Προτάσεις για το σχέδιο υλοποίησης των ηλεκτρονικών βιβλίων (ΠΟΦΕΕ)

Προς Τον Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. κο Πιτσιλή Γιώργο Κοινοποίηση: Γενικό Διευθυντή Φορολογικής Διοίκησης κ. Σαΐτη Ευθύμιο	Αθήνα, 6 Μαρτίου 2019 Αρ. Πρωτ. Εξερχομένου 020
Θέμα: Προτάσεις για το σχέδιο υλοποίησης των ηλεκτρονικών βιβλίων

Γενικά

Η Π.Ο.Φ.Ε.Ε. ήταν πάντα υπέρμαχος της «ηλεκτρονικοποίησης» των διαδικασιών και η πρώτη που καθιέρωσε τον όρο «e-ΔΟΥ» παλεύοντας για την υλοποίηση αυτού, έργο που ξεκίνησε πριν από 20 και πλέον έτη. Μάλιστα από τότε λέγαμε ότι έπρεπε να υπάρχει ένα κοινό ασφαλές ηλεκτρονικό αρχείο - τράπεζα πληροφοριών με μοναδικό αριθμό αναφοράς τον ΑΦΜ. Έννοιες όπως η πιστοποίηση, η ηλεκτρονική υπογραφή, κλπ. ξεκίνησαν από εμάς χωρίς δυστυχώς να έχουν υλοποιηθεί μέχρι σήμερα. Ελπίζουμε ότι με τα ηλεκτρονικά βιβλία ήρθε η ώρα να πραγματοποιηθούν τα παραπάνω, διότι η όλη διαδικασία θα έχει επίσης σημαντική συμβολή στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και στον περιορισμό των φαινομένων έκδοσης πλαστών εικονικών τιμολογίων.

Σε κάθε περίπτωση κρίνουμε πολύ θετική την μέχρι τώρα συνεργασία τόσο με τον κο Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. όσο και με τα στελέχη της Ομάδας Εργασίας και ευελπιστούμε στη διαρκή συνεργασία ώστε να επιλυθούν ή να δρομολογηθεί η επίλυση πλήθους άλλων ζητημάτων που θα προκύπτουν στο μεγάλο αυτό έργο.

Η εφαρμογή των ηλεκτρονικών βιβλίων είναι μια πραγματικότητα που θα κληθούμε σύντομα να αντιμετωπίσουμε. Μια νέα διαδικασία στην οποία κρίνεται αναγκαίο να προσαρμοστούμε έχοντας ως εφόδια τη γνώση και τη συνέργεια.

Εμείς στην Π.Ο.Φ.Ε.Ε., λαμβάνοντας υπόψη τις σύγχρονες ανάγκες του κλάδου των Λογιστών – Φοροτεχνικών και της επιχειρηματικής κοινότητας και με γνώμονα την διαχρονική συμβολή τους στο ηλεκτρονικό περιβάλλον της λειτουργίας των λογιστικο-φορολογικών διαδικασιών, πιστεύουμε στη χρησιμότητα αυτού του νέου εγχειρήματος, εφόσον διευκολυνθούν, αφενός οι Λογιστές – Φοροτεχνικοί και αφετέρου οι επιχειρήσεις στην καθημερινότητά τους και στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους με την εξοικονόμηση χρόνου, την αυτοματοποίηση των ακολουθούμενων διαδικασιών και τη μείωση του γραφειοκρατικού κόστους.

Για τον λόγο αυτό, η καθιέρωση των ηλεκτρονικών βιβλίων, έχοντας και τα παραπάνω ως στόχο, θα πρέπει να υλοποιηθεί με απαραίτητη προϋπόθεση:

α) την πιστοποίηση (certification) και διαπίστευση (accreditation) της διαδικασίας ενημέρωσης τους, από τον κατά το νόμο υπεύθυνο Λογιστή – Φοροτεχνικό, συνδυαστικά με την σύνταξη των οικονομικών καταστάσεων και την υποβολή των κάθε είδους δηλώσεων, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις και την προς τούτο προσαρμογή τους. (σχ. άρθρο 1 του Ν. 2515/2000, άρθρο 38 του Ν. 2873/2000, άρθρο 2 του Π.Δ. 340/1998, άρθρο 5 παρ. 4 του Ν.4308/2014 (ΕΛΠ)

β) την κατάργηση των ΜΥΦ και

γ) την απάλειψη της επιβολής προστίμων των τροποποιητικών δηλώσεων σε εμπρόθεσμη αρχική, κάθε είδους φορολογίας σε συνδυασμό και με την μείωση των αδικαιολόγητα υψηλών προστίμων εκπρόθεσμων αρχικών δηλώσεων.

Αναμφισβήτητα η εφαρμογή τους αποτελεί ένα δύσκολο εγχείρημα, που θα κληθεί πάλι ο κλάδος μας να υλοποιήσει. Αναντίρρητα, όμως, είναι ένα βήμα προς τον εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων (μαζί με το ηλεκτρονικό τιμολόγιο), τη διαφάνεια των συναλλαγών και παράλληλα αποτελεί μία ασπίδα των υγειών επιχειρήσεων, που «επιθυμούν» τον θεμιτό και υγιή ανταγωνισμό.

Η μετάβαση δε, θα πρέπει να γίνει συντονισμένα δίνοντας τον απαραίτητο χρόνο στους Λογιστές – Φοροτεχνικούς και στις επιχειρήσεις για την προσαρμογή τους.

Κατόπιν της συμμετοχής της Ομοσπονδίας μας στην παρουσίαση του σχεδίου υλοποίησης της Αυτοματοποιημένης Εφαρμογής Πρότυπων Λογιστικών Αρχείων της Α.Α.Δ.Ε., σας παραθέτουμε ορισμένες προτάσεις και παρατηρήσεις που προέκυψαν μετά και από επικοινωνία με τις Ενώσεις μας.

Ειδικότερα:

Οι παρακάτω προτάσεις και παρατηρήσεις θεωρούμε ότι θα βοηθήσουν έως έναν σημαντικό βαθμό στην καλύτερη διαχείριση-σχεδιασμό και υλοποίηση αυτής της νέας διαδικασίας:

1. Αρχικά, θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι ένα τέτοιο εγχείρημα θα έχει επιτυχία μόνο στην περίπτωση που κατά την εφαρμογή του ισχύσει για το σύνολο των επιχειρήσεων. Πιο αναλυτικά, χρειάζεται όλοι να συμμετέχουν στην διαδικασία αυτή της ηλεκτρονικής διαβίβασης λογιστικών αρχείων (παραστατικά - εγγραφές) για την ενημέρωση των ηλεκτρονικών βιβλίων έτσι ώστε να μην υπάρχουν ελλείψεις ενημέρωσης π.χ. παραστατικά χειρόγραφα, μη-περασμένα στο cloud, κ.α. Διότι, αν κάποιος δεν αποστείλει, τότε η αλυσίδα «σπάει» και θα προκύψουν παρόμοια προβλήματα με εκείνα των αποκλίσεων των ΜΥΦ. Σε αυτό το σημείο αξίζει να σημειωθεί ότι τα λογιστήρια μας θα πρέπει να εξακολουθήσουν να εργάζονται όπως γίνεται μέχρι σήμερα, καθόσον οι πελάτες μας πρέπει να ενημερώνονται για τα οικονομικά αποτελέσματά τους, ΦΠΑ, κλπ. καθ’ όλη την διάρκεια του τριμήνου και όχι όταν θα είναι η καταληκτική ημερομηνία ενημέρωσης των ηλεκτρονικών βιβλίων. Για τον λόγο αυτό αναφέρουμε παρακάτω σαν χρονικό όριο το τρίμηνο +1 μήνα υποβολής δηλώσεων και +1 μήνα συγχρονισμού-συμφωνιών.

2. Σε κάθε περίπτωση θέλουμε να τονίσουμε ότι θα πρέπει η εφαρμογή του να είναι αρχικά πιλοτική για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα (τουλάχιστον εξαμήνου ή εννεάμηνου) με δυνατότητα τροποποιήσεων χωρίς κανένα χρονικό ή χρηματικό περιορισμό, έτσι ώστε να δοθεί η δυνατότητα στους δοκιμαστικούς χρήστες να μπορούν να αποκτήσουν μία σχετική εξοικείωση, να προτείνουν αλλαγές και νέα χαρακτηριστικά με απώτερο σκοπό το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

3. Από την πλευρά της η Α.Α.Δ.Ε. θα μπορεί να εξετάσει εν λειτουργία τις δυνατότητες και τις αντοχές της εφαρμογής αλλά και των συστημάτων σε λιγότερο απαιτητικές συνθήκες και συνεπώς να προβεί στις κατάλληλες ενέργειες βελτίωσης μέχρι την ημέρα έναρξης της υποχρεωτικής εφαρμογής. Προβληματιζόμαστε διότι κατά το στάδιο υποβολής των ΜΥΦ μέχρι σήμερα το σύστημα καθυστερεί από λίγο έως αρκετό χρονικό διάστημα να «αφομοιώσει» τα αρχεία.

4. Στο θέμα της ενημέρωσης των ηλεκτρονικών βιβλίων είναι ανάγκη να μην αλλάξει ο χρονικός ορίζοντας εργασίας των γραφείων μας. Δηλαδή: η ενημέρωση του «φοροcloud» (όρος που θα χρησιμοποιείται στο εξής), πρέπει να γίνεται ανά τρίμηνο πλέον +1 μήνα περιθωρίου υποβολής δηλώσεων και +1 μήνα συγχρονισμού - συμφωνίας. Η αποστολή παραστατικών - εγγραφών (μηχανογραφικά - χειρόγραφα) πρέπει να είναι δυνατή από την πρώτη μέρα του τριμήνου και έως και την λήξη του αυτού, ώστε να ολοκληρωθούν και οι υποβολές των υποχρεώσεων στον τέταρτο μήνα και πέραν αυτού να δίνεται ένας μήνας επιπλέον για διορθώσεις για όλους τους εμπλεκόμενους χωρίς ποινές για τις τροποποιήσεις στο χρονικό αυτό διάστημα.

5. Επιπρόσθετα, κρίνεται σκόπιμο να υπάρχει αναδρομικότητα διόρθωσης εγγραφών σε επίπεδο έτους ως προς τις τροποποιήσεις του είδους του παραστατικού σε περίπτωση αλλαγής (π.χ. ένα έξοδο αλλάξει είδος από πάγιο σε έξοδο) και εφ’ όσον κάτι τέτοιο δεν επηρεάζει τα αθροίσματα και τα αποτελέσματα μέχρι την υποβολή της δήλωσης.

6. Θα πρέπει να δοθεί εγκαίρως, η βασική σχετική ανάλυση του σχεδίου εισαγωγής από την πλευρά της Α.Α.Δ.Ε. και ιδιαίτερα στις μηχανογραφικές εταιρίες, έτσι ώστε να ξεκινήσουν από την πλευρά τους την αναβάθμιση των εφαρμογών τους.

7. Απαραίτητο στοιχείο για να κριθεί θετικό και πετυχημένο το όλο εγχείρημα, είναι η κατάργηση της υποχρέωσης των άλλων πολυάριθμων υποβολών που έχουν τα γραφεία μας στις εκάστοτε καταληκτικές ημερομηνίες. Με την ηλεκτρονική διαβίβαση των λογιστικών αρχείων για την ενημέρωση των ηλεκτρονικών βιβλίων και με την οριστικοποίηση τους να παρέλκει η επαναυποβολή των: ΦΜΥ listing, δημοτικών φόρων, περιβαλλοντικών τελών, φόρων διαμονής, τόκων, μερισμάτων, σε πρώτη φάση και αργότερα των υπολοίπων (ΦΠΑ, κ.α.), διότι τα περισσότερα από αυτά τα στοιχεία θα έχουν ήδη ενημερωθεί μέσω της διαδικασίας αυτής. Ακόμα, μπορεί να δίνεται η δυνατότητα να φορτώνονται αυτόματα τα στοιχεία αυτά στα αντίστοιχα πεδία των εντύπων να γίνεται έλεγχος ή διόρθωση ή και καταχώρηση και στην συνέχεια οριστικοποίησης τους.

8. Σε κάθε περίπτωση οι εμπορικές εφαρμογές μπορούν να ετοιμαστούν ώστε να αποστέλλουν παραστατικά από αρχή του έτους 01/01/2019 και αναδρομικά στο «φοροcloud» ώστε να γίνει και έλεγχος αυτών των παραστατικών που θα «ανεβαίνουν» αλλά και θα είναι μια καλή δοκιμή του πόσα παραστατικά θα μπορεί να χειριστούν οι διακομιστές της ΓΓΠΣ και πως μπορεί να υλοποιηθεί καλύτερα η διαδικασία.

9. Επειδή τα λογιστικά γραφεία και τα λογιστικά τμήματα των επιχειρήσεων ήδη αυτή τη στιγμή στα λογιστικά τους προγράμματα, έχουν καταχωρημένα τόσο τα έσοδα όσο και τις αγορές - έξοδα, πρέπει να αποστέλλονται μεν τα έσοδα, τα δε έξοδα - αγορές τα οποία είναι καταχωρημένα στο «φοροcloud» να «ζευγαρώνουν» και να χαρακτηρίζονται κατά την διάρκεια «κατεβάσματος» από την Α.Α.Δ.Ε. με έξυπνο τρόπο από τις εφαρμογές, με τα αντίστοιχα παραστατικά μέσω του ΑΦΜ, του ποσού η του μοναδικού αριθμού παραστατικού. Στην συνέχεια, χρειάζεται να «κατεβαίνουν» οι αποκλίσεις προς διόρθωση. Με τον τρόπον αυτόν μπορεί η διαδικασία αυτή να αντικαταστήσει την υποβολή των ΦΠΑ και των ΜΥΦ όπως ισχύουν μέχρι σήμερα και να αποτελεί ουσιαστικά μία επιτελική ελεγκτική διαδικασία. Πιο συγκεκριμένα, πρέπει όπως γινόταν με τις ΜΥΦ, αλλά ξεχωριστά για κάθε τιμολόγιο, να υπάρχει δυνατότητα με την κάθε αποστολή παραστατικών στο «φοροcloud» να εμφανίζεται η σχετική εγγραφή στον αντισυμβαλλόμενο σαν «εγγραφή προς αποδοχή» αν δεν υπάρχει ήδη ή αν υπάρχει αντίστοιχη εγγραφή να «ζευγαρώνει». Σε περίπτωση ασυμφωνίας των παραστατικών να εμφανίζεται η σχετική ειδοποίηση για την εγγραφή αυτή.

10. Απαραίτητη επίσης είναι και η πιστοποίηση-γνωστοποίηση χρήσης των εμπορικών και λογιστικών εφαρμογών αποστολής στοιχείων, σε επίπεδο τόσο μηχανογραφικής εταιρείας όσο και ποια είναι επιχείρηση ή ο Λογιστής-Φοροτεχνικός που αποστέλλει στοιχεία ή το χρησιμοποιεί ακόμα και με στοιχεία του κάθε χρήστη χωριστά. Οι εφαρμογές αυτές αποτελούν πιο φθηνή λύση και δεν επισύρουν υψηλό κόστος στις ΜΜΕ. Βέβαια, οι εφαρμογές αυτές σε απλές μορφές δεν χρειάζονται επιπλέον φορολογικούς μηχανισμούς να λειτουργήσουν αλλά από μόνες τους μπορούν να ενσωματώνουν αδιάρρηκτο software φορολογικού μηχανισμού. Εξάλλου θα αποστέλλονται συνεχώς τα στοιχεία, όποτε θα είναι ένας on-line και διαρκής ΦΗΜ. Το θέμα της διασύνδεσης των ταμειακών μηχανών και της αναβάθμισης των ΕΑΦΔΣΣ δεν μας βρίσκει αντίθετους με την προϋπόθεση το κόστος να είναι συμβατό, διότι: ΦΗΜ μαζί με εμπορική εφαρμογή και υπηρεσίες εγκατάστασης και συντήρησης εκτοξεύουν σε απαγορευτικά επίπεδα - για την εποχή μας - το κόστος για τις ΜΜΕ.

11. Εδώ θα επαναλάβουμε ότι απαιτείται υποχρεωτική νομοθετική ρύθμιση που να περιλαμβάνει την κατάργηση των προστίμων πάσης φύσεως τροποποιητικών δηλώσεων σε εμπρόθεσμη αρχική, που παραμένουν ακόμη με πρόστιμο (π.χ. εισόδημα, φόροι διαμονής, περιβαλλοντικό τέλος, χαρτόσημο, κλπ.) καθώς και την μείωση των αδικαιολόγητα υψηλών προστίμων εκπρόθεσμων αρχικών δηλώσεων.

12. Πολύ σημαντική θα είναι η σήμανση (flag) της κάθε εγγραφής στο «φοροcloud» από που προέρχεται (ηλεκτρονικό τιμολόγιο, καταχωρητικά, εμπορική εφαρμογή, κ.α.) ώστε να υπάρχει η γνώση του κίνδυνου λάθους σε κάθε εγγραφή.

13. Αν και το περιβάλλον της online εφαρμογής των ηλεκτρονικών βιβλίων δεν θα απασχολήσει ιδιαίτερα τους εξωτερικούς χρήστες και τον ελεγκτικό μηχανισμό, απαραίτητο είναι για όσους θα βασίζονται στην online αυτή εφαρμογή, το περιβάλλον αυτής να είναι εύχρηστο και φιλικό στην περιήγηση και χρήση εν αντιθέσει με το προηγούμενο της εφαρμογής των ΜΥΦ.

14. Πολύ σοβαρό θέμα αποτελεί το ζήτημα του ορίου των αποκλίσεων και τι όριο ανέχειας θα υπάρχει μεταξύ των μοναδικών εγγραφών. Δεν είναι δυνατόν να σημαίνονται αποκλίσεις των μερικών λεπτών του ευρώ ανά εγγραφή επειδή η στρογγυλοποίηση της κάθε εφαρμογής ενδέχεται να διαφέρει.

15. Τέλος κρίνουμε απαραίτητο ότι πρέπει να δοθούν οικονομικά ή φορολογικά κίνητρα στις επιχειρήσεις ώστε να μηχανογραφηθούν ή να εκσυγχρονίσουν την μηχανογράφηση τους.

16. Με την είσοδο του νέου Γενικού Κανονισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης (679/2016), δημιουργήθηκε ένα αυστηρό θεσμικό πλαίσιο για την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την προστασίας τους. Εισάγεται πλέον το Accountability Principle, με αποτέλεσμα κάθε ενεργή επιχείρηση ή οργανισμός που διαχειρίζεται δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα να είναι υποχρεωμένος να συμμορφωθεί τεχνικά και διαδικαστικά με τα προβλεπόμενα άρθρα του κανονισμού. Εισάγοντας τα ηλεκτρονικά βιβλία στην καθημερινότητα και υλοποιώντας την πλήρη ηλεκτρονική διαχείριση κάθε οικονομικής μονάδας σε λογιστικό και φορολογικό επίπεδο, το βάρος συμμόρφωσης της απόδειξης-διαχείρισης θα επιβαρύνει και τα λογιστικά γραφεία τα οποία είναι υποχρεωμένα να εναρμονιστούν με τις διατάξεις του Κανονισμού. Η διαδικασία επιτάσσει μεταξύ άλλων να υπάρχουν αυστηρές προϋποθέσεις για την έγκριση και συλλογή κάθε δεδομένου και όλο αυτό να υλοποιείται μόνο από Λογιστές - Φοροτεχνικούς που ασκούν νόμιμα το επάγγελμα και που τηρούν κάθε απαιτούμενη δικλείδα προστασίας/ασφαλείας. Από την άλλη πλευρά, είναι πάρα πολύ σημαντικό να προβλεφθεί από την πλευρά της ΓΓΠΣ επιπρόσθετη ασφάλεια για τα δεδομένα που θα ανεβαίνουν στο «φοροcloud».

17. Μέχρι την ολοκλήρωση της υλοποίησης της εφαρμογής των ηλεκτρονικών βιβλίων, απαραίτητη ενέργεια είναι η δυνατότητα από τα λογιστικά γραφεία της μαζικής υποβολής των διαφόρων υποβολών με τους κωδικούς του Λογιστή-Φοροτεχνικού και συνολικά για όλους τους πελάτεςτους, μια απαίτηση της Π.Ο.Φ.Ε.Ε. από την προηγουμένη ακόμη 20ετία.

18. Όσον αφορά την αποστολή μηνιαίων αναλυτικών βεβαιώσεων ΦΜΥ, τόκων μερισμάτων, φόρων ελεύθερων επαγγελματιών κλπ. που ανακοινώθηκαν από τον κο Διοικητή μας βρίσκει σύμφωνους με την προϋπόθεση ότι δεν θα πολλαπλασιάζονται χωρίς λόγο οι υποβολές επί δυο. Δηλαδή: μία υποβολή για την δήλωση παρακρατούμενων όπως συμβαίνει μέχρι σήμερα και μια υποβολή των επιμέρους αναλυτικών βεβαιώσεων. Στην σημερινή εποχή, δεν μπορούμε να καταλάβουμε γιατί θα πρέπει εφόσον στέλνουμε τα αναλυτικά στοιχεία να αποστέλλουμε και το άθροισμα αυτών με ξεχωριστή διαδικασία, αν τελικά γίνεται με αυτόν τον τρόπο. Κάλλιστα, από τα αναλυτικά αυτά στοιχεία μπορεί να δημιουργείται αυτόματα η συγκεντρωτική δήλωση η οποία θα επιβεβαιώνεται και θα υποβάλλεται. Και πάντα φυσικά το καλύτερο θα ήταν η ενεργοποίηση της μαζικής υποβολής πάσης φύσεως δηλώσεων που αναφέραμε αμέσως παραπάνω.

Με εκτίμηση, το Δ.Σ. της Π.Ο.Φ.Ε.Ε.