«Μήπως λοιπόν πρέπει να κάνουμε την υγειονομική - οικονομική κρίση λόγω της πανδημίας ευκαιρία για ουσιαστικές - ριζοσπαστικές μεταβολές στο φορολογικό σύστημα;» Αυτό ήταν το ερώτημα με το οποίο έκλεινα το προηγούμενο άρθρο μου, ένα ερώτημα που σε οποιονδήποτε να απευθυνθεί η απάντηση θα είναι ναι, ειδικά δε αν το ερώτημα αυτό απευθυνθεί στο πολιτικό προσωπικό της χώρας η απάντηση θα διανθιστεί με δεσμεύσεις για απλότητα, σταθερότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και αξιοπιστία συνεπώς αποτελεσματικότητα.
Γράφει ο: Γιώργος Κορομηλάς*
Είναι κοινή διαπίστωση ότι, όταν το πολιτικό προσωπικό είναι στην αντιπολίτευση καταγγέλλει το υφιστάμενο φορολογικό σύστημα ως πολύπλοκο, κοινωνικά άδικο άρα αναποτελεσματικό και «δεσμεύεται» για τον εξορθολογισμό του, όταν όμως θα αναλάβει την ευθύνη διακυβέρνησης της χώρας, τότε με διάφορα μπαλώματα διατηρεί ουσιαστικά την ίδια κατάσταση που έχει παραλάβει, η οποία όμως ως δια μαγείας βαφτίζεται ριζοσπαστική φορολογική «μεταρρύθμιση».
Το φορολογικό σύστημα της χώρας χρειάζεται πολλές ριζοσπαστικού περιεχομένου αλλαγές με κυρίαρχους άξονες την απλότητα και τη σταθερότητα έτσι ώστε να καταστεί αποτελεσματικό. Η απλοποίηση των κανόνων σε συνάρτηση με τη λειτουργικότητά τους είναι αναγκαία συνθήκη έτσι ώστε να καταστεί δίκαιο κατανέμοντας τα φορολογικά βάση σύμφωνα με την πραγματική φοροδοτική ικανότητα κάθε πολίτη, τηρώντας δηλαδή τη βασική Συνταγματική επιταγή.
Τα σημεία εκείνα τα οποία πρέπει να ληφθούν επιτέλους υπόψη έτσι ώστε να αποτελέσουν τις βάσεις θεμελίωσης ενός αποτελεσματικού φορολογικού συστήματος δεν ακούγονται για πρώτη φορά. Έχουν χυθεί τόνοι μελάνι σε άρθρα και μελέτες, έχουν δημιουργηθεί φορολογικές επιτροπές σε πολλούς φορείς ακόμα και στα κόμματα (ειδικά τα εναλλασσόμενα στην εξουσία) και έχουν υποβληθεί στην εκάστοτε πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών πολλές σοβαρές προτάσεις που όλες τονίζουν την ανάγκη απλότητας, αξιοπιστίας, σταθερότητας, αποτελεσματικότητας, διαφάνειας, και ευελιξίας προσαρμογής του στα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται.
Το φορολογικό σύστημα πρέπει να διακρίνεται για τη απλότητα του, έτσι ώστε να είναι εύκολα κατανοητό χωρίς δαιδαλώδεις και περιπτωσιολογικές αναφορές, να έχει σαφήνεια μη αφήνοντας τη δυνατότητα «νομοθέτησης δια εγκυκλίων» και να περιορίζει στο ελάχιστο το διαχειριστικό ή γραφειοκρατικό κόστος εξυπηρέτησης του, ώστε η διαχείριση του να κοστίζει λιγότερο στις επιχειρήσεις τους πολίτες και το κράτος.
Το φορολογικό σύστημα πρέπει να ενισχύει το αίσθημα κάθε πολίτη ότι καταβάλει δίκαια το φόρο που του αναλογεί σύμφωνα με το Σύνταγμα της χώρας μας, συνεπώς πρέπει να μην υπάρχουν συγκεκαλυμμένες αυξήσεις των φορολογικών βαρών και να αποφεύγονται οι συχνές και πολλές φορές αιφνιδιαστικές αλλαγές που εξυπηρετούν συγκεκριμένα συντεχνιακά συμφέροντα, αυξάνοντας το δείκτη δυσφορίαςτων άλλων πολιτών.
Το συνολικό καθαρό (φορολογητέο) εισόδημα πρέπει να φορολογείται με ένα τρόπο, κλίμακα ή συντελεστή, ανεξάρτητα από την πηγή προέλευσή τουέτσι ώστε άτομα με την ίδια φοροδοτική ικανότητα να έχουν την ίδια φορολογική επιβάρυνση, κάτι που δεν συμβαίνει σήμερα.
Το φορολογικό σύστημα επιβάλλεται να είναι σταθερό, αλλά όχι άκαμπτο ώστε να μπορεί να προσαρμόζεται εύκολα σε τυχόν μεταβαλλόμενες οικονομικές συνθήκες, χωρίς να απαιτούνται συνεχείς νομοθετικές παρεμβάσεις. Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημανθεί ότι από το Δεκέμβριο του 2019 μέχρι και την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, ήτοι σε δεκατέσσερις μήνες, στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος έχουν γίνει μεταβολές με δεκαπέντε (15) νόμους ενώ ήδη έχει κατατεθεί στη Βουλή νομοσχέδιο με νέες αλλαγές και στον Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών έχουν γίνει μεταβολές με δέκα (10) νόμους.
Το φορολογικό σύστημα πρέπει να δημιουργεί αντικρουόμενα συμφέροντα έτσι ώστε να περιορισθεί δραματικά η παραβατική συμπεριφορά (φοροδιαφυγή). Ειδικότερα φορολογητέο εισόδημα των φυσικών προσώπων πρέπει να προσδιορίζεται ως η διαφορά του ακαθαρίστου εισοδήματος από κάθε πηγή μείον τις δαπάνες διαβίωσης κάθε νοικοκυριού οι οποίες πραγματοποιούνται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.
Το φορολογικό σύστημα πρέπει να ενισχύει το αίσθημα κάθε πολίτη ότι τα φορολογικά έσοδα διαχειρίζονται επ' ωφελεία του κοινωνικού συνόλου. Η εξυπηρέτηση των δανειακών συμβάσεων που έχει συνάψει η χώρα είναι άμεσης προτεραιότητας αλλά και η εξυπηρέτηση των αναγκών των πολιτών δεν πρέπει να παραβλέπεται.
Το φορολογικό σύστημα πρέπει να προωθεί την αποτελεσματική ανακατανομή των οικονομικών πόρων της χώρας, να ελαχιστοποιεί τις στρεβλώσεις και να μεγιστοποιεί την αύξηση του εθνικού προϊόντος.
Τέλος, για προαχθεί η κοινωνική δικαιοσύνη, χωρίς να επηρεάζεται η βασική κατεύθυνση της οικονομίας, πρέπει να ληφθούν υπόψη συγκεκριμένα κοινωνικά κριτήρια, όπου σύμφωνα με αυτά θα επανασχεδιασθεί το φορολογικό σύστημα, όπως η ενίσχυση και η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και των ελεγκτικών μηχανισμών με σκοπό την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, διότι το φαινόμενο αυτό γιγαντώνει επιτείνοντας και ανατροφοδοτώντας την άνιση κατανομή των φορολογικών βαρών, και η βελτίωση της σχέσης άμεσων και έμμεσων φόρων με την μείωση των έμμεσων φόρων που είναι και οι πλέον άδικοι, ή/και με την κατάργηση φόρων - τελών υπέρ τρίτων που δεν συμβαδίζουν με τις σημερινές οικονομικές και κοινωνικές ανάγκες, προκαλώντας στρεβλώσεις και επιβαρύνσεις, ειδικά στην επιχειρηματική δραστηριότητα.
*Φοροτεχνικός, Διευθυντής Φορολογικού Τμήματος Tax Advisors I.K.E., Πρόεδρος Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου