Τσακαλώτος: Η υπόσχεση της ΝΔ για φοροελαφρύνσεις προς όλους είναι το "τυράκι που κρύβει τη φάκα"

12:24 μμ, Παρασκευή 21 Ιουν 2019

Οικονομία

Στις βουλευτικές εκλογές της 7ης Ιουλίου αποφασίζουμε για τη ζωή μας είπε ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Εν συνεχεία έθεσε ένα από τα διακυβεύματα των επικείμενων βουλευτικών εκλογών, επισημαίνοντας ότι «Υπάρχει μια ολόκληρη φιλελεύθερη ατζέντα που την ενστερνίζονται και οι αριστεροί και είναι πολύ σημαντική υπόθεση για να την αφήσουμε στη "φιλελεύθερη" παράταξη του κ. Γεωργιάδη και του κ. Βορίδη».

Επιπλέον ο κ. Τσακαλώτος τόνισε ότι στην περίπτωση εκλογικής νίκης του ΣΥΡΙΖΑ θα υπάρξουν στοχευμένες φοροελαφρύνσεις, αλλά ταυτόχρονα και στήριξη της οικονομίας με αναπτυξιακή πολιτική και κατάλληλα εργαλεία χρηματοδότησης, παροχής τεχνογνωσίας, ενίσχυσης της έρευνας, καθώς και περισσότερη ασφάλεια και προστασία, πιο καλά νοσοκομεία και σχολεία. Λέγοντας, παράλληλα, πως η υπόσχεση της ΝΔ για φοροελαφρύνσεις προς όλους είναι «το τυράκι που κρύβει τη φάκα».

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του κ. Τσακαλώτου

Ερ: Θεωρείτε ότι οικονομία λειτούργησε αρνητικά για να υπάρξει το συγκεκριμένο αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές; Ή έπαιξαν περισσότερο ρόλο η καθημερινότητα του πολίτη, οι συμπεριφορές κάποιων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, ή, όπως αναφέρουν αρκετοί κυβερνητικοί παράγοντες, το ό,τι δεν μπορέσατε να επικοινωνήσετε το έργο σας; Και εάν μπορούσατε να γυρίζατε τον χρόνο πίσω, τι θα αλλάζατε;

Απ: Όπως έχω πει και στο παρελθόν, θέλει προσοχή στο πώς ερμηνεύει κάποιος τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών, καθώς το διακύβευμα είναι εντελώς διαφορετικό από αυτό των βουλευτικών εκλογών. Αυτό βέβαια δεν αναιρεί το γεγονός ότι οι ψηφοφόροι έστειλαν ένα μήνυμα μέσα από την κάλπη του Μαΐου.

Το αποτέλεσμα λοιπόν των ευρωεκλογών επηρεάστηκε από όλα όσα αναφέρατε στο ερώτημά σας. Έτσι, παρά τη βελτίωση στην οικονομία, και τη σταθερή βελτίωση σε όλους τους δείκτες, αυτό δεν επαρκεί για να κερδίσεις μια εκλογική μάχη. Ο κόσμος δεν σε κρίνει μόνον από το παρελθόν, αλλά και από το παρόν και το μέλλον. Σε κρίνει από το εάν το σημερινό του εισόδημα επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες του και εάν υπάρχει προσδοκία ότι θα υπάρξει βελτίωση στο μέλλον. Σε αυτό πιστεύω ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έχει καταγράψει σημαντικές επιτυχίες, όπως φαίνεται και από τη μείωση της φτώχειας, αλλά και από τη σταθεροποίηση και μικρή αύξηση των εισοδημάτων της μεσαίας τάξης που είχαν δεχθεί πρωτοφανή επίθεση τα πρώτα χρόνια της κρίσης. Όμως σίγουρα δεν καταφέραμε να κάνουμε όσα θέλαμε. Ας μην ξεχνάμε ότι τα 3 από τα 4 χρόνια της διακυβέρνησης μας ήμασταν εντός μνημονίου και αυτό μας επέβαλε σημαντικούς περιορισμούς.

Σε σχέση με το μέλλον θεωρώ ότι έχουμε παρουσιάσει ένα αξιόπιστο σχέδιο, όπως φαίνεται και από την αναπτυξιακή στρατηγική που έχουμε σχεδιάσει. Πιστεύω όμως ότι υπήρξε μια αδυναμία στο να περάσει στον κόσμο το σχέδιο μας. Και νομίζω ότι στην τωρινή προεκλογική περίοδο έχουμε κάνει σημαντικά βήματα σε αυτή την κατεύθυνση, παρουσιάζοντας με συνοπτικό τρόπο τους βασικούς άξονες του έργου μας έως τώρα, αλλά και του σχεδίου μας για το μέλλον.

Προφανώς υπήρξαν και πράγματα που δεν προλάβαμε να κάνουμε ή που κάναμε αλλά δεν έχουν γίνει ακόμη αισθητά στον πολίτη. Έτσι, ενώ έχουν γίνει σημαντικά βήματα για τη βελτίωση της καθημερινότητας, όπως με την επέκταση των ψηφιακών υπηρεσιών στην επαφή πολίτη- κράτους, υπάρχουν ακόμη καθυστερήσεις, όπως για παράδειγμα στην έκδοση των συντάξεων αλλά και ταλαιπωρία για τους πολίτες. Είναι μειωμένες σε σχέση με το παρελθόν και έχουμε καταθέσει το σχέδιό μας για το μέλλον, αλλά δεν έχουν εξαλειφθεί ακόμη.

Πάντως, κρίνοντας εκ των υστέρων, είναι πολύ δύσκολο να πει κάποιος τι θα έκανε διαφορετικά, με δεδομένο ότι καμία απόφαση δεν λαμβάνεται εντελώς ξεχωριστά από τις εκάστοτε συγκυρίες, και ότι κατά τη διάρκεια του μνημονίου υπήρχαν και εξωγενείς περιορισμοί, τόσο ως προς το είδος, όσο και ως προς τη χρονικότητα των πολιτικών. Προφανώς, υπήρξαν αποφάσεις που δεν είχαν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα και πιστεύω ότι υπήρχαν και κάποια περιθώρια για διαφορετική προτεραιοποίηση κάποιων αποφάσεων. Ωστόσο, για το τελευταίο δεν είμαι σίγουρος αν, χωρίς την εκ των υστέρων γνώση, θα μπορούσαμε να καταλήξουμε σε διαφορετική απόφαση.

Ερ: Και ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΝΔ στρέφετε το βλέμμα σας στη μεσαία τάξη. Τελικά, ποια είναι αυτή η μεσαία τάξη; Πώς την προσδιορίζετε εσείς;

Απ: Η μεσαία τάξη είναι ένας ευρύς ορισμός που περιλαμβάνει μια μεγάλη μερίδα της κοινωνίας, πολλές οικογένειες με κοινά χαρακτηριστικά. Δεν έχει να κάνει μόνο με το εισόδημα, αλλά και με την ίδια τη φύση της δουλειάς τους, τις προοπτικές τους και τις αγωνίες τους.

Ένα ζευγάρι μιας γιατρού και ενός δασκάλου, για παράδειγμα, οι οποίοι τα βγάζουν πέρα, αλλά έχουν άγχος για το μέλλον των παιδιών τους και δυσκολεύονται να βάλουν κάποια χρήματα στην άκρη για μια δύσκολη μέρα, δεν είναι μεσαία τάξη;

Ένας καταστηματάρχης που δυσκολεύτηκε τα χρόνια της κρίσης, αλλά είναι συνεπής απέναντι στο κράτος και τους εργαζομένους του, και ανταγωνίζεται κάποιον που δεν κόβει αποδείξεις και δεν βάζει ένσημα, ή φοβάται ότι θα ανοίξει ένα Mall στην περιοχή του και θα αφανιστεί, δεν είναι μεσαία τάξη; Ένας μικροβιοτέχνης που ανησυχεί ότι δεν θα μπορεί σε λίγα χρόνια να ανταγωνιστεί τις μεγάλες αλυσίδες αν δεν το προστατεύει κάποιος από αυτές;

Μία τραπεζοϋπάλληλος ή μια υπάλληλος σε μια λογιστική ή ελεγκτική εταιρεία που ανησυχεί από την κάλυψη που παρέχει η ΝΔ προς τους εργοδότες και τη μείωση των ελέγχων του ΣΕΠΕ, διότι μπορεί να παίρνει έναν μέσο ή έναν σχετικά καλό μισθό αλλά της ζητάνε να δουλεύει 12 ώρες την ημέρα και θα την καλέσουν πίσω τρεις μήνες μετά τον τοκετό, δεν είναι μεσαία τάξη;

O μισθωτός που αισθάνεται ότι δεν έχει καμία προοπτική επαγγελματικής εξέλιξης μέχρι να πάρει τη σύνταξη;

Αυτοί οι άνθρωποι, τώρα που βγήκαμε από την κρίση, χρειάζονται, από τη μία, στοχευμένες φοροελαφρύνσεις. Ταυτόχρονα όμως, θέλουν να έχουν ασφάλεια, προστασία, καλά νοσοκομεία και σχολεία. Για αυτό εμείς τους καλούμε να δουν προσεκτικά τα προγράμματα, και το δικό μας και της ΝΔ και να αποφασίσουν.

Ερ: H ΝΔ όμως λέει ότι θα μειώσει σημαντικά τους φόρους και αυτό θα φέρει ανάπτυξη για όλους. Δεν είναι απαραίτητο να μειωθούν οι φόροι για να πάρει μια ανάσα η οικονομία;

Απ: Πώς όμως πρέπει να μειωθούν οι φόροι; Η Νέα Δημοκρατία μας λέει ότι η οριζόντια μείωση φόρων από μόνη της δημιουργεί ίσες ευκαιρίες για όλους και οδηγεί στην ανάπτυξη. Είναι όμως έτσι;

Εξασφαλίζει η οριζόντια μείωση φόρων- ίδια μείωση για τον καταστηματάρχη που λέγαμε πριν, ίδια και για το Μall- ίσες ευκαιρίες για όλους και δίκαιη ανάπτυξη, ή οδηγεί σε ένα περιβάλλον όπου το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό;

Εμείς πιστεύουμε το δεύτερο. Για αυτό σχεδιάζουμε και στοχευμένες φοροελαφρύνσεις, αλλά ταυτόχρονα και στήριξη της οικονομίας με αναπτυξιακή πολιτική και κατάλληλα εργαλεία χρηματοδότησης, παροχής τεχνογνωσίας, ενίσχυσης της έρευνας.

Στην οικονομία μας κυριαρχούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ο μικρός κλήρος. Και για αυτό χρειάζεται συνεργατικότητα, συνεταιρισμοί και συντονισμός. Έτσι πετυχαίνεις πραγματική ισότητα, δίκαιη ανάπτυξη και άρα ελευθερία. 'Αλλωστε, όπου οι μεσαίες τάξεις εμπιστεύτηκαν τις δεξιές κυβερνήσεις στην Ευρώπη ελπίζοντας ότι οι μειώσεις φόρων θα τις ευνοήσουν, τελικά απογοητεύθηκαν.

Ερ: Επικαλείστε τον «αφανισμό» της μεσαίας τάξης από τις δεξιές πολιτικές στην Ευρώπη. Όμως αυτό φαίνεται ότι δεν πείθει τη μεσαία τάξη στην Ελλάδα.

Απ: Αλήθεια είναι αυτό, παρόλο που τα εμπειρικά στοιχεία είναι αδιαμφισβήτητα ως προς τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα μεσαία στρώματα σχεδόν παντού. Μέρος του προβλήματος είναι ότι η ΝΔ αλλά και τα συμφέροντα που την στηρίζουν είναι εξαιρετικοί στο να δείχνουν το «τυράκι», κρύβοντας ταυτόχρονα τη «φάκα». Διότι έχουν κάθε συμφέρον να πουν ότι η μοίρα των μεσαίων στρωμάτων είναι στενά συνδεδεμένη με τα συμφέροντα των ελίτ.

Το «τυράκι» είναι η υπόσχεση για φοροελαφρύνσεις προς όλους. Η «φάκα» είναι πιο σύνθετη. Αμέσως μετά από μια εκλογική νίκη δεξιών σχημάτων, «ανακαλύπτουν» ότι ο δημοσιονομικός χώρος είναι μικρότερος από ό,τι υπολόγισαν και άρα το βάθος και το εύρος των φοροελαφρύνσεων συρρικνώνεται.

Σε μια επόμενη φάση, οι φοροελαφρύνσεις που δεν οδηγούν στην υποσχόμενη ανάπτυξη οδηγούν στην ανάγκη δημοσιονομικής αναπροσαρμογής και όλως τυχαίως τότε έχουμε περικοπές οι οποίες επηρεάζουν και τα μεσαία στρώματα, τα οποία αφενός δεν ευνοήθηκαν από τις φοροελαφρύνσεις και αφετέρου χρειάζεται να πληρώσουν ένα ολοένα και μεγαλύτερο μέρος τους εισοδήματός τους, -που έτσι και αλλιώς, δεν έχει αυξηθεί λόγω πενιχρής ανάπτυξης- για ιδιωτική εκπαίδευση, ασφάλιση, υγεία κ.λπ.

'Αρα όταν εμείς λέμε τώρα αποφασίζουμε για τη ζωή μας αυτό ισχύει με ιδιαίτερη έμφαση για τα μεσαία στρώματα.

Ερ: Πριν από έναν χρόνο, στο Eurogroup στη Σόφια, είχατε καταθέσει το αναπτυξιακό σχέδιο για τη χώρα. Και λέγατε τότε ότι θα αποτελέσει τη βάση του προεκλογικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ. Πρόσφατα καταθέσατε το τελικό προεκλογικό πρόγραμμα. Συνδέονται αυτά τα δύο; Και εάν δεν έπεισαν τους πολίτες έως σήμερα, γιατί να τους πείσουν τώρα;

Απ: Ακριβώς πριν από ένα χρόνο βγήκε η απόφαση του Eurogroup για το ελληνικό χρέος που μας έδωσε έναν καθαρό διάδρομο για 15 χρόνια. Το ότι μπορούμε τώρα να κάνουμε μια σοβαρή συζήτηση με την κοινωνία για αντιπαραθετικά αναπτυξιακά σχέδια οφείλεται ακριβώς σε αυτήν την επιτυχία. Το αναπτυξιακό μας σχέδιο αναλύει όλες τις μεταρρυθμίσεις που έχουν ολοκληρωθεί ή βρίσκονται στη διαδικασία ολοκλήρωσης, σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Αυτή είναι η βασική «άγκυρα» την οποία αξιολογούν θετικά και οι αγορές και οι θεσμοί παρά τις φιλότιμες προσπάθειες της αντιπολίτευσης και των Μέσων της να το απαξιώσουν. Και είναι η πρώτη φορά που υπάρχει ένα τέτοιο συγκεκριμένο σχέδιο.

Το προεκλογικό μας πρόγραμμα, το οποίο παρουσιάσαμε στο Μέγαρο Μουσικής, από τη μια εξειδικεύει πλευρές του αναπτυξιακού προγράμματος, και από την άλλη το τοποθετεί μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο κοινωνικών προτεραιοτήτων. Το πρόβλημα πιστεύω ότι δεν είναι τόσο το περιεχόμενο του προγράμματός μας, αλλά το ό,τι δεν είχαμε τον καιρό να αναδείξουμε σε διάφορους τομείς τι παραλάβαμε, τι καταφέραμε και τι υλοποιούμε, τι προτείνουμε αλλά και τι οφείλουμε να αποτρέψουμε. Κατανοώ πλήρως γιατί η ΝΔ θέλει να αποφύγει την προγραμματική αντιπαράθεση, αλλά όταν φτάνει ο πρόεδρος της ΝΔ να αρνείται ακόμα και ένα ντιμπέιτ με τον πρωθυπουργό για αυτά τα θέματα, νομίζω ότι χτυπάει καμπανάκι στους πολίτες για την προγραμματική γύμνια και τις προθέσεις των αντιπάλων μας.

Ερ: Έχετε αναφέρει ότι στο παρελθόν, εκεί κάπου στο καλοκαίρι του 2015 στην Πρέβεζα, κάποιος σας είχε πει ότι τώρα χρειαζόμαστε την Αριστερά που έχουμε υψηλή ανεργία, ανύπαρκτες εργασιακές σχέσεις, μηδενική ανάπτυξη, ελάχιστες επενδύσεις κ.λπ. Τώρα που όλοι αυτοί οι δείκτες έχουν βελτιωθεί, και η οικονομία φαίνεται ότι έχει «μπει στο αυλάκι», γιατί χρειάζεται η Αριστερά; Τι μπορεί να προσφέρει;

Απ: Είναι νομίζω προφανές από την έως τώρα συζήτησή μας για τα οικονομικά και τα κοινωνικά θέματα το γιατί η Αριστερά είναι απαραίτητη και εντός κρίσης αλλά και μετά από αυτήν. Όμως η ατζέντα της Αριστεράς δεν περιορίζεται μόνο σε αυτά τα ζητήματα. Η Αριστερά έχει κάνει πράγματα και σχεδιάζει ακόμα περισσότερα στον τομέα των δικαιωμάτων, θέλει να ολοκληρώσει τη συνταγματική αναθεώρηση που ξεκίνησε, έχει συγκεκριμένο πρόγραμμα για τα ζητήματα του πολιτισμού.

Θέλουμε ένα κράτος που ενισχύει τον πολιτισμό, δίνει φωνή στους νέους ανθρώπους που βρίσκονται συνήθως κάτω από το ραντάρ του πολιτικού συστήματος και παίρνουν εκατοντάδες πρωτοβουλίες για πολιτιστικά δρώμενα, από πρωτοποριακά σχήματα κλασσικής μουσικής έως εναλλακτικό χορό και από κινηματογράφο έως installations. Είδατε για παράδειγμα τι έγινε με την Documenta 14. Έχετε δει την επιτυχία του Greek Weird Wave.

Θέλουμε ένα κράτος σύγχρονο, πραγματικά ευρωπαϊκό. Δεν ήταν σημαντική και αναγκαία π.χ. η επικαιροποίηση του ποινικού κώδικα; Η βελτίωση των συνθηκών κράτησης; Δεν χρειάζονται και άλλα βήματα σε αυτήν την κατεύθυνση; Δεν έπρεπε να δοθεί η ιθαγένεια στα παιδιά δεύτερης γενιάς; Δεν πρέπει όμως να προχωρήσουμε περισσότερο τα ζητήματα της ένταξης; Δεν έπρεπε να ενισχυθούν τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας; Δεν πρέπει να προχωρήσει η προώθηση και άλλων δικαιωματικών νομοσχεδίων ώστε να σταματήσουν να υπάρχουν στην πράξη αόρατες κοινωνικές ομάδες;

Θέλουμε ένα Σύνταγμα που να βελτιώνει τις σχέσεις του κράτους με τον πολίτη, να αναγνωρίζει την υγεία ως κοινωνικό δικαίωμα, να εξασφαλίζει σε όλους τους πολίτες της πραγματική ισότητα ανεξαρτήτως φύλου, φυλής, χρώματος ή σεξουαλικού προσανατολισμού. Ένα Σύνταγμα που προβλέπει διακριτούς ρόλους Κράτους- Εκκλησίας. Που προβλέπει την λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία.

Υπάρχει μια ολόκληρη φιλελεύθερη ατζέντα που την ενστερνίζονται και οι αριστεροί και είναι πολύ σημαντική υπόθεση για να την αφήσουμε στη «φιλελεύθερη» παράταξη του κ. Γεωργιάδη και του κ. Βορίδη.

Ερ: Θεωρείτε ενδεχόμενη μια συνεργασία ΝΔ- ΚΙΝΑΛ; Ή η κ. Γεννηματά έκανε το χατίρι του ΣΥΡΙΖΑ με την αποπομπή ουσιαστικά του κ. Βενιζέλου;

Απ: Για να είμαι ειλικρινής, τη στρατηγική της κ. Γεννηματά δεν την καταλαβαίνω. Ο κ. Βενιζέλος αποπέμφθηκε, αλλά η πολιτική γραμμή του στο ΚΙΝΑΛ φαίνεται να ισχυροποιήθηκε.

Η πολιτική γραμμή όμως της στρατηγικής ήττας του ΣΥΡΙΖΑ, τη στιγμή που τα κοινωνικά, οικονομικά και δικαιωματικά διλήμματα είναι τόσο ξεκάθαρα, δεν μπορεί να συγκροτήσει μια σοσιαλδημοκρατική οντότητα με καθαρούς ιδεολογικούς και στρατηγικούς προσανατολισμούς. Και δεν θέλω να πιστέψω ότι το ΚΙΝΑΛ ποντάρει σε ένα- μη πιθανό κατ' εμέ- σενάριο αυτοδυναμίας της ΝΔ, για να βρει τον αναγκαίο χρόνο για μια τέτοια συγκρότηση. Τα διλλήματα τίθενται σε χρόνο ενεστώτα και το ΚΙΝΑΛ καλείται να πάρει θέση.

Ερ: Ένας πρώην σύντροφός σας, ο Γιάνης Βαρουφάκης, σας βγαίνει τώρα από αριστερά;

Απ: Δεν βάζω αριστερόμετρο στους ανθρώπους ούτε στα κόμματα. Θεωρώ, όμως, ότι χωρίς κόμμα συλλογικό, χωρίς συλλογικές αποφάσεις, χωρίς σύνδεση με τα κοινωνικά κινήματα, χωρίς σεβασμό για την αυτονομία των τελευταίων, δεν μπορεί να πάει μπροστά η υπόθεση της Αριστεράς. Το πρόβλημα του κ. Βαρουφάκη δεν είναι αν έχει αριστερές ιδέες, αλλά ότι αναλαμβάνει τον ρόλο του πολυπράγμονα ηγέτη. Η πολιτική, όμως, δεν είναι παράσταση με έναν ρόλο. Δεν μπορείς να έχεις ταυτόχρονα τον ρόλο του Κλιντ Ίστγουντ, του Σέρτζιο Λεόνε και του Ένιο Μορικόνε.

Ερ: Ασκείτε σκληρή κριτική και στο ΚΚΕ. Γιατί και σε ποιες θέσεις του;

Απ: Ασκώ πράγματι κριτική, δεν ξέρω όμως αν είναι σκληρή, διότι, όπως θα έχετε προσέξει, ποτέ δεν κάνω επίθεση. Και αυτό διότι θεωρώ ότι με το ΚΚΕ μπορούμε να κάνουμε μια σοβαρή και ειλικρινή συζήτηση. Το λάθος που κάνει το ΚΚΕ, κατά τη γνώμη μου, είναι ότι έχει ένα ελλιπές μοντέλο ανάλυσης της συγκυρίας στο μυαλό του. Το μοντέλο αυτό είναι ότι υπάρχουν δύο μονομάχοι: κεφάλαιο- εργασία. Αν κερδίσει το κεφάλαιο θα αυξηθούν τα κέρδη. Αν κερδίσουν οι εργαζόμενοι θα αυξηθούν οι μισθοί. Και το πεδίο της μάχης είναι σταθερό.

Το κεφάλαιο όταν είναι στην εξουσία, βεβαίως θέλει να μειώσει τους μισθούς και να αυξήσει τα κέρδη. Αλλά η ατζέντα του είναι πολύ πιο φιλόδοξη. Στοχεύει παράλληλα στο να μειώσει τη δύναμη της εργατικής τάξης και των κοινωνικών κινημάτων να επηρεάζουν τα αποτελέσματα της αγοράς. Στοχεύει στο να κάνει το πεδίο της μάχης τόσο δυσμενές για τις δυνάμεις της εργασίας, που το αποτέλεσμα της μάχης θα είναι γνωστό από πριν.

Με λίγα λόγια, έχει τεράστια σημασία να ενισχυθεί ο αποφασιστικός χαρακτήρας των συλλογικών διαπραγματεύσεων και να επεκταθούν ακόμη περισσότερο οι συλλογικές συμβάσεις. Να ενισχυθεί η ικανότητα του ΣΕΠΕ να κάνει τη δουλειά του. Διότι το σχέδιο της ΝΔ για ανατροπή όλων αυτών των κατακτήσεων, δεν οδηγεί μόνο σε μείωση μισθών, αλλά και στη μείωση της ικανότητας του κόσμου της εργασίας να παίξει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των όρων της ζωής του. 'Αρα δεν έχουμε μόνο δύο μονομάχους που χτυπιούνται, αλλά δυο μονομάχους που θέλουν να επηρεάσουν το ίδιο το πεδίο και τους κανόνες της μάχης. Για αυτό δεν μπορούμε να είμαστε αδιάφοροι στο ποιος κυβερνά- υπάρχει ο κίνδυνος να δημιουργηθεί ένα πεδίο που η διαπραγματευτική δύναμη των εργαζομένων, οι προσδοκίες και τα αιτήματά τους θα πάνε πίσω για μια μεγάλη περίοδο. Και ο κόσμος της εργασίας δεν έχει αυτήν την πολυτέλεια.

Ερ: Τελικά τι θεωρείτε ως «παλαιό» και τι ως «νέο» στην πολιτική, οικονομική και κοινωνική ζωή της Ελλάδας;

Απ: «Παλιό» είναι να λες ακριβώς ό,τι έλεγε ο κ. Σημίτης στην 8ετία, χωρίς να προσθέσεις και χωρίς να αφαιρέσεις ούτε μια λέξη. Και χωρίς να έχεις πάρει πρέφα ότι αυτή η προσέγγιση μας έφερε στην κρίση παγκοσμίως και βεβαίως και στην Ελλάδα. Το «νέο» είναι να προβληματίζεσαι, να στοχάζεσαι για τις αιτίες της κρίσης, και να ψάχνεις αδιάκοπα και για νέες λύσεις αντιμετώπισης των κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων, αλλά και για νέες μορφές οργάνωσης της παραγωγικής διαδικασίας. Η Αριστερά οφείλει να στηρίξει μια αδιάκοπη διαδικασία, όπου αυτές οι νέες λύσεις συγχρόνως να αντιμετωπίζουν και το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής.

«Παλιό» είναι να μιλάς για ασφάλεια με όρους καταστολής και βίας, με όρους φόβου και αποκλεισμού. «Νέο» είναι να σκέφτεσαι την κοινωνία σαν ζωντανό οργανισμό, να παλεύεις για την ασφάλεια στην υγεία, στην εργασία, την ασφάλεια που προκύπτει από τους δεσμούς της τοπικής κοινότητας. «Νέο» είναι να φτιάχνεις ανοιχτές γειτονιές και μια κοινωνία που δεν είναι απλώς ανεκτική απέναντι στο καινούργιο, αλλά που το αποδέχεται ως κάτι ευπρόσδεκτο, και δημιουργικό.