ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ ΓΙΑ 8,5 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥΣ Πρόσθετους φόρους 1,15 δισ. φέρνει η νέα χρονιά - Ποιοι θα πληρώσουν

ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ ΓΙΑ 8,5 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥΣ

Πρόσθετους φόρους 1,15 δισ. φέρνει η νέα χρονιά - Ποιοι θα πληρώσουν

Της Μαρίας Βουργάνα

Χωρίς οι δανειστές να έχουν πει ακόμη την τελευταία τους λέξη στο πεδίο των φορολογικών αλλαγών και με το ΔΝΤ να ασκεί έντονες πιέσεις για μείωση του αφορολόγητου ορίου στα επίπεδα των 5.000 ευρώ, το 2017 προμηνύεται να είναι ένας ακόμη δύσκολος φορολογικός χρόνος για τα νοικοκυριά, τους ιδιοκτήτες ακινήτων και τις επιχειρήσεις.

Διασύνδεση αφορολογήτου ορίου και έκπτωση φόρου μόνο με δαπάνες που πραγματοποιούνται με πλαστικό χρήμα, «φουσκωμένα» εκκαθαριστικά φόρου για εκατομμύρια φορολογούμενους, αλλαγές στη φορολογία των ακινήτων αλλά και νέες αντικειμενικές αξίες είναι μερικές από τις αλλαγές που θα αρχίσουν να ξεδιπλώνονται σταδιακά από την αρχή του νέου έτους και θα μεταβάλλουν για ακόμη μια φορά το φορολογικό τοπίο της χώρας.

Το 2017 κάνει ποδαρικό με αυξήσεις έμμεσων φόρων σε καύσιμα, τσιγάρα, καφέ, ΦΠΑ στα νησιά και λογαριασμούς σταθερής τηλεφωνίας και ιντερνετ που θα φέρουν κύμα ανατιμήσεων.

Στη συνέχεια, μια σειρά φορολογικών ανατροπών οι οποίες ψηφίστηκαν στη διάρκεια του 2016, θα αποτυπωθούν στα εκκαθαριστικά σημειώματα των φορολογικών δηλώσεων που θα υποβληθούν την άνοιξη και εκατομμύρια φορολογούμενοι θα δουν το φορολογικό τους λογαριασμό να έχει «φουσκώσει» ακόμη περισσότερο.

Οι πρόσθετοι φόροι που θα πληρώσουν το επόμενο έτος 8,5 εκατομμύρια μισθωτοί, συνταξιούχοι, ελεύθεροι επαγγελματίες, ιδιοκτήτες ακινήτων και αγρότες για τα εισοδήματα τους φθάνει το 1,15 δισ. ευρώ σε σχέση με φέτος.

Συνολικά ο φόρος στο εισόδημα των φυσικών προσώπων προβλέπεται να ανέλθει στα 8,2 δισ. ευρώ από 7,042 δισ. ευρώ φέτος. Από τα 8,2 δισ. ευρώ, τα 5 δισ. ευρώ θα προέλθουν από το φόρο που παρακρατείται κάθε μήνα στις αποδοχές των μισθωτών και συνταξιούχων.

Οι μεγαλύτερες επιβαρύνσεις θα προκύψουν για τους μισθωτούς και συνταξιούχους με χαμηλά και υψηλά εισοδήματα, τους φορολογούμενους που εισπράττουν εισοδήματα από ενοίκια και τους ελεύθερους επαγγελματίες με μεσαία και υψηλά εισοδήματα. Αντίθετα κερδισμένοι των φορολογικών αλλαγών που επήλθαν στα φετινά εισοδήματα και θα φανεί στα νέα εκκαθαριστικά θα είναι οι περισσότεροι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.

Το καλοκαίρι του 2017 αναμένεται να έρθουν και οι μεγάλες αλλαγές στη φορολογία των ακινήτων με την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών και τις αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ από τον οποία θα πρέπει και το επόμενο έτος να εισπραχθούν 2,65 δισ. ευρώ.

Μισθωτοί - συνταξιούχοι
Το έμμεσο αφορολόγητο για τους μισθωτούς και συνταξιούχους έχει διαμορφωθεί σε 8.636 έως και 9.545 ευρώ ανάλογα με τον αριθμό των προστατευόμενων παιδιών. Ουδείς γνωρίζει εάν θα παραμείνει στα ίδια επίπεδα το 2017 καθώς η διαπραγμάτευση με τους δανειστές για την δεύτερη αξιολόγηση παραμένει ανοιχτή.

Σε κάθε περίπτωση οι μισθωτοί και συνταξιούχοι έως 70 ετών θα πρέπει από τις αρχές του νέου έτους να χρησιμοποιούν περισσότερο το πλαστικό χρήμα για να εξασφαλίσουν την έκπτωση φόρου 1.900 ? 2.100 ευρώ που οδηγεί στο έμμεσο αφορολόγητο.

Ωστόσο πάνω από 1 εκατ. μισθωτοί και συνταξιούχοι αμέσως μετά την υποβολή της φορολογικής τους δήλωσης θα διαπιστώσουν στο εκκαθαριστικό σημείωμα ότι θα πρέπει να πληρώσουν περισσότερο φόρο εισοδήματος και ειδική εισφορά αλληλεγγύης για τις αποδοχές του 2016.

Και αυτό γιατί, η εκκαθάριση θα γίνει με τα νέα «κουρεμένα» αφορολόγητα όρια και τις νέες κλίμακες για το σύνολο των αποδοχών του έτους 2016.

Φέτος η μηνιαία παρακράτηση φόρου υπολογίστηκε κατά τους πρώτους πέντε μήνες του έτους (από τον Ιανουάριο μέχρι τον Μάιο) με το έμμεσο αφορολόγητο όριο των 9.550 ευρώ και τις πιο ευνοϊκές κλίμακες ενώ κατά τους επόμενους επτά μήνες, από τον Ιούνιο μέχρι τον Δεκέμβριο η παρακράτηση φόρου υπολογίστηκε με βάση τα μειωμένα αφορολόγητα όρια και τις νέες φορολογικές κλίμακες.

Όμως η τελική εκκαθάριση του φόρου εισοδήματος θα γίνει αμέσως μετά την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων το 2017 με τις νέες κλίμακες επί του συνόλου των αποδοχών που θα έχουν εισπράξει οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι και για τους 12 μήνες του τρέχοντος έτους. Έτσι, πολλοί μισθωτοί και συνταξιούχοι, με τα νέα εκκαθαριστικά σημειώματα θα κληθούν να καταβάλουν πρόσθετους φόρους που θα αντιστοιχούν στις πρόσθετες διαφορές μεταξύ των ποσών των φόρων που προκύπτουν βάσει των παλαιών και των νέων κλιμάκων, για τους 5 πρώτους μήνες του 2016.

Ιδιοκτήτες ακινήτων
Το 2017 έρχονται μεγάλες φορο-επιβαρύνσεις, έως και 36,36% για τους φορολογούμενους που αποκτούν εισοδήματα από ακίνητα. Οι επιβαρύνσεις που προκύπτουν από τις αλλαγές στη φορολογική κλίμακα θα φανούν με την εκκαθάριση των δηλώσεων καθώς τα εισοδήματα από ενοίκια θα φορολογηθούν με συντελεστές 15% ( από 11%) για ποσά έως 12.000 ευρώ, 35% ( από 33%) για το κλιμάκιο εισοδήματος από 12.001 έως και 35.000 ευρώ και 45% ( από 33%) για το κλιμάκιο εισοδήματος που υπερβαίνει τα 35.001 ευρώ.

Έτσι για παράδειγμα, φορολογούμενος με εισοδήματα από ενοίκια 10.000 ευρώ ενώ φέτος πλήρωσε φόρο 1.100 ευρώ, το 2017 για το ίδιο εισόδημα θα κληθεί να πληρώσει 1.500 ευρώ, δηλαδή θα επιβαρυνθεί με πρόσθετο φόρο 400 ευρώ.

Μισθωτοί με εισοδήματα και από «μπλοκάκι»
Στην περίπτωση των μισθωτών που ενισχύουν τα εισοδήματα και με έσοδα από «μπλοκάκι»  τα εισοδήματα από τις δυο πηγές θα προστεθούν και θα φορολογηθούν με την ενιαία κλίμακα. Στη συνέχεια θα αφαιρείται το ποσό της έκπτωσης φόρου που προβλέπεται ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος και τον αριθμό των παιδιών. Ωστόσο η έκπτωση θα ισχύσει μόνο για το εισόδημα από μισθούς.

Επιπλέον, στους έχοντες ετήσια εισοδήματα μεγαλύτερα των 12.000 ευρώ θα επιβάλλεται η νέα αναμορφωμένη ειδική εισφορά αλληλεγγύης η οποία θα υπολογίζεται με συντελεστές κλιμακούμενους από 2,2% έως 10%. 

Τεκμήρια - φορολογούμενοι με χαμηλά εισοδήματα
Όσοι φορολογούμενοι, κατά το φορολογικό έτος 2016, είχαν πραγματικό εισόδημα χαμηλότερο από 6.000 ευρώ και τεκμαρτό χαμηλότερο από τα 9.500 ευρώ, θα φορολογηθούν με την κλίμακα των μισθωτών και το έμμεσο αφορολόγητο.

Προϋπόθεση είναι ο φορολογούμενος να μην ασκεί επιχειρηματική ή ατομική αγροτική δραστηριότητα, ενώ εξαιρούνται εισοδήματα από κεφάλαιο και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου.

Ακίνητα
Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί ότι μέχρι τον Ιούνιο του 2017 θα πρέπει να έχει αναπροσαρμόσει τις αντικειμενικές αξίες στα επίπεδα των εμπορικών τιμών χωρίς ωστόσο μέχρι στιγμής να έχει ξεκαθαρίσει εάν ο ΕΝΦΙΑ του επόμενου έτους θα υπολογιστεί με βάση τις νέες τιμές ή τις ισχύουσες αντικειμενικές αξίες αφού σύμφωνα με την νομοθεσία ο ΕΝΦΙΑ υπολογίζεται με βάση τις τιμές των ακινήτων που ισχύουν την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους.

Ωστόσο, η εισπρακτική επιτυχία που φαίνεται πως έχει και ο φετινός ΕΝΦΙΑ δεν αφήνει περιθώρια στο οικονομικό επιτελείο να ρισκάρει φορολογικά έσοδα της τάξεως των 2,65 δισ. ευρώ από το νέο έτος. Στην περίπτωση που αποφασιστεί ο ΕΝΦΙΑ του 2017 να υπολογιστεί με βάση τις νέες τιμές των ακινήτων, οι οποίες σε πολλές περιοχές της χώρας θα είναι αισθητά μικρότερες σε σχέση με τις ισχύουσες τιμές, τότε το οικονομικό επιτελείο θα πρέπει να προχωρήσει σε παρεμβάσεις στο φόρο όπως αλλαγές στους συντελεστές ώστε να διασφαλιστεί ο εισπρακτικός στόχος.

Αυτό που θεωρείται δεδομένο είναι από το 2017 στον συμπληρωματικό φόρο θα ενταχθούν και τα αγροτεμάχια, τα οποία εξαιρέθηκαν το 2016 στο παρά πέντε της εκκαθάρισης του φόρου.

Ιατρικά έξοδα

Από το 2017 οι ιατρικές δαπάνες θα μειώνουν τον φόρο μόνο εφόσον έχουν πραγματοποιηθεί με κάρτα ή με άλλο ηλεκτρονικό μέσο πληρωμής. Οι ιατρικές δαπάνες οδηγούν σε μείωση φόρου 10% εφόσον υπερβαίνουν το 5% του εισοδήματος. Για παράδειγμα σε εισόδημα 12.000 ευρώ, προκειμένου να υπάρξει έκπτωση φόρου, οι ιατρικές δαπάνες θα πρέπει να υπερβαίνουν τα 600 ευρώ . Αν ανέρχονται, για παράδειγμα, σε 1.000 ευρώ, μόνο εφόσον έχουν πληρωθεί με πλαστικό χρήμα θα κερδίζεται η έκπτωση φόρου των 100 ευρώ.

TI ΘΑ ΙΣΧΥΣΕΙ ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΙΔΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΦΠΑ
Τι αλλάζει για τους αγρότες το 2017

Οι αγρότες, θα φορολογηθούν με την κλίμακα μισθωτών ?συνταξιούχων και συνεπώς δικαιούνται το έμμεσο αφορολόγητο των 8.636 ? 9.545 ευρώ ενώ σε εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ επιβάλλεται και η ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Η αυτοτελής φορολόγηση με συντελεστή 13% από το πρώτο ευρώ, καταργήθηκε. Πρακτικά, οι αλλαγές αυτές θα φέρουν επιβαρύνσεις για αγρότες με φορολογητέο εισόδημα πάνω από 21.500 ευρώ ενώ σε χαμηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια προκύπτουν ελαφρύνσεις.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι σε εισόδημα 5.000 ευρώ ο φόρος είναι μηδενικός ( έναντι 650 ευρώ για τα εισοδήματα του 2015) , στα 10.000 ευρώ η ελάφρυνση φτάνει τα 1.100 ευρώ ενώ στα 30.000 ευρώ προκύπτει επιβάρυνση 1.756 ευρώ. Οι αγρότες θα επιβαρυνθούν και με προκαταβολή φόρου η οποία αυξήθηκε από το 75% στο 100% του κύριου φόρου.

Από την 1η Ιανουαρίου 2017 επέρχονται αλλαγές στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ των αγροτών στο οποίο εντάσσονται οι σχετικά μικροί αγρότες οι οποίοι ασκούν αποκλειστικά αγροτική εκμετάλλευση και δυσκολεύονται να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ. Πιο συγκεκριμένα:

[1] Στο ειδικό καθεστώς εντάσσονται οι αγρότες οι οποίοι κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος πραγματοποίησαν προς οποιοδήποτε πρόσωπο παραδόσεις αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους και παροχές αγροτικών υπηρεσιών αξίας κατώτερης των 15.000 ευρώ και έλαβαν επιδοτήσεις συνολικής αξίας κατώτερης των 5.000 ευρώ. Τα κριτήρια αυτά λαμβάνονται σωρευτικά, δηλαδή θα πρέπει να συντρέχουν και τα δύο προκειμένου τα εν λόγω πρόσωπα να εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς. Σε περίπτωση που δεν πληρούται είτε το ένα είτε το άλλο κριτήριο, οι αγρότες εντάσσονται στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και παράλληλα έχουν όλες τις υποχρεώσεις ως προς την τήρηση λογιστικών βιβλίων και την έκδοση στοιχείων.

Για να κριθεί το καθεστώς ενός αγρότη την 1.1.2017, λαμβάνεται υπόψη το ποσό των επιδοτήσεων που πράγματι έλαβε ο αγρότης εντός του 2016, ακόμη κι αν πρόκειται για ποσά που ανάγονται σε παλαιότερα έτη (π.χ. 2014, 2015 κλπ).

[2] Οι αγρότες οι οποίοι, παράλληλα με την αγροτική εκμετάλλευση, ασκούν και άλλη δραστηριότητα για την οποία υποχρεούνται στην τήρηση λογιστικών βιβλίων (απλογραφικά ή διπλογραφικά), υπάγονται υποχρεωτικά στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ για την αγροτική τους εκμετάλλευση. Η υποχρέωση αυτή αφορά όχι μόνο επαγγελματίες που για την άσκηση της δραστηριότητάς τους υπάγονται σε ΦΠΑ (π.χ. λογιστές) αλλά και επαγγελματίες που απαλλάσσονται από το ΦΠΑ (π.χ. γιατροί, ασφαλιστικοί πράκτορες κ.λ.π)

* Για παράδειγμα γιατρός, ο οποίος ταυτόχρονα με την άσκηση του ιατρικού επαγγέλματος, κατά το φορολογικό έτος 2016 ασκεί και αγροτική εκμετάλλευση, ανεξαρτήτως ορίου για την εν λόγω αγροτική εκμετάλλευση θα υποχρεωθεί από 1 Ιανουαρίου 2017 να ενταχθεί στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ για την αγροτική του δραστηριότητα, εφόσον εξακολουθήσει να την ασκεί.

Ελεύθεροι επαγγελματίες

Οι ελεύθεροι επαγγελματίες ανήκουν στους κερδισμένους των φορολογικών αλλαγών που έγιναν το 2016 και η πλειονότητα των συγκεκριμένων φορολογούμενων θα το διαπιστώσει στα εκκαθαριστικά των νέων φορολογικών δηλώσεων.

Το επόμενο έτος η εκκαθάριση των δηλώσεων των ελευθέρων επαγγελματιών θα γίνει με την κλίμακα των μισθωτών , χωρίς όμως να δικαιούνται το αφορολόγητο. Τα εισοδήματα του 2015 φορολογήθηκαν με συντελεστές 26%-33% ενώ τα εισοδήματα του 2016 θα φορολογηθούν με συντελεστές από 22% έως και 45%. Ετσι για όσους δηλώνουν εισοδήματα έως 32.700 ευρώ, δηλαδή για τους περισσότερους επαγγελματίες η φορολόγηση με την κλίμακα των μισθωτών φέρνει ελαφρύνσεις. Ενδεικτικά για ελεύθερους επαγγελματίες με δηλωθέν εισόδημα 5.000 ευρώ προκύπτει ελάφρυνση 200 ευρώ, στα 10.000 ευρώ εισοδήματος η φορολογική επιβάρυνση θα είναι μειωμένη κατά 400 ευρώ ενώ στα 35.000 ευρώ φορολογητέου εισοδήματος προκύπτει επιβάρυνση 351 ευρώ. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες συνεχίζουν να επιβαρύνονται με τέλος επιτηδεύματος 650 ευρώ και ειδική εισφορά αλληλεγγύης (2,2% έως και 10%) για εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ ενώ η προκαταβολή φόρου για το επόμενο έτος αυξήθηκε στο 100% από 75%.

Εταιρικά αυτοκίνητα

Η χρήση εταιρικού αυτοκινήτου το 2016, θα κοστίσει ακριβότερα σε φόρο το 2017 με την εκκαθάριση των δηλώσεων. Η αξία της παραχώρησης ενός οχήματος σε εργαζόμενο, εταίρο ή μέτοχο από φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα εντός του φορολογικού έτους 2016, υπολογίζεται με συντελεστές από 4% έως και 22% επί της λιανικής τιμής προ φόρων του οχήματος. Το ποσό που προκύπτει φορολογείται ως επιπλέον εισόδημα. Για παράδειγμα για αυτοκίνητο με λιανική τιμή έως 12.000 ευρώ, το επιπλέον εισόδημα που προκύπτει είναι 4% ή 480 ευρώ.

Προβλέπονται συντελεστές απομείωσης από 10% έως και 50% ανάλογα με την παλαιότητα του οχήματος για αυτοκίνητα άνω των τριών ετών.

ΑΥΞΗΣΗ 60% ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟ 2016

Ρεκόρ συναλλαγών με «πλαστικό» χρήμα τα Χριστούγεννα

Του Δημήτρη Μαλλά
dmallas@pegasus.gr

Για το 2017 που το αφορολόγητο θα «χτίζεται» με βάση τη χρήση καρτών έδειξαν να προετοιμάζονται οι Έλληνες καταναλωτές, οι οποίοι κατά την περίοδο των εορτών των Χριστουγέννων έκαναν ρεκόρ σε αριθμό συναλλαγών με πλαστικό χρήμα.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς, η 23η και η 24η Δεκεμβρίου 2016, δηλαδή οι δύο ημέρες πριν τα φετινά Χριστούγεννα, ήταν οι καλύτερες όλων των εποχών όσον αφορά τον αριθμό των συναλλαγών με κάρτες. Η 23η Δεκεμβρίου κινήθηκε οριακά λίγο πιο πάνω από την 24η Δεκεμβρίου με τον αριθμό των συναλλαγών που πραγματοποιήθηκαν με κάρτες να εκτιμάται ότι κινήθηκε σε επίπεδα άνω των 1,8 εκατομμυρίων.

Εξίσου ενδιαφέρον είναι ότι η τρίτη καλύτερη επίδοση όλων των εποχών σημειώθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2016, δηλαδή την ημέρα που, για πρώτη φορά, στην Ελλάδα, οι αλυσίδες λιανικής πώλησης όπως και πολλά εμπορικά καταστήματα «γιόρτασαν» την αποκαλούμενη Black Friday. Σε σχέση με τα περασμένα Χριστούγεννα, όπου ήταν σε ισχύ τα capital controls, η αύξηση του αριθμού των συναλλαγών εκτιμάται ότι ήταν της τάξεως του 60%. Αυτό που θα πρέπει να επισημανθεί είναι το ποσοστό αυτό της αύξησης στον αριθμό των συναλλαγών παρουσιάζεται σχεδόν σε όλο το β' εξάμηνο του 2016 σε σχέση με τ το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2015, ενώ στο α' εξάμηνο ο ρυθμός ανάπτυξης είναι σχεδόν τριπλάσιος όσον αφορά ορισμένους μήνες.

Βέβαια, θα πρέπει να επισημανθεί ότι στο α' εξάμηνο του 2015 δεν υπήρχαν τα capital controls, ο ρόλος των οποίων όσον αφορά στην ενίσχυση των ψηφιακών πληρωμών στη χώρα μας έχει αποδειχθεί καταλυτικός μέχρι τώρα.

Αξία συναλλαγών
Όσον αφορά την αξία των συναλλαγών με κάρτες, ορισμένες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για αύξηση μέσα στο 2016 της τάξεως του 30% ώστε το συνολικό ποσό να πλησιάσει τα 20 δισ. ευρώ. Πάντως, αυτό που θα πρέπει να επισημανθεί είναι ότι το μερίδιο των πληρωμών που γίνονται με κάρτες έχει αυξηθεί από 7% (επί της συνολικής αξίας των πληρωμών που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα) στο 10% με την τάση να είναι αυξητική τους τελευταίους μήνες.

Η ανοδική τάση αναμένεται να ενισχυθεί το 2017 δεδομένης της σύνδεσης του αφορολόγητου με τις ηλεκτρονικές πληρωμές. Όμως, στελέχη της αγοράς σημείωναν στην «Η» ότι το ποσοστό της αύξησης θα εξαρτηθεί από μία σειρά από παράγοντες, όπως είναι, για παράδειγμα, η ύπαρξη τερματικών αποδοχής συναλλαγών με κάρτες (τα γνωστά POS) σε περισσότερα σημεία πώλησης. Επιπλέον, τα ίδια στελέχη σημείωναν ότι αυτοί που ήδη χρησιμοποιούν τις κάρτες τους στις «επισκέψεις» τους σε σούπερ μάρκετ και πρατήρια βενζίνης, πρακτικά καλύπτουν πολύ γρήγορα τα όρια που τίθενται για το χτίσιμο του αφορολόγητου, με αποτέλεσμα να μην τους είναι «απαραίτητο» να πραγματοποιούν και άλλες συναλλαγές με τις κάρτες τους, όπως είναι και το ζητούμενο.

Αριθμός καρτών

Σημειωτέον πως η μεγαλύτερη αύξηση στον όγκο των συναλλαγών προέρχεται, όπως είναι και αναμενόμενο, από την ενισχυμένη χρήση των χρεωστικών καρτών, καθώς με τα capital controls, οι Έλληνες καταναλωτές συνειδητοποίησαν ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για την πραγματοποίηση συναλλαγών πέραν της χρήσης τους για την ανάληψη μετρητών από τα ATMs των τραπεζών.

Όσον αφορά τον αριθμό των καρτών που κυκλοφορούν, τα τελευταία στοιχεία που αφορούν το τέλος του 2015 αναφέρουν ότι οι χρεωστικές κάρτες κινούνταθι στα επίπεδα των 11,5 εκατ., ενώ οι πιστωτικές είναι κοντά στα 2,7 εκατ.

ΟΛΑ ΜΕ ΠΛΑΣΤΙΚΟ ΧΡΗΜΑ

Πώς θα «χτίζεται» το αφορολόγητο - Τι να κάνετε με τις αποδείξεις

Της Μαρίας Βουργάνα

Τέλος τα μετρητά για συναλλαγές (αγορές αγαθών ή παροχή υπηρεσιών) μεταξύ ιδιωτών με επιχειρήσεις που υπερβαίνουν τα 500 ευρώ, αφορολόγητο όριο μόνο με πλαστικό χρήμα, άνοιγμα επαγγελματικού λογαριασμού από τις επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες και έκπτωση των δαπανών μισθοδοσίας μόνο εάν γίνεται με ηλεκτρονικά μέσα είναι ορισμένες από τις αλλαγές που φέρνει στην καθημερινότητά μας το πλαστικό χρήμα.

Μισθωτοί, συνταξιούχοι και αγρότες έχουν έναν επιπλέον λόγο να χρησιμοποιούν στις συναλλαγές τους το ηλεκτρονικό χρήμα από το νέο έτος. Μόνο έτσι θα μπορούν να εξασφαλίσουν την έκπτωση φόρου των 1.900 έως 2.100 ευρώ που οδηγεί σε έμμεσο αφορολόγητο όριο αλλά και την έκπτωση φόρου για τα ιατρικά έξοδα.

Αφορολόγητο όριο με πλαστικό χρήμα: Μισθωτοί, συνταξιούχοι και αγρότες προκειμένου να εξασφαλίσουν την έκπτωση φόρου των 1.900 έως 2.100 ευρώ που οδηγεί σε έμμεσο αφορολόγητο όριο εισοδήματος από 8.636 έως και 9.545 ευρώ ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση, με βάση τα σημερινά δεδομένα, θα πρέπει να έχουν καταναλώσει ένα μέρος του εισοδήματός, υποχρεωτικά μέσω πλαστικού χρήματος. Εφόσον το εισόδημα είναι έως 10.000 ευρώ, απαιτείται ποσοστό δαπανών 10% με πλαστικό χρήμα. Για εισόδημα 9.000 ευρώ, απαιτούνται συναλλαγές με ηλεκτρονικό χρήμα 900 ευρώ, στα 10.000 ευρώ αυξάνονται σε 1.000 ευρώ. Για μεγαλύτερα εισοδήματα ακολουθούν δύο ακόμα συντελεστές. Στο κλιμάκιο εισοδήματος από 10.001 έως και 30.000 ευρώ ο συντελεστής είναι 15%, ενώ στο κλιμάκιο εισοδήματος άνω των 30.000 ευρώ ο συντελεστής είναι 20% (με μέγιστο όριο απαιτούμενων πληρωμών τα 30.000 ευρώ).

Εξαιρέσεις: Από το μέτρο εξαιρούνται οι φορολογούμενοι άνω των 70 ετών και τα άτομα με αναπηρία από 80% και άνω καθώς και όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση που φορολογούνται με την κλίμακα από μισθωτή υπηρεσία και συντάξεις. Ωστόσο και αυτοί οι φορολογούμενοι θα πρέπει να εμφανίσουν δαπάνες με χάρτινες αποδείξεις ανάλογα με το ύψος του εισοδήματός τους για να εξασφαλίσουν την έκπτωση φόρου. Επίσης εξαιρούνται από την υποχρέωση προσκόμισης αποδεικτικών ηλεκτρονικών συναλλαγών οι υπάλληλοι του υπουργείου Εξωτερικών, οι στρατιωτικοί εφόσον υπηρετούν στην αλλοδαπή, οι υπηρετούντες στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία της Ε.Ε., καθώς και όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας, σε ψυχιατρικό κατάστημα ή είναι φυλακισμένοι.

Εξτρα φόρος για λιγότερες e-αποδείξεις: Όσοι δεν καταφέρουν να συγκεντρώσουν το απαιτούμενο ποσό δαπανών με πλαστικό χρήμα θα πληρώσουν πρόσθετο φόρο; Τα ποσοστά υποχρεωτικών δαπανών με πλαστικό χρήμα, σε σχέση με το εισόδημα είναι σχετικά χαμηλά και θεωρείται ότι οι φορολογούμενοι εύκολα μπορούν να το καλύψουν. Η ποινή όμως αν δεν καλυφθεί το απαιτούμενο όριο δαπανών, είναι υψηλή. Αν δεν καλύπτεται το ελάχιστο απαιτούμενο ποσό, τότε ο φόρος εισοδήματος προσαυξάνεται κατά το ποσό που προκύπτει από τη θετική διαφορά μεταξύ του απαιτούμενου και του δηλωθέντος ποσού, πολλαπλασιαζόμενης με συντελεστή 22%. Ο έξτρα φόρος πρακτικά προκύπτει από την απώλεια μέρους του αφορολογήτου δεδομένου ότι ο συντελεστής 22% είναι ο πρώτος συντελεστής της ισχύουσας φορολογικής κλίμακας. Ας δούμε ένα παράδειγμα. Ο φορολογούμενος με το εισόδημα των 12.000 ευρώ, πραγματοποιεί το 2017 πληρωμές με πλαστικό χρήμα 500 ευρώ, αντί των απαιτούμενων ύψους 1.300 ευρώ. Στη διαφορά των 800 ευρώ επιβάλλεται συντελεστής 22% και προκύπτει επιπλέον φόρος 176 ευρώ.

Οι αποδείξεις: Το τοπίο θα ξεκαθαρίσει με την έκδοση σχετικής απόφασης από τον υπουργό Οικονομικών. Σύμφωνα με το σχέδιο θα «μετράνε» όλες οι δαπάνες που γίνονται με ηλεκτρονικό χρήμα όπως αγορές από σούπερ μάρκετ, πολυκαταστήματα, καύσιμα, αγορές ηλεκτρικών, ηλεκτρονικών συσκευών, έπιπλα, εστιατόρια, ταβέρνες, μπαρ και κέντρα διασκέδασης. Στις εξαιρούμενες δαπάνες εξετάζεται να είναι οι δόσεις δανείων και τα ενοίκια ενδεχομένως και οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος και ύδρευσης.

Με πλαστικό χρήμα τα ιατρικά έξοδα: Όλες οι ιατρικές δαπάνες οι οποίες σήμερα μειώνουν τον φόρο, από το 2017 προκειμένου να αναγνωρίζονται από την εφορία, θα πρέπει να έχουν πραγματοποιηθεί με πλαστικό χρήμα. Οι χάρτινες αποδείξεις από το γιατρό, αν η δαπάνη έχει πληρωθεί με μετρητά, δεν θα αναγνωρίζονται. Με βάση τις ισχύουσες διατάξεις οι ιατρικές δαπάνες οδηγούν σε μείωση φόρου 10%, εφόσον υπερβαίνουν το 5% του εισοδήματος. Για παράδειγμα σε εισόδημα 12.000 ευρώ, προκειμένου να υπάρξει έκπτωση φόρου οι ιατρικές δαπάνες θα πρέπει να υπερβαίνουν τα 600 ευρώ. Αν ανέρχονται για παράδειγμα σε 1.000 ευρώ, μόνο εφόσον έχουν πληρωθεί με πλαστικό χρήμα θα κερδίζεται η έκπτωση φόρου των 100 ευρώ.

Πρόσθετα κίνητρα: Εκτός από τις εκπτώσεις φόρου που θα εξασφαλίζουν όσοι πραγματοποιούν συναλλαγές με πλαστικό χρήμα, θα υπάρχουν κληρώσεις με έπαθλα μετρητά, αυτοκίνητα ακόμη και ακίνητα που ανήκουν στο Δημόσιο. Συνολικά σε ετήσια βάση, οι κληρώσεις αυτές μπορούν να κοστίζουν έως και 12 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό. Επίσης σχεδιάζεται να δοθούν επιπλέον κίνητρα, όπως πρόσθετο αφορολόγητο στους φορολογούμενους που υπερβαίνουν τα προβλεπόμενα ποσοστά ελάχιστης δαπάνης με πλαστικό χρήμα.

Ποιες αποδείξεις κρατάμε: Οι φορολογούμενοι που πραγματοποιούν δαπάνες με ηλεκτρονικό χρήμα δεν χρειάζεται να μαζεύουν τα χαρτάκια-αποδείξεις από τις πληρωμές. Αντίθετα όσοι εξαιρούνται από την υποχρέωση πληρωμών με πλαστικό χρήμα, θα συνεχίσουν να ταλαιπωρούνται με τις γνωστές σακούλες χάρτινων αποδείξεων.

Επαγγελματικός λογαριασμός: Οι επιτηδευματίες υποχρεούνται να δημιουργήσουν έναν επαγγελματικό λογαριασμό, μέσω του οποίου θα διενεργούν τις συναλλαγές που αφορούν στην επιχειρηματική τους δραστηριότητα.

ΤΟ 2017
Μόνο ηλεκτρονικά η μισθοδοσία

Από τις 22 Δεκεμβρίου και μετά, όποιος εργοδότης καταβάλλει αμοιβές με μετρητά, χάνει το δικαίωμα έκπτωσης από το φορολογητέο εισόδημα και απειλείται έτσι με πρόσθετο φόρο. Ειδικότερα από τη συγκεκριμένη ημερομηνία και μετά, δαπάνες μισθοδοσίας προσωπικού, αμοιβές όσων εργάζονται με μπλοκάκια αλλά και αμοιβές διευθυντών ή μελών Δ.Σ., όπως άλλωστε και αμοιβές δικηγόρων με πάγια αντιμισθία (οι οποίες περιλαμβάνονται ενδεικτικά στις δαπάνες οι οποίες πραγματοποιούνται στο πλαίσιο εργασιακής σχέσης), εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων, εφόσον η τμηματική ή ολική εξόφλησή τους έχει πραγματοποιηθεί με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών. Αν οι δαπάνες αυτές εξοφληθούν με μετρητά, παύουν να εκπίπτουν.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

• «Κάθε πέρυσι και καλύτερα» για το λιανεμπόριο τροφίμων
• Δύσκολο το στοίχημα

ΤΕΡΜΑΤΙΚΑ ΑΠΟΔΟΧΗΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ

Σύνδεση POS με ταμειακές μηχανές

Η διαθεσιμότητα τερματικών αποδοχής συναλλαγών με κάρτες αναμένεται να παίξει σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση των ηλεκτρονικών πληρωμών. Η επιβολή των capital controls είχε ως αποτέλεσμα να υπάρξει μία "έκρηξη" του αριθμού των POS που εγκαταστάθηκαν και είναι χαρακτηριστικό ότι στο πρώτο μισό του 2016 εκτιμάτο ότι σε μηνιαία βάση εγκαθίστανται περίπου 6000 τερματικές συσκευές.

Ο ρυθμός εγκατάστασης έχει παρουσιάσει πτώση κατά το δεύτερο μισό του 2016 και πλέον κυμαίνεται στα επίπεδα των 4500-5000 τερματικών σε μηνιαία βάση. Συνολικά, εκτιμάται ότι υπάρχουν περισσότερα από 280.000 POS στην ελληνική αγορά. Αυτή τη στιγμή, το ενδιαφέρον, όσον αφορά την αύξηση της διαθεσιμότητας POS, επικεντρώνεται στα μικρά σημεία πώλησης, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι αρκετοί παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι η υποχρέωση διασύνδεσης των ταμειακών μηχανών με το Taxisnet θα υποχρεώσει πολλά μικρά σημεία πώλησης να αλλάξουν τα συστήματα που χρησιμοποιούν.

Η νέα τάση που υπάρχει είναι η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με ένα τερματικό αποδοχής συναλλαγών με κάρτες με τέτοιου είδους λύσεις να έχουν ήδη κάνει την εμφάνιση τους στην ελληνική αγορά. Επίσης, διαθέσιμες είναι πλέον και ταμειακές μηχανές που δέχονται απευθείας συναλλαγές με κάρτες (κυρίως ανέπαφες), όπως και λύσεις όπου η συναλλαγή πραγματοποιείται απλά με τη χρήση ενός smartphone με τη σύνδεση να γίνεται μέσω Bluetooth.

Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το i-bank pay της Εθνικής Τράπεζας, το οποίο αξιοποιεί τερματικές συσκευές της εταιρείας της ελληνικής εταιρείας RBS. Μέσα από μία τέτοια λύση, προσφέρεται και η δυνατότητα για μία σειρά από άλλες συναλλαγές (π.χ. εξόφληση λογαριασμών ΔΕΚΟ), οι οποίες ενισχύουν την επισκεψιμότητα στα μικρά σημεία λιανικής πώλησης. Και γι' αυτό εκτιμάται ότι θα δούμε πολλά μικρά σημεία να προχωρούν στην απαραίτητη επένδυση και να αναβαθμίζουν τα ταμειακά συστήματα τους μέσα στους επόμενους μήνες.