Ποιοι θα πληρώσουν εισφορά αλληλεγγύης Αλλαγές: Τι ισχύει φέτος στον τρόπο υπολογισμού - Πώς μπορούν να ξεφύγουν όσοι πιάνονται στα τεκμήρια -

Ποιοι θα πληρώσουν εισφορά αλληλεγγύης

Αλλαγές: Τι ισχύει φέτος στον τρόπο υπολογισμού - Πώς μπορούν να ξεφύγουν όσοι πιάνονται στα τεκμήρια

Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ

 

Πέμπτη, 16 Φεβρουαρίου 2017

 

Σελ. 09

Ειδική εισφορά αλληλεγγύης, με νέα προοδευτική κλίμακα συντελεστών κυμαινόμενων από 2,2% έως και 10% θα επιβληθεί φέτος με την εκκαθάριση των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων σε όσους φορολογούμενους απέκτησαν κατά τη διάρκεια του 2016 συνολικά εισοδήματα -φορολογούμενα και απαλλασσόμενα- μεγαλύτερα των 12.000 ευρώ. Η εισφορά θα επιβαρύνει και όσους φορολογούμενους δεν είχαν πραγματικά εισοδήματα μεγαλύτερα από 12.000 ευρώ, αλλά με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης θα εμφανιστούν με τεκμαρτά εισοδήματα μεγαλύτερα των 12.000 ευρώ, εκτός αν καταφέρουν να καλύψουν την πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος που θα έχει προκύψει λόγω των τεκμηρίων.

Σύμφωνα, ειδικότερα, με τα όσα προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία, η ειδική εισφορά αλληλεγγύης θα επιβληθεί και φέτος στο μεγαλύτερο ποσό μεταξύ:

* του συνολικού ετήσιου εισοδήματος που δηλώνει ο φορολογούμενος από όλες τις πηγές και

* του τεκμαρτού εισοδήματός του, το οποίο προκύπτει με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης (τις «αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης» των άρθρων 30-34 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος).

Όμως, σε περίπτωση που το τεκμαρτό εισόδημα είναι μεγαλύτερο του πραγματικού δηλωθέντος αλλά ο φορολογούμενος καταφέρει να καλύψει την πρόσθετη διαφορά εισοδήματος, επικαλούμενος ανάλωση κεφαλαίου παρελθόντων ετών, τότε ως βάση υπολογισμού της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης θα ληφθεί υπ’ όψιν το πραγματικό δηλωθέν εισόδημα κι ας είναι χαμηλότερο του τεκμαρτού.

Μέχρι πέρυσι η ειδική εισφορά αλληλεγγύης κατά την εκκαθάριση των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων υπολογιζόταν επί ολόκληρου του ποσού του δηλωθέντος ή τεκμαρτού εισοδήματος, με συντελεστές που ανέρχονταν σε:

* 0% για ετήσια -δηλωθέντα ή τεκμαρτά- εισοδήματα μέχρι 12.000 ευρώ. * 0,7%, για ετήσια -δηλωθέντα ή τεκμαρτά- εισοδήματα από 12.001 έως και 20.000. * 1,4%, για ετήσια -δηλωθέντα ή τεκμαρτά- εισοδήματα από 20.001 έως 30.000.

* 2%, για ετήσια -δηλωθέντα ή τεκμαρτά- εισοδήματα από 30.001 έως 50.000. * 4%, για ετήσια -δηλωθέντα ή τεκμαρτά- εισοδήματα από 50.001 έως 100.000. * 6%, για ετήσια -δηλωθέντα ή τεκμαρτά- εισοδήματα από 100.001 έως 500.000. * 8%, για ετήσια -δηλωθέντα ή τεκμαρτά- εισοδήματα άνω των 500.000 ευρώ.

Επίσης, μέχρι πέρυσι, σε περίπτωση που τα τεκμήρια διαβίωσης προσδιόριζαν το συνολικό φορολογητέο εισόδημα σε επίπεδο υψηλότερο του δηλωθέντος εισοδήματος, αλλά ο φορολογούμενος κάλυπτε την πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος λόγω τεκμηρίων επικαλούμενος ανάλωση κεφαλαίου προηγούμενων ετών, η ειδική εισφορά αλληλεγγύης υπολογιζόταν και πάλι επί του υψηλότερου φορολογητέου εισοδήματος που είχε προκύψει με βάση τα τεκμήρια. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι κάτι τέτοιο κρίθηκε αντισυνταγματικό σύμφωνα με την υπ’ αριθμόν 2563/2015 απόφαση που εξέδωσε το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Από φέτος, όμως, τόσο η κλίμακα υπολογισμού της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης όσο και ο τρόπος υπολογισμού της, σε περίπτωση που το τεκμαρτό εισόδημα είναι μεγαλύτερο του πραγματικού αλλά η διαφορά καλύπτεται από τον φορολογούμενο, αλλάζουν. Συγκεκριμένα, κατά την εκκαθάριση των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων που θα υποβληθούν φέτος:

1) Ο υπολογισμός της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης θα γίνει με βάση μια νέα κλίμακα στην οποία ισχύουν συντελεστές: * 0% για τα πρώτα 12.000 ευρώ του ετήσιου εισοδήματος * 2,2% για το τμήμα ετήσιου εισοδήματος από τα 12.001 έως τα 20.000 * 5% για το τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 20.001 ως 30.000 * 6,5% για το τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 30.001 ως 40.000 * 7,5% για το τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 40.001 ως και 65.000 * 9% για το τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 65.001 ως και 220.000 ευρώ και * 10% για το τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 220.001 και πάνω. Από την εφαρμογή της νέας κλίμακας αναμένεται να προκύψουν σημαντικές αυξήσεις στα ποσά της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης που θα κληθούν να πληρώσουν φέτος όσοι φορολογούμενοι εμφανίσουν πραγματικά ή τεκμαρτά εισοδήματα μεγαλύτερα των 24.000 ευρώ.

2) Σε κάθε περίπτωση που τα τεκμήρια διαβίωσης θα προσδιορίζουν το συνολικό φορολογητέο εισόδημα σε επίπεδο υψηλότερο του δηλωθέντος εισοδήματος αλλά ο φορολογούμενος θα έχει καλύψει την πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος που θα έχει προκύψει λόγω τεκμηρίων, επικαλούμενος ανάλωση κεφαλαίου προηγούμενων ετών, η ειδική εισφορά αλληλεγγύης θα υπολογίζεται πλέον όχι επί του υψηλότερου ποσού του τεκμαρτού εισοδήματος αλλά επί του χαμηλότερου ποσού του συνολικού δηλωθέντος εισοδήματος. Από φέτος δηλαδή το υπ. Οικονομικών θα συμμορφωθεί, επιτέλους, με την υπ’ αριθμόν 2563/2015 απόφαση του ΣτΕ.

Κατά τον υπολογισμό του ετήσιου τεκμαρτού εισοδήματος επί του οποίου επιβάλλεται η ειδική εισφορά λαμβάνονται υπ’ όψιν μόνο τα τεκμήρια διαβίωσης.

Επιπλέον, σε περίπτωση που τα τεκμήρια διαβίωσης προσδιορίζουν το συνολικό φορολογητέο εισόδημα σε επίπεδο υψηλότερο του δηλωθέντος εισοδήματος και ο φορολογούμενος είναι συνταξιούχος ηλικίας άνω των 65 ετών, το τεκμαρτό εισόδημα που λαμβάνεται υπ’ όψιν για την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης δεν υπολογίζεται με μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης κατά 30%, όπως προβλέπει ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος γι’ αυτή την κατηγορία συνταξιούχων!

Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης επιβάλλεται στο άθροισμα όλων των εισοδημάτων του φορολογούμενου από όλες σχεδόν τις πηγές, εφόσον το άθροισμα αυτό υπερβαίνει τις 12.000 ευρώ. Στα ποσά που λαμβάνονται υπ’ όψιν για τον προσδιορισμό του συνολικού ετήσιου ατομικού εισοδήματος επί του οποίου επιβάλλεται η ειδική εισφορά αλληλεγγύης περιλαμβάνονται και εισοδήματα που απαλλάσσονται από τον φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο.

Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης επιβάλλεται στο άθροισμα των παρακάτω κατηγοριών εισοδήματος:

α) Εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις.

β) Εισοδήματα από εκμετάλλευση κεφαλαίου, δηλαδή ενοίκια, τεκμαρτά μισθώματα ιδιοχρησιμοποίησης, τεκμαρτά μισθώματα δωρεάν παραχώρησης κ.λπ.

γ) Εισοδήματα από επιχειρηματικές - γεωργικές δραστηριότητες.

δ) Εισοδήματα από υπεραξίες ή κέρδη που έχουν προκύψει λόγω πώλησης επιχειρήσεων, μετοχών, ομολόγων, εντόκων γραμματίων μεριδίων ή μερίδων σε προσωπικές εταιρείες και παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων.

ε) Ορισμένα επιδόματα που καταβάλλονται σε ανάπηρους και χαμηλοσυνταξιούχους, παρά το γεγονός ότι τα ποσά αυτά απαλλάσσονται από τη φορολογία εισοδήματος. Συγκεκριμένα, υπάγονται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης το εξωιδρυματικό επίδομα και το ποσό με το οποίο προσαυξάνεται η σύνταξη τυφλών (όχι ολικά τυφλών) και προσώπων με απόλυτη αναπηρία κάτω από 80%, καθώς και το ΕΚΑΣ.

στ) Λοιπά εισοδήματα που φορολογούνται με ειδικό τρόπο, όπως τα επιδόματα επικίνδυνης εργασίας, οι τόκοι καταθέσεων, οι τόκοι από έντοκα γραμμάτια, ομόλογα, ομολογιακά δάνεια και repos, τα μερίσματα ανωνύμων εταιρειών, ναυτιλιακών εταιρειών και ΕΠΕ, οι αμοιβές και οι μισθοί των μελών των διοικητικών συμβουλίων των ανωνύμων εταιρειών, τα εισοδήματα από την εκμετάλλευση φωτοβολταϊκών συστημάτων, καθώς και τα ποσά επιδοτήσεων και αποζημιώσεων που δόθηκαν επί της αγροτικής παραγωγής!

ζ) Επιδόματα και βοηθήματα, τα οποία δίδονται ως κοινωνικές παροχές για την αντιμετώπιση και κάλυψη συγκεκριμένων ειδικών δαπανών στις οποίες υποβάλλονται ευπαθείς ομάδες φορολογούμενων, ποσά δηλαδή που δίδονται χωρίς αντάλλαγμα παροχής εργασίας και δεν αποτελούν καρπό περιουσιακών στοιχείων. Η επιβολή ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης και στα ποσά αυτά είναι πάντως παράνομη, καθώς τα συγκεκριμένα ποσά δεν φέρουν τα απαραίτητα γενικά εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος. Όμως σύμφωνα με τη λογική του υπ. Οικονομικών και τα ποσά αυτά πρέπει να υπάγονται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης, καθώς δεν αποτελούν έκτακτες παροχές!

Παραδείγματα τέτοιων επιδομάτων είναι το διατροφικό επίδομα, το επίδομα τυφλότητας, το επίδομα τοκετού, τα επιδόματα λουτροθεραπείας, εισπνευσοθεραπείας, αεροθεραπείας, ενεσοθεραπείας κ.λπ.!

Φορολογούμενοι και ποσά που εξαιρούνται

Από την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης εξαιρούνται, για όλα τους τα εισοδήματα, οι κινητικά ανάπηροι με ποσοστό αναπηρίας από 80% και άνω. Τα άτομα με κινητική αναπηρία 80% ακριβώς εξαιρούνται μόνο από την εισφορά και όχι από την επιβολή του φόρου εισοδήματος, ενώ τα άτομα με κινητική αναπηρία άνω του 80% εξαιρούνται και από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης και από τον φόρο εισοδήματος. Από την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης εξαιρούνται και οι ακόλουθες περιπτώσεις εισοδημάτων: -Το ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων και το ειδικό επίδομα τριτέκνων και πολυτέκνων που καταβάλλονται από τον ΟΓΑ. - Η αποζημίωση λόγω λύσης εργασιακής σχέσης. - Τα εφάπαξ των ταμείων πρόνοιας και των ασφαλιστικών οργανισμών. - Οι αμοιβές υπαλλήλων της Ε.Ε. για τις οποίες έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του Πρωτοκόλλου περί Προνομίων και Ασυλιών της Ε.Ε.

Οι άνεργοι που θα δηλώσουν για το 2016 ετήσια εισοδήματα μεγαλύτερα των 12.000 ευρώ θα έχουν τη δυνατότητα να εξαιρεθούν από την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης εφόσον πληρούν αθροιστικά τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α) Λαμβάνουν επίδομα ανεργίας από τον ΟΑΕΔ, το ΓΕΝΕ ή το ΕΤΑΠ-ΜΜΕ ή είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο ανέργων των οργανισμών αυτών για τουλάχιστον 12 συνεχόμενους μήνες, ούτως ώστε να χαρακτηρίζονται μακροχρόνια άνεργοι. β) Δεν έχουν, κατά το χρόνο υπολογισμού και επιβολής της εισφοράς, «πραγματικά εισοδήματα». Ως «πραγματικά εισοδήματα» νοούνται τα εισοδήματα από ακίνητα, εμπορικές επιχειρήσεις, ελευθέρια επαγγέλματα, κινητές αξίες και γεωργικές δραστηριότητες κι όχι τα εισοδήματα που προέρχονται από μισθούς.

Κι αυτό διότι υπάρχει το ενδεχόμενο, φορολογούμενος μισθωτός υπάλληλος να εργάστηκε κατά ένα χρονικό διάστημα μέσα στο έτος 2016, να διακόπηκε εν συνεχεία η εργασιακή του σχέση και να έχει ήδη αρχίσει να λαμβάνει επίδομα ανεργίας, και συνεπώς να απαλλάσσεται από την εισφορά. Στην έννοια του «πραγματικού εισοδήματος» δεν περιλαμβάνονται τα εισοδήματα που προσδιορίζονται με βάση τα τεκμήρια, δηλαδή με βάση τις ετήσιες «αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης» και τις ετήσιες «δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων».

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΛΑΙΤΣΑΚΗΣ- gpal@naftemporiki.gr