«Φούσκα» στις αγορές ακινήτων δημιουργεί η αύξηση των τιμών
Ο οικονομολόγος Χάιμαν Μίνσκι υποστήριξε κάποτε ότι η σταθερότητα μπορεί να αποδειχθεί, τελικά, αποσταθεροποιητικός παράγοντας. Χώρες των οποίων τα νοικοκυριά έχουν σήμερα υψηλά επίπεδα χρέους δεν υπέκυψαν στην τελευταία παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Αυτό, όμως, είχε ως αποτέλεσμα να προσελκύουν κεφάλαια και, εφόσον είχαν χαμηλά επιτόκια όπως και ο υπόλοιπος κόσμος, γνώρισαν εκρηκτική ανάπτυξη της αγοράς στέγης, που σήμερα αποτελεί την πηγή του κινδύνου. Οπως τονίζει η WSJ, όταν διογκωνόταν η φούσκα στην αμερικανική αγορά στέγης, οι τιμές των κατοικιών διπλασιάστηκαν το διάστημα από το 2000 ώς το 2006. Στον Καναδά, στην Αυστραλία, στη Νέα Ζηλανδία και στη Σουηδία έχουν υπερτριπλασιαστεί.
Δεν είναι απαραίτητο, βέβαια, να εγκυμονεί κινδύνους για την παγκόσμια οικονομία αυτή η διόγκωση του χρέους των νοικοκυριών. Οι αγορές στέγης και τα τραπεζικά συστήματα αυτών των χωρών, γενικά, δεν είναι αρκετά μεγάλα για να προκαλέσουν παγκόσμια κρίση. Η αμερικανική εφημερίδα παραθέτει τις εκτιμήσεις του Πολ Ντέιλς, οικονομολόγου της Capital Economics, που επισημαίνει πως οι οικονομίες αυτών των χωρών δεν είναι τόσο πολύ στενά συνδεδεμένες με το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα ώστε να το κλονίσουν. Υπάρχουν, άλλωστε, ουσιαστικές διαφορές ανάμεσα στην κρίση που γνώρισαν οι ΗΠΑ και στο χρέος της Αυστραλίας, της Νέας Ζηλανδίας και του Καναδά. Στον Καναδά, για παράδειγμα, από το 2008 και μετά οι ρυθμιστικές αρχές αναβάθμισαν πολλές φορές τις απαιτήσεις για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων. Την τελευταία φορά επέβαλαν ως όρο στους επίδοξους αγοραστές κατοικιών να αποδείξουν ότι έχουν τη δυνατότητα να αποπληρώνουν τις δόσεις των στεγαστικών τους δανείων σε περίπτωση ανόδου των επιτοκίων. Στην Αυστραλία, άλλωστε, η κυβέρνηση άρχισε προ ημερών να διερευνά τις πρακτικές που εφαρμόζουν οι τράπεζες της χώρας όσον αφορά τη χορήγηση στεγαστικών δανείων, και ορισμένες τράπεζες υιοθέτησαν αυστηρότερους κανόνες. Είναι, άλλωστε, γεγονός ότι πρόκειται ως επί το πλείστον για πλούσιες χώρες που είναι σε θέση να αναλαμβάνουν υψηλότερα χρέη. Ενας μέσος πολίτης της Ελβετίας είναι περίπου τέσσερις φορές πλουσιότερος από έναν Αμερικανό, σύμφωνα με στοιχεία της Credit Suisse. Υπάρχουν, βέβαια, αιτίες ανησυχίας. Η χρηματοπιστωτική κρίση που έπληξε τις ασιατικές οικονομίες το 1997 ξεκίνησε από την Ταϊλάνδη και εξαπλώθηκε στη Ρωσία και στις αμερικανικές αγορές. Ελάχιστοι οικονομολόγοι είχαν θεωρήσει ότι θα μπορούσε να μεταδοθεί και να πλήξει την παγκόσμια οικονομία. Τα προβλήματα που προκάλεσε, πάντως, κατέδειξαν στους επενδυτές ποιους κινδύνους εγκυμονεί το οικονομικό και χρηματοπιστωτικό μοντέλο των αναδυόμενων αγορών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου