Πώς θα αποδεσμεύονται οι τραπεζικοί λογαριασμοί από τις κατασχέσεις - Οδηγός

Eκατοντάδες χιλιάδες οφειλέτες του Δημοσίου, οι οποίοι είτε δεν έχουν τακτοποιήσει ορισμένες οφειλές τους προς τη Φορολογική Διοίκηση είτε έχουν εντάξει διαφορετικές οφειλές τους σε μία ή περισσότερες ρυθμίσεις μπορούν να κερδίσουν σταδιακά, από τον ερχόμενο Οκτώβριο την πλήρη αποδέσμευση των λογαριασμών τους από κατασχέσεις που τούς έχουν επιβληθεί για τα ληξιπρόθεσμα χρέη τους.

Η δυνατότητα αυτή θα παρέχεται από την 1η Οκτωβρίου με τη διάταξη του άρθρου 130 του ν. 4611/2019, σύμφωνα με την οποία η κατάσχεση χρηματικών υπολοίπων από έναν τραπεζικό λογαριασμό οφειλέτη του Δημοσίου μπορεί να περιοριστεί και σταδιακά να αρθεί πλήρως αν αυτός έχει ρυθμίσει σε μηνιαίες δόσεις την αποπληρωμή όλων των οφειλών του και ταυτόχρονα είναι συνεπής στην καταβολή των δόσεων.

Η αποδέσμευση του ποσού ισχύει για ένα μήνα και ανανεώνεται κάθε μήνα, εφόσον ο φορολογούμενος είναι συνεπής στην πληρωμή της ρύθμισης. 
Το ποσό που αποδεσμεύεται είναι πολλαπλάσιο της μηνιαίας δόσης και υπολογίζεται με ένα συντελεστή που ξεκινάει από 3 και αυξάνεται σταδιακά μέχρι το 4,5 στην πορεία του χρόνου. Ο συντελεστής είναι διαφορετικός για τη ρύθμιση των 12-24 δόσεων και διαφορετικός για εκείνη των 120 δόσεων.

Εάν κάποιος π.χ. δόση 500 ευρώ το μήνα, το ποσό που αποδεσμεύεται (για τις 120 δόσεις) είναι τριπλάσιο, ήτοι 1.500 ευρώ. 

Ο συντελεστής με τον οποίο πολλαπλασιάζεται η δόση αυξάνεται καθώς περνά ο χρόνος και στο τέλος της ρύθμισης φτάνει το 4,5, οπότε για τη δόση των 500 ευρώ, το ακατάσχετο φτάνει στα 2.250 ευρώ. 

Δεδομένου ότι όλοι έχουν ένα ακατάσχετο ύψους 1.250 ευρώ, είναι σαφές ότι το όφελος από την αποδέσμευση αφορά μόνο όσους πληρώνουν δόση μεγαλύτερη από 416 ευρώ. 

Οι συντελεστές αναγράφονται στον παρακάτω πίνακα.

Αριθμός μηνιαίας δόσης ρύθμισης κατά τους ν.4174/2013, ν.4152/2013, ν.2275/1994 ή οφειλές του ν.4611/2019 που ρυθμίζονται σε έως 24 ή 36 δόσεις	Κλίμακα Συντελεστή (α) (για ρύθμιση έως 12 δόσεις)	Κλίμακα Συντελεστή (β) (για ρύθμιση έως 24/36 δόσεις)		Αριθμός μηνιαίας δόσης ρύθμισης κατά τους ν. 4611/2019, που ρυθμίζονται σε περισσότερες από 24 ή 36 δόσεις, ν.4321/2015, ν.4305/2014	Κλίμακα Συντελεστή (γ) (για ρύθμιση έως 100/120 δόσεις)
1	3,6	3,3		1 έως 10	3
2	3,7	3,4		11 έως 20	3,2
3	3,8	3,5		21 έως 30	3,4
4	3,9	3,6		31 έως 40	3,6
5	4	3,7		41 έως 50	3,8
6	4,1	3,8		51 έως 60	4
7	4,5	3,9		61 έως 70	4,5
8	4,5	4		71 έως 80	4,5
9	4,5	4,1		81 έως 90	4,5
10	4,5	4,2		91 έως 100	4,5
11	4,5	4,3		101 έως 110	4,5
12	4,5	4,4		111 έως 120	4,5
13		4,5
14		4,5
15		4,5
16		4,5
17		4,5
18		4,5
19		4,5
20		4,5
21		4,5
22		4,5
23		4,5
24		4,5
25 έως 36		4,5

Ο μηχανισμός αποδέσμευσης του τραπεζικού λογαριασμού, ο οποίος προβλέπεται με το άρθρο 130 του ν. 4611/2019, θα αρχίσει να λειτουργεί εφόσον προηγουμένως, από την πλευρά του ενδιαφερόμενου οφειλέτη, πραγματοποιηθούν τα ακόλουθα βήματα:

1ο βήμα) Ο ενδιαφερόμενος οφειλέτης πρέπει να τακτοποιήσει στο σύνολό τους, με ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής, όλες τις ατομικές ληξιπρόθεσμες οφειλές του προς τη Φορολογική Διοίκηση. Αν υπάρχουν οφειλές του, οι οποίες δεν έχουν ενταχθεί σε κάποια ρύθμιση, θα πρέπει αυτές να τακτοποιηθούν άμεσα. Δηλαδή, ο οφειλέτης πρέπει να υποβάλει αίτηση για την τμηματική αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων χρεών του:

α) είτε με την λεγόμενη «πάγια» ρύθμιση του ν. 4152/2013, που προβλέπει εξόφληση έως και σε 12 μηνιαίες δόσεις, αν πρόκειται για οφειλή από τακτική φορολογική υποχρέωση (από φόρο εισοδήματος, ΦΠΑ, ΕΝ.Φ.Ι.Α. κ.λπ.), ή σε 24 μηνιαίες δόσεις εάν πρόκειται για οφειλή από έκτακτη αιτία (από φόρο κληρονομιάς, πρόστιμο για φορολογικές παραβάσεις κ.λπ.)

β) είτε με τη νέα ρύθμιση του ν. 4611/2019, που προβλέπει εξόφληση έως και σε 120 μηνιαίες δόσεις αν πρόκειται για φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ή εξόφληση έως και σε 36 μηνιαίες δόσεις αν πρόκειται για εταιρία ή άλλο νομικό πρόσωπο κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

2ο βήμα) Αφού ο οφειλέτης τακτοποιήσει όλες τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του, εντάσσοντάς τις σε ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής, θα πρέπει να είναι συνεπής στην πληρωμή όλων των μηνιαίων δόσεων. Θα πρέπει δηλαδή κάθε μήνα να καταβάλει εμπρόθεσμα τις δόσεις όλων των ρυθμίσεων στις οποίες έχει υπαχθεί.

3ο βήμα) Εφόσον ο οφειλέτης είναι συνεπής στην πληρωμή των μηνιαίων δόσεων όλων των ρυθμίσεών του, θα πρέπει να υποβάλει ηλεκτρονικά, στο σύστημα TAXISnet, αίτηση περιορισμού της κατάσχεσης. Στην αίτηση αυτή θα πρέπει να καταχωρίσει τον κωδικό αριθμό του δεσμευμένου λογαριασμού για τον οποίο ζητά τον περιορισμό της κατάσχεσης. Ειδικά για τα φυσικά πρόσωπα, ο περιορισμός της κατάσχεσης θα χορηγείται αποκλειστικά για τα υπόλοιπα που υπάρχουν στον δηλωθέντα ως «μοναδικό ακατάσχετο λογαριασμό».

4ο βήμα) Η υπηρεσία της Α.Α.Δ.Ε. που είναι αρμόδια για την είσπραξη των οφειλών (το Ελεγκτικό Κέντρο, ή Δ.Ο.Υ. ή το Τελωνείο) θα προχωρεί στην έκδοση απόφασης για την αποδέσμευση μέρους του υπολοίπου ενός τραπεζικού λογαριασμού του οφειλέτη. Το ύψος του ποσού που θα αποδεσμεύεται θα εξαρτάται από τα ποσά των μηνιαίων δόσεων των ρυθμίσεων, τα οποία θα έχει πληρώσει εμπρόθεσμα ο οφειλέτης κατά τον αμέσως προηγούμενο μήνα και υπό την προϋπόθεση ότι μέχρι τότε όλες οι παρελθούσες μηνιαίες δόσεις όλων των ενεργών ρυθμίσεων έχουν εξοφληθεί εμπρόθεσμα. Το ακριβές ποσό το οποίο θα αποδεσμεύεται θα προκύπτει με τον ακόλουθο τρόπο:

- Το εμπρόθεσμα εξοφληθέν ποσό της μηνιαίας δόσης κάθε ρύθμισης θα πολλαπλασιάζεται με ένα συντελεστή, ο οποίος δεν θα μπορεί να είναι μικρότερος του 3 και μεγαλύτερος του 4,5. Σε κάθε εν ενεργεία ρύθμιση του οφειλέτη το ύψος του συντελεστή θα κλιμακώνεται από το 3 ή λίγο πάνω από το 3 έως το 4,5 όσο περισσότερες μηνιαίες δόσεις της ρύθμισης εξοφλεί εμπρόθεσμα ο οφειλέτης (βλ. παρακάτω τον αναλυτικό πίνακα). Σε κάθε έναν από τους επόμενους μήνες η εμπρόθεσμα εξοφληθείσα μηνιαία δόση του προηγούμενου μήνα θα πολλαπλασιάζεται με συντελεστή ολοένα και πιο υψηλό με ανώτατο όριο το 4,5.

- Το γινόμενο "εμπρόθεσμα πληρωθείσα μηνιαία δόση κατά τον προηγούμενο μήνα Χ συντελεστή" κάθε ρύθμισης θα αθροίζεται με τα αντίστοιχα γινόμενα των υπολοίπων ρυθμίσεων του οφειλέτη και το τελικό άθροισμα που θα προκύπτει θα αποτελεί το ακατάσχετο όριο ποσού που θα πρέπει να ισχύσει κατά τον τρέχοντα μήνα για έναν και μόνο τραπεζικό λογαριασμό του οφειλέτη.

Εφόσον ο οφειλέτης έχει υποβάλει ηλεκτρονικά την αίτησή του, οι παραπάνω υπολογισμοί θα γίνονται αυτόματα και αυτός θα ενημερώνεται από την ηλεκτρονική εφαρμογή για το ποσό του ακατάσχετου ορίου που εξασφάλισε με την υποβολή της αίτησης, δηλαδή για τον ποσό κατά το οποίο περιορίζονται οι κατασχέσεις στον λογαριασμό του.

Αναλυτικό παράδειγμα

Για να γίνουν καλύτερα αντιληπτά τα προαναφερθέντα παραθέτουμε το ακόλουθο παράδειγμα:

Έστω οφειλέτης με χρέος ύψους 5.000 ευρώ που κατέστη ληξιπρόθεσμο πριν το 2019 και με ένα νέο χρέος ύψους 3.000 ευρώ που κατέστη ληξιπρόθεσμο εντός του 2019. Ο οφειλέτης αυτός έχει έρθει ήδη αντιμέτωπος με το μέτρο της δέσμευσης των τραπεζικών του λογαριασμών, λόγω των χρεών του, και δικαιούται ήδη ακατάσχετο όριο 1.250 ευρώ για έναν και μοναδικό λογαριασμό του, τον οποίο έχει δηλώσει ως «ακατάσχετο» στο σύστημα TAXISnet. Ο συγκεκριμένος φορολογούμενος ρυθμίζει εντός του Αυγούστου του τρέχοντος έτους το πρώτο από τα δύο χρέη του σε 25 μηνιαίες δόσεις των 200 ευρώ εκάστη (αξιοποιώντας τις διατάξεις των άρθρων 98-109 του ν. 4611/2019) και το δεύτερο χρέος του σε 12 μηνιαίες δόσεις των 250 ευρώ εκάστη (βάσει των διατάξεων του ν. 4152/2013 για την «πάγια ρύθμιση» οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση). Έχοντας ήδη πληρώσει εμπρόθεσμα την 1η δόση κάθε μίας από τις ρυθμίσεις του εντός τριών ημερών από την υποβολή των αντίστοιχων αιτήσεων μέσα στον μήνα Αύγουστο, πληρώνει στη συνέχεια, επίσης εμπρόθεσμα, τον Σεπτέμβριο του 2019 τόσο την 2η δόση ύψους 200 ευρώ για τη ρύθμιση του πρώτου χρέους όσο και την 2η δόση ύψους 250 ευρώ για τη ρύθμιση του δεύτερου χρέους.

Στη συνέχεια, τον Οκτώβριο του 2019 ζητά με αίτησή του στο σύστημα TAXISnet τον περιορισμό της κατάσχεσης (την αύξηση του ακατάσχετου ορίου) του τραπεζικού του λογαριασμού. Το ποσό που θα αποδεσμευτεί από τον τραπεζικό του λογαριασμό και θα θεωρείται πλέον ακατάσχετο για τον μήνα Ιούλιο θα προκύψει ως εξής:

* Για την ρύθμιση του πρώτου χρέους σε 25 δόσεις, βάσει του ν. 4611/2018: 200 ευρώ Χ συντελεστή 3 = 600 ευρώ.

* Για τη ρύθμιση του δεύτερου χρέους σε 12 δόσεις, βάσει του ν. 4152/2013: 250 ευρώ Χ συντελεστή 3,7 = 925 ευρώ.

Άθροισμα γινομένων δόσεων – συντελεστών: 600 ευρώ + 925 ευρώ = 1.525 ευρώ

Συνεπώς, για τον συγκεκριμένο φορολογούμενο το ακατάσχετο όριο ποσού για το υπόλοιπο του λογαριασμού του θα αυξηθεί από το ήδη ισχύον επίπεδο των 1.250 ευρώ στο επίπεδο των 1.525 ευρώ. Για το νέο αυτό αυξημένο ακατάσχετο όριο, που αποτελεί ουσιαστικά το ποσό κατά το οποίο θα περιορίζονται οι κατασχέσεις στον λογαριασμό του, ο οφειλέτης θα ενημερωθεί από την ηλεκτρονική εφαρμογή του TAXISnet στην οποία θα έχει υποβάλει την αίτηση.

Κάθε επόμενο μήνα που ο οφειλέτης θα εξοφλεί εμπρόθεσμα τις δόσεις των δύο ρυθμίσεών του, τα ποσά των δόσεων θα πολλαπλασιάζονται με ολοένα υψηλότερους συντελεστές, με αποτέλεσμα κάθε μήνα το ακατάσχετο όριο να αυξάνεται και εν τέλει να φθάσει μέχρι και το επίπεδο των 2.025 ευρώ (200 ευρώ Χ 4,5 + 250 ευρώ Χ 4,5). Με την πλήρη εξόφληση όλων των δόσεων των ρυθμίσεων θα αποδεσμεύεται πλήρως ο τραπεζικός λογαριασμός του.

Τι άλλο πρέπει να προσέξουν οι οφειλέτες

Oι φορολογούμενοι που σχεδιάζουν να κάνουν χρήση αυτής της νέας διαδικασίας θα πρέπει επίσης να γνωρίζουν ότι:

1) Η σταδιακή αποδέσμευση (ο περιορισμός της κατάσχεσης) ισχύει για έναν μόνο λογαριασμό κάθε οφειλέτη. Εάν ο οφειλέτης είναι φυσικό πρόσωπο, η αποδέσμευση εφαρμόζεται στον λογαριασμό που έχει δηλώσει στο TAXISnet ως «μοναδικό ακατάσχετο» και έχει τη μορφή αύξησης του ήδη ισχύοντος ακατάσχετου ορίου των 1.250 ευρώ. Δηλαδή η σταδιακή αποδέσμευση (ο περιορισμός της κατάσχεσης) θα χορηγείται αποκλειστικά για τα υπόλοιπα που υπάρχουν στον δηλωθέντα ως «μοναδικό ακατάσχετο λογαριασμό».

2) Σε περίπτωση απώλειας ρύθμισης για την οποία έχει χορηγηθεί ο περιορισμός της κατάσχεσης, ο περιορισμός αυτός θα παύει οριστικά να ισχύει και δεν θα χορηγείται εκ νέου σε περίπτωση υπαγωγής των ίδιων οφειλών σε νέα ρύθμιση.

3) Ο περιορισμός της κατάσχεσης θα ισχύει για ένα μήνα από την ημερομηνία χορήγησής του και θα ανανεώνεται μηνιαίως, εφόσον συντρέχουν οι προβλεπόμενες προϋποθέσεις.

4) Σε κάθε περίπτωση οφειλέτη που είναι φυσικό πρόσωπο, αν το ακατάσχετο όριο (το ποσό του περιορισμού) που προκύπτει από την παραπάνω διαδικασία είναι μικρότερο από το ισχύον των 1.250 ευρώ, δεν θα προκαλείται καμία μεταβολή στο όριο αυτό, δηλαδή θα παραμένει στο ύψος των 1.250 ευρώ.

5) Όσο πιο μικρός είναι ο αριθμός των μηνιαίων δόσεων που επιλέγονται για τη ρύθμιση μιας οφειλής τόσο μεγαλύτερο θα είναι το ύψος κάθε μηνιαίας δόσης και συνακόλουθα το όφελος που θα έχει ο συνεπής οφειλέτης, μέσω της αύξησης του ακατάσχετου ορίου (του ποσού κατά το οποίο περιορίζονται οι κατασχέσεις) του τραπεζικού λογαριασμού του.

6) Το ποσό του περιορισμού θα υπολογίζεται ακόμα και στην περίπτωση που νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα έχει προβεί σε διακοπή εργασιών ή βρίσκεται σε αδράνεια ή έχει τεθεί σε εκκαθάριση.