Πρωτοφανής απομόνωση του Βερολίνου για τη λιτότητα

NΟΑΗΝ BERKIN / REUTERS

Με αργούς αλλά σταθερούς ρυθμούς η ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική αλλάζει σελίδα.

Η πρόταση της Κομισιόν για την αναγκαιότητα αύξησης των δημοσίων δαπανών σε όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, οδηγεί το Βερολίνο σε πρωτοφανή απομόνωση. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, επεσήμανε ότι η Κομισιόν αποφεύγει να εστιάσει στις ενέργειες ενίσχυσης των αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων της Ε.Ε.

Η κίνηση της Κομισιόν θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μια πρώτη κίνηση χαλάρωσης της οικονομικής πολιτικής της Ε.Ε., απαλλαγμένης από το αυστηρό δόγμα των πολιτικών λιτότητας που υποστηρίζεται εδώ και πολλά χρόνια από το Βερολίνο.
Μία τέτοια εξέλιξη οφείλεται κατά πάσα πιθανότητα σε μία σειρά από παράγοντες: πιέσεις που ασκεί η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ ως προέδρου των ΗΠΑ και επικείμενες εκλογές σε Γαλλία και Γερμανία το 2017.
Ο Μάρκο Πρωτόπαπα της JPMorgan δήλωσε ότι η Γερμανία θα χάσει σταδιακά έδαφος και ισχύ. Η νίκη του Τραμπ κρίνεται κομβική για τη δημοσιονομική πολιτική της Ε.Ε. Από τη μία πλευρά, δεν είναι απίθανο η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ να αναγκάσει τη Γερμανία να αυξήσει τις δαπάνες της στην άμυνα και την ασφάλεια. Από την άλλη, μία τέτοια νίκη στέλνει μήνυμα στις δυνάμεις της Γερμανίας αναφορικά με τους κινδύνους που ενέχει η αδιαφορία των πολιτικών απέναντι σε αδύναμα κοινωνικά στρώματα, απηυδισμένα από τη δύναμη της παγκοσμιοποίησης, έτοιμα να εκφράσουν την αντίθεσή τους διά της ψήφου τους.

Οι επικείμενες εκλογές στη Γαλλία είναι κρίσιμες. Ο πρωτοπόρος Αλέν Ζιπέ και ο συντηρητικός του αντίπαλος Φρανσουά Φιγιόν, που θα αναμετρηθούν στο δεύτερο κύκλο των προκριματικών εκλογών του 2017, υπόσχονται με τη σειρά τους ριζικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις.

Κάτι τέτοιο μπορεί να ανοίξει τον δρόμο σε μία συμφωνία Βερολίνου - Παρισιού για μεταρρυθμίσεις στη Γαλλία, κάτι που δεν μπορούσε να πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια λόγω του Φρανσουά Ολάντ.

Σύμβουλος του Γάλλου υποψηφίου Ζιπέ δήλωσε στο Reuters ότι είναι ήδη προετοιμασμένοι για το μεγάλο «παζάρι». Βέβαια, η ροή του παιχνιδιού μπορεί να αλλάξει ενόψει των γερμανικών εκλογών το φθινόπωρο και της τύχης του κ. Σόιμπλε, θιασώτη της εφαρμογής αυστηρών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Οι κάλπες το ερχόμενο φθινόπωρο είναι πιθανόν να οδηγήσουν ακόμη μία φορά σε έναν μεγάλο συνασπισμό ανάμεσα στο συντηρητικό κόμμα της καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ και το κεντροαριστερό SPD. O κ. Σόιμπλε επιθυμεί να κατακτήσει έναν ηγετικό ρόλο στο επικείμενο κυβερνητικό σχήμα. Με μία διαφορά αυτή τη φορά. Το SPD μπορεί να δεκδικήσει το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών, θέτοντας εκτός οικονομικού επιτελείου τον κ. Σόιμπλε.

Ο Κρίστιαν Ομπενταλ, επικεφαλής οικονομολόγος στο Κέντρο Ευρωπαϊκής Μεταρρύθμισης, υποστήριξε ότι η άποψη της Κομισιόν για αύξηση των δαπανών μπορεί να προκαλέσει κραδασμούς στο εσωτερικό της Γερμανίας. Ωστόσο, ο ίδιος θεωρεί ότι αναπτύσσεται ένας γόνιμος διάλογος σχετικά με την πολιτική των μηδενικών ελλειμμάτων του κ. Σόιμπλε.

Οι εκπρόσωποι της ΕΚΤ, οι οποίοι θα συναντηθούν τον επόμενο μήνα προκειμένου να συζητήσουν για μία ενδεχόμενη επέκταση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), αναζητούν τρόπους αλλαγής της μέχρι σήμερα εξαιρετικά χαλαρής στάση τους. Ωστόσο, η ΕΚΤ ασκεί επίσης πίεση στη Γερμανία για αλλαγή πλεύσης. Ο Μαρσέλ Φράτσερ, επικεφαλής του γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Μελετών και πρώην εκπρόσωπος της ΕΚΤ, εκφράζει την ανησυχία ότι τα κυρίαρχα κόμματα της Γερμανίας ενόψει εκλογών μπορεί να υποσχεθούν αυξήσεις στις συντάξεις και μείωση της φορολογίας. Θεωρεί μάλιστα ότι εάν η πολιτική των ΗΠΑ βασιστεί επίσης σε μία επιτυχημένη πολιτική αύξησης των δαπανών, κάτι τέτοιο μπορεί να αποτελέσει ισχυρή ένδειξη για αλλαγή της δημοσιονομικής πολιτικής της Γερμανίας.