ΓΙΑ 8,5 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΜΙΣΘΩΤΟΥΣ, ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ, ΙΔΙΟΚΤΗΤΕΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΕΣ Πρόσθετους φόρους 1,15 δισ. φέρνει η νέα χρονιά

ΓΙΑ 8,5 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΜΙΣΘΩΤΟΥΣ, ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ, ΙΔΙΟΚΤΗΤΕΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΕΣ

Πρόσθετους φόρους 1,15 δισ. φέρνει η νέα χρονιά

Της Μαρίας Βουργάνα

Χωρίς οι δανειστές να έχουν πει ακόμη την τελευταία τους λέξη στο πεδίο των φορολογικών αλλαγών και με το ΔΝΤ να ασκεί έντονες πιέσεις για μείωση του αφορολόγητου ορίου στα επίπεδα των 5.000 ευρώ, το 2017 προμηνύεται να είναι ένας ακόμη δύσκολος φορολογικός χρόνος για τα νοικοκυριά, τους ιδιοκτήτες ακινήτων και τις επιχειρήσεις.

Διασύνδεση αφορολογήτου ορίου και έκπτωση φόρου μόνο με δαπάνες που πραγματοποιούνται με πλαστικό χρήμα, «φουσκωμένα» εκκαθαριστικά φόρου για εκατομμύρια φορολογούμενους, αλλαγές στη φορολογία των ακινήτων αλλά και νέες αντικειμενικές αξίες είναι μερικές από τις αλλαγές που θα αρχίσουν να ξεδιπλώνονται σταδιακά από την αρχή του νέου έτους και θα μεταβάλλουν για ακόμη μια φορά το φορολογικό τοπίο της χώρας.

Το 2017 κάνει ποδαρικό με αυξήσεις έμμεσων φόρων σε καύσιμα, τσιγάρα, καφέ, ΦΠΑ στα νησιά και λογαριασμούς σταθερής τηλεφωνίας και ιντερνετ που θα φέρουν κύμα ανατιμήσεων.

Στη συνέχεια, μια σειρά φορολογικών ανατροπών οι οποίες ψηφίστηκαν στη διάρκεια του 2016, θα αποτυπωθούν στα εκκαθαριστικά σημειώματα των φορολογικών δηλώσεων που θα υποβληθούν την άνοιξη και εκατομμύρια φορολογούμενοι θα δουν το φορολογικό τους λογαριασμό να έχει «φουσκώσει» ακόμη περισσότερο.

Οι πρόσθετοι φόροι που θα πληρώσουν το επόμενο έτος 8,5 εκατομμύρια μισθωτοί, συνταξιούχοι, ελεύθεροι επαγγελματίες, ιδιοκτήτες ακινήτων και αγρότες για τα εισοδήματα τους φθάνει το 1,15 δισ. ευρώ σε σχέση με φέτος.

Συνολικά ο φόρος στο εισόδημα των φυσικών προσώπων προβλέπεται να ανέλθει στα 8,2 δισ. ευρώ από 7,042 δισ. ευρώ φέτος. Από τα 8,2 δισ. ευρώ, τα 5 δισ. ευρώ θα προέλθουν από το φόρο που παρακρατείται κάθε μήνα στις αποδοχές των μισθωτών και συνταξιούχων.

Οι μεγαλύτερες επιβαρύνσεις θα προκύψουν για τους μισθωτούς και συνταξιούχους με χαμηλά και υψηλά εισοδήματα, τους φορολογούμενους που εισπράττουν εισοδήματα από ενοίκια και τους ελεύθερους επαγγελματίες με μεσαία και υψηλά εισοδήματα. Αντίθετα κερδισμένοι των φορολογικών αλλαγών που επήλθαν στα φετινά εισοδήματα και θα φανεί στα νέα εκκαθαριστικά θα είναι οι περισσότεροι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.

Το καλοκαίρι του 2017 αναμένεται να έρθουν και οι μεγάλες αλλαγές στη φορολογία των ακινήτων με την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών και τις αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ από τον οποία θα πρέπει και το επόμενο έτος να εισπραχθούν 2,65 δισ. ευρώ.

Μισθωτοί - συνταξιούχοι
Το έμμεσο αφορολόγητο για τους μισθωτούς και συνταξιούχους έχει διαμορφωθεί σε 8.636 έως και 9.545 ευρώ ανάλογα με τον αριθμό των προστατευόμενων παιδιών. Ουδείς γνωρίζει εάν θα παραμείνει στα ίδια επίπεδα το 2017 καθώς η διαπραγμάτευση με τους δανειστές για την δεύτερη αξιολόγηση παραμένει ανοιχτή.

Σε κάθε περίπτωση οι μισθωτοί και συνταξιούχοι έως 70 ετών θα πρέπει από τις αρχές του νέου έτους να χρησιμοποιούν περισσότερο το πλαστικό χρήμα για να εξασφαλίσουν την έκπτωση φόρου 1.900 ? 2.100 ευρώ που οδηγεί στο έμμεσο αφορολόγητο.

Ωστόσο πάνω από 1 εκατ. μισθωτοί και συνταξιούχοι αμέσως μετά την υποβολή της φορολογικής τους δήλωσης θα διαπιστώσουν στο εκκαθαριστικό σημείωμα ότι θα πρέπει να πληρώσουν περισσότερο φόρο εισοδήματος και ειδική εισφορά αλληλεγγύης για τις αποδοχές του 2016.

Και αυτό γιατί, η εκκαθάριση θα γίνει με τα νέα «κουρεμένα» αφορολόγητα όρια και τις νέες κλίμακες για το σύνολο των αποδοχών του έτους 2016.

Φέτος η μηνιαία παρακράτηση φόρου υπολογίστηκε κατά τους πρώτους πέντε μήνες του έτους (από τον Ιανουάριο μέχρι τον Μάιο) με το έμμεσο αφορολόγητο όριο των 9.550 ευρώ και τις πιο ευνοϊκές κλίμακες ενώ κατά τους επόμενους επτά μήνες, από τον Ιούνιο μέχρι τον Δεκέμβριο η παρακράτηση φόρου υπολογίστηκε με βάση τα μειωμένα αφορολόγητα όρια και τις νέες φορολογικές κλίμακες.

Όμως η τελική εκκαθάριση του φόρου εισοδήματος θα γίνει αμέσως μετά την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων το 2017 με τις νέες κλίμακες επί του συνόλου των αποδοχών που θα έχουν εισπράξει οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι και για τους 12 μήνες του τρέχοντος έτους. Έτσι, πολλοί μισθωτοί και συνταξιούχοι, με τα νέα εκκαθαριστικά σημειώματα θα κληθούν να καταβάλουν πρόσθετους φόρους που θα αντιστοιχούν στις πρόσθετες διαφορές μεταξύ των ποσών των φόρων που προκύπτουν βάσει των παλαιών και των νέων κλιμάκων, για τους 5 πρώτους μήνες του 2016.

Ιδιοκτήτες ακινήτων
Το 2017 έρχονται μεγάλες φορο-επιβαρύνσεις, έως και 36,36% για τους φορολογούμενους που αποκτούν εισοδήματα από ακίνητα. Οι επιβαρύνσεις που προκύπτουν από τις αλλαγές στη φορολογική κλίμακα θα φανούν με την εκκαθάριση των δηλώσεων καθώς τα εισοδήματα από ενοίκια θα φορολογηθούν με συντελεστές 15% ( από 11%) για ποσά έως 12.000 ευρώ, 35% ( από 33%) για το κλιμάκιο εισοδήματος από 12.001 έως και 35.000 ευρώ και 45% ( από 33%) για το κλιμάκιο εισοδήματος που υπερβαίνει τα 35.001 ευρώ.

Έτσι για παράδειγμα, φορολογούμενος με εισοδήματα από ενοίκια 10.000 ευρώ ενώ φέτος πλήρωσε φόρο 1.100 ευρώ, το 2017 για το ίδιο εισόδημα θα κληθεί να πληρώσει 1.500 ευρώ, δηλαδή θα επιβαρυνθεί με πρόσθετο φόρο 400 ευρώ.

Μισθωτοί με εισοδήματα και από «μπλοκάκι»
Στην περίπτωση των μισθωτών που ενισχύουν τα εισοδήματα και με έσοδα από «μπλοκάκι»  τα εισοδήματα από τις δυο πηγές θα προστεθούν και θα φορολογηθούν με την ενιαία κλίμακα. Στη συνέχεια θα αφαιρείται το ποσό της έκπτωσης φόρου που προβλέπεται ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος και τον αριθμό των παιδιών. Ωστόσο η έκπτωση θα ισχύσει μόνο για το εισόδημα από μισθούς.

Επιπλέον, στους έχοντες ετήσια εισοδήματα μεγαλύτερα των 12.000 ευρώ θα επιβάλλεται η νέα αναμορφωμένη ειδική εισφορά αλληλεγγύης η οποία θα υπολογίζεται με συντελεστές κλιμακούμενους από 2,2% έως 10%. 

Τεκμήρια - φορολογούμενοι με χαμηλά εισοδήματα
Όσοι φορολογούμενοι, κατά το φορολογικό έτος 2016, είχαν πραγματικό εισόδημα χαμηλότερο από 6.000 ευρώ και τεκμαρτό χαμηλότερο από τα 9.500 ευρώ, θα φορολογηθούν με την κλίμακα των μισθωτών και το έμμεσο αφορολόγητο.

Προϋπόθεση είναι ο φορολογούμενος να μην ασκεί επιχειρηματική ή ατομική αγροτική δραστηριότητα, ενώ εξαιρούνται εισοδήματα από κεφάλαιο και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου.

Ακίνητα
Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί ότι μέχρι τον Ιούνιο του 2017 θα πρέπει να έχει αναπροσαρμόσει τις αντικειμενικές αξίες στα επίπεδα των εμπορικών τιμών χωρίς ωστόσο μέχρι στιγμής να έχει ξεκαθαρίσει εάν ο ΕΝΦΙΑ του επόμενου έτους θα υπολογιστεί με βάση τις νέες τιμές ή τις ισχύουσες αντικειμενικές αξίες αφού σύμφωνα με την νομοθεσία ο ΕΝΦΙΑ υπολογίζεται με βάση τις τιμές των ακινήτων που ισχύουν την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους.

Ωστόσο, η εισπρακτική επιτυχία που φαίνεται πως έχει και ο φετινός ΕΝΦΙΑ δεν αφήνει περιθώρια στο οικονομικό επιτελείο να ρισκάρει φορολογικά έσοδα της τάξεως των 2,65 δισ. ευρώ από το νέο έτος. Στην περίπτωση που αποφασιστεί ο ΕΝΦΙΑ του 2017 να υπολογιστεί με βάση τις νέες τιμές των ακινήτων, οι οποίες σε πολλές περιοχές της χώρας θα είναι αισθητά μικρότερες σε σχέση με τις ισχύουσες τιμές, τότε το οικονομικό επιτελείο θα πρέπει να προχωρήσει σε παρεμβάσεις στο φόρο όπως αλλαγές στους συντελεστές ώστε να διασφαλιστεί ο εισπρακτικός στόχος.

Αυτό που θεωρείται δεδομένο είναι από το 2017 στον συμπληρωματικό φόρο θα ενταχθούν και τα αγροτεμάχια, τα οποία εξαιρέθηκαν το 2016 στο παρά πέντε της εκκαθάρισης του φόρου.

Ιατρικά έξοδα

Από το 2017 οι ιατρικές δαπάνες θα μειώνουν τον φόρο μόνο εφόσον έχουν πραγματοποιηθεί με κάρτα ή με άλλο ηλεκτρονικό μέσο πληρωμής. Οι ιατρικές δαπάνες οδηγούν σε μείωση φόρου 10% εφόσον υπερβαίνουν το 5% του εισοδήματος. Για παράδειγμα σε εισόδημα 12.000 ευρώ, προκειμένου να υπάρξει έκπτωση φόρου, οι ιατρικές δαπάνες θα πρέπει να υπερβαίνουν τα 600 ευρώ . Αν ανέρχονται, για παράδειγμα, σε 1.000 ευρώ, μόνο εφόσον έχουν πληρωθεί με πλαστικό χρήμα θα κερδίζεται η έκπτωση φόρου των 100 ευρώ.

TI ΘΑ ΙΣΧΥΣΕΙ ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΙΔΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΦΠΑ
Τι αλλάζει για τους αγρότες το 2017

Οι αγρότες, θα φορολογηθούν με την κλίμακα μισθωτών ?συνταξιούχων και συνεπώς δικαιούνται το έμμεσο αφορολόγητο των 8.636 ? 9.545 ευρώ ενώ σε εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ επιβάλλεται και η ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Η αυτοτελής φορολόγηση με συντελεστή 13% από το πρώτο ευρώ, καταργήθηκε. Πρακτικά, οι αλλαγές αυτές θα φέρουν επιβαρύνσεις για αγρότες με φορολογητέο εισόδημα πάνω από 21.500 ευρώ ενώ σε χαμηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια προκύπτουν ελαφρύνσεις.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι σε εισόδημα 5.000 ευρώ ο φόρος είναι μηδενικός ( έναντι 650 ευρώ για τα εισοδήματα του 2015) , στα 10.000 ευρώ η ελάφρυνση φτάνει τα 1.100 ευρώ ενώ στα 30.000 ευρώ προκύπτει επιβάρυνση 1.756 ευρώ. Οι αγρότες θα επιβαρυνθούν και με προκαταβολή φόρου η οποία αυξήθηκε από το 75% στο 100% του κύριου φόρου.

Από την 1η Ιανουαρίου 2017 επέρχονται αλλαγές στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ των αγροτών στο οποίο εντάσσονται οι σχετικά μικροί αγρότες οι οποίοι ασκούν αποκλειστικά αγροτική εκμετάλλευση και δυσκολεύονται να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ. Πιο συγκεκριμένα:

[1] Στο ειδικό καθεστώς εντάσσονται οι αγρότες οι οποίοι κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος πραγματοποίησαν προς οποιοδήποτε πρόσωπο παραδόσεις αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους και παροχές αγροτικών υπηρεσιών αξίας κατώτερης των 15.000 ευρώ και έλαβαν επιδοτήσεις συνολικής αξίας κατώτερης των 5.000 ευρώ. Τα κριτήρια αυτά λαμβάνονται σωρευτικά, δηλαδή θα πρέπει να συντρέχουν και τα δύο προκειμένου τα εν λόγω πρόσωπα να εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς. Σε περίπτωση που δεν πληρούται είτε το ένα είτε το άλλο κριτήριο, οι αγρότες εντάσσονται στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και παράλληλα έχουν όλες τις υποχρεώσεις ως προς την τήρηση λογιστικών βιβλίων και την έκδοση στοιχείων.

Για να κριθεί το καθεστώς ενός αγρότη την 1.1.2017, λαμβάνεται υπόψη το ποσό των επιδοτήσεων που πράγματι έλαβε ο αγρότης εντός του 2016, ακόμη κι αν πρόκειται για ποσά που ανάγονται σε παλαιότερα έτη (π.χ. 2014, 2015 κλπ).

[2] Οι αγρότες οι οποίοι, παράλληλα με την αγροτική εκμετάλλευση, ασκούν και άλλη δραστηριότητα για την οποία υποχρεούνται στην τήρηση λογιστικών βιβλίων (απλογραφικά ή διπλογραφικά), υπάγονται υποχρεωτικά στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ για την αγροτική τους εκμετάλλευση. Η υποχρέωση αυτή αφορά όχι μόνο επαγγελματίες που για την άσκηση της δραστηριότητάς τους υπάγονται σε ΦΠΑ (π.χ. λογιστές) αλλά και επαγγελματίες που απαλλάσσονται από το ΦΠΑ (π.χ. γιατροί, ασφαλιστικοί πράκτορες κ.λ.π)

* Για παράδειγμα γιατρός, ο οποίος ταυτόχρονα με την άσκηση του ιατρικού επαγγέλματος, κατά το φορολογικό έτος 2016 ασκεί και αγροτική εκμετάλλευση, ανεξαρτήτως ορίου για την εν λόγω αγροτική εκμετάλλευση θα υποχρεωθεί από 1 Ιανουαρίου 2017 να ενταχθεί στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ για την αγροτική του δραστηριότητα, εφόσον εξακολουθήσει να την ασκεί.

Ελεύθεροι επαγγελματίες

Οι ελεύθεροι επαγγελματίες ανήκουν στους κερδισμένους των φορολογικών αλλαγών που έγιναν το 2016 και η πλειονότητα των συγκεκριμένων φορολογούμενων θα το διαπιστώσει στα εκκαθαριστικά των νέων φορολογικών δηλώσεων.

Το επόμενο έτος η εκκαθάριση των δηλώσεων των ελευθέρων επαγγελματιών θα γίνει με την κλίμακα των μισθωτών , χωρίς όμως να δικαιούνται το αφορολόγητο. Τα εισοδήματα του 2015 φορολογήθηκαν με συντελεστές 26%-33% ενώ τα εισοδήματα του 2016 θα φορολογηθούν με συντελεστές από 22% έως και 45%. Ετσι για όσους δηλώνουν εισοδήματα έως 32.700 ευρώ, δηλαδή για τους περισσότερους επαγγελματίες η φορολόγηση με την κλίμακα των μισθωτών φέρνει ελαφρύνσεις. Ενδεικτικά για ελεύθερους επαγγελματίες με δηλωθέν εισόδημα 5.000 ευρώ προκύπτει ελάφρυνση 200 ευρώ, στα 10.000 ευρώ εισοδήματος η φορολογική επιβάρυνση θα είναι μειωμένη κατά 400 ευρώ ενώ στα 35.000 ευρώ φορολογητέου εισοδήματος προκύπτει επιβάρυνση 351 ευρώ. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες συνεχίζουν να επιβαρύνονται με τέλος επιτηδεύματος 650 ευρώ και ειδική εισφορά αλληλεγγύης (2,2% έως και 10%) για εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ ενώ η προκαταβολή φόρου για το επόμενο έτος αυξήθηκε στο 100% από 75%.

Εταιρικά αυτοκίνητα

Η χρήση εταιρικού αυτοκινήτου το 2016, θα κοστίσει ακριβότερα σε φόρο το 2017 με την εκκαθάριση των δηλώσεων. Η αξία της παραχώρησης ενός οχήματος σε εργαζόμενο, εταίρο ή μέτοχο από φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα εντός του φορολογικού έτους 2016, υπολογίζεται με συντελεστές από 4% έως και 22% επί της λιανικής τιμής προ φόρων του οχήματος. Το ποσό που προκύπτει φορολογείται ως επιπλέον εισόδημα. Για παράδειγμα για αυτοκίνητο με λιανική τιμή έως 12.000 ευρώ, το επιπλέον εισόδημα που προκύπτει είναι 4% ή 480 ευρώ.

Προβλέπονται συντελεστές απομείωσης από 10% έως και 50% ανάλογα με την παλαιότητα του οχήματος για αυτοκίνητα άνω των τριών ετών.