Εκρηξη στους φόρους των ακινήτων

Μάριος Χριστοδούλου      

·          

·          

·   

Επιβαρύνσεις έως 100% στις νέες αντικειμενικές αξίες μετακυλίονται και στον ΕΝΦΙΑ ● Για να εξουδετερώσει τον αντίκτυπο των αυξήσεων η κυβέρνηση αναζητά αντίμετρα και σχεδιάζει νέα μεσοσταθμική μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 8%-10%, αλλά το μέτρο δεν επαρκεί για να σβήσει τις επιβαρύνσεις ειδικά σε περιοχές όπου η ψαλίδα μεταξύ των αντικειμενικών τιμών και των αγοραίων είναι μεγάλη.

Σε «ασκήσεις επί χάρτου» για τις αλλαγές στη φορολογία ακινήτων επιδίδεται το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης με βασικό ζητούμενο τα αντίμετρα για την εξουδετέρωση της βόμβας των φορολογικών επιβαρύνσεων που φέρνουν η νέα κλίμακα υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ, η ευθυγράμμιση των αντικειμενικών με τις εμπορικές τιμές και η ένταξη 3.000 οικισμών εκτός σχεδίου στο αντικειμενικό σύστημα.

Ο φάκελος «ακίνητα» θα είναι ψηλά στην ατζέντα των τηλεδιασκέψεων που θα έχει το οικονομικό επιτελείο με τους θεσμούς στο πλαίσιο της 9ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης που θα ξεκινήσει σε ανώτερο επίπεδο στις 26 Ιανουαρίου.

Αυτό που χωρίζει και πρέπει να συμφωνήσουν σε αυτή τη διαπραγμάτευση οι δύο πλευρές είναι να βρεθεί μέσα στο δύσκολο οικονομικό περιβάλλον που έχει διαμορφώσει η πανδημία ο κατάλληλος δημοσιονομικός χώρος ώστε να προχωρήσουν:

▶ Οι αλλαγές στα κλιμάκια περιουσίας και στους συντελεστές στην κλίμακα του ΕΝΦΙΑ, που θα ανακατέψουν την τράπουλα των φορολογικών επιβαρύνσεων για τους ιδιοκτήτες ακινήτων με νέους κερδισμένους και χαμένους.

▶ Η ενσωμάτωση των προτάσεων της επιτροπής Πισσαρίδη για κατάργηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ, μέτρο που θα είναι ευνοϊκό για τις μεσαίες και μεγάλες περιουσίες με αντικειμενική αξία άνω των 250.000 ευρώ.

▶ Οι νέες μειώσεις στον φόρο του ΕΝΦΙΑ με βάση τις κυβερνητικές δεσμεύσεις και σε ένα έτος όπου όλα είναι ανοιχτά ακόμη και για πρόωρες εκλογές το φθινόπωρο…

Σε ό,τι αφορά την εν εξελίξει άσκηση εξίσωσης των αντικειμενικών τιμών με τις εμπορικές τιμές, οι εκτιμητές ακινήτων που έχουν παραδώσει τις εισηγήσεις τους για τις νέες τιμές ζώνης στο οικονομικό επιτελείο προτείνουν αυξήσεις 30%, 50% ακόμη και 100% που αυτόματα θα επιφέρουν αυξήσεις στον ΕΝΦΙΑ και δεκάδες άλλους φόρους και τέλη που υπολογίζονται με βάση τις τιμές της Εφορίας.

Σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί απέναντι στους θεσμούς, οι αναπροσαρμογές στις αντικειμενικές αξίες και η επέκτασή τους σε όλα τα ακίνητα της χώρας θα πρέπει να γίνουν έως το τέλος του καλοκαιριού και συνεπώς για να μη «φουσκώσει ο λογαριασμός» του ΕΝΦΙΑ που θα πληρώσουν φέτος εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες θα χρειαστούν συγκεκριμένες παρεμβάσεις στους συντελεστές και στα κλιμάκια.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, οι νέες τιμές θα ισχύσουν για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ του επόμενου έτους και από την 1η Ιανουαρίου 2022 θα ενεργοποιηθούν για τις μεταβιβάσεις ακινήτων (αγοραπωλησίες, γονικές παροχές, δωρεές). Βέβαια η κυβέρνηση σχεδιάζει νέα μεσοσταθμική μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 8-10%, αλλά το μέτρο δεν επαρκεί για να σβήσει τις επιβαρύνσεις ειδικά σε περιοχές όπου η ψαλίδα μεταξύ των αντικειμενικών τιμών και των αγοραίων είναι μεγάλη και η εξομοίωσή τους θα προκαλέσει έκρηξη της φορολογίας.

Αναπροσαρμογές

Παράγοντες της κτηματαγοράς εκτιμούν ότι οι μεγαλύτερες αναπροσαρμογές των αντικειμενικών τιμών θα προκύψουν για ακίνητα που θα είναι:

● Σε συνοικίες του κέντρου της Αθήνας, όπως Εξάρχεια, Κυψέλη, Πατήσια, Ευελπίδων, Κουκάκι, Κολωνάκι, Αμπελόκηποι, Παγκράτι, Ιλίσια, Σύνταγμα, Χίλτον.
● Στα νότια προάστια, όπως η παραλιακή ζώνη της Γλυφάδας, της Βούλας, της Βουλιαγμένης και του Ελληνικού.
● Σε περιοχές του Πειραιά και των δυτικών προαστίων.
● Σε περιοχές της Θεσσαλονίκης.
● Σε 3.000 περιοχές εκτός αντικειμενικού συστήματος όπου ο καθορισμός της φορολογητέας αξίας των ακινήτων γίνεται από τις κατά τόπους εφορίες βάσει των λεγόμενων συγκριτικών στοιχείων με αποτέλεσμα ιδιοκτήτες με πολυτελείς βίλες σε περιοχές-φιλέτα (Μύκονο, Σαντορίνη, Πόρτο Χέλι κ.α.) να πληρώνουν ελάχιστο ΕΝΦΙΑ.

Στην Αττική, χαρακτηριστικές περιπτώσεις περιοχών εκτός αντικειμενικού συστήματος είναι τα Τουρκοβούνια πάνω από το Γαλάτσι, περιοχές στο Ψυχικό, στο Σισμανόγλειο στα σύνορα Αμαρουσίου-Μελισσίων, στον Παράδεισο Αμαρουσίου, στο Πολύδροσο Χαλανδρίου-Αμαρουσίου, στην Μπαλάνα στον Γέρακα και στη Νέα Μάκρη.

Για την απενεργοποίηση της βόμβας των αντικειμενικών τιμών στο τραπέζι του υπουργείου Οικονομικών βρίσκονται σενάρια για δραστικότερες παρεμβάσεις στους συντελεστές και στα κλιμάκια του ΕΝΦΙΑ που θα αντισταθμίζουν τις αυξήσεις για την πλειονότητα των ιδιοκτητών. Επίσης εξετάζεται η κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου που επιβάλλεται σε ακίνητα αξίας άνω των 250.000 ευρώ, όπως προτείνει η επιτροπή Πισσαρίδη. Βέβαια είναι μια πρόταση από την οποία οι μόνοι που κερδίζουν είναι όσοι έχουν μεσαία και μεγάλη ακίνητη περιουσία (αντικειμενικής αξίας πάνω από 250.000 ευρώ). Σε αυτή την κατηγορία υπάγονται περίπου 450.000 φυσικά πρόσωπα που πληρώνουν δεύτερο ΕΝΦΙΑ για τις περιουσίες τους με συντελεστές οι οποίοι κλιμακώνονται από 0,15% έως και 1,15%. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ ανήλθε το 2020 σε 631,38 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 352,52 εκατ. ευρώ πληρώνουν τα φυσικά πρόσωπα και 272,38 εκατ. ευρώ οι επιχειρήσεις.

Στο μεταξύ ακόμα δύο μέτρα για την κτηματαγορά ενεργοποιούνται εντός του έτους. Αυτά είναι:

Φορολογικά κίνητρα: Εκπτωση φόρου έως 1.600 ευρώ θα κερδίσουν με την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων του 2021 οι φορολογούμενοι που προχώρησαν πέρυσι στην επισκευή, ανακαίνιση ή ενεργειακή αναβάθμιση των ακινήτων τους. Η νέα έκπτωση φόρου 40% για τις εργασίες ανακαίνισης ακινήτων θα φανεί στον νέο λογαριασμό της Εφορίας, με τους φορολογούμενους που δηλώνουν εισοδήματα άνω των 16.000 ευρώ να είναι οι περισσότερο κερδισμένοι.

Ηλεκτρονικές μεταβιβάσεις ακινήτων: Το καλοκαίρι όλες οι μεταβιβάσεις ακινήτων (αγοραπωλησίες, γονικές παροχές, δωρεές, κληρονομιές) περνάνε στην ηλεκτρονική εποχή καθώς την 1η Ιουλίου αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή η πλατφόρμα της ΑΑΔΕ για την ηλεκτρονική υποβολή όλων των δηλώσεων φορολογίας κεφαλαίου. Κάθε δήλωση θα συντάσσεται και θα υποβάλλεται ηλεκτρονικά από τον συμβολαιογράφο στο σύστημα TAXISNET. Στη συνέχεια θα γίνεται ηλεκτρονικά ο έλεγχος των στοιχείων, θα βεβαιώνεται ο φόρος και θα εκδίδεται η Ταυτότητα Οφειλής (Τ.Ο.) για την καταβολή του από τον φορολογούμενο.