ΝΕΕΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΕΙΣ Μεγάλες απώλειες σε μισθούς, συντάξεις και επιδόματα

ΝΕΕΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΕΙΣ

Μεγάλες απώλειες σε μισθούς, συντάξεις και επιδόματα

Της Μαρίας Βουργάνα και της Ελευθερίας Αρλαπάνου

Το 2013 θα είναι ο έκτος χρόνος ύφεσης που εκτιμάται στο 4,5% με το ΑΕΠ να καταγράφει σωρρευτικές απώλειες περίπου 47 δισ. ευρώ από το 2008, ενώ τα νέα μέτρα «φέρνουν» μεγάλες απώλειες σε συντάξεις, μισθούς, επιδόματα, αλλά και νέες φορολογικές επιβαρύνσεις. Τα προσδιορισμένα μέτρα της τετραετίας 2013 - 2016 ανέρχονται σε 14,2 δισ., ενώ με την κατάθεση του νέου Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου «αποκαλύφθηκαν» πρόσθετα μέτρα περίπου 4,6 δισ. για τη διετία 2015 - 2016 που μένει να εξειδικευθούν.

«Βόμβα» στα θεμέλια της δημοσιονομικής προσαρμογής εξακολουθεί να αποτελεί το δημόσιο χρέος, το οποίο, παρά την άνευ προηγουμένου δημοσιονομική προσαρμογή που επιτελείται, παραμένει μη βιώσιμο, εντείνοντας τις πιέσεις για μια νέα παρέμβαση από την Ε.Ε., οι συζητήσεις για την οποία κορυφώνονται στο παρασκήνιο.

Η νέα επιχείρηση σταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας, όπως αυτή αποτυπώνεται στο νέο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής της περιόδου 2013 - 2016 και στον προϋπολογισμό του 2013 που κατατέθηκαν προχθές στη Βουλή, στηρίζεται μεταξύ άλλων στην υπόθεση επιστροφής της οικονομίας στην ανάπτυξη το 2014, στη δημιουργία πρωτογενών πλεονασμάτων από το 2014 για πρώτη φορά ύστερα από μια δεκαετία περίπου, ενώ ενσωματώνει τη χορήγηση διετούς παράτασης για τη μείωση των ελλειμμάτων.

Το υπουργείο Οικονομικών προειδοποιεί για σειρά «αυξημένων και σημαντικών κινδύνων» που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ομαλή εκτέλεση του, ενώ πρέπει να σημειωθεί πως, ειδικά για το 2013, η δημοσιονομική προσαρμογή που θα επιχειρηθεί είναι εξαιρετικά μεγάλη καθώς έρχονται νέα μέτρα 10,88 δισ. ευρώ ώστε να προκύψει καθαρό δημοσιονομικό αποτέλεσμα 9,37 δισ.

Οι νέες παρεμβάσεις 
Η νέα δημοσιονομική προσαρμογή, που στοχεύει στη μείωση του ελλείμματος στο 3,2% του ΑΕΠ το 2016 από 7% που εκτιμάται πως θα διαμορφωθεί φέτος και στη δημιουργία πρωτογενών πλεονασμάτων 1,5% του ΑΕΠ το 2014 και 4,5% το 2016, αναμένεται να είναι εμπροσθοβαρής αφού ο κύριος όγκος της αφορά στο 2013.

Ο νέος προϋπολογισμός φέρνει δυσβάσταχτο πακέτο μέτρων για εκατ. συνταξιούχους, μισθωτούς, ελεύθερους επαγγελματίες, ιδιοκτήτες ακινήτων και επιχειρήσεις συνολικού ύψους 10,9 δισ. ευρώ. Στόχος είναι να προκύψει καθαρό δημοσιονομικό αποτέλεσμα 9,37 δισ. ευρώ.

Το μεγαλύτερο δημοσιονομικό βάρος καλούνται να σηκώσουν οι συνταξιούχοι από τους οποίους θα αφαιρεθούν το επόμενο έτος περίπου 5,5 δισ. ευρώ, ενώ από μισθούς περικόπτονται 1,68 δισ. ευρώ.

Συνολικά από τα 10,9 δισ. ευρώ, τα 8,99 δισ. θα προέλθουν από περικοπές δαπανών σε μισθούς, συντάξεις, επιδόματα και υγεία, ενώ 1,99 δισ. θα προέλθουν από την επιβολή νέων φορολογικών μέτρων.

Πρέπει να σημειωθεί ότι από το πακέτο των 14,2 δισ. ευρώ της τετραετίας 2013 - 2016 ο κύριος όγκος των περικοπών στις δαπάνες θα εφαρμοστεί το 2013 υπό την πίεση της τρόικας να είναι όσο πιο εμπροσθοβαρές γίνεται το νέο οικονομικό πρόγραμμα. Συνολικά οι νέες περικοπές δαπανών εκτιμώνται σε 10,35 δισ. ευρώ, ενώ η φορολογική «καταιγίδα» θα ανέλθει σε 3,89 δισ. ευρώ (3,28 δισ. πρόσθετοι φόροι και 609 εκατ. ευρώ επιπλέον ασφαλιστικές εισφορές).

Εισφορά έως το 2015 
Το μοναδικό «καλό» νέο του Μεσοπρόθεσμου είναι ότι η έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης που επιβάλλεται στους φορολογουμένους με εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ διατηρείται μέχρι και το 2015 και όχι έως το 2018 που ήταν στις αρχικές σκέψεις του οικονομικού επιτελείου. Οι φοροαπαλλαγές θα καταργηθούν από τα εισοδήματα του 2013 και όχι αναδρομικά από τα εισοδήματα του 2012, ενώ αξιοπερίεργο είναι ότι η κυβέρνηση επιλέγει να επιβάλει από το 2013 ειδικό τέλος καπνιζόντων στα καταστήματα διασκέδασης και μαζικής εστίασης χωρίς να προχωρεί ταυτόχρονα στη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση από το 23% στο 13%, όπως είχε δεσμευτεί.

Στο «μέτωπο» των δαπανών την περίοδο 2013 - 2016:

Από περικοπές στις συντάξεις θα εξοικονομηθούν 5,5 δισ. ευρώ.

Περίπου 1,5 δισ. ευρώ θα έλθει από παρεμβάσεις στους μισθούς, περιλαβάνονται η κατάργηση δώρων, περικοπές στα ειδικά μισθολόγια, ενιαίο μισθολόγιο στις ΔΕΚΟ και αναστολή των κινήτρων επίτευξης στόχων που προβλέπονταν κυρίως για εφοριακούς και τελωνειακούς.

Στα 1,113 δισ. ανέρχονται οι εξοικονομήσεις από τον τομέα της Υγείας.

Περίπου 700 εκατ. ευρώ σχεδιάζεται να εξοικονομηθούν από την αναδιάρθρωση του δημοσίου τομέα με το μεγαλύτερο μέρος πάντως να αφορά σε νέες περικοπές 200 εκατ. ευρώ του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.

Στα 307 εκατ. ευρώ ανέρχονται οι εξοικονομήσεις από τις περικοπές στα προνοιακά επιδόματα.

Επιπλέον 495 εκατ. ευρώ θα εξοικονομηθούν από τις ΔΕΚΟ.

Στον «αέρα» το πρόγραμμα χωρίς λύση για το χρέος
Αν δεν υπάρξει νέα αναδιάρθρωση, το χρέος θα φθάσει στο 184,9% του ΑΕΠ το 2016

Εξαιρετικά ανησυχητικές είναι οι νεότερες προβλέψεις του υπουργείου Οικονομικών για τη δυναμική του δημοσίου χρέους το οποίο, παρά την πρωτοφανή δημοσιονομική προσαρμογή που επιχειρείται, θα διαμορφωθεί στο 184,9% του ΑΕΠ το 2016 ή 363,4 δισ. ευρώ, κινούμενο σε μη βιώσιμα επίπεδα. Τα στοιχεία αυτά τελούν μάλιστα υπό την προϋπόθεση ανάκαμψης της οικονομίας από το 2014 και μετά ροής εσόδων από αποκρατικοποιήσεις αλλά και σταθερής δημιουργίας πρωτογενών πλεονασμάτων από το 2014. Τον επόμενο χρόνο το χρέος αναμένεται να εκτιναχθεί στο 189,1% του ΑΕΠ έναντι προηγούμενης πρόβλεψης στο προσχέδιο για χρέος 179,3%.

Η εικόνα που προκύπτει από τα στοιχεία του Μεσοπρόθεσμου ερμηνεύει τις ισχυρές πιέσεις που ασκούνται παρασκηνιακά για μια νέα «λύση» στο ελληνικό χρέος, με την επαναγορά χρέους και τη μείωση των επιτοκίων να βρίσκονται στο επίκεντρο, καθώς χωρίς νέα παρέμβαση, το χρέος θα απέχει μακράν από τα επίπεδα βιωσιμότητας του 120% του ΑΕΠ το 2020.

Ενδεικτικό της ανεξέλεγκτης δυναμικής του, μετά το PSI αλλά και με δεδομένη τη μεγάλη δημοσιονομική προσαρμογή που έχει ήδη γίνει, είναι ότι χωρίς τα νέα δημοσιονομικά μέτρα της τετραετίας 2013 ? 2016 το χρέος θα διαμορφωνόταν στα 411,9 δισ. ευρώ ή 220,4% του ΑΕΠ το 2016, ελέω ύφεσης και καθυστερήσεων στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.

Υπέρογκες είναι και οι δαπάνες για τόκους, οι οποίες σε δεδουλευμένη βάση κλιμακώνονται στα 11,2 δισ. το 2014, στα 12,5 δισ. το 2015 και στα 13,3 δισ. το 2016.

Σε ύφεση για έκτο διαδοχικό χρόνο
Σε ύφεση για έκτο διαδοχικό έτος θα παραμείνει η ελληνική οικονομία το 2013, με το ελληνικό ΑΕΠ να αναμένεται να μειωθεί κατά 4,5% τον επόμενο χρόνο από ύφεση 6,5% φέτος.

Η ύφεση εκτιμάται πως θα τερματιστεί το 2014, χρονιά κατά την οποία αναμένεται οριακή ανάπτυξη 0,2%. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι η ελληνική οικονομία στα έξι χρόνια ύφεσης, δηλαδή από το 2008, θα έχει χάσει σωρευτικά περίπου 47 δισ. ευρώ. Από το 2015 αναμένεται σταδιακά ανάκτηση ισχυρών ρυθμών ανάπτυξης, 2,5% και 3,5% το 2015 και το 2016 αντιστοίχως, με όχημα την ανάκαμψη της ιδιωτικής κατανάλωσης αλλά και των επενδύσεων.

Ανεργία: Ανοδικά και το 2013
Εκρηκτικές είναι οι προβλέψεις για την ανεργία, που αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω στο 22,8% τον επόμενο χρόνο, από 22,4% που εκτιμάται φέτος και να αποκλιμακωθεί σταδιακά τα επόμενα χρόνια.

Συγκεκριμένα, προβλέπεται μείωση στο 21,4% το 2014 και αποκλιμάκωση στο 17,1% το 2016, με τον δείκτη, ωστόσο, να παραμένει σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα.

Η απασχόληση αναμένεται να σταματήσει να μειώνεται το 2014, χρονιά κατά την οποία προβλέπεται αύξηση 1%, και θα κινηθεί ανοδικά με ρυθμό 2% το 2015 και 3% το 2016.

Αποπληθωρισμός ύστερα από 45 χρόνια
Αποπληθωρισμό για πρώτη φορά ύστερα από περίπου 45 χρόνια εκτιμάται πως θα βιώσει η ελληνική οικονομία τον επόμενο χρόνο.

Ο Γενικός Δείκτης Τιμών αναμένεται να μειωθεί κατά 0,8% το 2013 και να μειωθεί κατά 0,4% το 2014. Αύξηση των τιμών αναμένεται να καταγραφεί το 2015 (+0,6%) και το 2016 (+1,1%).

Φέτος αναμένεται πληθωρισμός 1,1%.