Mea culpa λέει το ΔΝΤ για το ελληνικό πρόγραμμα

Ηλεκτρονική Έκδοση enet.gr, 07:37 Πέμπτη 6 Ιουνίου 2013

Παραδέχεται λάθη -επιμένει στις μεταρρυθμίσεις

Mea culpa λέει το ΔΝΤ για το ελληνικό πρόγραμμα

Αλλά προαναγγέλλει νέα μέτρα εάν δεν τηρηθούν τα συμφωνηθέντα

Τελευταία ενημέρωση: 09:04 Πέμπτη 6 Ιουνίου 2013

Στην πολυσέλιδη έκθεσή του που αφορά την Ελλάδα και δόθηκε στη δημοσιότητα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναγνωρίζει ότι έγιναν λάθη στη διαχείριση του πρώτου ελληνικού προγράμματος και «ατυχείς χειρισμοί» καθώς υποτιμήθηκαν σε μεγάλο βαθμό οι επιπτώσεις από τις συνταγές λιτότητας στην οικονομία της χώρας. Σημειώνεται ότι έχει σημειωθεί πρόοδος στο δημοσιονομικό τομέα και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας αλλά πρέπει να προχωρήσουν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις ώστε να ενισχυθεί η ανάπτυξη και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας.

φωτ:Reuters

Στην 385 σελίδων έκθεση, το ΔΝΤ ζητά "συνέπεια" στην πλήρη εφαρμογή των συμφωνηθέντων, εκφράζει την αντίθεσή του σε μείωση φόρων στην παρούσα φάση και επαναλαμβάνει ότι η όποια χαλάρωση για μέτρα θα πρέπει να περιμένει την επιβεβαίωση της δημοσιονομικής προσαρμογής.

 

Νέα μέτρα εάν δεν τηρηθούν οι δεσμεύσεις

 

Το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι σε περίπτωση που δεν υλοποιηθούν τα συμφωνηθέντα θα υπάρξουν και άλλα μέτρα μέχρι το 2017, ενώ υπογραμμίζεται ότι η μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση θα επανεξετασθεί στην πορεία αξιολόγησης του προγράμματος και σύμφωνα με τα δημοσιονομικά περιθώρια.

 

Τα σημαντικότερα προβλήματα εντοπίζονται στους τομείς του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, των δημόσιων υπηρεσιών, των αποκρατικοποιήσεων και των κλειστών επαγγελμάτων. Η έκθεση προειδοποιεί ότι εάν δεν προχωρήσουν οι αλλαγές σε αυτούς τους τομείς, ίσως να επέλθει σημαντικό δημοσιονομικό κενό μετά το 2014. Για τη φοροδιαφυγή και για τη μη πραγματοποίηση απολύσεων στο δημόσιο, το ΔΝΤ ασκεί κριτική στις ελληνικές αρχές.

 

Επίσης, προτείνει την άμεση επανα-ιδιωτικοποίηση των τραπεζών, καταγράφοντας αρκετούς κινδύνους από την πιθανότητα "διαρκούς πιστωτικής ασφυξίας" και σημειώνοντας την ανάγκη να υπάρχει "πολιτική σταθερότητα" για την εφαρμογή του προγράμματος.

 

Μεγάλο βαρίδι το χρέος

 

Οι εκθέσεις περιέχουν και προτροπές προς τους εταίρους του Ταμείου στην Ευρώπη, ώστε να υλοποιήσουν τη δέσμευσή τους για μείωση του ελληνικού χρέους για το οποίο εκφράζονται ανησυχίες. Θεωρείται ως "καθοριστικός παράγοντας" η δέσμευση των Ευρωπαίων να δώσουν -αν απαιτηθεί- πρόσθετη ανακούφιση του χρέους. Επίσης, αναφέρεται ότι το ελληνικό χρέος παραμένει "πολύ υψηλό" και προτείνεται "εμπροσθοβαρής προσέγγιση" εάν η Ελλάδα συνεχίσει να εφαρμόζει το πρόγραμμα χωρίς να ανακτά σε ικανοποιητικό επίπεδο την εμπιστοσύνη των αγορών.

 

Κάναμε λάθος εκτιμήσεις

 

Αποτιμώντας το πρόγραμμα από το 2010 ως το 2012, το Ταμείο παραδέχεται ότι υπήρξαν λανθασμένες εκτιμήσεις που συνέτειναν σε βαθύτερη του αναμενόμενου ύφεση καθώς και σε μεγάλη αύξηση της ανεργίας. Επιρρίπτει ευθύνες στους ευρωπαίους εταίρους για καθυστερήσεις στη λήψη αποφάσεων σε επίπεδο κυβερνήσεων. Όπως επισημαίνεται, ο εκτελεστικός πυρήνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχε την τάση να διαμορφώνει πολιτικές με βάση τη συναίνεση, έτυχε περιορισμένης επιτυχίας στην εφαρμογή των όρων του προγράμματος και δεν είχε καμία εμπειρία στη διαχείριση κρίσης.

 

Το Ταμείο παραδέχεται ότι η δική του πρόγνωση για τη μελλοντική εξέλιξη του χρέους ήταν λανθασμένη σε "σημαντικό βαθμό" όπως και η ανάλυσή του για τη βιωσιμότητα του χρέους. Τονίζεται ότι δεν υπήρξαν ήπια αποτελέσματα σε σχέση με τα πραγματικά αποτελέσματα της κρίσης, ενώ σημειώνεται ότι αν και μία έγκαιρη αναπροσαρμογή των στόχων θα είχε μετριάσει την ύφεση, σε μια τέτοια περίπτωση το πρόγραμμα θα απαιτούσε πρόσθετη χρηματοδότηση και εκείνη την στιγμή, το ΔΝΤ και οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης δεν ήταν προετοιμασμένες να δανείσουν περισσότερα από 110 δισεκατομμύρια για τη διάσωση της Ελλάδας.

 

Ακολούθως, καταγράφεται η εκτίμηση ότι τα στελέχη του ΔΝΤ προβληματίστηκαν κατά πόσο θα έπρεπε να εγκρίνουν το πρόγραμμα βοήθειας προς την Ελλάδα το 2010, γιατί δεν εξασφαλιζόταν η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.

 

Οι προβλέψεις για το μέλλον 

 

Το ΔΝΤ αναφέρει ότι η Ελλάδα βίωσε μια από τις βαθύτερες υφέσεις στην παγκόσμια ιστορία. Ως αντιπροσωπευτικά δείγματα της κρίσης, αναφέρεται ότι από το 2008 μέχρι το 2012 το ΑΕΠ συρρικνώθηκε σε ποσοστό 22%, η ανεργία αυξήθηκε στο 27% και η ανεργία των νέων ξεπερνά πλέον το 60%. Εκτιμά ότι κατά τη φετινή χρονιά θα υπάρξει ύφεση 4,2%. Επιστροφή στην ανάπτυξη θα υπάρξει το 2014 της τάξης του 0,6% και πως η μεγαλύτερη ανάπτυξη θα συμβεί το 2016 και στη συνέχεια θα ακολουθήσει επιβράδυνση.

 

Για το εάν η Ελλάδα θα μπορέσει να επιστρέψει τα χρήματα που λαμβάνει από το ΔΝΤ αναφέρονται δύο προϋποθέσεις. Οι παράγοντες που θα καθορίσουν την έκβαση αυτής της προοπτικής είναι η "συνδρομή της Ευρώπης" και η "συμμόρφωση της Ελλάδας". Όπως σημειώνεται, εξακολουθεί να ισχύει το ενδεχόμενο ότι αν το πρόγραμμα εκτροχιαστεί σε μεγάλο βαθμό και τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης σταματήσουν να στηρίζουν την Ελλάδα, τότε η δυνατότητα αποπληρωμής του Ταμείου θα ήταν ενδεχομένως ανεπαρκής.

 

Τέλος, όσον αφορά τις προοπτικές που διαγράφονται στην ελληνική οικονομία, μεταξύ άλλων, προβάλλεται η θέση ότι το ελληνικό πρόγραμμα συνεχίζει να υπόκειται σε "σοβαρούς κινδύνους" αρνητικών εξελίξεων. Συγκεκριμενοποιώντας τους κινδύνους, καταγράφονται: το ενδεχόμενο η αναμενόμενη ανάκαμψη να υπονομευθεί από την αποδυνάμωση της εμπιστοσύνης, των επενδύσεων και της παραγωγικότητας, όπως και το αρνητικό εξωτερικό περιβάλλον.

 

Στους κινδύνους περιλαμβάνονται η πιθανότητα πολιτικής αστάθειας, υπό το φως της πολύ υψηλής ανεργίας και της κοινωνικής δυσχέρειας, όπως υπογραμμίζεται, ενώ τονίζεται ξανά ότι το "υψηλό χρέος" της Ελλάδας εξακολουθεί να αποτελεί μόνιμη απειλή και οι ανησυχίες για τη βιωσιμότητά του μπορούν να πιέσουν σημαντικά το επενδυτικό κλίμα και την ανάκαμψη της χώρας.

 

Οι δηλώσεις Τόμσεν

 

Ο επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην αποστολή της τρόικας στην Αθήνα Πολ Τόμσεν υποστήριξε ότι το 2013 η Ελλάδα βρίσκεται σε "καλό δρόμο" για την επίτευξη πρωτογενούς ισοζυγίου, με αποτέλεσμα οι δαπάνες να είναι ίσες με τα έσοδα. Με αυτό τον τρόπο, δίνεται η προοπτική να φτάσει Ελλάδα σε μια πολύ καλύτερη κατάσταση στο δημοσιονομικό τομέα. Την ίδια στιγμή, όσον αφορά το εξωτερικό ισοζύγιο, οι εισαγωγές έχουν μειωθεί δραματικά, οδηγώντας σε βελτίωση μεγαλύτερη των δέκα ποσοστιαίων μονάδων του ΑΠΕ.

 

Εκτίμησε ότι οι ελληνικές αρχές δεν θα πρέπει να εξετάσουν τη μείωση των φόρων προτού να υπάρξουν ξεκάθαρες ενδείξεις πως οι μεταρρυθμίσεις έχουν αποτέλεσμα. Σχολίασε ότι έγιναν περιορισμοί σε επαγγέλματα, αγορές προϊόντων και υπηρεσιών αλλά οι τιμές παραμένουν ψηλές και έφερε ως παράδειγμα τον φαρμακευτικό χώρο, λέγοντας ότι θα πρέπει να υπάρξει απελευθέρωση.

Για τον φοροεισπρακτικό μηχανισμό, σημείωσε ότι η Ελλάδα αύξησε τους φόρους στους μισθωτούς με επιτυχία, αλλά υπάρχει και ένας κλάδος αυτοαπασχολούμενων (μεταξύ των οποίων και οι πλούσιοι) που έχουν την τάση να αποφεύγουν το δίκαιο μερίδιο της φορολογίας, όπως είπε χαρακτηριστικά.

 

Όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις στο φορολογικό σύστημα επισήμανε ότι ξεκίνησαν, αλλά ακόμη υπάρχουν πολλά να γίνουν. Για τις μεταρρυθμίσεις στο δημόσιο τομέα, ανέφερε ότι πρέπει να μειωθεί το κόστος και να βελτιωθεί η αποδοτικότητα.

 

Τέλος, για το ελληνικό χρέος είπε ότι αν και αναμένεται να παραμείνει σε υψηλό επίπεδο μεσοπρόθεσμα, οι Ευρωπαίοι εταίροι της Ελλάδας υποσχέθηκαν να παράσχουν οποιαδήποτε επιπρόσθετη ανακούφιση χρέους που θα χρειαστεί, αλλά με τον όρο ότι η Ελλάδα θα εφαρμόσει τα συμφωνηθέντα για το ελληνικό πρόγραμμα. Ο κ. Τόμσεν επανέλαβε ότι υπάρχει δέσμευση ώστε το ελληνικό χρέος να μειωθεί στο 124% του ΑΕΠ το 2020 και κάτω από το 110% του ΑΠΕ το 2022.

 

(Πηγή:ΑΜΠΕ)