Washington Post: Γλιτώσατε τη χρεοκοπία και τo Grexit αλλά για πόσο;

Αναλυτικό ρεπορτάζ για την επόμενη ημέρα της Ελλάδας, μετά τη συμφωνία στις Βρυξέλλες, δημοσιεύει η Washington Post. Με τη μορφή ερωτήσεων - απαντήσεων, επιχειρεί να δώσει τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας επισημαίνοντας ότι γλίτωσε τη χρεοκοπία και το Grexit αλλά για τους επόμενους μήνες. Αναφέρει ακόμη ότι η κυβέρνηση αναγκάστηκε να λάβει σκληρές αποφάσεις προκειμένου να πάρει τα χρήματα από τους δανειστές.

Αναλυτικά:

1. Διέφυγε η Ελλάδα τον κίνδυνο της χρεοκοπίας και της εξόδου από το ευρώ;

Για τους επόμενους μήνες, ναι. Υπάρχουν μερικοί ακόμη έλεγχοι που πρέπει να γίνουν στις ελληνικές μεταρρυθμίσεις, πριν εκταμιευθούν τα χρήματα. Αλλά η συμφωνία φαίνεται ότι έχει επιτευχθεί ως επί το πλείστον.

Μακροπρόθεσμα όμως όχι. Το ΔΝΤ και η ευρωζώνη, κυρίως η Γερμανία, εξακολουθούν να διαφωνούν για το πόση λιτότητα χρειάζεται η Ελλάδα. Συγκεκριμένα, οι Ευρωπαίοι θέλουν η Ελλάδα να πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα της τάξεως του 3,5% του ΑΕΠ. Και αυτό είναι τεράστιο ποσοστό, το οποίο θα μπορούσε να καταπνίξει την οικονομική ανάπτυξη, γιατί θα δώσει στην κυβέρνηση μικρό περιθώριο δαπανών στην οικονομία. Οι Ευρωπαίοι θέλουν αυτό το πρωτογενές πλεόνασμα για να είναι σίγουροι ότι η Ελλάδα θα αποπληρώσει τα χρέη της. Αλλά το ΔΝΤ δηλώνει ότι είναι μη ρεαλιστικό και θέλει χαμηλότερο στόχο, κοντά στο 1,5% του ΑΕΠ.

2. Μόνο για αυτό διαφωνούν;

Οχι, διαφωνούν επίσης και για το πώς θα γίνει η ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. Το ΔΝΤ λέει ότι το χρέος, που είναι τώρα στο 180% του ΑΕΠ, είναι μη βιώσιμο. Θέλει να συμφωνήσουν οι Ευρωπαίοι σε χαμηλότερα επιτόκια για παλιότερα δάνεια που έδωσαν στην Ελλάδα και να μεταθέσουν τις ημερομηνίες πληρωμών.

Οι Ευρωπαίοι συμφωνούν ότι είναι πιθανή η ελάφρυνση χρέους. Αλλά η συμφωνία της Τετάρτης αναβάλει τη συζήτηση για συγκεκριμένους όρους ελάφρυνσης μέχρι το 2018. Η Γερμανία, η χώρα με τη μεγαλύτερη επιρροή ανάμεσα στους δανειστές της Ελλάδας, είναι απρόθυμη να πάει στο κοινοβούλιό της για έγκριση περισσοτέρων ευκαιριών για την Ελλάδα πριν από τις εθνικές εκλογές του Οκτωβρίου του 2017.

3. Ηταν δηλαδή μία αποτυχία οι συζητήσεις για την ελάφρυνση χρέους;

Οχι απόλυτα, γιατί και οι δύο πλευρές υποχώρησαν λίγο. Το ΔΝΤ ήθελε ελάφρυνση τώρα, αλλά αποδέχθηκε ότι μπορεί να γίνει αργότερα. Από την πλευρά τους, οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης έκαναν μία απροσδιόριστη δέσμευση για διευκόλυνση των όρων κάποιων δανείων, χωρίς να απαριθμήσουν το πόσα χρήματα αφορούν αυτές. Το πρωτογενές πλεόνασμα του 3,5% παραμένει, αλλά μπορεί να αναθεωρηθεί τα χρόνια μετά από το 2018.

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις συμφώνησαν σε δέσμευση για ελάφρυνση χρέους, αλλά ασαφή. Ικανοποιήθηκε η επιθυμία τους να κρατήσουν το ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, ως αξιόπιστο σύμβουλο και δανειστή. Ισως εξίσου σημαντικό είναι ότι οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι απέφυγαν περισσότερους αρνητικούς τίτλους για την Ελλάδα, τη στιγμή που οι Βρετανοί ετοιμάζονται να ψηφίσουν στις 23 Ιουνίου για το αν θα εγκαταλείψουν την ΕΕ. Η ελληνική κρίση δεν θα έδινε ωραία εικόνα της ΕΕ. Και με τους πρόσφυγες να φτάνουν από τη Συρία, η ΕΕ δεν θέλει άλλη μία κρίση στα χέρια της αυτή τη στιγμή.

4. Τι αναγκάστηκε να κάνει η Ελλάδα για να πάρει τα χρήματα;

Αύξησε τους φόρους στα πάντα, από τα ακίνητα μέχρι τον τουρισμό. Ο ΦΠΑ θα ανέβει στο 24% αυτό το καλοκαίρι, ενώ θα αυξηθούν τα καύσιμα, ο καφές, το αλκοόλ, ο καπνός, τα είδη πολυτελείας, η σταθερή τηλεφωνία, τα τυχερά παιχνίδια και η συνδρομητική τηλεόραση.

Επίσης η κυβέρνηση αναθεώρησε το προβληματικό συνταξιοδοτικό σύστημα, αυξάνοντας τις εισφορές και μειώνοντας αυτά που αναμένεται να λάβουν οι μελλοντικοί συνταξιούχοι. Και τώρα η ελληνική κυβέρνηση είναι δεσμευμένη διά νόμου να κάνει αυτόματες περικοπές δαπανών αν δεν πετύχει μελλοντικούς στόχους.

5. Τι πιστεύουν οι ξένοι εμπειρογνώμονες για όλα αυτά;

Ο Γκούντραμ Βολφ, διευθυντής του Bruegel θεωρεί ότι είναι θετική η συμφωνία για εκταμίευση νέων πόρων, η διατήρηση του ΔΝΤ στο πρόγραμμα και η συμφωνία ότι υπάρχουν τουλάχιστον κάποια μορφή βασικής κατανόησης για το βάρος του χρέους και πώς θα γίνει η διαχείρισή του.  

Επέμεινε όμως ότι είναι δύσκολος ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος της τάξεως του 3,5%. «Τα δύο επόμενα χρόνια θα συνεχίσουμε να βλέπουμε μία ιστορία στην οποία η Ελλάδα θα είναι αναγκασμένη να συνεχίσει μία σημαντική δημοσιονομική προσπάθεια για να πετύχει τον στόχο τους και θα είναι κακό για την ανάπτυξη μίας οικονομίας που είναι ήδη σε ύφεση και μεγάλα προβλήματα».

6. Αυτό σημαίνει περισσότερη δυστυχία για την Ελλάδα;

Πιθανόν. Η Ελλάδα μπορεί να απέφυγε τη χρεοκοπία αυτό το καλοκαίρι, αλλά το βουνό του χρέους εξακολουθεί να μεγαλώνει, με κορύφωση φέτος σχεδόν στο διπλάσιο του ΑΕΠ, ή 330 δισ. ευρώ. Κάθε Ελληνας τελικά θα πρέπει να πληρώσει κατά μέσο όρο 30.000 ευρώ, ακόμη κι αν οι όροι αποπληρωμής βελτιωθούν.

Για να αποδώσει αυτό, η Ελλάδα θα συνεχίσει να είναι αναγκασμένη να πετυχαίνει φιλόδοξους στόχους πρωτογενούς πλεονάσματος και να επαναφέρει την ανάπτυξη της οικονομίας της. Η ΕΕ εκτιμά ότι η ελληνική οικονομία θα έχει ανάπτυξη 2,7% την επόμενη χρονιά. Το ΔΝΤ δεν πιστεύει αυτούς τους αριθμούς και λέει ότι χρειάζεται πιο γενναιόδωρη ελάφρυνση χρέους ή περισσότερη λιτότητα. Ή ένα μείγμα και των δύο.