Φιάσκο με την απαλλαγή των μικρομεσαίων από τον ΦΠΑ

29

 
 
 
 
 

Του Σπύρου Δημητρέλη

Αν και πολλοί μικρομεσαίοι και ελεύθεροι επαγγελματίες το περίμεναν για να απαλλαγούν από περιττή γραφειοκρατία και κόστος, τελικά θα μείνει στο συρτάρι. Σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr το μέτρο της αύξησης του ορίου ακαθάριστων εσόδων για την προαιρετική απαλλαγή από τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας θα παραμείνει τελικά στο συρτάρι του υπουργείου Οικονομικών. Επικράτησε τελικά στο υπουργείο η άποψη ότι το μέτρο δεν θα έχει ενδιαφέρον από την πλευρά των φορολογουμένων και ότι θα δημιουργήσει σύγχυση και προβλήματα στις φορολογικές υπηρεσίες. Έτσι, χιλιάδες φορολογούμενοι, μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες, θα εξακολουθήσουν να ακολουθούν τις γραφειοκρατικές διαδικασίες υποβολής περιοδικών δηλώσεων και απόδοσης του φόρου που κοστίζουν σε χρόνο και σε χρήμα.

Αν και στο κείμενο της αναθεώρησης του Μνημονίου αναγράφεται και νέου η πρόβλεψη ότι οι ελληνικές φορολογικές αρχές θα ολοκληρώσουν μια μελέτη για τις επιπτώσεις της αύξησης του ορίου για την προαιρετική απαλλαγή από τον ΦΠΑ, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η σχετική μελέτη έχει ήδη ολοκληρωθεί και τεθεί υπόψη των τεχνικών κλιμακίων των "θεσμών". Αυτό που έγινε ήταν ότι επικράτησε η άποψη του ΥΠΟΙΚ και πείστηκαν οι εκπρόσωποι των "θεσμών" ότι το μέτρο δεν πρέπει να εφαρμοστεί για μια σειρά από λόγους.

Πιο συγκεκριμένα, στα συμπεράσματα της μελέτης που παραδόθηκε στους "θεσμούς" περιλαμβάνονται στοιχεία που δείχνουν ότι το ενδιαφέρον των φορολογουμένων για την απαλλαγή από τον ΦΠΑ ήταν περιορισμένο. Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι ενώ υπάρχει η δυνατότητα να απαλλαγεί κάποιος προαιρετικά από το καθεστώς ΦΠΑ εφόσον έχει ακαθάριστα έσοδα έως 10.000 ευρώ, χρήση του σχετικού δικαιώματος έχουν κάνει ελάχιστοι φορολογούμενοι. Ειδικότερα, στη μελέτη αναφέρεται ότι χρήση της σχετικής δυνατότητας έχει κάνει μόνο το 6% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών που έχουν ετήσια ακαθάριστα έσοδα έως 10.000 ευρώ.

Το δεύτερο συμπέρασμα που περιλαμβάνεται στην μελέτη είναι ότι ακόμη και στην περίπτωση των φορολογούμενων που αποκτούν εισόδημα από αγροτική δραστηριότητα υπάρχει πλέον μια σαφή τάση, κυρίως από νέους αγρότες, να μην εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς απαλλαγής από τον ΦΠΑ αλλά να ανοίγουν κανονικά βιβλία εσόδων εξόδων και να εισπράττουν και να αποδίδουν ΦΠΑ.

Το τρίτο συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι εφόσον αυξηθεί το όριο για την απαλλαγή από τον ΦΠΑ στα 25.000 ευρώ είναι πολύ πιθανό να δημιουργηθεί κύμα τεχνητής συμπίεσης των ακαθαρίστων εσόδων από όσους επιλέξουν να κάνουν χρήση της απαλλαγής. Δηλαδή, προκειμένου να μην τεθούν εκτός ορίου της απαλλαγής ΦΠΑ να μην εκδίδουν φορολογικά στοιχεία έτσι ώστε τα ακαθάριστα έσοδά τους να παραμένουν κάτω από το όριο των 25.000 ευρώ. Μάλιστα, το ίδιο έχει καταγραφεί και στις περιπτώσεις φορολογούμενων που επέλεξαν να κάνουν χρήση της απαλλαγής. Όπως λένε έμπειρα υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου Οικονομικών παρατηρείται τεχνητή συμπίεση των ακαθάριστων εσόδων έτσι ώστε να εμφανίζονται κάτω από τα 10.000 ευρώ και να διατηρούν έτσι την απαλλαγή.

Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι η απόφαση, τελικά, να μην προχωρήσει η αύξηση του ορίου για την απαλλαγή στην παρούσα φάση αλλά να επανεξεταστεί στο μέλλον υπό νέες συνθήκες όρους και προϋποθέσεις.

Τι σημαίνει απαλλαγή από ΦΠΑ

Το μέτρο της προαιρετικής απαλλαγής από τον ΦΠΑ δεν είναι κάτι καινούριο. Με στόχο την απλοποίηση του φορολογικού συστήματος για τους μικρούς σε εισόδημα φορολογούμενους αλλά και την απαλλαγή της φορολογικής διοίκησης από περιττό και με περιορισμένο φορολογικό ενδιαφέρον ελεγκτικό βάρος, δόθηκε στους μικρομεσαίους η δυνατότητα να απαλλαγούν από το καθεστώς ΦΠΑ εφόσον είχαν ετήσιο εισόδημα έως 10.000 ευρώ. Μάλιστα, οι "θεσμοί" ζητούσαν να απαλλάσσονται προαιρετικά από τον ΦΠΑ οι επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες που έχουν ετήσια ακαθάριστα έσοδα έως 25.000 ευρώ. Ωστόσο, η θέση της τότε ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών ήταν ότι ένα τόσο υψηλό όριο θα καθιστούσε υποψήφιους για εξαίρεση από τον ΦΠΑ σχεδόν όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες. Τελικά, συμφωνήθηκε με την τρόικα και θεσμοθετήθηκε η προαιρετική απαλλαγή από τον ΦΠΑ για όσους πραγματοποιούν ετήσια ακαθάριστα έσοδα ύψους έως 10.000 ευρώ.

Η εξαίρεση αυτή έχει κόστος αλλά και πολλαπλά οφέλη για αυτούς που την επιλέγουν. Το κόστος είναι ότι επιβαρύνονται με τον ΦΠΑ των δαπανών τους τον οποίο όμως δεν μπορούν να συμψηφίσουν με ΦΠΑ των πωλήσεών τους αφού επιλέγουν να απαλλαγούν από τον φόρο. Ωστόσο, γλυτώνουν το γραφειοκρατικό κόστος της υποβολής περιοδικών δηλώσεων και της απόδοσης του φόρου. Το κυριότερο όφελος, όμως, που έχουν είναι ότι χρεώνουν τις υπηρεσίες τους χωρίς ΦΠΑ και έτσι γίνονται περισσότερο ανταγωνιστικοί σε σχέση με τους συναδέλφους τους που υπάγονται σε ΦΠΑ και τον χρεώνουν στους πελάτες τους.

Αυτά τα οφέλη έχουν κάνει σχετικά δημοφιλή την απαλλαγή από τον ΦΠΑ σε διάφορους επαγγελματικούς κλάδους όπου παραδοσιακά εμφανίζουν υψηλά ποσοστά φοροδιαφυγής. Στην πρώτη γραμμή βρίσκονται υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι και νέοι δικηγόροι. Σε γενικές γραμμές, ωστόσο, το μέτρο της απαλλαγής από τον ΦΠΑ δεν επιλέγεται από επαγγελματίες και επιχειρήσεις που εμφανίζουν υψηλές πάγιες επαγγελματικές δαπάνες καθώς σε αυτές τις περιπτώσεις καταβάλλουν τον ΦΠΑ στους προμηθευτές τους αλλά δεν τον εισπράττουν από τους πελάτες τους.