Εφορία: Ολες οι αλλαγές για τις επιχειρήσεις και τους πολίτες

Του Σπύρου Δημητρέλη 

Ένα νέο φορολογικό τοπίο για τα εισοδήματα, σχεδόν από κάθε πηγή, έχει φέρει το 2020. Μισθοί, συντάξεις και εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα φορολογούνται πλέον με χαμηλότερους συντελεστές, ενώ σημαντική είναι και η μείωση της φορολογίας για τις επιχειρήσεις κάθε μεγέθους.

Ειδικότερα, οι κυριότερες αλλαγές που έχει φέρει η νέα χρονιά στο πεδίο της φορολογίας είναι οι εξής:

* Oι επιχειρήσεις κάθε μεγέθους θα πληρώσουν φέτος φόρο εισοδήματος με μειωμένο συντελεστή. Από το 28% μειώθηκε στο 24% ο εταιρικός φορολογικός συντελεστής αναδρομικά από τα εισοδήματα του 2019, ενώ το ίδιο έγινε και για τον φορολογικό συντελεστή των μερισμάτων, που μειώθηκε από το 10% στο 5%. Και οι δύο αυτές μειώσεις θα φανούν ταμειακά για τις επιχειρήσεις από φέτος, οπότε και θα κληθούν να πληρώσουν τον φόρο εισοδήματος για τα κέρδη του 2019.

* Καθιερώθηκε νέα φορολογική κλίμακα για τη φορολόγηση του εισοδήματος των φυσικών προσώπων. Η νέα φορολογική κλίμακα έχει την εξής μορφή:

* Έκπτωση φόρου για μισθωτούς - συνταξιούχους

 Η έκπτωση φόρου για μισθωτούς-συνταξιούχους που οδηγεί σε αφορολόγητο όριο διαμορφώνεται ως εξής:

- Άγαμος: 777 ευρώ, που συνεπάγεται αφορολόγητο όριο 8.636 ευρώ.
- Έγγαμος με 1 παιδί: 810 ευρώ, για να προκύπτει αφορολόγητο 9.000 ευρώ.
- Έγγαμος με 2 παιδιά: 900 ευρώ, για να προκύψει αφορολόγητο όριο 10.000 ευρώ.
- Έγγαμος με 3 παιδιά: 1.120 ευρώ, που οδηγεί σε αφορολόγητο 11.000 ευρώ.
- Έγγαμος με 4 παιδιά: 1.340 ευρώ, που οδηγεί σε αφορολόγητο όριο 12.000 ευρώ.
- Για κάθε επιπλέον τέκνο η έκπτωση φόρου προσαυξάνεται κατά 220 ευρώ.

Τα ποσά της έκπτωσης φόρου παρέχονται στο σύνολό τους για εισόδημα από μισθούς ή συντάξεις έως 12.000 ευρώ. Για εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ οι εκπτώσεις φόρου θα περιορίζονται κατά 20 ευρώ ανά 1.000 ευρώ επιπλέον εισοδήματος.

Από τον υπολογισμό του φόρου εισοδήματος, με βάση τα παραπάνω δεδομένα, προκύπτουν μειώσεις στο φορολογικό βάρος για την πλειονότητα των μισθωτών και συνταξιούχων, που θα φανούν μέσω της μείωσης της παρακράτησης φόρου εισοδήματος. Κερδισμένοι της νέας φορολογικής κλίμακας είναι όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες, καθώς η νέα φορολογική κλίμακα τους προσφέρει ελάφρυνση σε όλη την γκάμα των εισοδημάτων.
 

* Όχι μόνο οι μισθωτοί, αλλά και οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πρέπει από το νέο έτος να δαπανούν τουλάχιστον το 30% του εισοδήματός τους με πιστωτική ή χρεωστική κάρτα. Εφόσον δαπανούν λιγότερα, τότε θα τους επιβάλλεται πρόσθετος φόρος 22% επί του ποσού της δαπάνης που υπολείπεται από το ελάχιστο απαιτούμενο. Σε περίπτωση που έχουν πραγματοποιηθεί δαπάνες που αφορούν καταβολές φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων και ΕΝΦΙΑ, δανειακές υποχρεώσεις προς χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και ενοίκια, οι οποίες υπερβαίνουν το 60% του πραγματικού εισοδήματος, το απαιτούμενο ποσοστό δαπανών περιορίζεται από το τριάντα τοις εκατό (30%) στο είκοσι τοις εκατό (20%) του πραγματικού τους εισοδήματος. Στον φορολογούμενο του οποίου έχει κατασχεθεί ο λογαριασμός, το όριο δαπανών περιορίζεται στα πέντε χιλιάδες ευρώ (5.000 ευρώ), ενώ προβλέπονται εξαιρέσεις για φορολογούμενους που έχουν αντικειμενικές δυσκολίες χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής, όπως είναι οι φορολογούμενοι άνω των 70 ετών και οι κάτοικοι μικρών οικισμών.

* Θεσπίστηκε ακόμα και ηλεκτρονικό λουκέτο για τις πλατφόρμες διαμοιρασμού κατοικιών τύπου Airbnb, εφόσον δεν συνεργαστούν με τις ελληνικές φορολογικές Aρχές για την παροχή στοιχείων αναφορικά με τις μισθώσεις και τα εισοδήματα από βραχυχρόνια εκμίσθωση ακινήτων. Με το φορολογικό νομοσχέδιο θεσπίζεται το δικαίωμα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων να ζητά επίσημα τα σχετικά στοιχεία από τους δικτυακούς τόπους διαμοιρασμού ακινήτων. Εφόσον δεν ανταποκριθούν, οι πάροχοι υπηρεσιών πρόσβασης στο Διαδίκτυο θα εντέλλονται να "ρίξουν μαύρο" στους σχετικούς ιστότοπους από το ελληνικό Internet. Αν οι πάροχοι Internet δεν συμμορφωθούν, προβλέπεται πρόστιμο έως και 100.000 ευρώ.

* Θεσπίστηκε έκπτωση 40% από τον φόρο εισοδήματος για τη δαπάνη ενεργειακής, λειτουργικής και αισθητικής αναβάθμισης ακινήτων. Η μέγιστη έκπτωση φόρου είναι πλέον 6.400 ευρώ, που θα κατανέμεται ισόποσα σε τέσσερα φορολογικά έτη. Η έκπτωση φόρου ισχύει μόνο για τις εργασίες και όχι για τα υλικά και δίνεται σε τέσσερις ετήσιες δόσεις. Για παράδειγμα, ιδιοκτήτης που πραγματοποιεί δαπάνη αναβάθμισης ακινήτου του με εργασίες ύψους 10.000 ευρώ θα έχει συνολική έκπτωση 4.000 ευρώ, που θα μοιραστεί σε τέσσερα χρόνια, δηλαδή 1.000 ευρώ ετησίως. Προϋπόθεση για την παροχή της έκπτωσης είναι η δαπάνη να έχει εξοφληθεί με τραπεζικό μέσο και να έχει εκδοθεί για αυτήν φορολογικό παραστατικό.

* Ισχύει νέα πάγια ρύθμιση οφειλών προς τη φορολογική διοίκηση. Για τις τακτικές φορολογικές οφειλές οι δόσεις μπορούν ακόμα και να διπλασιαστούν, δηλαδή από τις 12 να φτάσουν έως και τις 24, ενώ για τις έκτακτες φορολογικές οφειλές μπορούν να φτάσουν έως και τις 48, αντί για έως 24 που ισχύουν σήμερα. Ο μέγιστος αριθμός των δόσεων ορίζεται με βάση εισοδηματικό κριτήριο. Οι φορολογούμενοι που θα επιλέγουν για τακτικές φορολογικές οφειλές, όπως είναι ο φόρος εισοδήματος, περισσότερες από 12 δόσεις θα επιβαρύνονται με αυξημένο επιτόκιο κατά μία εκατοστιαία μονάδα. Το ίδιο θα γίνεται και για όσους επιλέγουν να εξοφλήσουν έκτακτες φορολογικές οφειλές, όπως είναι ο φόρος κληρονομιάς, σε περισσότερες από 24 δόσεις.

* Μειώθηκε η φορολόγηση των παροχών σε είδος, αλλά και στα stock options στους εργαζομένους (στο 15% από 45% σήμερα), εφόσον διακρατηθούν για περισσότερους από 24 μήνες.

- Μειώθηκε ο ΦΠΑ για τα βρεφικά είδη από το 24%, που είναι σήμερα, στον μειωμένο συντελεστή 13%.

* Εντός του έτους έρχεται και επικαιροποίηση των αντικειμενικών αξιών στα ακίνητα με επέκτασή τους σε περιοχές που σήμερα υποφορολογούνται. Η δημιουργία νέου πλαισίου για τις αντικειμενικές αξίες αποτελεί, για το οικονομικό επιτελείο, μια από τις σημαντικότερες διαρθρωτικές παρεμβάσεις στην οικονομία.
Στο πλαίσιο αυτό, η επικαιροποίηση των αντικειμενικών αξιών στα ακίνητα θα είναι ένα από τα βασικά συστατικά της πέμπτης μεταμνημονιακής αξιολόγησης, που ουσιαστικά έχει ήδη ξεκινήσει. 
Με τον δημοσιονομικό χώρο που θα προκύψει από την επικαιροποίηση των αντικειμενικών αξιών και τη σχετική διεύρυνση της φορολογικής βάσης, το υπουργείο Οικονομικών σκοπεύει να αναθεωρήσει τη φορολογία ακινήτων. Στο πλαίσιο αυτό, εξετάζονται παρεμβάσεις στον ΕΝΦΙΑ και στη φορολογία κεφαλαίου, όπως είναι οι συντελεστές και τα κλιμάκια των φόρων κληρονομιάς, μεταβίβασης κ.ά. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι φέτος ο ΕΝΦΙΑ θα μειωθεί επιπλέον 8% προκειμένου να ολοκληρωθεί η προεκλογική δέσμευση της κυβέρνησης για μείωση του ΕΝΦΙΑ 30% για όλους τους ιδιοκτήτες (προηγήθηκε το 2019 μείωση του ΕΝΦΙΑ μεσοσταθμικά κατά 22%).

* Εντός του 2020 έρχεται μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης σε ποσοστό που μπορεί να ανέλθει ακόμα και 30%.