ΣΤΑΔΙΑΚΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΡΧΟΜΕΝΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟ Στα τρία «σπάνε» όλες οι κύριες συντάξεις - Ποιοι είναι οι μεγάλοι χαμένοι

ΣΤΑΔΙΑΚΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΡΧΟΜΕΝΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟ 

Στα τρία «σπάνε» όλες οι κύριες συντάξεις - Ποιοι είναι οι μεγάλοι χαμένοι

Του Γιώργου Γάτου

Στα... τρία «σπάνε», σταδιακά από τον Σεπτέμβριο έως  και τον Σεπτέμβριο του 2017 όλες οι καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις στο πλαίσιο του νέου ασφαλιστικού νόμου που επιβάλλει ενιαίο τρόπο υπολογισμού (και επανυπολογισμού)  των συντάξεων με βάση τα νέα χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης, την προσθήκη της εθνικής σύνταξης των 384 ευρώ (ή αναλογικά μειωμένης για όσους έχουν συνταξιοδοτηθεί με λιγότερα από 20 έτη, με αναπηρική ή πρόωρα) και την απεικόνιση, σε χωριστή στήλη, της «προσωπικής διαφοράς» μεταξύ του «παλαιού» και του «νέου» ποσού της σύνταξης.

Η προσωπική διαφορά, όπως προεξοφλούν στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης, θα είναι το επόμενο τμήμα των συντάξεων που θα... περικοπεί, αν τα δημόσια οικονομικά δεν πάνε καλά και χρειαστεί να ενεργοποιηθεί ο «κόφτης» που ήδη έχει θεσμοθετηθεί... Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, πάντως, ξορκίζει ένα τέτοιο σενάριο και υπόσχεται ότι οι προσωπικές διαφορές θα διατηρηθούν. 

Χρονοδιάγραμμα
Τη διαδικασία του επανυπολογισμού των συντάξεων έχουν «δέσει», από την πλευρά τους, οι Θεσμοί νομοθετικά προβλέποντας στο νέο ασφαλιστικό νόμο συγκεκριμένο και δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα που έχει ως εξής:

• Ως την 30ή Σεπτεμβρίου 2016 πρέπει να έχει καταχωριστεί το 10% των συντάξεων και αυτό να έχει επανυπολογιστεί σε τελική οριστική εικόνα ως την 31η Δεκεμβρίου 2016.

• Ως την 31η Δεκεμβρίου 2016 πρέπει να έχει καταχωριστεί το 40% και αυτό να έχει επανυπολογιστεί σε τελική οριστική εικόνα ως την 31η Μαρτίου 2017.

• Ως την 31η Μαρτίου 2017 πρέπει να έχει καταχωριστεί το 70% και αυτό να έχει επανυπολογιστεί σε τελική οριστική εικόνα ως την 30ή Ιουνίου 2017.

• Ως την 30ή Ιουνίου 2017 πρέπει να έχει καταχωριστεί το 100% και αυτό να έχει επανυπολογιστεί σε τελική οριστική εικόνα ως  30ή Σεπτεμβρίου 2017.

Η διαδικασία επανυπολογισμού, με βάση τον νόμο,  εφαρμόζεται «σε όλες τις κύριες συντάξεις που έχουν χορηγηθεί ή θα χορηγηθούν με προγενέστερες του ν. 4387/2016 διατάξεις», ενώ για κάθε νέα σύνταξη που εκδίδεται με προγενέστερες του Ν. 4387/2016 διατάξεις, κατά την έκδοση της απόφασης διενεργείται ταυτόχρονα και ο επανυπολογισμός της σύνταξης.

Η αναπροσαρμογή της επικουρικής σύνταξης εφαρμόζεται σε τέτοιο ύψος, ώστε να διασφαλίζεται ότι το άθροισμα κύριας και καταβαλλόμενης επικουρικής σύνταξης του δικαιούχου να μην υπολείπεται του ποσού των 1.300 ευρώ

Ποιοι χάνουν
Προσωπικές διαφορές θα έχουν, μετά τον επανυπολογισμό:

• Όλοι  όσοι έχουν συνταξιοδοτηθεί με 15ετία, αφού αντί των 486 ευρώ που είναι η κατώτατη σύνταξη θα έχουν λογιστικά χαμηλότερα ποσά κυρίως λόγω του ότι η εθνική σύνταξη θα είναι μειωμένη (346 ευρώ)   Για παράδειγμα με συντάξιμες αποδοχές 800 ευρώ, η ανταποδοτική σύνταξη θα είναι 92,40 και η εθνική 346 ευρώ, συνολικά 438,40 ευρώ και έναντι των 486 ευρώ θα υπάρχει προσωπική διαφορά 47,60 ευρώ. Με συντάξιμες αποδοχές 1.000 ευρώ και 15 έτη ασφάλισης, η ανταποδοτική σύνταξη θα είναι 115,50 ευρώ και μαζί με την εθνική των 346 ευρώ, θα φτάνει στα 461,50 ευρώ, χαμηλότερη κατά 24,50 ευρώ (προσωπική διαφορά). 

• Οσοι και όσες  έχουν συνταξιοδοτηθεί έως 5 χρονια νωρίτερα από την κανονική ηλικία συνταξιοδότησης (πρόωρα) κυρίως γυναίκες, μητέρες ανηλίκων,  ακόμη κι αν είχαν πάνω από 20 ή και περισσότερα έτη.  Σε αυτή την περίπτωση η εθνική σύνταξη μειώνεται κατά 30% και φτάνει στα 268,80 ευρώ και, ως δεύτερο τμήμα της σύνταξης, περιορίζει το τελικό ποσό του/της  συνταξιούχου που ήδη  λαμβάνει μειωμένη σύνταξη λόγω της ποινής της πρόωρης. 

• Οι συνταξιούχοι με μικρόμετρα  του 80% ποσοστά αναπηρίας καθώς προβλέπεται αναλογική περικοπή της εθνικής σύνταξης (ανάπηρος με 67% θα λαμβάνει, λογιστικά, το 75% αντί του πλήρους ποσού).

• Οσοι και όσες λαμβάνουν συντάξεις χηρείας αφού η εθνική σύνταξη θα είναι στο 50% (192 ευρώ) και 

• Οσοι είχαν συνταξιοδοτηθεί με περισσότερα από 25 χρόνια ασφάλισης και είχαν υψηλές αποδοχές. Για τη συγκεκριμένη κατηγορία, πάντως, ο νέος ασφαλιστικός νόμος προβλέπει άμεση περικοπή της κύριας σύνταξης εφόσον ξεπερνά τα 2.000 ευρώ μεικτά (δεν έχει, ακόμη, ενεργοποιηθεί η σχετική πρόβλεψη του νέου ασφαλιστικού) έναντι του παλαιότερου πλαφόν των 2.774 ευρώ «μεικτά» και 3.000 ευρώ «καθαρά», αν λαμβάνουν περισσότερες συντάξεις. 

Πώς θα γίνει ο επανυπολογισμός

1. Κάθε καταβαλλόμενη ή καταβλητέα κατά την 12/5/2016 κύρια σύνταξη, πλην των συντάξεων του ΟΓΑ, η οποία χορηγήθηκε με προγενέστερες του ν. 4387/2016 διατάξεις, επανυπολογίζεται από τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) μετά την έναρξη της λειτουργίας του ή τους αρμόδιους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης το Δημόσιο και την Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) πριν από την έναρξη αυτή.
    
2. Για τον υπολογισμό του ανταποδοτικού μέρους των καταβαλλόμενων ή καταβλητέων κατά την 12/5/2016 συντάξεων του Δημοσίου, λαμβάνεται υπόψη ο συντάξιμος μισθός επί του οποίου κανονίστηκε η ήδη χορηγηθείσα σύνταξη, όπως αυτός είχε διαμορφωθεί πριν την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016, με βάση τους κανόνες αναπροσαρμογής των συντάξιμων αποδοχών του Δημοσίου, που ίσχυαν κατά την έναρξη ισχύος του νόμου.
    
3. Για τον υπολογισμό του ανταποδοτικού μέρους των καταβαλλόμενων ή καταβλητέων κατά την 12/5/2016 συντάξεων από φορείς κύριας ασφάλισης εποπτείας Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και την Τράπεζα της Ελλάδος, ως συντάξιμες αποδοχές λαμβάνεται υπόψη ο συντάξιμος μισθός επί του οποίου υπολογίστηκε η καταβληθείσα σύνταξη. Στις περιπτώσεις που ο συντάξιμος μισθός συνδέεται με ασφαλιστικές κατηγορίες ή με ασφαλιστικές κλάσεις ή με τεκμαρτά ποσά, αυτός υπολογίζεται λαμβάνοντας υπόψη την τρέχουσα τιμή τους κατά την 31/05/2016.
    
4. Στις λοιπές περιπτώσεις, ο συντάξιμος μισθός λαμβάνεται σε τρέχουσες τιμές με τη χρήση των ποσοστών αναπροσαρμογής των συντάξεων που ίσχυαν πριν την εφαρμογή του ν. 4387/2016, όλων των ετών που έχουν μεσολαβήσει από την ημερομηνία συνταξιοδότησης ως την ημερομηνία 31/05/2016. Επί του παραπάνω συντάξιμου μισθού υπολογίζονται τα κλιμακωτά ποσοστά αναπλήρωσης των , ανάλογα με τα χρόνια ασφάλισης βάσει των οποίων κανονίστηκε η επανυπολογισθείσα σύνταξη. Στο ανταποδοτικό μέρος της σύνταξης που υπολογίζεται κατά τα παραπάνω, προστίθεται εθνική σύνταξη.

Η προσωπική διαφορά στις κύριες συντάξεις
Η διαφορά που προκύπτει μεταξύ του καταβαλλόμενου ή καταβλητέου κατά την ημερομηνία έναρξης του ν. 4387/2016 ποσού και της σύνταξης που προκύπτει από τον επανυπολογισμό της, αποτυπώνεται στο οικείο πληροφοριακό σύστημα έως την 1.1.2018.

• Στις περιπτώσεις που το καταβαλλόμενο ή καταβλητέο κατά την ημερομηνία έναρξης του ν. 4387/2016 ποσό σύνταξης είναι μεγαλύτερο από αυτό που προκύπτει από τον επανυπολογισμό της, το επιπλέον ποσό εξακολουθεί να καταβάλλεται στον δικαιούχο ως προσωπική διαφορά, συμψηφιζόμενο κατ’ έτος και μέχρι την πλήρη εξάλειψή του, με την εκάστοτε αναπροσαρμογή των συντάξεων.

• Εάν το καταβαλλόμενο ή καταβλητέο κατά την ημερομηνία έναρξης του Ν. 4387/2016 ποσό της σύνταξης είναι μικρότερο από αυτό που προκύπτει από τον επανυπολογισμό, τότε αυτό προσαυξάνεται κατά το ένα πέμπτο της διαφοράς κατ’ έτος, σταδιακά και ισόποσα εντός πέντε ετών από την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής.

ΓΙΑ 370.000 ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ
Επανυπολογισμός και αναδρομικές μειώσεις

Άμεσα θα επανυπολογιστούν - με χαμηλότερο συντελεστή αναπλήρωσης, 0,45% για κάθε έτος ασφάλισης, δηλαδή με 15,75% για τα 35 χρόνια (έναντι του 20% - 45% που ίσχυε) και οι επικουρικές συντάξεις. Και σε όσες περιπτώσεις το άθροισμα με την κύρια ξεπερνά τα 1.300 ευρώ μεικτά θα περικοπούν, για πρώτη φορά με τις συντάξεις του Αυγούστου ή του Σεπτεμβρίου (αν δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία), αλλά, αναδρομικά από τον Ιούνιο, σε ποσοστά από 4% έως και 44%, σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών της κοινωνικής ασφάλισης τα οποία υπολογίζουν ότι 370.000 συνταξιούχοι θα θιγούν. 

Με βάση τον νόμο: 

• Εφόσον το άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων των ήδη καταβαλλόμενων πριν την εφαρμογή του Ν. 4387/2016 συντάξεων είναι μικρότερο ή ίσο των 1.300 ευρώ, η διαφορά μεταξύ της καταβαλλόμενης, και της επανυπολογισθείσας κατά τις ρυθμίσεις της παρούσας απόφασης, διατηρείται ως «προσωπική διαφορά» ανά συνταξιούχο. Η προσωπική αυτή διαφορά θα αποσβένεται, ωστόσο, σταδιακά σύμφωνα με την ετήσια «αναπροσαρμογή» των επικουρικών συντάξεων.

• Εφόσον το άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων των ήδη καταβαλλόμενων πριν την εφαρμογή του ν. 4387/2016 συντάξεων είναι μεγαλύτερο των 1.300 ευρώ, και το άθροισμα κύριων και επανυπολογισθέντων επικουρικών συντάξεων συνεχίζει να είναι μεγαλύτερο των 1.300 ευρώ, η επικουρική σύνταξη καταβάλλεται στο ύψος που διαμορφώνεται. Σε κάθε περίπτωση η αναπροσαρμογή της επικουρικής σύνταξης εφαρμόζεται σε τέτοιο ύψος, ώστε να διασφαλίζεται ότι το άθροισμα κύριας και καταβαλλόμενης επικουρικής σύνταξης του δικαιούχου να μην υπολείπεται του ποσού των 1.300 ευρώ. Στον υπολογισμό του αθροίσματος των 1.300 ευρώ συμπεριλαμβάνεται η εισφορά υγειονομικής περίθαλψης και οι κρατήσεις εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων και ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων επικουρικής ασφάλισης. Ενώ, στον  υπολογισμό του ανώτατου ορίου των 1.300 ευρώ, όσον αφορά στα άτομα με αναπηρία ή χρόνια πάθηση και των οικογενειών που έχουν μέλη τους άτομα με αναπηρία, δεν λαμβάνονται υπόψη τα πάσης φύσεως επιδόματα αναπηρίας.

Σε δόσεις οι περικοπές
Για τους Τομείς, Ταμεία ή Κλάδους του ΕΤΕΑ για τους οποίους υπάρχουν άμεσα διαθέσιμα στοιχεία, η παραπάνω διαδικασία εφαρμόζεται στις πληρωμές επικουρικών συντάξεων μηνός Αυγούστου 2016 και για τους υπόλοιπους τομείς το αργότερο στις πληρωμές μηνός Σεπτεμβρίου 2016. Η διαδικασία επανυπολογισμού και αναπροσαρμογής των επικουρικών συντάξεων εφαρμόζεται, αναδρομικά, από τις πληρωμές μηνός Ιουνίου 2016. Τα υπερβάλλοντα ποσά που καταβάλλονται μέχρι την πλήρη εφαρμογή της διαδικασίας παρακρατούνται σε ισόποσες δόσεις το αργότερο μέχρι και τις πληρωμές μηνός Δεκεμβρίου 2016. Η διαφορά μεταξύ της καταβαλλόμενης επικουρικής σύνταξης και του ποσού επικουρικής σύνταξης εξαιρουμένων των κρατήσεων υπέρ ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων επικουρικής ασφάλισης και υγείας, παραμένει ως έσοδο του  ΕΤΕΑ.

Τα τρία τμήματα:

1ο τμήμα: Η ανταποδοτική σύνταξη που θα προκύπτει μετά τον επανυπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών με τα νέα χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης

2ο τμήμα:  Η εθνική σύνταξη,   384 ευρώ (αν ο συνταξιούχος έχει συνταξιοδοτηθεί με τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης) και αναλογικά μικρότερη, αν υπάρχει πρόωρη συνταξιοδότηση, αναπηρία ή χηρεία

3ο τμήμα: Η  «προσωπική διαφορά»  θα καταγράφεται ως  το ποσό μεταξύ   της αρχικής καταβαλλόμενης  και της νέας σύνταξης