα πληρώσει 299,86 ευρώ (μείωση 99,95 ευρώ ή 25%).

Πώς υπολογίζεται ο ΕΝΦΙΑ

Υπάρχουν δύο διαφορετικοί φόροι ενσωματωμένοι στον ΕΝΦΙΑ. Ο κύριος φόρος, που υπολογίζεται ανά τετραγωνικό, και ο συμπληρωματικός φόρος, που υπολογίζεται με βάση τη συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας κάθε ιδιοκτήτη. Ο φόρος υπολογίζεται σε ατομική βάση.

Ο κύριος φόρος υπολογίζεται με βάση την εξής κλίμακα:

Ο συμπληρωματικός φόρος υπολογίζεται με βάση την παρακάτω κλίμακα:

Πότε πληρώνεται ο φόρος

Ο ΕΝΦΙΑ καταβάλλεται σε 5 μηνιαίες δόσεις, καθεμιά από τις οποίες δεν μπορεί να είναι μικρότερη των δέκα (10) ευρώ, και από τις οποίες η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την έκδοση της πράξης προσδιορισμού φόρου, οι επόμενες δόσεις μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα κάθε επόμενου μήνα και η τελευταία δόση καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Ιανουαρίου του επόμενου έτους. Ειδικά για το έτος 2019, η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι και την 30ή Σεπτεμβρίου 2019.

Σημειώνεται ότι έχει παραταθεί η αναστολή επιβολής συμπληρωματικού φόρου για τα αγροτεμάχια των φυσικών προσώπων και για το 2019. Η απαλλαγή κρίνεται απαραίτητη, δεδομένου ότι τα αγροτεμάχια των φυσικών προσώπων δεν έχουν υπαχθεί μέχρι σήμερα σε συμπληρωματικό φόρο, προκειμένου να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος στους φορολογουμένους να ελέγξουν και τους δασικούς χάρτες και να προβούν, όπου απαιτείται, στις απαραίτητες διορθώσεις. Το εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ "φορτώνεται" στο Τaxisnet και είναι προσβάσιμο στην εφαρμογή Περιουσιολογίου με τους προσωπικούς κωδικούς που διαθέτει κάθε φορολογούμενος.

Ποιοι απαλλάσσονται κατά 50% ή 100%

Α. Κατά 50% μειωμένο ΕΝΦΙΑ πληρώνουν οι ιδιοκτήτες που το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του προηγούμενου φορολογικού έτους δεν υπερβαίνει τα 9.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος. Σύμφωνα με τη νέα απόφαση, ως συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα θεωρείται το άθροισμα του συνολικού φορολογητέου εισοδήματος του συζύγου, της συζύγου και των εξαρτώμενων τέκνων, σε όσες περιπτώσεις ορίζεται από τον νόμο ότι τα εισοδήματα των τέκνων συναθροίζονται με αυτά των γονέων, καθώς και του συνολικού φορολογητέου εισοδήματος των εξαρτώμενων τέκνων που έχουν υποβάλει ατομική δήλωση φορολογίας εισοδήματος. Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα και ο αριθμός των εξαρτώμενων τέκνων λαμβάνονται από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος του οικείου φορολογικού έτους, οι οποίες έχουν υποβληθεί εμπρόθεσμα. Αν οι σύζυγοι υποβάλλουν χωριστή δήλωση, λαμβάνεται ο μεγαλύτερος αριθμός τέκνων που έχει δηλωθεί σε μία εκ των δύο δηλώσεων.

Το συνολικό φορολογητέο εισόδημα έχει τον δικό του τρόπο υπολογισμού και προσδιορίζεται από το άθροισμα:

- Του καθαρού εισοδήματος, όπως προκύπτει από τα ποσά των κωδικών του Πίνακα 4 της δήλωσης ή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος του οικείου φορολογικού έτους, τα οποία λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό του εισοδήματος.

- Των ποσών των κωδικών των περιπτώσεων 2, 3, 4, 5, 6, 9, 10, 11, 12 και 18 του Πίνακα 6 της δήλωσης, δηλαδή όλων των ποσών που απαλλάσσονται από τον φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο.

- Του ποσού της προστιθέμενης διαφοράς του τεκμηρίου, όπου αυτή εφαρμόζεται.

Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων στα οποία κατέχουν δικαιώματα ο υπόχρεος δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, ο ή η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του, λαμβανομένου υπόψη του ποσοστού συνιδιοκτησίας και του είδους του δικαιώματος, δεν υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά και η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας, όπως αυτή προσδιορίζεται για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού φόρου, δεν υπερβαίνει το ποσό των 85.000 ευρώ για τον άγαμο, των 150.000 ευρώ για τον έγγαμο (και τον ή τη σύζυγό του ή τη μονογονεϊκή οικογένεια) με ένα εξαρτώμενο τέκνο και των 200.000 ευρώ για τον έγγαμο (τον ή τη σύζυγό του και τα εξαρτώμενα τέκνα τους ή τη μονογονεϊκή οικογένεια) με δύο εξαρτώμενα τέκνα.

Η συνολική επιφάνεια των κτισμάτων, αποτελούμενη από το άθροισμα των κύριων και βοηθητικών χώρων των κατηγοριών ακινήτων 1 έως και 12 (εκτός 4, 41 έως και 47), αποπερατωμένων και ημιτελών, καθώς και η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας, όπως αυτή προσδιορίζεται για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού φόρου, λαμβάνεται από τις δηλώσεις ΕΝΦΙΑ του οικείου έτους, οι οποίες έχουν υποβληθεί εμπρόθεσμα, λαμβανομένου υπόψη του ποσοστού συνιδιοκτησίας και του είδους του δικαιώματος επί των ακινήτων.

Β. Η πλήρης απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ χορηγείται στις οικογένειες που είναι τρίτεκνες ή πολύτεκνες ή περιλαμβάνουν ανάπηρα άτομα κατά ποσοστά 80% και άνω χορηγείται υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

1) Το "συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα" του προηγούμενου έτους δεν έχει υπερβεί τα 12.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος.

2) Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων στα οποία κατέχουν δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας ο υπόχρεος υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του δεν υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα.

Η αναπηρία του υπόχρεου και της συζύγου λαμβάνεται από τη δήλωση ή τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος του οικείου φορολογικού έτους ή από τα αρχεία των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ) ή την εφαρμογή των ΔΟΥ "Καταχώριση Αναπηριών". Η αναπηρία των τέκνων λαμβάνεται από την εφαρμογή των ΔΟΥ "Καταχώριση Αναπηριών" ή από τα αρχεία των ΚΕΠΑ ή, εφόσον το τέκνο υποβάλλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος, από τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος αυτού του οικείου φορολογικού έτους. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η μείωση χορηγείται με υπόδειγμα από τη ΔΟΥ, απαιτείται, πριν από τη χορήγηση της έκπτωσης, η καταχώριση της πληροφορίας για την αναπηρία στην εφαρμογή "Καταχώριση Αναπηριών" των ΔΟΥ. Για την πιστοποίηση της αναπηρίας εφαρμόζονται τα ισχύοντα στη φορολογία εισοδήματος του οικείου φορολογικού έτους.