Δέσμιες της φορο-γραφειοκρατίας οι επιχειρήσεις

 
 
 
 
 

Του Σπύρου Δημητρέλη

Η Ελλάδα έχει σημαντικά υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές για το επιχειρείν σε σχέση με τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν είναι, όμως, μόνο αυτό, Οι ελληνικές επιχειρήσεις δαπανούν πολύ περισσότερο χρόνο σε σχέση με τις υπόλοιπες της Ευρώπης προκειμένου να εκπληρώνουν τυπικές φορολογικές υποχρεώσεις, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το διοικητικό και λειτουργικό τους κόστος αλλά και την πραγματοποίηση επενδύσεων. Στα ψιλά γράμματα της πρόσφατης έκθεσης της Κομισιόν για τη δεύτερη μεταμνημονιακή αξιολόγηση περιλαμβάνεται το σχετικό συμπέρασμα που βασίζεται σε έκθεση διεθνούς εταιρείας συμβούλων επιχειρήσεων (PWC- Paying Taxes 2019).

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της Κομισιόν το ελληνικό φορολογικό σύστημα παρουσιάζει σημαντικό πρόβλημα, όχι μόνο στο ύψος των φορολογικών συντελεστών, αλλά και στον χρόνο που δαπανούν οι επιχειρήσεις προκειμένου να είναι τυπικά εντάξει στις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Όχι, δηλαδή, στον αν ο φόρος που πληρώνουν είναι υψηλός σε σχέση με άλλες χώρες (που είναι και αυτός υψηλός) αλλά στον χρόνο που δαπανούν προκειμένου να καθοριστεί το τελικό ύψος του φόρου που πρέπει να πληρώσουν και γενικά στον χρόνο που δαπανούν προκειμένου να τηρούν όλες τις προβλεπόμενες φορολογικές διαδικασίες.

Ειδικότερα, μια επιχείρηση στην Ελλάδα:

- δαπανά κατά μέσο όρο συνολικά 193 ώρες προκειμένου να εκπληρώσει τυπικές φορολογικές υποχρεώσεις, όπως είναι η συμπλήρωση και υποβολή των κάθε είδους φορολογικών δηλώσεων. Ο αντίστοιχος μέσος όρος για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών είναι 161 ώρες. Μπορεί αυτή η διαφορά να μην φαίνεται μεγάλη, όμως η αλήθεια βρίσκεται στις λεπτομέρειες που αναλύονται παρακάτω.

- δαπανά κατά μέσο όρο συνολικά 78 ώρες προκειμένου να συμμορφώνεται με τις τυπικές υποχρεώσεις του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων. Ο αντίστοιχος μέσος όρος είναι μόλις 35 ώρες στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών. Δηλαδή, όπως σημειώνεται και στην έκθεση της Κομισιόν, μια επιχείρηση στην Ελλάδα δαπανά παραπάνω από τον διπλάσιο χρόνο προκειμένου να τηρήσει τις γραφειοκρατικές διαδικασίες του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων. Σε αυτό περιλαμβάνεται η έκδοση και λήψη φορολογικών στοιχείων, όπως είναι οι αποδείξεις και τα τιμολόγια, η συμπλήρωση των διαφόρων δηλώσεων και καταστάσεων (π.χ. ΜΥΦ). Η θεώρηση συμβάσεων κλπ.

- βρίσκεται, όμως, σε καλύτερη θέση σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο αναφορικά με τον χρόνο που απαιτείται για τη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις που αφορούν στην κοινωνική ασφάλιση αλλά και στον φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων που απασχολεί. Μια επιχείρηση στην Ελλάδα δαπανά για τον σκοπό αυτόν 46 ώρες ενώ ο αντίστοιχος μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι 74 ώρες. Η καλή αυτή επίδοση συνδέεται, προφανώς, με τις αλλαγές προς την κατεύθυνση της ηλεκτρονικής εξυπηρέτησης που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, όπως η ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων φόρου μισθωτών υπηρεσιών και των Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων για τις ασφαλιστικές εισφορές

- δαπανά κατά μέσο όρο 69 ώρες για τη συμμόρφωσή της με τις τυπικές υποχρεώσεις των φόρων κατανάλωσης ενώ ο αντίστοιχος μέσος όρος στην Ευρώπη είναι 53 ώρες. Στο πεδίο αυτό περιλαμβάνονται κατά κύριο λόγο οι διαδικασίες για την απόδοση και κυρίως την επιστροφή του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, η οποία ταλανίζει σημαντικό αριθμό ελληνικών επιχειρήσεων (παρά το βήμα προόδου και την επιτάχυνση που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια). 

Για τη μείωση του διοικητικού κόστους των επιχειρήσεων όσον αφορά τη συμμόρφωσή τους με τις τυπικές φορολογικές υποχρεώσεις, όπως αναφέρουν φορολογικοί αναλυτές, δεν αρκεί η μεταφορά χειρόγραφων διαδικασιών σε ηλεκτρονική μορφή. Απαιτείται επανασχεδιασμός διαδικασιών με κατάργηση ανώφελων τυπικών υποχρεώσεων.