1. Η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές
του Πέτρου Ραπανάκη (Σύμβουλος επ/σεων σε θέματα εργατικής νομοθεσίας & ανθρ. δυναμικού)
Με το άρθρο 16 του Ν.4177/2013 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με την παρ.1 του άρθρου 108 του Ν.4314/2014 , παρέχεται η δυνατότητα προαιρετικής λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων ορισμένες Κυριακές του έτους, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται, η Κυριακή των Βαΐων, οι δύο Κυριακές πριν από την ημέρα των Χριστουγέννων (περ.β της παρ.1 του Ν.4177/2013) και η τελευταία Κυριακή κάθε έτους (περ.δ΄ της παρ.1 του Ν.4177/2013 που προστέθηκε με την παρ.1 του άρθρου 108 του Ν.4314/2014 ), καθώς και οι τέσσερις (4) Κυριακές των «εκπτωτικών περιόδων».
Επιτρέπεται, κατά τα οριζόμενα στην παρ.1 του άρθρου 16 του Ν.4177/2013, προαιρετικά η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων τις εξής Κυριακές: 
α) Την πρώτη Κυριακή κατά την έναρξη των χρονικών περιόδων που βάσει της παρ.1 του άρθρου 15 του Ν.4177/2013 έχουν ορισθεί ως περίοδοι εκπτώσεων, ήτοι:
  • από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιανουαρίου μέχρι το τέλος του Φεβρουαρίου (17/1/2016, 15/1/2017, 14/1/2018, 20/1/2019, 19/12020),
  • του πρώτου δεκαημέρου του Μαΐου (3/5/2015, 8/5/2016, 7/5/2017, 6/5/2018, 5/5/2019, 3/5/2020),
  • από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιουλίου μέχρι το τέλος του Αυγούστου (19/7/2015, 17/7/2016, 16/7/2017, 15/7/2018, 14/7/2019, 19/7/2020),
  • του πρώτου δεκαημέρου του Νοεμβρίου (1/11/2015, 6/11/2016, 5/11/2017, 4/11/2018, 3/11/2019, 1/11/2020).
β) Τις δύο (2) Κυριακές πριν από την ημέρα των Χριστουγέννων (11/12/2016 και 18/12/2016, 17/12/2017 και 24/12/2017, 16/12/2018 και 23/12/2018, 15/12/2019 και 22/12/2019, 13/12/2020 και 20/12/2020).
γ) Την Κυριακή των Βαΐων (5/4/2015, 24/4/2016, 9/4/2017, 1/4/2018, 21/4/2019, 13/4/2020).
δ) Την τελευταία Κυριακή κάθε έτους (27/12/2015, 31/12/2017, 30/12/2018, 29/12/2019, 27/12/2020). Ειδικότερα, παρέχεται η δυνατότητα στις εμπορικές επιχειρήσεις, να λειτουργήσουν και την τελευταία Κυριακή του χρόνου [ άρθρο 108, Ν.4314/2014 (ΦΕΚ Α΄265)].
Οι τουριστικές περιοχές εξακολουθούν να λειτουργούν σύμφωνα με τις ειδικές διατάξεις που διέπουν αυτές. Όσον αφορά το πλαίσιο απασχόλησης κατά τις ανωτέρω Κυριακές, αναφέρεται ότι επιτρέπεται η εργασία των εργαζομένων σε εμπορικά καταστήματα που λειτουργούν σύμφωνα με τα ανωτέρω.
Η απασχόληση των εργαζομένων στις περιπτώσεις αυτές είναι νόμιμη και αμείβεται σύμφωνα με τις κοινές διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας που ορίζουν πρόσθετη αμοιβή για εργασία κατά τις Κυριακές (Άρθρο 25 του N.4208/18-11-2013).
Το θεσμικό πλαίσιο που ισχύει για τις ώρες λειτουργίας, είναι αυτό που ισχύει γενικότερα για τις Κυριακές, δηλαδή από τις 11:00 έως τις 20:00 ( παρ.3β΄ του άρθρου 16 του Ν.4177/2013 ).
Οι εμποροϋπάλληλοι που θα απασχοληθούν την ημέρα αυτή που αμείβονται με μηνιαίο μισθό δικαιούνται μόνο το ποσό της προσαύξησης 75%, που υπολογίζεται επί του 1/25 του νομίμου μηνιαίου μισθού τους, με την προϋπόθεση βεβαίως ότι θα τύχουν ημέρας αναπληρωματικής ανάπαυσης.
Στην περίπτωση που οι τελευταίοι δεν τύχουν ημέρας αναπληρωματικής ανάπαυσης, λόγω απασχόλησής τους την ημέρα αυτή της Κυριακής δικαιούνται, εκτός από την προσαύξηση του 75% και την κύρια αμοιβή που αντιστοιχεί στον εργάσιμο χρόνο απασχόλησης της ημέρας αυτής.

2. Χορήγηση αναπληρωματικής εβδομαδιαίας ανάπαυσης

Η απασχόληση των εργαζομένων εμποροϋπαλλήλων, κατά τις Κυριακές που κατά τα οριζόμενα στην παρ.1 του άρθρου 16 του Ν.4177/2013 , επιτρέπεται προαιρετικά η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων, είναι νόμιμη και αμείβεται σύμφωνα με τις κοινές διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας που ορίζουν πρόσθετη αμοιβή για εργασία κατά τις Κυριακές ( `Αρθρο 25 του N.4208/18-11-2013 ).
Στην περίπτωση απασχόλησης κατά την ημέρα της Κυριακής, οφείλεται αναπληρωματική ανάπαυση, υποχρεωτικά εφόσον η απασχόληση κατά την Κυριακή έχει διάρκεια άνω των 5 ωρών, προαιρετικά δε, εφόσον ζητηθεί από το μισθωτό, επί απασχόλησης μέχρι 5 ώρες. Η αναπληρωματική ανάπαυση χορηγείται σε άλλη εργάσιμη ημέρα της εβδομάδας που αρχίζει από την Κυριακή εκείνη κατά την οποία απασχολήθηκαν.
Πιο συγκεκριμένα, στην περίπτωση που η λειτουργία επιχειρήσεων και η απασχόληση προσωπικού κατά τις Κυριακές επιτρέπεται από τους κείμενους νόμους, τότε οι εργαζόμενοι που απασχολούνται πάνω από πέντε (5) ώρες κατά την ημέρα της Κυριακής δικαιούνται αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυση διαρκείας είκοσι τεσσάρων (24) συνεχών ωρών από την ώρα λήξης της εργασίας σε άλλη εργάσιμη ημέρα της εβδομάδας που αρχίζει από την Κυριακή εκείνη κατά την οποία απασχολήθηκαν.
Ειδικά για τις 4 Κυριακές των «εκπτωτικών περιόδων» είναι δυνατόν να χορηγηθεί και κατά την προηγουμένη της Κυριακής εβδομάδα, (πριν από την απασχόληση), κατά παρέκκλιση της διάταξης του άρθρου 10 του ΒΔ 748/1966 (χορήγηση κατά την εβδομάδα που ακολουθεί την Κυριακή).
Οι εμποροϋπάλληλοι που θα απασχοληθούν την ημέρα αυτή που αμείβονται με μηνιαίο μισθό δικαιούνται μόνο το ποσό της προσαύξησης 75%, που υπολογίζεται επί του 1/25 του νομίμου μηνιαίου μισθού τους, με την προϋπόθεση βεβαίως ότι θα τύχουν ημέρας αναπληρωματικής ανάπαυσης. Στην περίπτωση που οι τελευταίοι δεν τύχουν ημέρας αναπληρωματικής ανάπαυσης, λόγω απασχόλησής τους την ημέρα αυτή της Κυριακής μέχρι πέντε (5) ώρες, δικαιούνται, εκτός από την προσαύξηση του 75% και την κύρια αμοιβή που αντιστοιχεί στον εργάσιμο χρόνο απασχόλησης της ημέρας αυτής.
Επισημαίνεται ότι επί μισθωτών απασχολουμένων σε επιχειρήσεις της παρ.1 του άρθρου 7 του ΒΔ 748/1966 (ξενοδοχεία, επισιτιστικά καταστήματα, κλινικές, κέντρα διασκέδασης κ.λπ.), δεν ισχύει η ρύθμιση της παρ.1 του άρθρου 10 του ΒΔ 748/1966 που ορίζει ότι για απασχόληση πέραν των 5 ωρών την Κυριακή πρέπει να δοθεί συμπληρωματική ανάπαυση ρεπό. Για τις επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας δεν τίθεται θέμα ανάπαυσης και η απασχόληση την Κυριακή δεν συνιστά έκτακτη απασχόληση.

3. Η πρόσθετη αμοιβή της Κυριακής υπολογίζεται επί των νομίμων αποδοχών

Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι η προσαύξηση 75% της αμοιβής των μισθωτών για την εργασία που παρέχουν κατά τις Κυριακές και αργίες, υπολογίζεται πάντοτε επί των υποχρεωτικώς θεσπισμένων ελάχιστων ορίων των αποδοχών τους.
Στους εργαζομένους κατά τις Κυριακές και τις μη εργάσιμες εορτές καταβάλλεται, ανεξαρτήτως του κύρους της συμφωνίας για την απασχόληση, το κανονισμένο ημερομίσθιο αυξημένο κατά 75%. Η προσαύξηση αυτή υπολογίζεται επί του νομίμου μισθού, καταβάλλεται για την εργασία που θα συμπέσει μέσα στο 24ωρο της Κυριακής ή αργίας και ισούται με το 75% ενός ημερομισθίου, εφόσον η εργασία εξαντλήσει το κανονισμένο ημερήσιο ωράριο.
Εάν υπολείπεται του νομίμου ωραρίου, μειώνεται ανάλογα και αν υπερβαίνει αυτό αυξάνεται ανάλογα.
Έτσι, ο υπολογισμός της αμοιβής του μισθωτού από την αιτία αυτή, ήτοι την εργασία κατά τις ημέρες των Κυριακών και μη εργασίμων εορτών, μπορεί να γίνει με βάση την ωριαία απασχόληση μέσα στα χρονικά όρια των ημερών αυτών, που είναι γνωστές από το ημερολόγιο. Οι μισθωτοί που απασχολούνται κατά τις Κυριακές δικαιούνται προσαύξηση 75%, που υπολογίζεται επί του νόμιμου ημερομισθίου ή επί του 1/25 του νομίμου μηνιαίου μισθού τους, προκειμένου για αμειβόμενους με ημερομίσθιο ή με μηνιαίο μισθό, αντίστοιχα.
Με την εφαρμογή της πενθήμερης εβδομαδιαίως απασχόλησης, η προσαύξηση 75% που δικαιούνται οι εργαζόμενοι υπολογίζεται επί των ωρομισθίων που αντιστοιχούν στις ώρες εργασίας τους κατά τις Κυριακές.
Η προσαύξηση 75% λόγω απασχολήσεως κατά Κυριακή αποτελεί μισθό και όχι αποζημίωση και υπόκειται σε 5ετή παραγραφή (`Αρειος Πάγος 1184/1974).

5. Πρακτικά παραδείγματα υπολογισμού αμοιβής της εργασίας κατά τις Κυριακές

Παράδειγμα 1ο
Εμπορική επιχείρηση που απασχολεί το προσωπικό της με καθεστώς εξαήμερης εργασίας εβδομαδιαία, απασχόλησε την Κυριακή 14 Ιανουαρίου 2018, τον μισθωτό «Α» από 11:00 έως 17:40.
Ο μισθωτός αυτός αμείβεται με πραγματικό (καταβαλλόμενο) μηνιαίο μισθό 800,00 ευρώ (ο νόμιμος μηνιαίος μισθός του είναι 586,08 ευρώ).
Πώς υπολογίζεται η πρόσθετη αμοιβή που προκύπτει από την απασχόλησή του κατά την Κυριακή;
Απάντηση
Η προσαύξηση που δικαιούται ο εν λόγω μισθωτός, λόγω απασχόλησης κατά την Κυριακή, υπολογίζεται ως εξής:
Ποσό προσαύξησης = ώρες απασχόλησης x νόμιμο ωρομίσθιο x 75% = 6,67 ώρες x 3,52(*) x 75% = 17,61 ευρώ.
Ο μισθωτός αυτός εκτός από την προσαύξηση αυτή των 17,61 ευρώ, δικαιούται και μιας (1) ημέρας αναπληρωματικής ανάπαυσης (ρεπό) στο χρονικό διάστημα από την Δευτέρα 15 Ιανουαρίου 2018 έως και Σάββατο 20 Ιανουαρίου 2018. Διευκρινίζεται ότι η ημέρα ανάπαυσης, ειδικά για τις 4 Κυριακές των «εκπτωτικών περιόδων», είναι δυνατόν να χορηγηθεί και κατά την προηγουμένη της Κυριακής εβδομάδα, (πριν από την απασχόληση).
(*) Νόμιμο ωρομίσθιο = 586,08 x 0,006 = 3,52 ευρώ.
Παράδειγμα 2ο
Εμπορική επιχείρηση που απασχολεί το προσωπικό της με καθεστώς πενθήμερης εργασίας εβδομαδιαία, απασχόλησε την Κυριακή των Βαΐων 1 Απριλίου 2018, τον μισθωτό «Α» από 11:00 έως 19:00. Ο μισθωτός αυτός αμείβεται με πραγματικό (καταβαλλόμενο) μηνιαίο μισθό 762,00 ευρώ (ο νόμιμος μηνιαίος μισθός του είναι ίσος με τον καταβαλλόμενο). Πώς υπολογίζεται η πρόσθετη αμοιβή που προκύπτει από την απασχόλησή του κατά την Κυριακή;
Απάντηση
Η προσαύξηση που δικαιούται ο εν λόγω μισθωτός, λόγω απασχόλησης κατά την Κυριακή, υπολογίζεται ως εξής:
Ποσό προσαύξησης = ώρες απασχόλησης x νόμιμο ωρομίσθιο x 75% = 8 ώρες x 4,57(*) x 75% = 27,42 ευρώ.
Ο μισθωτός αυτός εκτός από την προσαύξηση αυτή των 27,42 ευρώ, δικαιούται και μιας (1) ημέρας αναπληρωματικής ανάπαυσης (ρεπό) στο χρονικό διάστημα από την Δευτέρα 2 Απριλίου 2018 έως και Σάββατο 7 Απριλίου 2018.
(*) Νόμιμο ωρομίσθιο = 762 x 0,006 = 4,57 ευρώ.
πηγή:www.e-forologia.gr