Αύξηση απασχόλησης με χαμηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας
Για αύξηση του αριθμού των απασχολουμένων κατά 320.000 άτομα κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης της χώρας από την κυβέρνησή του και για αύξηση των αμοιβών έκανε λόγο ο πρωθυπουργός στην πρόσφατη ομιλία του στο υπουργικό συμβούλιο, θέλοντας να τεκμηριώσει το επιχείρημα ότι η χώρα έχει μπει σε φάση ανάκαμψης. Ομως από τα επίσημα στοιχεία, η εικόνα που προκύπτει είναι διαφορετική.
Αποκλιμάκωση
Η ανεργία πράγματι μειώνεται αλλά οι μισθοί –σε μέσο επίπεδο– εξακολουθούν να υποχωρούν. Η μέση καθαρή αμοιβή του μισθωτού έχει μειωθεί πάνω από 6,5% από τον Δεκέμβριο του 2014 μέχρι τώρα, ενώ η μείωση της ανεργίας οφείλεται σχεδόν εξ ολοκλήρου όχι σε ένα οργανωμένο κυβερνητικό σχέδιο τόνωσης της απασχόλησης αλλά στις χαμηλά αμειβόμενες θέσεις που άνοιξαν στον τομέα της παροχής υπηρεσιών και κατά κύριο λόγο στον τουρισμό, στην εστίαση και στο λιανεμπόριο. Η απασχόληση στον πρωτογενή τομέα εξακολουθεί να μειώνεται και κατά την περίοδο αποκλιμάκωσης της ανεργίας, ενώ ολοένα και λιγότερες γίνονται τόσο οι καλά αμειβόμενες θέσεις ευθύνης όσο και οι θέσεις των αυτοαπασχολουμένων.
Με βάση τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, ο αριθμός των απασχολουμένων αυξήθηκε κατά 288.000 άτομα από το δ΄ τρίμηνο του 2014 μέχρι και το γ΄ τρίμηνο του 2017 για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία. Από αυτές τις 288.000 θέσεις, οι 109.000 αφορούσαν απασχολούμενους στην παροχή υπηρεσιών και πωλητές καταστημάτων, οι 45.700 ανειδίκευτους εργάτες και χειρώνακτες και οι 74.700 αφορούσαν υπαλλήλους γραφείου. Τα ανώτερα και ανώτατα στελέχη μειώθηκαν κατά 29.000 άτομα, ενώ λιγότεροι –κατά 33.900 άτομα– έγιναν και οι ειδικευμένοι γεωργοί, κτηνοτρόφοι, δασοκόμοι και αλιείς.
Ολες οι επιμέρους αναλύσεις των στοιχείων της απασχόλησης δείχνουν ότι η αύξηση –και κατά συνέπεια η μείωση της ανεργίας– είναι εξαιρετικά «εύθραυστη», καθώς οφείλεται κατά κύριο λόγο στην ανάκαμψη του τουρισμού αλλά και στη βελτίωση της εικόνας του εμπορίου.
Εποχικότητα
Και στους δύο τομείς της οικονομίας, υπάρχουν έντονα στοιχεία «κυκλικότητας» και εποχικότητας κάτι που σημαίνει ότι αν κάποια στιγμή ο τουρισμός βρεθεί και πάλι στα «κάτω του» για κάποιο λόγο (ενδογενή ή εξωγενή) αυτό θα αποτυπωθεί αμέσως και στα στοιχεία της απασχόλησης. Αποκαλυπτικές είναι οι ακόλουθες κατανομές:
1. Από τους 288,4 χιλιάδες απασχολούμενους που προστέθηκαν στην περίοδο 2014-2017 (δ΄ τρίμηνο 2014 έως γ΄ τρίμηνο 2017) οι 253.600 βρήκαν δουλειά στον τομέα των υπηρεσιών και μόλις 62.800 στη μεταποίηση. Αντίθετα, στον πρωτογενή τομέα καταγράφηκε μείωση κατά 28.000 άτομα.
2. Οι 277.200 εκ των 288.400 ήταν πλήρους απασχόλησης και οι 11.300 μερικής απασχόλησης. Ολοι οι απασχολούμενοι της χώρας είναι αυτή τη στιγμή 3,823 εκατομμύρια και εξ αυτών οι 361.200 δουλεύουν τέσσερις ή και λιγότερες ώρες σε ημερήσια βάση. Δηλαδή, μερικής απασχόλησης είναι περίπου οι 9 στους 100.
3. Στην υπό εξέταση τριετία, γίνεται πράξη το σχέδιο των δανειστών να αυξηθεί το μερίδιο των μισθωτών στη συνολική απασχόληση ώστε να είναι πιο εύκολος και ο φορολογικός έλεγχος. Από τις 288.400 θέσεις, οι 281.800 ήταν θέσεις μισθωτών. Κατά 42.000 αυξήθηκαν οι θέσεις των αυτοαπασχολουμένων που απασχολούν προσωπικό (ένδειξη συνένωσης δυνάμεων λόγω του νέου ασφαλιστικού), ενώ οι αυτοαπασχολούμενοι που δεν απασχολούσαν κανέναν άλλο πλην του εαυτού τους, μειώθηκαν κατά 15.000 άτομα. Ετσι, το μερίδιο των μισθωτών στη συνολική απασχόληση αυξήθηκε από το 63,78% που ήταν στο δ΄ τρίμηνο του 2014, στο 66,34% κατά το γ΄ τρίμηνο του 2017.
4. Στις «δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης» δημιουργήθηκαν 96.500 θέσεις εκ των 288.000. Στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο, οι επιπλέον θέσεις ήταν 63.200, ενώ η μεταποίηση γέννησε 43.600 νέες θέσεις. Περίπου 27.600 θέσεις δημιουργήθηκαν στον χώρο της υγείας.
Η υποχώρηση του μέσου μισθού δεν κοιτάζει ούτε ηλικία ούτε εμπειρία
Αυξάνεται ο αριθμός των εργαζομένων, αυξάνεται και το συνολικό κονδύλι της μισθοδοσίας, κάτι απολύτως λογικό και αναμενόμενο. Ομως, ο μέσος μισθός υποχωρεί σε ολοένα και χαμηλότερα επίπεδα, καθώς όσοι βρίσκουν δουλειά αναγκάζονται να συμβιβαστούν με αποδοχές πολύ κοντά στα επίπεδα του ελάχιστου επιτρεπόμενου ορίου των 586 ευρώ. Ο μέσος μεικτός μισθός στη χώρα –όπως προκύπτει από τα αναλυτικά στοιχεία του ΕΦΚΑ– έχει συμπιεστεί στο επίπεδο των 940 ευρώ μεικτά, ο οποίος μεταφράζεται σε 752 ευρώ καθαρά με τα σημερινά δεδομένα ή περίπου 690 ευρώ μετά την αναμενόμενη μείωση της έκπτωσης φόρου από τα 1.900 ευρώ, που είναι σήμερα, στα 1.250 ευρώ.
Προς το παρόν, το πρόβλημα της συνεχιζόμενης μείωσης του μέσου μισθού «κουκουλώνεται» από τη μείωση της ανεργίας, η οποία εξασφαλίζει και περισσότερες ασφαλιστικές εισφορές στα ταμεία του ΕΦΚΑ. Πολύ σύντομα όμως, η έλλειψη καλά αμειβομένων θέσεων θα εξελιχθεί σε σημαντικό ζήτημα τόσο για την αγοραστική δύναμη όσο και για τα δημόσια έσοδα από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές. Τα αναλυτικά στοιχεία, όπως προκύπτουν από την επεξεργασία των αναλυτικών περιοδικών δηλώσεων που καταθέτουν οι εργοδότες στο ΙΚΑ, δείχνουν ότι η μείωση του μέσου μισθού δεν κοιτάζει... χρόνια και εμπειρία. Από τον Δεκέμβριο του 2014 μέχρι τώρα –περίοδο κατά την οποία η απασχόληση έχει αυξηθεί κατά περίπου 280.000 με 300.000 άτομα– οι μέσες αποδοχές έχουν υποχωρήσει κατά 5,3% επιπλέον σε επίπεδο μεικτών αποδοχών ή κατά περίπου 6,5% σε επίπεδο καθαρών αποδοχών, δεδομένου ότι από τον Δεκέμβριο του 2014 μέχρι τώρα έχει μεσολαβήσει και η πρώτη συρρίκνωση του αφορολογήτου. Οι μεγαλύτερες μειώσεις εντοπίζονται στην ηλικιακή ομάδα 30-34 ετών και ξεπερνούν το 8,2% σε επίπεδο καθαρών αποδοχών (ή 7,4% σε επίπεδο μεικτών αποδοχών), όπως επίσης και στην ηλικιακή ομάδα 35-39 ετών.
Οι καθαρές αποδοχές σε μέσο επίπεδο είναι αποκαρδιωτικές.
Τα αναλυτικά στοιχεία του ΕΦΚΑ δείχνουν ότι ο μέσος όρος των 1.000 ευρώ καθαρά «σπάει» μόνο στην ηλικιακή ομάδα των 55-59 ετών. Οι κάτω των 55 συμβιβάζονται με τριψήφιες καθαρές μηνιαίες αποδοχές, με το πρόβλημα να εμφανίζεται πολύ μεγάλο στην κρίσιμη ηλικιακή ομάδα των 25 έως 35 ετών. Τα άτομα ηλικίας 25-29 ετών αμείβονται κατά μέσον όρο με 507 ευρώ τον μήνα, ενώ στα άτομα ηλικίας 30-34 ετών ο μέσος μισθός ανέρχεται στα 648 ευρώ μεικτά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου