ΠΟΛ.1115/23.5.2013
α) Διεύρυνση προνομιακής κατάταξης των απαιτήσεων του Δημοσίου από φόρο προστιθέμενης αξίας επί πλειστηριασμού ή πτωχευτικής εκκαθάρισης περιουσιακών στοιχείων οφειλετών του και β) άμεση εκτέλεση πίνακα κατάταξης δανειστών ως προς τις καταταγείσες απαιτήσεις του Δημοσίου μετά την έναρξη ισχύος των διατάξεων των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 33 του ν. 4141/5.4.2013 (ΦΕΚ 81 Α')
α) Διεύρυνση προνομιακής κατάταξης των απαιτήσεων του Δημοσίου από φόρο προστιθέμενης αξίας επί πλειστηριασμού ή πτωχευτικής εκκαθάρισης περιουσιακών στοιχείων οφειλετών του και β) άμεση εκτέλεση πίνακα κατάταξης δανειστών ως προς τις καταταγείσες απαιτήσεις του Δημοσίου μετά την έναρξη ισχύος των διατάξεων των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 33 του ν. 4141/5.4.2013 (ΦΕΚ 81 Α')
Αθήνα, 23 Μαΐου 2013
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ & ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΔΗΜ. ΕΣΟΔΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΙΣΠΡΑΞΕΩΝ
ΤΜΗΜΑ Β'
Πληροφορίες : Μ. Πρινιωτάκη
Τηλέφωνο : 210 3614280,210 3635679
ΤΜΗΜΑ Γ'
Πληροφορίες : Δ. Κούλου
Τηλέφωνο : 210 3613274,210 3614303
Ταχ. Δ/νση : Πανεπιστημίου 20
Ταχ. Κωδ. : 106 72 ΑΘΗΝΑ
FAX : 210 3635077
ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ
ΠΟΛ 1115
ΘΕΜΑ: «α) Διεύρυνση προνομιακής κατάταξης των απαιτήσεων του Δημοσίου από φόρο προστιθέμενης αξίας επί πλειστηριασμού ή πτωχευτικής εκκαθάρισης περιουσιακών στοιχείων οφειλετών του και β) άμεση εκτέλεση πίνακα κατάταξης δανειστών ως προς τις καταταγείσες απαιτήσεις του Δημοσίου μετά την έναρξη ισχύος των διατάξεων των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 33 του ν. 4141/5.4.2013 (ΦΕΚ 81 Α')»
Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 33 του ν. 4141/2013 (ΦΕΚ 81 Α'), με τις οποίες τροποποιήθηκαν τα άρθρα 61και 58 του Ν.Δ. 356/1974 (ΚΕΔΕ) αντίστοιχα και παρέχουμε οδηγίες για ενημέρωση και ενιαία εφαρμογή αυτών. Με την ανωτέρω τροποποίηση εισάγονται εξαιρετικές διατάξεις αναφορικά με α) την αναβάθμιση της προνομιακής κατάταξης του Δημοσίου, ειδικά νια τις ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις του από φόρο προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.) στην υπ' αριθ. 2 σειρά του άρθρου 975 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (ΚΠολΔ) και πριν από την ικανοποίηση των απαιτήσεων του άρθρου 976 ΚΠολΔ και β) την άμεση καταβολή στο Δημόσιο του συνόλου των απαιτήσεών του που έχουν καταταγεί ως εισπρακτέες σε κάθε διαδικασία κατάταξης δανειστών, ανεξάρτητα από τη δικαστική προσβολή της κατάταξης αυτών. Ειδικότερα:
Α. Προνομιακή κατάταξη του Δημοσίου νια απαιτήσεις του από Φ.Π.Α.
Ι.Στο πλαίσιο της αναγκαστικής και διοικητικής εκτέλεσης :
Με το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 33 του ν. 4141/2013 προστέθηκε δεύτερο εδάφιο στην παράγραφο 1 του άρθρου 61 του ΚΕΔΕ, με το οποίο ορίζεται ότι: «Κατ' εξαίρεση, για τις ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις του από φόρο προστιθέμενης αξίας, με τις πάσης φύσεως προσαυξήσεις, το Δημόσιο κατατάσσεται στην υπ' αριθ. 2 σειρά του ίδιου άρθρου και πριν από την ικανοποίηση των απαιτήσεων του άρθρου 976 ΚΠολΔ».
α) Όπως είναι γνωστό, το άρθρο 61 παρ. 1 εδ.1 του ΚΕΔΕ, το οποίο τροποποίησε την παρ. 5 του άρθρου 975 ΚΠολΔ, προβλέπει την προνομιακή κατάταξη στην πέμπτη σειρά των γενικών προνομίων του άρθρου 975 ΚΠολΔ όλων των απαιτήσεων του Δημοσίου από κάθε αιτία, που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες μέχρι την ημέρα που διενεργήθηκε ο πλειστηριασμός, με τις πάσης φύσεως προσαυξήσεις και τόκους, μετά και την κατάργηση της παρ. 2 του άρ. 61 του ΚΕΔΕ (βλ. ΠΟΛ 1241/1993). Επίσης, σε περίπτωση συρροής προνομιακής απαίτησης του Δημοσίου με ενυπόθηκες ή ενεχυρούχες απαιτήσεις και εφόσον το εκπλειστηρίασμα είναι ανεπαρκές, το Δημόσιο, σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΠολΔ (άρ. 977 σε συνδυασμό με τα άρθρα 975, 976,1007,τα οποία έχουν εφαρμογή στην κατάταξη του Δημοσίου εφόσον δεν αντίκεινται στις διατάξεις του ΚΕΔΕ. κατά το άρθρο 89 αυτού) κατατάσσεται στην πέμπτη σειρά του άρθρου 975 του ΚΠολΔ και ικανοποιείται από το 1/3 του διανεμητέου πλείστηριάσματος και κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στις διατάξεις αυτές. Τα ανωτέρω ισχύουν ανεξάρτητα αν το Δημόσιο επισπεύδει τη διοικητική εκτέλεση ή αναγγέλλεται σε άλλη (διοικητική ή κοινή) αναγκαστική εκτέλεση, που επισπεύδεται από άλλο δανειστή.
Σημειώνεται ότι το άρθρο 975 ΚΠολΔ υπέστη αλλεπάλληλες νομοθετικές τροποποιήσεις με πιο πρόσφατες αυτές που επήλθαν με τις διατάξεις της παραγράφου 10 του άρθρου 19 του ν. 4055/2012 (ΦΕΚ 51 Α) καθώς και του άρθρου 56 του ν. 3994/2011 (ΦΕΚ 165 Α), σύμφωνα με τις οποίες προηγούνται της κατάταξης του Δημοσίου απαιτήσεις πιστωτών με υπέρτερο προνόμιο, όπως των ασφαλιστικών ταμείων, των δικηγόρων, των εργαζομένων κ.λπ., με αποτέλεσμα συνήθως τη σε μικρό βαθμό ή μηδενική ικανοποίηση των απαιτήσεων του Δημοσίου κατά τη ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων των οφειλετών του.
Με τη νέα νομοθετική ρύθμιση προβλέπεται εξαιρετικά νια τις ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις του Δημοσίου από Φ.Π.Α.:
i. η αναβάθμιση της προνομιακής κατάταξης του Δημοσίου στην υπ' αριθ. 2 σειρά του άρθρου 975 ΚΠολΔ (γενικά προνόμια) και
ii. η ικανοποίηση αυτών πριν από την ικανοποίηση των απαιτήσεων του άρθρου 976 σε συνδυασμό και με το άρθρο 1007 του ΚΠολΔ (ειδικά προνόμια), κατά παρέκκλιση των προβλεπομένων στην παράγραφο 1 του άρθρου 977 ΚΠολΔ (συρροή γενικών και ειδικών προνομίων).
β) Διευκρινίζεται ότι το προνόμιο του Δημοσίου κατ' άρθρο 61 παρ. 1 του ΚΕΔΕ, όπως ισχύει, εφαρμόζεται και σε άλλες διαδικασίες κατάταξης όπου έχουν εφαρμογή τα άρθρα 975 επ. ΚΠολΔ, όπως επί διανομής τιμήματος που προέρχεται από εκποίηση περιουσιακών στοιχείων προβληματικής επιχείρησης σε εκκρεμείς διαδικασίες ειδικής εκκαθάρισης όχι μόνο κατ' άρθρο 46 (όπως ρητά προβλέπεται στην παράγραφο 5 εδ. α του άρθρου 9 του ν. 1386/1983, που εφαρμόζεται σε αυτή τη διαδικασία εκκαθάρισης) αλλά και κατ' άρθρο 46α του ν. 1892/1990 (βλ. ενδεικτικά ΕφΑΘ 6200/2005 Δ.Ε.Ε 2006,394, ΕφΑΘ 4578/2003 Δ/νη 2007, 880).
Η ισχύς της ως άνω νέας νομοθετικής διάταξης αρχίζει από 5.4.2013 (ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου στο ΦΕΚ) και καταλαμβάνει τις περιπτώσεις πινάκων κατάταξης απαιτήσεων που συντάσσονται κατά την ως άνω ημερομηνία και μετά (βλ. ολομ. Α.Π. 21/1994, ΝοΒ44-38).
II.Στο πλαίσιο της πτώχευσης :
Με το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 33 του ν. 4141/2013 ορίζεται ότι: «Η κατά τη διάταξη του προηγούμενου εδαφίου κατάταξη του Δημοσίου ισχύει, ανεξάρτητα από την παράγραφο 5 του παρόντος άρθρου (άρθρο 61 ΚΕΔΕ), και σε περίπτωση πτώχευσης οφειλέτη του Δημοσίου, σε σχέση με απαιτήσεις του Δημοσίου για φόρο προστιθέμενης αξίας με τις πάσης φύσεως προσαυξήσεις, που γεννήθηκαν ή ανάγονται σε χρόνο πριν από την πτώχευση, ανεξαρτήτως βεβαίωσής τους».
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 5 του άρθρου 61 του ΚΕΔΕ (όπως έχει αντικατασταθεί με το άρθρο 41 παρ. 10 και 11 του ν.2648/1998), σε περίπτωση πτώχευσης οφειλέτη του (που κηρύχθηκε μετά την 22.10.1998), το Δημόσιο κατατάσσεται με γενικό προνόμιο και συγκεκριμένα στην προνομιακή σειρά (του πρώτου εδαφίου) της παραγράφου 1 του άρθρου 61 του ΚΕΔΕ (δηλαδή στην πέμπτη σειρά των γενικών προνομίων του άρθρου 975 ΚΠολΔ, κατά τα ανωτέρω υπό στοιχείο α) για όλες τις απαιτήσεις του που γεννήθηκαν ή ανάγονται σε χρόνο πριν από την πτώχευση, ανεξαρτήτως του χρόνου βεβαίωσής τους. Με την έναρξη ισχύος του Πτωχευτικού Κώδικα (ν. 3588/2007 ΦΕΚ 153Α'), το προνόμιο του Δημοσίου κατ' άρθρο 61 παρ. 5 του ΚΕΔΕ έπαυσε αρχικά να ισχύει ως προς τις νέες πτωχεύσεις (αυτές δηλαδή που κηρύσσονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Πτωχευτικού Κώδικα) και αντικαταστάθηκε από το περιορισμένης έκτασης προνόμιο του άρθρου 154 περ. ε του Πτωχευτικού Κώδικα. Μετά την έναρξη ισχύος, όμως, του νόμου 3808/2009 (ΦΕΚ 227Α'/10-12-2009), δυνάμει του άρθρου 4 παρ. 6 εδ. β αυτού, η προνομιακή κατάταξη του άρθρου 61 παρ. 5 του ΚΕΔΕ εφαρμόζεται πλέον και για τις πτωχευτικές διανομές που γίνονται κατά τις διατάξεις του Πτωχευτικού Κώδικα (βλ. ΠΟΛ.1050/30.4.2010 της Υπηρεσίας μας).
Ήδη, με το τρίτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 33 του ν. 4141/2013, προβλέπεται εξαιρετικά νια τις απαιτήσεις του Δημοσίου από Φ.Π.Α. που γεννήθηκαν η ανάγονται σε χρόνο πριν από την πτώχευση, ανεξαρτήτως (του χρόνου) βεβαίωσής τους, με τις πάσης φύσεως προσαυξήσεις αυτών η προνομιακή κατάταξη αυτών σύμφωνα με τα οριζόμενα στο νέο δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 61 του ΚΕΔΕ, όπως προστέθηκε με την ίδια ως άνω παράγραφο του ν. 4141/2013 (βλ. ανωτέρω υπό στοιχείο I της παρούσας)
Πρέπει να επισημανθεί ότι στις νέες πτωχεύσεις, που διέπονται από τον Πτωχευτικό Κώδικα, η νέα διάταξη πρέπει να εφαρμοστεί σε συνδυασμό με τα οριζόμενα στο άρθρο 154 (Γενικά προνόμια) και 156 (Συρροή προνομίων) του Πτωχευτικού Κώδικα.
Κατ' εφαρμογή των ανωτέρω, ισχύουν τα ακόλουθα :
> στις εκκρεμείς παλιές πτωχεύσεις (που κηρύχθηκαν μετά την 22.10.1998), το γενικό προνόμιο του Δημοσίου ορίζεται στην παρ. 5 του άρθρου 61 του ΚΕΔΕ, σε συνδυασμό με την παρ. 1 του άρθρου αυτού, η οποία προβλέπει την προνομιακή κατάταξη στην πέμπτη σειρά των γενικών προνομίων του άρθρου 975 ΚΠολΔ για όλες τις απαιτήσεις της παρ. 5 του άρθρου 61 του ΚΕΔΕ Ειδικά για τις απαιτήσεις από Φ.Π.Α., το γενικό προνόμιο του Δημοσίου ορίζεται στο τρίτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 33 του ν. 4141/2013, σε συνδυασμό με το δεύτερο εδάφιο τηςπαρ. 1 του άρθρου 61 του ΚΕΔΕ, όπως προστέθηκε με την παράγραφο 2 του άρθρου 33 του ν. 4141/2013, που προβλέπει την προνομιακή κατάταξη αυτών στη δεύτερη σειρά των γενικών προνομίων του άρθρου 975 ΚΠολΔ και την ικανοποίηση αυτών πριν από την ικανοποίηση των απαιτήσεων του άρθρου 976 ΚΠολΔ, κατά παρέκκλιση των προβλεπομένων στην παράγραφο 1 του άρθρου 977 ΚΠολΔ. Κατά τα λοιπά, οι διατάξεις των άρθρων 975 επ. εφαρμόζονται, όπως τροποποιούνται στα πλαίσια της πτώχευσης, από τις ειδικές διατάξεις του προϊσχύοντος πτωχευτικού δικαίου (άρθρα 579, 581, 648 επ. Εμπορικού Νόμου) > στις νέες πτωχεύσεις, το γενικό προνόμιο του Δημοσίου ορίζεται επίσης στηνπαρ. 5 του άρθρου 61 του ΚΕΔΕ, κατά τα ανωτέρω, την εφαρμογή της οποίας προβλέπει το άρθρο 4 παρ. 6 εδ. β του ν. 3808/2009. Ειδικά για τις απαιτήσεις από Φ.Π.Α., το γενικό προνόμιο του Δημοσίου ορίζεται επίσης, κατά τα ανωτέρω, στο τρίτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 33του ν. 4141/2013, σε συνδυασμό με το δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 61 του ΚΕΔΕ, όπως προστέθηκε με την παράγραφο 2 του άρθρου 33 του ν. 4141/2013. Οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται σε συνδυασμό με τα προβλεπόμενα στις διατάξεις του άρθρου 154 του Πτωχευτικού Κώδικα. Κατά τα λοιπά ισχύουν οι διατάξεις των άρθρων 155 επ. του Πτωχευτικού Κώδικα.
Η ισχύς της ως άνω νέας νομοθετικής διάταξης αρχίζει από 5.4.2013 (ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου στο ΦΕΚ) και καταλαμβάνει τις περιπτώσεις πινάκων διανομής που συντάσσονται από το σύνδικο κατά την ως άνω ημερομηνία και μετά, είτε πρόκειται για νέες είτε για παλιές πτωχεύσεις.
III. Αναγγελία:
Ιδιαιτέρως επισημαίνεται ότι στο έντυπο της αναγγελίας η αρμόδια Δ.Ο.Υ. πρέπει κάθε φορά να μνημονεύει όλα τα γενικά (και τυχόν ειδικά π.χ. υποθήκες) προνόμια με τα οποία εξοπλίζονται οι αναγγελλόμενες απαιτήσεις του Δημοσίου (βλ. ΠΟΛ.1050/30.4.2010), ώστε να εξασφαλίζεται η ορθή κατάταξη αυτών και να περιορίζονται οι περιπτώσεις ανακοπής κατά του πίνακα κατάταξης ή διανομής.
Η μνεία των γενικών προνομίων γίνεται με επισήμανση των σχετικών διατάξεων που τα προβλέπουν π.χ. όταν αναγγέλλονται απαιτήσεις του Δημοσίου σε νέα πτώχευση ως πτωχευτικά χρέη (που δεν προέρχονται από Φ.Π.Α.) πρέπει να γίνεται επισήμανση των διατάξεων των άρθρων 4 παρ. 6 εδ. β του ν. 3808/2009 σε συνδυασμό με το άρθρο 61 παρ. 5 του ΚΕΔΕ, όταν αναγγέλλονται απαιτήσεις του Δημοσίου (που δεν προέρχονται από Φ.Π.Α.) σε πλειστηριασμό, πρέπει να μνημονεύεται η διάταξη του άρθρου 61 παρ. 1 εδάφιο πρώτο του ΚΕΔΕ κ.λπ. Κατά μείζονα λόγο, όταν στην αναγγελία περιλαμβάνονται απαιτήσεις από Φ.Π.Α., είναι απαραίτητο να γίνεται ειδική μνεία στη «νέα διάταξη του δεύτερου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 61 του ΚΕΔΕ, όπως προστέθηκε με την παράγραφο 2 του άρθρου 33 του ν. 4141/2013» (αν πρόκειται για αναγκαστική ή διοικητική εκτέλεση) ή «στη νέα διάταξη του τρίτου εδαφίου της παραγράφου 2 του άρθρου 33 του ν. 4141/2013 σε συνδυασμό με το δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 61 του ΚΕΔΕ, όπως προστέθηκε με την παράγραφο 2 του άρθρου 33 του ν. 4141/2013» (αν πρόκειται για πτώχευση).
Β. Άμεση εκτέλεση πίνακα κατάταξης δανειστών ως προς τις καταταγείσες απαιτήσεις του Δημοσίου
I. Στο πλαίσιο της αναγκαστικής και διοικητικής εκτέλεσης :
Με την παράγραφο 3 του άρθρου 33 του ν. 4141/2013, καταργείται το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 3 του άρθρου 58 του ΚΕΔΕ και προστίθενται τα ακόλουθα εδάφια :
«Κατ' εξαίρεση, αν δικαιούχος των αμφισβητούμενων απαιτήσεων είναι το Δημόσιο, καταβάλλεται αμέσως το σύνολο της καταταγείσης απαίτησής του, η οποία επιστρέφεται ατόκως στον υπάλληλο του πλειστηριασμού μέσα σε δύο μήνες από την επίδοση στη Δ.Ο.Υ. της τελεσίδικης απόφασης που απέβαλε από τον πίνακα την εισπραχθείσα απαίτηση του Δημοσίου. Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου εφαρμόζεται και στους πίνακες κατάταξης δανειστών, που συντάχθηκαν πριν από την έναρξη της ισχύος της. Ο χρόνος μεταξύ της είσπραξης και της επαναβεβαίωσης της αποβληθείσης απαίτησης του Δημοσίου δεν προσμετράται στην προθεσμία παραγραφής της. Οι διατάξεις των προηγούμενων εδαφίων εφαρμόζονται, αναλόγως, και στις πτωχευτικές διανομές, καθώς και σε κάθε άλλη διαδικασία κατάταξης δανειστών, ανεξάρτητα από τις διατάξεις που τη διέπουν»
Όπως είναι γνωστό, μέχρι την ισχύ της ανωτέρω διάταξης, αναφορικά με τον προσήκοντα χρόνο καταβολής του πλειστηριάσματος στο πλαίσιο της διοικητικής και αναγκαστικής εκτέλεσης, ο υπάλληλος του πλειστηριασμού προέβαινε αμέσως στη διανομή του πλειστηριάσματος μετά την άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας άσκησης ανακοπής κατά του πίνακα κατάταξης, ενώ, αντίθετα, σε περίπτωση άσκησης ανακοπής, δεν εδύνατο να προβεί σε καταβολή κατά το μέρος της αμφισβητούμενης απαίτησης προς δανειστή του οποίου η κατάταξη είχε προσβληθεί με ανακοπή προ της τελεσιδικίας του πίνακα κατάταξης (η τελεσιδικία του οποίου επέρχεται με την έκδοση εφετειακής απόφασης, είτε με την έκδοση οριστικής απόφασης που δεν προσβάλλεται με έφεση, βλ. σχετική ΠΟΛ.1120/14.5.2012).
Τα ανωτέρω επέφεραν σημαντικές καθυστερήσεις στην είσπραξη των δημοσίων εσόδων, λόγω της μακροχρόνιας διεξαγωγής δικών.
Με τη νέα νομοθετική ρύθμιση, σε αντίθεση με τα οριζόμενα παραπάνω, εισάγεται η νόμιμη υποχρέωση προς άμεση καταβολή στο Δημόσιο του συνόλου των απαιτήσεων που έχει καταταγεί σε πίνακα κατάταξης δανειστών ανεξάρτητα από τη δικαστική προσβολή της κατάταξης αυτών.
Κατ' εφαρμογή των ανωτέρω, ισχύουν τα ακόλουθα :
i. σε κάθε περίπτωση κατάταξης απαιτήσεων του Δημοσίου σε πίνακα κατάταξης δανειστών στο πλαίσιο της αναγκαστικής και διοικητικής εκτέλεσης, καταβάλλεται άμεσα η καταταγείσα απαίτηση αυτού, ανεξαρτήτως της άσκησης ανακοπής κατά αέρος ή του συνόλου αυτής, κατά παρέκκλιση των διατάξεων των άρθρων 980 παρ. 2 Κ.Πολ.Δ. και 228 παρ. 1 Κ.Διοικ.Δικ .
ii. σε περίπτωση έκδοσης τελεσίδικης απόφασης με την οποία αποβάλλεται από τον πίνακα κατάταξης η εισπραχθείσα κατά τα ανωτέρω απαίτηση του Δημοσίου και εντός δύο μηνών από την επίδοσή της στη Δ.Ο.Υ., το εισπραχθέν ποσό επιστρέφεται ατόκως στον υπάλληλο του πλειστηριασμού,
iii. ο χρόνος μεταξύ της είσπραξης και επαναβεβαίωσης της αποβληθείσας απαίτησης του Δημοσίου δεν προσμετράται στην προθεσμία παραγραφής της.
Υπενθυμίζεται ότι σε περίπτωση μεταρρύθμισης πίνακα κατάταξης υπέρ του Δημοσίου μετά από άσκηση ανακοπής αυτού κατά καταταγέντος δανειστή, ο οποίος είχε εισπράξει το ποσό για το οποίο είχε καταταγεί με τον πίνακα κατάταξης και την έκδοση τελεσίδικης απόφασης, αν το ποσό αυτό, για το οποίο αποβλήθηκε ο καταταγείς δανειστής δεν αποδοθεί στο Δημόσιο, εισπράττεται από αυτό, αφού βεβαιωθεί ταμειακά σε βάρος του.
Ως στοιχεία του νομίμου τίτλου, για την ταμειακή βεβαίωση (άρθρο 2 παρ. 2 του ΚΕΔΕ) θεωρούνται η δικαστική απόφαση, ο πίνακας κατάταξης, τα στοιχεία του συμβολαιογράφου και πιθανώς άλλης αρχής (π.χ. του Τ.Π.κ.Δ. όπου κατά νόμο παρακατατίθεται το προς διανομή εκπλειστηρίασμα), από τα οποία προκύπτει η είσπραξη του ποσού από τον αρχικά καταταγέντα δανειστή (σχετ. η 195/1993 γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ., που κοινοποιήθηκε με την 1049682/2982-24/0016/6-5-1993 εγκύκλιο μας).
II. Στο πλαίσιο άλλων διαδικασιών κατάταξης :
Περαιτέρω, με το νέο τέταρτο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 58 του ΚΕΔΕ, που εισήχθη με την παρ. 3 του άρθρου 33 ν. 4141/2013 προβλέπεται ανάλογη εφαρμογή των ανωτέρω ρυθμίσεων (δηλαδή των νέων πρώτων τριών εδαφίων της παρ. 3 του άρθρου 58 του ΚΕΔΕ) και στις πτωχευτικές διανομές (κατά παρέκκλιση των οριζομένων στην παράγραφο 2 του άρθρου 161 του Πτωχευτικού Κώδικα) καθώς και σε κάθε άλλη διαδικασία κατάταξης δανειστών, ανεξάρτητα από τις διατάξεις που τη διέπουν (π.χ. ειδική εκκαθάριση άρθρων 46, 46 α ν. 1892/1990, ειδική εκκαθάριση άρθρου 106ια Πτωχευτικού Κώδικα, κοινή εκκαθάριση νομικών προσώπων, δικαστική εκκαθάριση κληρονομιάς κ.λπ)
III. Επισημάνσεις:
Τονίζεται ότι οι ανωτέρω νέες διατάξεις για την άμεση εκτέλεση των πινάκων κατάταξης δανειστών (ή διανομής) ως προς τις καταταγείσες απαιτήσεις του Δημοσίου εφαρμόζονται και στους πίνακες που συντάχθηκαν πριν από την έναρξη ισχύος τους, δηλαδή πριν από τις 5/4/2013
Τέλος, κρίνεται σκόπιμο να επισημανθεί ότι, σε κάθε περίπτωση σύνταξης πίνακα κατάταξης δανειστών στο πλαίσιο της αναγκαστικής και διοικητικής εκτέλεσης, εκποίησης στα πλαίσια πτώχευσης ή άλλης διαδικασίας κατάταξης όπου το Δημόσιο έχει αναγγείλει απαιτήσεις του και εφόσον υφίστανται καταταγείσες απαιτήσεις αυτού, το αρμόδιο για τη σύνταξη του πίνακα όργανο υποχρεούται να μεριμνά για την άμεση απόδοση αυτών στο Δημόσιο. Η άρνηση ή καθυστέρηση του επί του πλειστηριασμού υπαλλήλου να εκδώσει εξοφλητική απόδειξη και σχετική εντολή πληρωμής προς το Τ.Π. & Δανείων, ενδεχομένως να στοιχειοθετεί αστική, ποινική ή και πειθαρχική ευθύνη αυτού (σχετ. η 354/2001 γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ. που κοινοποιήθηκε με την 1053653/3181/Α/0016/ΠΟΛ.1382/18.12.2001 εγκύκλιο).
Ομοίως, οι αρμόδιες για την αναγκαστική είσπραξη της οφειλής Δ.Ο.Υ. ή Τελωνεία πρέπει να παρακολουθούν επιμελώς την πορεία της υπόθεσης, ώστε την ημερομηνία που το αποδοτέο στο Δημόσιο εκπλειστηρίασμα ή προϊόν διανομής κλπ μπορεί να εισπραχθεί, σε περίπτωση καθυστέρησης απόδοσης αυτού, να ζητείται εγγράφως από τον αρμόδιο συμβολαιογράφο / σύνδικο / εκκαθαριστή κ.λπ να ενεργεί για την άμεση καταβολή του στο Δημόσιο.
> Ιδιαιτέρως επισημαίνεται ότι η ανωτέρω υποχρέωση των αρμόδιων για τη σύνταξη των πινάκων κατάταξης οργάνων αλλά και των αρμόδιων οικονομικών υπηρεσιών υφίσταται και για τους ήδη συνταχθέντες πίνακες κατάταξης απαιτήσεων του Δημοσίου κατά των οποίων έχει ασκηθεί ανακοπή (και δεν έχει επέλθει τελεσιδικία αυτών) λόγω της αναδρομικής εφαρμογής της ρύθμισης και ως εκ τούτου θα πρέπει να μεριμνήσουν άμεσα για την είσπραξη των δημοσίων εσόδων που τελούν σε εκκρεμότητα για τους ανωτέρω λόγους.
> Σχετικός αναλυτικός πίνακας με εκκρεμείς υποθέσεις ανείσπρακτων πλειστηριασμάτων πρόκειται άμεσα να σταλεί ηλεκτρονικά στις αρμόδιες Δ.Ο.Υ.
Προς διευκόλυνσή σας παρατίθενται οι σχετικές διατάξεις των άρθρων 58 και 61 του ΚΕΔΕ, των άρθρων 975,976,1007,977 ΚΠολΔ καθώς και των άρθρων 153 έως 161 του Πτωχευτικού Κώδικα, όπως ισχύουν.
Ακριβές αντίγραφο
Η Προϊσταμένη της Γραμματείας
Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΘΕΟΧΑΡΗΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ & ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΔΗΜ. ΕΣΟΔΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΙΣΠΡΑΞΕΩΝ
ΤΜΗΜΑ Β'
Πληροφορίες : Μ. Πρινιωτάκη
Τηλέφωνο : 210 3614280,210 3635679
ΤΜΗΜΑ Γ'
Πληροφορίες : Δ. Κούλου
Τηλέφωνο : 210 3613274,210 3614303
Ταχ. Δ/νση : Πανεπιστημίου 20
Ταχ. Κωδ. : 106 72 ΑΘΗΝΑ
FAX : 210 3635077
ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ
ΠΟΛ 1115
ΘΕΜΑ: «α) Διεύρυνση προνομιακής κατάταξης των απαιτήσεων του Δημοσίου από φόρο προστιθέμενης αξίας επί πλειστηριασμού ή πτωχευτικής εκκαθάρισης περιουσιακών στοιχείων οφειλετών του και β) άμεση εκτέλεση πίνακα κατάταξης δανειστών ως προς τις καταταγείσες απαιτήσεις του Δημοσίου μετά την έναρξη ισχύος των διατάξεων των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 33 του ν. 4141/5.4.2013 (ΦΕΚ 81 Α')»
Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 33 του ν. 4141/2013 (ΦΕΚ 81 Α'), με τις οποίες τροποποιήθηκαν τα άρθρα 61και 58 του Ν.Δ. 356/1974 (ΚΕΔΕ) αντίστοιχα και παρέχουμε οδηγίες για ενημέρωση και ενιαία εφαρμογή αυτών. Με την ανωτέρω τροποποίηση εισάγονται εξαιρετικές διατάξεις αναφορικά με α) την αναβάθμιση της προνομιακής κατάταξης του Δημοσίου, ειδικά νια τις ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις του από φόρο προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.) στην υπ' αριθ. 2 σειρά του άρθρου 975 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (ΚΠολΔ) και πριν από την ικανοποίηση των απαιτήσεων του άρθρου 976 ΚΠολΔ και β) την άμεση καταβολή στο Δημόσιο του συνόλου των απαιτήσεών του που έχουν καταταγεί ως εισπρακτέες σε κάθε διαδικασία κατάταξης δανειστών, ανεξάρτητα από τη δικαστική προσβολή της κατάταξης αυτών. Ειδικότερα:
Α. Προνομιακή κατάταξη του Δημοσίου νια απαιτήσεις του από Φ.Π.Α.
Ι.Στο πλαίσιο της αναγκαστικής και διοικητικής εκτέλεσης :
Με το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 33 του ν. 4141/2013 προστέθηκε δεύτερο εδάφιο στην παράγραφο 1 του άρθρου 61 του ΚΕΔΕ, με το οποίο ορίζεται ότι: «Κατ' εξαίρεση, για τις ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις του από φόρο προστιθέμενης αξίας, με τις πάσης φύσεως προσαυξήσεις, το Δημόσιο κατατάσσεται στην υπ' αριθ. 2 σειρά του ίδιου άρθρου και πριν από την ικανοποίηση των απαιτήσεων του άρθρου 976 ΚΠολΔ».
α) Όπως είναι γνωστό, το άρθρο 61 παρ. 1 εδ.1 του ΚΕΔΕ, το οποίο τροποποίησε την παρ. 5 του άρθρου 975 ΚΠολΔ, προβλέπει την προνομιακή κατάταξη στην πέμπτη σειρά των γενικών προνομίων του άρθρου 975 ΚΠολΔ όλων των απαιτήσεων του Δημοσίου από κάθε αιτία, που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες μέχρι την ημέρα που διενεργήθηκε ο πλειστηριασμός, με τις πάσης φύσεως προσαυξήσεις και τόκους, μετά και την κατάργηση της παρ. 2 του άρ. 61 του ΚΕΔΕ (βλ. ΠΟΛ 1241/1993). Επίσης, σε περίπτωση συρροής προνομιακής απαίτησης του Δημοσίου με ενυπόθηκες ή ενεχυρούχες απαιτήσεις και εφόσον το εκπλειστηρίασμα είναι ανεπαρκές, το Δημόσιο, σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΠολΔ (άρ. 977 σε συνδυασμό με τα άρθρα 975, 976,1007,τα οποία έχουν εφαρμογή στην κατάταξη του Δημοσίου εφόσον δεν αντίκεινται στις διατάξεις του ΚΕΔΕ. κατά το άρθρο 89 αυτού) κατατάσσεται στην πέμπτη σειρά του άρθρου 975 του ΚΠολΔ και ικανοποιείται από το 1/3 του διανεμητέου πλείστηριάσματος και κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στις διατάξεις αυτές. Τα ανωτέρω ισχύουν ανεξάρτητα αν το Δημόσιο επισπεύδει τη διοικητική εκτέλεση ή αναγγέλλεται σε άλλη (διοικητική ή κοινή) αναγκαστική εκτέλεση, που επισπεύδεται από άλλο δανειστή.
Σημειώνεται ότι το άρθρο 975 ΚΠολΔ υπέστη αλλεπάλληλες νομοθετικές τροποποιήσεις με πιο πρόσφατες αυτές που επήλθαν με τις διατάξεις της παραγράφου 10 του άρθρου 19 του ν. 4055/2012 (ΦΕΚ 51 Α) καθώς και του άρθρου 56 του ν. 3994/2011 (ΦΕΚ 165 Α), σύμφωνα με τις οποίες προηγούνται της κατάταξης του Δημοσίου απαιτήσεις πιστωτών με υπέρτερο προνόμιο, όπως των ασφαλιστικών ταμείων, των δικηγόρων, των εργαζομένων κ.λπ., με αποτέλεσμα συνήθως τη σε μικρό βαθμό ή μηδενική ικανοποίηση των απαιτήσεων του Δημοσίου κατά τη ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων των οφειλετών του.
Με τη νέα νομοθετική ρύθμιση προβλέπεται εξαιρετικά νια τις ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις του Δημοσίου από Φ.Π.Α.:
i. η αναβάθμιση της προνομιακής κατάταξης του Δημοσίου στην υπ' αριθ. 2 σειρά του άρθρου 975 ΚΠολΔ (γενικά προνόμια) και
ii. η ικανοποίηση αυτών πριν από την ικανοποίηση των απαιτήσεων του άρθρου 976 σε συνδυασμό και με το άρθρο 1007 του ΚΠολΔ (ειδικά προνόμια), κατά παρέκκλιση των προβλεπομένων στην παράγραφο 1 του άρθρου 977 ΚΠολΔ (συρροή γενικών και ειδικών προνομίων).
β) Διευκρινίζεται ότι το προνόμιο του Δημοσίου κατ' άρθρο 61 παρ. 1 του ΚΕΔΕ, όπως ισχύει, εφαρμόζεται και σε άλλες διαδικασίες κατάταξης όπου έχουν εφαρμογή τα άρθρα 975 επ. ΚΠολΔ, όπως επί διανομής τιμήματος που προέρχεται από εκποίηση περιουσιακών στοιχείων προβληματικής επιχείρησης σε εκκρεμείς διαδικασίες ειδικής εκκαθάρισης όχι μόνο κατ' άρθρο 46 (όπως ρητά προβλέπεται στην παράγραφο 5 εδ. α του άρθρου 9 του ν. 1386/1983, που εφαρμόζεται σε αυτή τη διαδικασία εκκαθάρισης) αλλά και κατ' άρθρο 46α του ν. 1892/1990 (βλ. ενδεικτικά ΕφΑΘ 6200/2005 Δ.Ε.Ε 2006,394, ΕφΑΘ 4578/2003 Δ/νη 2007, 880).
Η ισχύς της ως άνω νέας νομοθετικής διάταξης αρχίζει από 5.4.2013 (ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου στο ΦΕΚ) και καταλαμβάνει τις περιπτώσεις πινάκων κατάταξης απαιτήσεων που συντάσσονται κατά την ως άνω ημερομηνία και μετά (βλ. ολομ. Α.Π. 21/1994, ΝοΒ44-38).
II.Στο πλαίσιο της πτώχευσης :
Με το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 33 του ν. 4141/2013 ορίζεται ότι: «Η κατά τη διάταξη του προηγούμενου εδαφίου κατάταξη του Δημοσίου ισχύει, ανεξάρτητα από την παράγραφο 5 του παρόντος άρθρου (άρθρο 61 ΚΕΔΕ), και σε περίπτωση πτώχευσης οφειλέτη του Δημοσίου, σε σχέση με απαιτήσεις του Δημοσίου για φόρο προστιθέμενης αξίας με τις πάσης φύσεως προσαυξήσεις, που γεννήθηκαν ή ανάγονται σε χρόνο πριν από την πτώχευση, ανεξαρτήτως βεβαίωσής τους».
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 5 του άρθρου 61 του ΚΕΔΕ (όπως έχει αντικατασταθεί με το άρθρο 41 παρ. 10 και 11 του ν.2648/1998), σε περίπτωση πτώχευσης οφειλέτη του (που κηρύχθηκε μετά την 22.10.1998), το Δημόσιο κατατάσσεται με γενικό προνόμιο και συγκεκριμένα στην προνομιακή σειρά (του πρώτου εδαφίου) της παραγράφου 1 του άρθρου 61 του ΚΕΔΕ (δηλαδή στην πέμπτη σειρά των γενικών προνομίων του άρθρου 975 ΚΠολΔ, κατά τα ανωτέρω υπό στοιχείο α) για όλες τις απαιτήσεις του που γεννήθηκαν ή ανάγονται σε χρόνο πριν από την πτώχευση, ανεξαρτήτως του χρόνου βεβαίωσής τους. Με την έναρξη ισχύος του Πτωχευτικού Κώδικα (ν. 3588/2007 ΦΕΚ 153Α'), το προνόμιο του Δημοσίου κατ' άρθρο 61 παρ. 5 του ΚΕΔΕ έπαυσε αρχικά να ισχύει ως προς τις νέες πτωχεύσεις (αυτές δηλαδή που κηρύσσονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Πτωχευτικού Κώδικα) και αντικαταστάθηκε από το περιορισμένης έκτασης προνόμιο του άρθρου 154 περ. ε του Πτωχευτικού Κώδικα. Μετά την έναρξη ισχύος, όμως, του νόμου 3808/2009 (ΦΕΚ 227Α'/10-12-2009), δυνάμει του άρθρου 4 παρ. 6 εδ. β αυτού, η προνομιακή κατάταξη του άρθρου 61 παρ. 5 του ΚΕΔΕ εφαρμόζεται πλέον και για τις πτωχευτικές διανομές που γίνονται κατά τις διατάξεις του Πτωχευτικού Κώδικα (βλ. ΠΟΛ.1050/30.4.2010 της Υπηρεσίας μας).
Ήδη, με το τρίτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 33 του ν. 4141/2013, προβλέπεται εξαιρετικά νια τις απαιτήσεις του Δημοσίου από Φ.Π.Α. που γεννήθηκαν η ανάγονται σε χρόνο πριν από την πτώχευση, ανεξαρτήτως (του χρόνου) βεβαίωσής τους, με τις πάσης φύσεως προσαυξήσεις αυτών η προνομιακή κατάταξη αυτών σύμφωνα με τα οριζόμενα στο νέο δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 61 του ΚΕΔΕ, όπως προστέθηκε με την ίδια ως άνω παράγραφο του ν. 4141/2013 (βλ. ανωτέρω υπό στοιχείο I της παρούσας)
Πρέπει να επισημανθεί ότι στις νέες πτωχεύσεις, που διέπονται από τον Πτωχευτικό Κώδικα, η νέα διάταξη πρέπει να εφαρμοστεί σε συνδυασμό με τα οριζόμενα στο άρθρο 154 (Γενικά προνόμια) και 156 (Συρροή προνομίων) του Πτωχευτικού Κώδικα.
Κατ' εφαρμογή των ανωτέρω, ισχύουν τα ακόλουθα :
> στις εκκρεμείς παλιές πτωχεύσεις (που κηρύχθηκαν μετά την 22.10.1998), το γενικό προνόμιο του Δημοσίου ορίζεται στην παρ. 5 του άρθρου 61 του ΚΕΔΕ, σε συνδυασμό με την παρ. 1 του άρθρου αυτού, η οποία προβλέπει την προνομιακή κατάταξη στην πέμπτη σειρά των γενικών προνομίων του άρθρου 975 ΚΠολΔ για όλες τις απαιτήσεις της παρ. 5 του άρθρου 61 του ΚΕΔΕ Ειδικά για τις απαιτήσεις από Φ.Π.Α., το γενικό προνόμιο του Δημοσίου ορίζεται στο τρίτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 33 του ν. 4141/2013, σε συνδυασμό με το δεύτερο εδάφιο τηςπαρ. 1 του άρθρου 61 του ΚΕΔΕ, όπως προστέθηκε με την παράγραφο 2 του άρθρου 33 του ν. 4141/2013, που προβλέπει την προνομιακή κατάταξη αυτών στη δεύτερη σειρά των γενικών προνομίων του άρθρου 975 ΚΠολΔ και την ικανοποίηση αυτών πριν από την ικανοποίηση των απαιτήσεων του άρθρου 976 ΚΠολΔ, κατά παρέκκλιση των προβλεπομένων στην παράγραφο 1 του άρθρου 977 ΚΠολΔ. Κατά τα λοιπά, οι διατάξεις των άρθρων 975 επ. εφαρμόζονται, όπως τροποποιούνται στα πλαίσια της πτώχευσης, από τις ειδικές διατάξεις του προϊσχύοντος πτωχευτικού δικαίου (άρθρα 579, 581, 648 επ. Εμπορικού Νόμου) > στις νέες πτωχεύσεις, το γενικό προνόμιο του Δημοσίου ορίζεται επίσης στηνπαρ. 5 του άρθρου 61 του ΚΕΔΕ, κατά τα ανωτέρω, την εφαρμογή της οποίας προβλέπει το άρθρο 4 παρ. 6 εδ. β του ν. 3808/2009. Ειδικά για τις απαιτήσεις από Φ.Π.Α., το γενικό προνόμιο του Δημοσίου ορίζεται επίσης, κατά τα ανωτέρω, στο τρίτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 33του ν. 4141/2013, σε συνδυασμό με το δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 61 του ΚΕΔΕ, όπως προστέθηκε με την παράγραφο 2 του άρθρου 33 του ν. 4141/2013. Οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται σε συνδυασμό με τα προβλεπόμενα στις διατάξεις του άρθρου 154 του Πτωχευτικού Κώδικα. Κατά τα λοιπά ισχύουν οι διατάξεις των άρθρων 155 επ. του Πτωχευτικού Κώδικα.
Η ισχύς της ως άνω νέας νομοθετικής διάταξης αρχίζει από 5.4.2013 (ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου στο ΦΕΚ) και καταλαμβάνει τις περιπτώσεις πινάκων διανομής που συντάσσονται από το σύνδικο κατά την ως άνω ημερομηνία και μετά, είτε πρόκειται για νέες είτε για παλιές πτωχεύσεις.
III. Αναγγελία:
Ιδιαιτέρως επισημαίνεται ότι στο έντυπο της αναγγελίας η αρμόδια Δ.Ο.Υ. πρέπει κάθε φορά να μνημονεύει όλα τα γενικά (και τυχόν ειδικά π.χ. υποθήκες) προνόμια με τα οποία εξοπλίζονται οι αναγγελλόμενες απαιτήσεις του Δημοσίου (βλ. ΠΟΛ.1050/30.4.2010), ώστε να εξασφαλίζεται η ορθή κατάταξη αυτών και να περιορίζονται οι περιπτώσεις ανακοπής κατά του πίνακα κατάταξης ή διανομής.
Η μνεία των γενικών προνομίων γίνεται με επισήμανση των σχετικών διατάξεων που τα προβλέπουν π.χ. όταν αναγγέλλονται απαιτήσεις του Δημοσίου σε νέα πτώχευση ως πτωχευτικά χρέη (που δεν προέρχονται από Φ.Π.Α.) πρέπει να γίνεται επισήμανση των διατάξεων των άρθρων 4 παρ. 6 εδ. β του ν. 3808/2009 σε συνδυασμό με το άρθρο 61 παρ. 5 του ΚΕΔΕ, όταν αναγγέλλονται απαιτήσεις του Δημοσίου (που δεν προέρχονται από Φ.Π.Α.) σε πλειστηριασμό, πρέπει να μνημονεύεται η διάταξη του άρθρου 61 παρ. 1 εδάφιο πρώτο του ΚΕΔΕ κ.λπ. Κατά μείζονα λόγο, όταν στην αναγγελία περιλαμβάνονται απαιτήσεις από Φ.Π.Α., είναι απαραίτητο να γίνεται ειδική μνεία στη «νέα διάταξη του δεύτερου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 61 του ΚΕΔΕ, όπως προστέθηκε με την παράγραφο 2 του άρθρου 33 του ν. 4141/2013» (αν πρόκειται για αναγκαστική ή διοικητική εκτέλεση) ή «στη νέα διάταξη του τρίτου εδαφίου της παραγράφου 2 του άρθρου 33 του ν. 4141/2013 σε συνδυασμό με το δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 61 του ΚΕΔΕ, όπως προστέθηκε με την παράγραφο 2 του άρθρου 33 του ν. 4141/2013» (αν πρόκειται για πτώχευση).
Β. Άμεση εκτέλεση πίνακα κατάταξης δανειστών ως προς τις καταταγείσες απαιτήσεις του Δημοσίου
I. Στο πλαίσιο της αναγκαστικής και διοικητικής εκτέλεσης :
Με την παράγραφο 3 του άρθρου 33 του ν. 4141/2013, καταργείται το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 3 του άρθρου 58 του ΚΕΔΕ και προστίθενται τα ακόλουθα εδάφια :
«Κατ' εξαίρεση, αν δικαιούχος των αμφισβητούμενων απαιτήσεων είναι το Δημόσιο, καταβάλλεται αμέσως το σύνολο της καταταγείσης απαίτησής του, η οποία επιστρέφεται ατόκως στον υπάλληλο του πλειστηριασμού μέσα σε δύο μήνες από την επίδοση στη Δ.Ο.Υ. της τελεσίδικης απόφασης που απέβαλε από τον πίνακα την εισπραχθείσα απαίτηση του Δημοσίου. Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου εφαρμόζεται και στους πίνακες κατάταξης δανειστών, που συντάχθηκαν πριν από την έναρξη της ισχύος της. Ο χρόνος μεταξύ της είσπραξης και της επαναβεβαίωσης της αποβληθείσης απαίτησης του Δημοσίου δεν προσμετράται στην προθεσμία παραγραφής της. Οι διατάξεις των προηγούμενων εδαφίων εφαρμόζονται, αναλόγως, και στις πτωχευτικές διανομές, καθώς και σε κάθε άλλη διαδικασία κατάταξης δανειστών, ανεξάρτητα από τις διατάξεις που τη διέπουν»
Όπως είναι γνωστό, μέχρι την ισχύ της ανωτέρω διάταξης, αναφορικά με τον προσήκοντα χρόνο καταβολής του πλειστηριάσματος στο πλαίσιο της διοικητικής και αναγκαστικής εκτέλεσης, ο υπάλληλος του πλειστηριασμού προέβαινε αμέσως στη διανομή του πλειστηριάσματος μετά την άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας άσκησης ανακοπής κατά του πίνακα κατάταξης, ενώ, αντίθετα, σε περίπτωση άσκησης ανακοπής, δεν εδύνατο να προβεί σε καταβολή κατά το μέρος της αμφισβητούμενης απαίτησης προς δανειστή του οποίου η κατάταξη είχε προσβληθεί με ανακοπή προ της τελεσιδικίας του πίνακα κατάταξης (η τελεσιδικία του οποίου επέρχεται με την έκδοση εφετειακής απόφασης, είτε με την έκδοση οριστικής απόφασης που δεν προσβάλλεται με έφεση, βλ. σχετική ΠΟΛ.1120/14.5.2012).
Τα ανωτέρω επέφεραν σημαντικές καθυστερήσεις στην είσπραξη των δημοσίων εσόδων, λόγω της μακροχρόνιας διεξαγωγής δικών.
Με τη νέα νομοθετική ρύθμιση, σε αντίθεση με τα οριζόμενα παραπάνω, εισάγεται η νόμιμη υποχρέωση προς άμεση καταβολή στο Δημόσιο του συνόλου των απαιτήσεων που έχει καταταγεί σε πίνακα κατάταξης δανειστών ανεξάρτητα από τη δικαστική προσβολή της κατάταξης αυτών.
Κατ' εφαρμογή των ανωτέρω, ισχύουν τα ακόλουθα :
i. σε κάθε περίπτωση κατάταξης απαιτήσεων του Δημοσίου σε πίνακα κατάταξης δανειστών στο πλαίσιο της αναγκαστικής και διοικητικής εκτέλεσης, καταβάλλεται άμεσα η καταταγείσα απαίτηση αυτού, ανεξαρτήτως της άσκησης ανακοπής κατά αέρος ή του συνόλου αυτής, κατά παρέκκλιση των διατάξεων των άρθρων 980 παρ. 2 Κ.Πολ.Δ. και 228 παρ. 1 Κ.Διοικ.Δικ .
ii. σε περίπτωση έκδοσης τελεσίδικης απόφασης με την οποία αποβάλλεται από τον πίνακα κατάταξης η εισπραχθείσα κατά τα ανωτέρω απαίτηση του Δημοσίου και εντός δύο μηνών από την επίδοσή της στη Δ.Ο.Υ., το εισπραχθέν ποσό επιστρέφεται ατόκως στον υπάλληλο του πλειστηριασμού,
iii. ο χρόνος μεταξύ της είσπραξης και επαναβεβαίωσης της αποβληθείσας απαίτησης του Δημοσίου δεν προσμετράται στην προθεσμία παραγραφής της.
Υπενθυμίζεται ότι σε περίπτωση μεταρρύθμισης πίνακα κατάταξης υπέρ του Δημοσίου μετά από άσκηση ανακοπής αυτού κατά καταταγέντος δανειστή, ο οποίος είχε εισπράξει το ποσό για το οποίο είχε καταταγεί με τον πίνακα κατάταξης και την έκδοση τελεσίδικης απόφασης, αν το ποσό αυτό, για το οποίο αποβλήθηκε ο καταταγείς δανειστής δεν αποδοθεί στο Δημόσιο, εισπράττεται από αυτό, αφού βεβαιωθεί ταμειακά σε βάρος του.
Ως στοιχεία του νομίμου τίτλου, για την ταμειακή βεβαίωση (άρθρο 2 παρ. 2 του ΚΕΔΕ) θεωρούνται η δικαστική απόφαση, ο πίνακας κατάταξης, τα στοιχεία του συμβολαιογράφου και πιθανώς άλλης αρχής (π.χ. του Τ.Π.κ.Δ. όπου κατά νόμο παρακατατίθεται το προς διανομή εκπλειστηρίασμα), από τα οποία προκύπτει η είσπραξη του ποσού από τον αρχικά καταταγέντα δανειστή (σχετ. η 195/1993 γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ., που κοινοποιήθηκε με την 1049682/2982-24/0016/6-5-1993 εγκύκλιο μας).
II. Στο πλαίσιο άλλων διαδικασιών κατάταξης :
Περαιτέρω, με το νέο τέταρτο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 58 του ΚΕΔΕ, που εισήχθη με την παρ. 3 του άρθρου 33 ν. 4141/2013 προβλέπεται ανάλογη εφαρμογή των ανωτέρω ρυθμίσεων (δηλαδή των νέων πρώτων τριών εδαφίων της παρ. 3 του άρθρου 58 του ΚΕΔΕ) και στις πτωχευτικές διανομές (κατά παρέκκλιση των οριζομένων στην παράγραφο 2 του άρθρου 161 του Πτωχευτικού Κώδικα) καθώς και σε κάθε άλλη διαδικασία κατάταξης δανειστών, ανεξάρτητα από τις διατάξεις που τη διέπουν (π.χ. ειδική εκκαθάριση άρθρων 46, 46 α ν. 1892/1990, ειδική εκκαθάριση άρθρου 106ια Πτωχευτικού Κώδικα, κοινή εκκαθάριση νομικών προσώπων, δικαστική εκκαθάριση κληρονομιάς κ.λπ)
III. Επισημάνσεις:
Τονίζεται ότι οι ανωτέρω νέες διατάξεις για την άμεση εκτέλεση των πινάκων κατάταξης δανειστών (ή διανομής) ως προς τις καταταγείσες απαιτήσεις του Δημοσίου εφαρμόζονται και στους πίνακες που συντάχθηκαν πριν από την έναρξη ισχύος τους, δηλαδή πριν από τις 5/4/2013
Τέλος, κρίνεται σκόπιμο να επισημανθεί ότι, σε κάθε περίπτωση σύνταξης πίνακα κατάταξης δανειστών στο πλαίσιο της αναγκαστικής και διοικητικής εκτέλεσης, εκποίησης στα πλαίσια πτώχευσης ή άλλης διαδικασίας κατάταξης όπου το Δημόσιο έχει αναγγείλει απαιτήσεις του και εφόσον υφίστανται καταταγείσες απαιτήσεις αυτού, το αρμόδιο για τη σύνταξη του πίνακα όργανο υποχρεούται να μεριμνά για την άμεση απόδοση αυτών στο Δημόσιο. Η άρνηση ή καθυστέρηση του επί του πλειστηριασμού υπαλλήλου να εκδώσει εξοφλητική απόδειξη και σχετική εντολή πληρωμής προς το Τ.Π. & Δανείων, ενδεχομένως να στοιχειοθετεί αστική, ποινική ή και πειθαρχική ευθύνη αυτού (σχετ. η 354/2001 γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ. που κοινοποιήθηκε με την 1053653/3181/Α/0016/ΠΟΛ.1382/18.12.2001 εγκύκλιο).
Ομοίως, οι αρμόδιες για την αναγκαστική είσπραξη της οφειλής Δ.Ο.Υ. ή Τελωνεία πρέπει να παρακολουθούν επιμελώς την πορεία της υπόθεσης, ώστε την ημερομηνία που το αποδοτέο στο Δημόσιο εκπλειστηρίασμα ή προϊόν διανομής κλπ μπορεί να εισπραχθεί, σε περίπτωση καθυστέρησης απόδοσης αυτού, να ζητείται εγγράφως από τον αρμόδιο συμβολαιογράφο / σύνδικο / εκκαθαριστή κ.λπ να ενεργεί για την άμεση καταβολή του στο Δημόσιο.
> Ιδιαιτέρως επισημαίνεται ότι η ανωτέρω υποχρέωση των αρμόδιων για τη σύνταξη των πινάκων κατάταξης οργάνων αλλά και των αρμόδιων οικονομικών υπηρεσιών υφίσταται και για τους ήδη συνταχθέντες πίνακες κατάταξης απαιτήσεων του Δημοσίου κατά των οποίων έχει ασκηθεί ανακοπή (και δεν έχει επέλθει τελεσιδικία αυτών) λόγω της αναδρομικής εφαρμογής της ρύθμισης και ως εκ τούτου θα πρέπει να μεριμνήσουν άμεσα για την είσπραξη των δημοσίων εσόδων που τελούν σε εκκρεμότητα για τους ανωτέρω λόγους.
> Σχετικός αναλυτικός πίνακας με εκκρεμείς υποθέσεις ανείσπρακτων πλειστηριασμάτων πρόκειται άμεσα να σταλεί ηλεκτρονικά στις αρμόδιες Δ.Ο.Υ.
Προς διευκόλυνσή σας παρατίθενται οι σχετικές διατάξεις των άρθρων 58 και 61 του ΚΕΔΕ, των άρθρων 975,976,1007,977 ΚΠολΔ καθώς και των άρθρων 153 έως 161 του Πτωχευτικού Κώδικα, όπως ισχύουν.
Ακριβές αντίγραφο
Η Προϊσταμένη της Γραμματείας
Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΘΕΟΧΑΡΗΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου