Μεγάλες απώλειες από τη «μάχη της σακούλας»
Μπορεί η χρήση της πλαστικής σακούλας στα σούπερ μάρκετ να περιορίστηκε έως και 50% από την αρχή του έτους, μετά την επιβολή τέλους επί της χρήσης της, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως οι Ελληνες καταναλωτές απέκτησαν περιβαλλοντική συνείδηση. Ούτε πως η πολιτεία προσάρμοσε το σχετικό θεσμικό πλαίσιο της ανακύκλωσης με τέτοιο τρόπο που να ελαχιστοποιούνται οι επιδράσεις στο περιβάλλον. Αντιθέτως η ελληνική βιομηχανία παραγωγής πλαστικών, που απασχολεί περί τους 20.000 ανθρώπους με ετήσιο τζίρο 2,8 δισ. ευρώ και η οποία πιέζεται ήδη από τον αθέμιτο ανταγωνισμό από εταιρείες του τρίτου κόσμου και τα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, επιβαρύνεται περαιτέρω.
Ολα τα καταστήματα που δίνουν πλαστικές σακούλες στους πελάτες τους, όπως οι φούρνοι και τα σούπερ μάρκετ, χρεώνουν από την αρχή του έτους τις σακούλες 4 λεπτά, ενώ από 1/1/2019 θα τις χρεώνουν 9 λεπτά. Το τέλος αυτό χρεώνεται στις σακούλες με πάχος μέχρι 50 μm (μικρόμετρα), οι οποίες επιβαρύνονται με περιβαλλοντικό τέλος. Πλαστικές σακούλες με πάχος μεγαλύτερο από 50 μm δεν επιβαρύνονται με περιβαλλοντικό τέλος αλλά πληρώνονται από τον πελάτη. Αυτό έχει επιβαρύνει τον καταναλωτή και παράλληλα έχει πλήξει τη βιομηχανία παραγωγής πλαστικών με απώλεια κύκλου εργασιών, η οποία εκτιμάται πως μπορεί να ξεπεράσει τα 20 εκατ. ευρώ. Για πολλές μικρομεσαίες εταιρείες αυτός ο τζίρος είναι κρίσιμος. Ταυτόχρονα, επανέφερε στο προσκήνιο το ζήτημα της ανακύκλωσης και των «μύθων», που οι παραγωγοί πλαστικών ισχυρίζονται πως έχουν επικρατήσει στην αντίληψη των πολιτών.
Για παράδειγμα, πόσοι γνωρίζουν πως τα πλαστικά προϊόντα μιας χρήσεως είναι 100% ανακυκλώσιμα; «Το μεγαλύτερο πρόβλημα στην Ελλάδα είναι ότι δεν έχουν δημιουργηθεί οι απαραίτητες μονάδες ανακύκλωσης, ώστε να υπάρχει επάρκεια ανακυκλωμένων υλικών. Η δημιουργία τέτοιων μονάδων ήταν και παραμένει συμβατική υποχρέωση της Ελλάδας έναντι της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η οποία έχει αθετηθεί», εξηγεί στην «Κ» ο Χρήστος Παπάζογλου της εταιρείας πλαστικών ΜΑΚ ΠΑΚ ΑΕΒΕ . «Το ενεργειακό αποτύπωμα των πλαστικών μιας χρήσης, όταν ληφθεί υπόψη και η ανακύκλωση, είναι σαφώς χαμηλότερο από του γυάλινου ποτηριού, το οποίο πρέπει, κάθε φορά που χρησιμοποιείται, να πλένεται με σαπούνι ή και ζεστό νερό», συμπληρώνει.
«Το πλαστικό είναι 100% ανακυκλώσιμο και ποτέ δεν πάει χαμένο, αρκεί ο χρήστης του να έχει περιβαλλοντική συνείδηση και η πολιτεία να έχει τις κατάλληλες δομές για την ανακύκλωσή του αλλά και την ασφαλή διαχείριση των απορριμμάτων», προσθέτει ο επικεφαλής της Αφοί Πανόπουλοι ΑΒΕΕ - Πάνχαρτ, Χάρης Πανόπουλος. Ο ίδιος προωθεί, πλέον, τις επαναχρησιμοποιούμενες πλαστικές σακούλες μεγαλύτερου πάχους και όγκου που ήδη διατίθενται στην αγορά, τις οποίες ο καταναλωτής μπορεί να χρησιμοποιήσει πολλές φορές ενώ ανακυκλώνονται 100%. Αλλά όμως έχει άραγε «εκπαιδευτεί» ο Ελληνας να ανακυκλώνει τις σακούλες του και όλα τα πλαστικά; Και όταν θέλει να το πράξει, υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές από την πολιτεία; Και ακόμα και εάν υπάρχουν, τηρούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες από την ώρα που συλλέγεται ο ειδικός κάδος και μετά; Ερωτήματα στα οποία πολλοί εκτιμούν πως οι απαντήσεις είναι αρνητικές.
«Πρέπει να στοχεύσουμε στη δεύτερη και στην τρίτη ζωή του πλαστικού, το πλαστικό ποτηράκι που παράγεται από παρθένο υλικό που δεν επιδέχεται προσμείξεις για να είναι κατάλληλο για τρόφιμα θα πρέπει να ανακυκλωθεί και να γίνει ξανά προϊόν, όχι για τρόφιμα, αλλά π.χ. πλαστική καρέκλα ή τραπέζι. Αυτός είναι και ο όρος της κυκλικής οικονομίας», εξηγεί ο γενικός διευθυντής της Lariplast Γιάννης Τσερέπας. Σημειώνει μάλιστα πως το ζήτημα είναι πολύ μεγαλύτερο από ό,τι το «θέμα της σακούλας» υπονοεί. «Ολόκληρος ο ευρωπαϊκός κλάδος πλαστικού μιας χρήσης δέχεται ισχυρές πιέσεις από βιομηχανίες της Κίνας και της Τουρκίας, καθώς οι συγκεκριμένες χώρες επιδοτούν με 20% και 10% αντίστοιχα τις εξαγωγές τους, ενώ τα ανακλαστικά της Ε.Ε. σε αυτό το ζήτημα είναι πολύ αργά», αναφέρει.
Στην Ελλάδα ο κλάδος του πλαστικού συνολικά, όχι μόνον των συσκευασιών μιας χρήσης, αριθμεί 640 επιχειρήσεις και παράγει κύκλο εργασιών που εκτιμάται πως το 2017 ήταν της τάξης των 2,8 δισ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία και εκτιμήσεις του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος (ΣΒΠΕ).
Προ διετίας, και παρά την κρίση, ήταν κατά 100 εκατομμύρια υψηλότερος. Συγκριτικά με την περίοδο πριν ξεσπάσει η οικονομική κρίση στην Ελλάδα, οι απώλειες είναι πολύ μεγαλύτερες. Φέτος αναμένεται περαιτέρω κάμψη των πωλήσεων εξαιτίας και των νέων ρυθμίσεων με τις σακούλες. Ομως σε αυτές τις βιομηχανίες απασχολούνται 19.970 άτομα άμεσα, ενώ μαζί με τους εργαζομένους σε προμηθευτές τους το αποτύπωμα στην απασχόληση ανέρχεται στα 32.660 άτομα. Αλλά η «δαιμονοποίηση» των πλαστικών και η έλλειψη παιδείας ανακύκλωσης απειλούν όλες αυτές τις θέσεις, αλλά και την προστιθέμενη αξία για την οικονομία.
Η στρατηγική της Ε.Ε. για τα πλαστικά
Η πολυαναμενόμενη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα πλαστικά εγκρίθηκε στις 16 Ιανουαρίου του 2018 και αποτελεί μέρος της μετάβασης προς μια πιο αποτελεσματική κυκλική οικονομία. Σημαντική αλλαγή είναι η ριζική αλλαγή στον τρόπο σχεδίασης, παραγωγής, χρήσης και ανακύκλωσης των προϊόντων στην Ε.Ε.
Σύμφωνα με τα νέα σχέδια, το 2030 θα διατίθενται πλέον μόνο ανακυκλώσιμες πλαστικές συσκευασίες στην αγορά της Ε.Ε., η κατανάλωση πλαστικών προϊόντων μιας χρήσης θα μειωθεί, ενώ θα περιοριστεί η χρήση μικροπλαστικών.
Ανακοινώθηκαν συγκεκριμένα μέτρα για να επιτευχθεί ο φιλόδοξος στόχος σύμφωνα με τον οποίο μέχρι το 2030 το 100% των πλαστικών συσκευασιών που διατίθενται στην αγορά θα είναι είτε επαναχρησιμοποιούμενες είτε ανακυκλώσιμες με οικονομικά αποδοτικό τρόπο. Η Επιτροπή υιοθετεί ένα πλαίσιο παρακολούθησης που συνίσταται σε μία σειρά δέκα βασικών δεικτών, οι οποίοι καλύπτουν κάθε φάση του κύκλου και με τους οποίους θα μετριέται η πρόοδος στην πορεία μετάβασης σε μια πιο αποτελεσματική κυκλική οικονομία, σε ευρωπαϊκό και σε εθνικό επίπεδο. Σύμφωνα με τη νέα στρατηγική, η Ευρωπαϊκή Ενωση:
• Θα επιχειρήσει να καταστήσει κερδοφόρο την ανακύκλωση για τις επιχειρήσεις: Θα καταρτιστούν νέοι κανόνες για τις συσκευασίες, ώστε να βελτιωθεί η ικανότητα ανακύκλωσης των πλαστικών υλικών που χρησιμοποιούνται στην αγορά και να αυξηθεί η ζήτηση για ανακυκλωμένες πλαστικές ύλες.
• Θα περιορίσει τα πλαστικά απορρίμματα.
• Θα τερματίσει την αποβολή απορριμμάτων στη θάλασσα: Νέοι κανόνες για τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής θα αντιμετωπίσουν το ζήτημα των θαλάσσιων απορριμμάτων.
• Θα προσελκύσει επενδύσεις και καινοτομία: Η Επιτροπή θα προσφέρει καθοδήγηση στις εθνικές αρχές και στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις σχετικά με τον τρόπο περιορισμού των πλαστικών απορριμμάτων στην πηγή.
• Θα προωθήσει παρόμοιες αλλαγές σε ολόκληρο τον κόσμο: Παράλληλα με τις προσπάθειες στο εσωτερικό της, η Ευρωπαϊκή Ενωση θα συνεργάζεται και με εταίρους σε ολόκληρο τον κόσμο προκειμένου να ανακαλυφθούν παγκόσμιες λύσεις και να αναπτυχθούν διεθνή πρότυπα.
• Θα περιορίσει τα πλαστικά απορρίμματα.
• Θα τερματίσει την αποβολή απορριμμάτων στη θάλασσα: Νέοι κανόνες για τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής θα αντιμετωπίσουν το ζήτημα των θαλάσσιων απορριμμάτων.
• Θα προσελκύσει επενδύσεις και καινοτομία: Η Επιτροπή θα προσφέρει καθοδήγηση στις εθνικές αρχές και στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις σχετικά με τον τρόπο περιορισμού των πλαστικών απορριμμάτων στην πηγή.
• Θα προωθήσει παρόμοιες αλλαγές σε ολόκληρο τον κόσμο: Παράλληλα με τις προσπάθειες στο εσωτερικό της, η Ευρωπαϊκή Ενωση θα συνεργάζεται και με εταίρους σε ολόκληρο τον κόσμο προκειμένου να ανακαλυφθούν παγκόσμιες λύσεις και να αναπτυχθούν διεθνή πρότυπα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου